Blum treedt Duikbootaanval op de „Leipzig Senaat weigert het Kabinet de gevraagde volmachten DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Felle verontwaardiging in Duitschland Predikant doodgereden XIJKEN is KOOPEN tij CLOECK HAANDAG 21 JUNI 1937. 80e Jaargang. No. 10293. Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schogen. Scherpe rede van Caillaux Nadat de Fransche regeering gisterenavond voor de tweede maal in de Senaat een nederlaag had geleden, is vannacht in hotel Matignon onder voorzitterschap van Blum een Kabinets raad gehouden, waarin werd besloten het ontslag der regee ring aan den President der republiek aan te bieden. CAILLAUX. Reeds in ons blad van Zaterdag wezen wij er op, dat de Senaat er blijkbaar niet veel voor gevoelde om het Kabinet Blum vol machten te verstrekken, die het in staat zou den stellen zonder do Kamer er in te kennen, zelf tot gedwongen leeningen en kapitaalhef fingen over te gaan. Zaterdagmiddag om tien minuten over 'drie is de Senaat bijeengekomen om de ver dediging van de regecring te hooren en een besluit te nemen. De rapporteur Abel Gardey, zette het voor stel van de finanticele commissie van den Senaat uiteen, hetgeen veel minder ver strek kend was dan het door de Kamer geamen deerde regceringsoritwerp. Na Gardey beklom de Minister van Finan ciën, Vincent Aurcol het spreekgestoelte, die er op wees dat voor al«;'s de gevluchte kapi talen naar Frankrijk moeten worden terug gevoerd. Hij zcide, dat de volmachten zooals ze door Gardev waren voorgesteld, een ge bonden vrijheid voor de regeering betccken- de. waardoor de tegen de speculatie aan te binden strijd al bij voorbaat verloren was. Hierna was het woord aan Blum, die er op wees, dat een stabiele regeering thans meer dan ooit noodïg was en de onmogelijkheid betoogde, om de finanticele ziekte waaraan Frankrijk lijdt, te hcelcn, zonder de ge vluchte kapitalen te kunnen terugvoeren. Ik vraag mij af, zeide Blum, ten slotte met verheffing van stem of de Senaat een kapitaalstaking kan goedkeuren, terwijl zij een werk staking afkeurt. Indien morgen een staking zou uitbreken bij de open bare diensten of in de wapenindu strie, zou de Senaat dan niet on middellijke maatregelen eischen? De kapitaalstaking brengt overeenkom stige gevaren en moeilijkheden voor het land met zich mede, ook voor de defensie, Voor het offensief, dat tegen de regeering is geopend, bestonden voor haar maar twee mogelijkheden: aftreden of den strijd krach tig aanbinden, ik behoor tot diegenen voor wie een vrijwillig aftreden veel aantrekkings kracht heeft,'doch hoezeer zou het land in mij teleurgesteld zijn. Caillaux antwoordt Blum. De voorzitter van de financieele commis sie, Joseph Caillaux vervolgens het woord voerend, zeide flat hij het in theorie met veel van wat Blum had gezegd, eens was. De financieele commissie wilde de regee ring dan ook wel volgen, doch zij stippelde een programma uit. De financieele commis sie is van oordeel dat het niet mogelijk is t land steeds opnieuw zware offers op te leggen, nadat het door den oorlog was ver armd. De schuld is gestegen van 347 tot 3GfJ milliard en Caillaux vroeg of dit zoo voort moet gaan. Indien gij dat niet wenscht, dan zult ge minder moeten uitgeven. Gij stelt ons slechts één ding voor: den terugkeer van de gevluchte ka pitalen. Het schijnt echter, flat gij deze kapitalen alleen wilt laten te- rugkeeren om ze to verslinden. Wij mogen niet vergeten, dat hij de in 't buitenland geplaatste Fransche ka pitalen waren, die ons in den we reldoorlog gered hebben. Bovendien zou ik willen weten, hoe gij die ka pitalen terug wilt leiden in het land. Ik vraag een antwoord, dat gij niet kunt geven, want de dwang welke gij wilt uitoefenen zou ook de laatste kapitalen nog uit Frankrijk doen verdwijnen. In werkelijkheid zijt gij in ernstige moeilijkheden. BLUM. De regeering heeft het recht om tot stabi lisatie van de munt over te gaan, doch wat is geworden van de tien milliard van het egalisatiefonds? Als gij morgen den franc gestabiliseerd hebt, dan zult gij hem moe ten steunen. Doch waarmede? Met het goud van de Fransche bank? Dit is een van de redenen waarom de fi nancieele commissie het wetsontwerp van de regecring heeft gaemendeerd en waarom zij den Senaat vraagt haar te steunen. De rede van Caillaux werd op alle ban ken, behalve die van uiterst links toege juicht. De stemmingen. Hierna ging de Senaat over tot de stem ming en nam met 238 tegen 52 stemmen den tekst aan, zooals de financieele com missie die heeft voorgesteld, daarmede Blum den nederlaag toebrengende. Onmiddellijk daarop nam de Kamer de volmacht en wet in tweede lezing aan, waarna de zaak gisteren opnieuw aan den Senaat werd voorgelegd. De tribunes waren tot de laatste plaats bezet, -terwijl de opkomst der Senatoren zeer groot was. In de regeeringsbank hadden Blum, Vin cent Auriol, en verschillende andere mi nisters plaats genomen. Abel Gardey, de rapporteur van de finan cieele commissie, begon met zijn rapport uit te brengen over den nieuwen tekst, zooals die door de senaatscommissie voor fi nanciën wordt voorgesteld. Als eerste spreker nam de minister van financiën, Vincent Auriol, vervolgens het woord. Hij verklaarde zich niet te kunnen neerleggen hij den tekst van de commissie voor financiën, te minder, daar gisteren ernstige woorden geuit zijn. De regecring is er om den frank te verdedigen. De poli tiek der regecring is een politiek van hel derheid, en logica, maar veronderstelt de medewerking van alle Fransehen. Het mag niet voorkomen, dat iedere polsslag van het politieke leven uitgebuit wordt tegen het crediet der natie. Spr. wiens ontroering voor allen duidelijk is. besluit met de woorden „ik heb mijn plicht gedaan. Ik heb er naar gestreefd een beroep te doen op internatio nale medewerking. Ik heb de driemogend- heden-overeenkomst geteekend, welke thans door allen wordt opgeroepen en die de kiem in zich draagt van een nieuwe po litiek. Ik heb er de laatste dagen naar ge streefd een plan voor de toekomst op te stellen tegenover het gevaar. Ik kan noch wantrouwen, noch een beperkend vertrou wen aanvaarden. Ik hen in don steek gela ten in deze dagen onder netelige omstandig heden door mannen, die misschien hadden kunnen aarzelen. Ik wil de gedachten, waarvoor ik geijverd heb en gestreden niet verraden. Mijne heeren, dat kunt gij mij niet vragen". (Applaus van uiterst links, van socia listen en enkele leden der democratische linkerzijde). Het woord was toen aan den minister-pre sident Leon Blum. Hij bracht in herinnering, dat de Kamer vannacht er zonder wijziging in aan te brengen haar tekst, weder had aangeno men, zonder aarzelen en zelfs zonder debat. Ik heb mij de gevoelens van den Senaat jegens onze rogeerïng niet verheeld. Of men dit nu wil of niet, wij zijn een regecring van het volksfront en de meerderheid van den senaat is niet populair. De meerder heid van den senaat heeft in feite nooit zónder reserve haar goedkeuring gehecht aan de richting, die wij aan de regeering hebben gegeven. Zij verwachtte bijna voortdurend van ons.- niet een laten varen of verloochenen maar een soort verstandig worden door de erva ring. welke dan -op diepgaande wijze den inwendigen bouw van onze actie in den lande zou wijzigen. Deze onuitgesproken verwachting toont zich sinds een jaar voort durend, ondanks alle waarborgen, die wij voor onzen wil om de natie te dienen hebben gegeven. Zij kwam tot. uiting in een reeks beperkingen juist op het oógenblik, waarop het optreden der regeering zich in heel zijn breedte zou hebben moeten toonen om wer kelijk doeltreffend te zijn. Het land heeft niet. opgenouden zijn vurig vertrouwen te toonen in de regecring van het volksfront. De Senaat weet hoe de laatste betoogingen van het algemeen kiesrecht waren. Op dit oogenblik gaat heel ons streven er naar uit de aspiraties van het volksgevoelen weer te geven. De republikêinsche meerderheid van de Kamer is gisteren nog bevestigd. Nie mand ontbrak aan de meerderheid. Tk ves tig hierop de bijzondere aandacht van den Senaat." Voortgaande, kwam Blum lerug op het ontwerp betreffende de volmachten zelf. Men moet ons in werkelijkheid volmach ten geven, die wij noodig hebben. Wij zijn geen politici op de korte baan. Wanneer dal; het geval was, met, welk een gretigheid zouden wij dan Tleze trans actie aanvaarden. Wij hebben den tekst vn de linksche delegatie aanvaard, omdat hij ons in vertrouwen een werkelijke vol macht bood. De tekst van de senaatscom missie geeft ons noch vertrouwen, noch een volmacht. Men heeft gezegd, dat wij een goede gelegenheid zoeken om te vallen. In tegendeel, wij zullen aan de regcering blij ven. Ons ministerieel bestaan is van U afhankelijk. Maar als het onmogelijk zou, worden zou ik U vragen, wat dan morgen zou moeten geschieden. Onze regeering heeft onaangetast het vertrouwen behou den van de werkende massa. Zij wordt ge respecteerd door de internationale mee ning. Met trots zien wij het werk, dat wij sedert een jaar volbracht hebben. Wij heb ben in haar geheel een sociale wetgeving opgebouwd, die de menschelijke persoon- lijkheid haar waardigheid hergeeft. Wij hebben de Fransche koloniën uit den sleur gehaald. Wij hebben het- begin van een financieel herstel mogelijk gemaakt. Wij wachten rustig het oordcel af van on ze tijdgenooten. Na Blum sprak Caillaux, die den minis terpresident voorhield, dat hij de medewer king had gekregen.van de commissie van financiën. Ilij verweet de regeering gedeva lueerd te hebben, terwijl zij aangekondigd had daartegen te zijn. Heeft de Senaat ove rigens niet het recht een wetgevenden tekst te wijzigen? Er wordt in het land een cam pagne gevoerd, die den Senaat wil voorstel len als een vergadering van rijkaards, die de verdediging zijn toegedaan van zekere particuliere belangen. „Wij zijn integen deel bereid den bijl te slaan in de privileges, wanneer die er zijn. Wilt gij in de brand kasten zoken om er de gelden uit te ba len, die u ontbreken? In geen geval heeft de Senaat systematisch oppositie gevoerd te gen de regeering, integendeel." Spr. herinnert er aan, dat de woor den van Blum vaak door zijn daden zijn tegengesproken. „Wij willen verstandige, voorzichtige maatrege len. Geeft den Senaat hetzelfde ver trouwen, dat gij de andere Kamer geeft. Wij willen slechts één ding: een regeering, die ons een duidelijk en klaar financieel program brengt en die ons zegt hoe zij uit de finan cieele impasse wil geraken, waarin het land zich bevindt. Wij willen, dat ons een financieel pro gram wordt gegeven, dat geen enkele ge heimzinnigheid laat ten aanzien van haar bedoelingen en dat zij het land de waar heid zegt. Na deze rede van Caillaux ging de senaat over tot stemming en nam met 198 tegen 82 stemmen de tekst van de commissie voor de financiën aan. Blum verliet den senaat na een onder houd te hebben gehad met de communis tische afgevaardigden Duclos en Gitton en riep direct een kabinetsraad bijeen, waarin zooals wij reeds hierboven meldden, tot af treden werd besloten. tt Contröle-mogendheden te Londen bijeen Op den Duitschen kruiser „Leip zig" welke deelneemt aan de inter nationale controle rond Spanje, is tot viermaal toe een duikboot-aan val gedaan. Op den morgen van den 15den Juni werd driemaal achtereen een torpedo op het schip afgevuurd, terwijl Zaterdag voor de vierde maal een torpedo op de „Leipzig" werd af geschoten. Het Duitsche oorlogsschip werd echter door geen van de afgevuurde torpedo's getroffen. Te Berlijn wordt, naar een D.N.B.-tele- gram meldt, hieromtrent officieel het vol gende medegedeeld: „Op den loden Juni werd in zekere bui- tenlandsche kringen het gerucht verspreid, dat de „Leipziggetorpedeerd en gezonken zou zijn. In feite meldde de commandant, van het schip op 15 Juni, dat de „Leipzig" Noorde lijk van Oran des morgens om 9.33, 9.2G en 9.58 uur door een torpedo werd bedreigd. De loop der projectielen werd met behulp van luisterinstrumenten gevolgd. Daar het schip echter niet getroffen werd, leek het voor het doen van verdere stappen doelma tig. eerst een onderzoek in te stellen naar de geruchten, die reeds van een torpedeering spraken, ofschoon van Duitsche zijde over het voorval gezwegen was Het vermoeden, dat ontstaan was uit de overeenstemming dezer geruchten met de mededceling van don commandant, werd versterkt door een nieuw voorval op 18 Juni. Op dezen dag namelijk werd op de „Leip zig" wederom duidelijk waargenomen, dat voor de vierde maal een duikbootaanval op het schip werd gedaan. Verscheidene perso nen hebben de torpedobnan gezien en door liet luistertoestel kon men waarnemen, hoe een der torpedo's langs den boeg ging. Ook deze vierde aanval mislukte dus. Het zal de taak der vier controle- mogendheden tc Londen zijn, thans de maatregelen te nemen, die noo dig en in overeenstemming met de gesloten overeenkomsten zijn. De Duitsche regeering is in ieder geval niet bereid, zoolang werkeloos toe te zien bij de pogingen der Spaansch- bolsjewistische duikboot-piraten, tot tenslotte wellicht een treffer gelost wordt. De ambassadeur von Ribbentrop heeft Za terdagmorgen de vertegenwoordigers der drie andere met de controle ter zee belaste mogendheden te Londen met nadruk van het gebeurde op dc hoogte gesteld. Rijkskanselier Hitier is Vrijdagnacht om 12 uur in allerijl per vliegtuig van Godes- berg aan den Rijn naar Berlijn teruggekeerd. Controlemogendheden bijeen. Op verzoek van den Duitschen ambassa deur te Londen, von Ribbentrop, zijn de ver tegenwoordigers van de vier mogendheden, welke dc internationale controle rond Span je uitoefenen, om vijf uur Zaterdagmiddag op het Forcign Office bijeengekomen, om dc kwestie met de „Leipzig" te bespreken. De vergadering van minister Eden met dc ambassadeurs van Frankrijk, Duitschland en Italië heeft anderhalf uur geduurd. Een nieuwe vergadering zal heden worden gehou den. De Duitsche ambassadeur deelde mede. wat de Duitsche regeering omtrent het in cident met de „Leipzig" heeft vernomen. De vertegenwoordigers van de mogendheden kwamen overeen onmiddellijk met hun re geeringen in verbinding te treden en niet later clan heden wederom bijeen te komen, overeenkomstig het verdrag van 12 Juni. Onderzoek door vier controle mogendheden. Volgens de eerste inlichtingen uit diplo matieke kringen over de poging tot torpe deering van den kruiser „Leipzig", schijnt men van meening te zijn, dat deze kwestie geregeld moet worden door de vier mo gendheden welke controle ter zee uitoefe nen, overeenkomstig het accoord en over eenkomstig het verzoek van Duitschland. Deze vier mogendheden zullen derhalve terstond, en wol langs diplomatieken weg, de beraadslagingen hierover aanvangen. De besprekingen zullen ten doel hebben de ge tuigenissen na te gaan, welke de Duitsche beweringen staven en de te nemen maat regelen vast te stellen. Aangezien de krui ser geen schade heeft opgeloopcn, schijnt de te ondernemen stap niet verder behoe ven tc gaan dan een protest bij de schul dige partij. Echter is dit een punt, dat alleen de raadpleging tusschen de vier mogendheden definitief zal kunnen vast stellen. Spaansche ontkenning. „Leipzig" niet aangevallen, vol gens minister Priëto. De Spaansche minister van defensie, Priëto. ontkent ten stelligste, dat het Duit sche oorlogsschip „Leipzig" in Juni twee keer door onderzeebooten der regecring is aangevallen. Op 15 en 18 Juni waren alle duikbootcn dor regeering binnen, hetgeen, naar bij verklaarde, gemakkelijk bewezen kan worden. Felle verontwaardiging In Duitsch land. „Aanslag teqen den zwakken vrede in Europa." Alle Duitsche bladen wijzen op het zon derlinge feit, dat de eerste poging tot. liet plegen van een torpedoaanval op de „Leip zig" op hetzelfde moment bekend was. waar op zij plaats vond en dat de ondergang van de „Leipzig" reeds den loden Juni in zekere Europeesche kringen bij geruchte gemeld werd. De „Berlincr Lokalanzeiger" schrijft naar aanleiding hiervan: „Wij stellen vast, dat er dus lieden zijn in Europa, die reeds le veren van do daad wisten en dus van het plan op dc hoogte waren, dat het derhalve bier gaat om een voorbereide, bewuste on derneming. Deze herhaaldelijke, misdadige aanslagen zijn niet alleen tegen het Duit sche controle-schip gericht, maar ook tegen den zwakken vrede in Europa. Mogen de verantwoordelijke instanties te Londen daarmede rekening houden." Uit de Duitsche perscommentaren blijkt, voorts, dat men venvacht, dat de vier con- Vl/EERBERICHT DE BILT SEINT Verwachting: meest matige wind uit noordelijke richtingen, ged. bewolkt, nog kans op regen of onweersbuien, zelf de temperatuur. Verdere vooruitzichten: weinig verandering. Barometerstand hedenmorgen 8 aar 76.9 trole-mogendbeden drastische maatregelen tegen de „Spaansche bolschewisten", dus te gen de Valencia-regeering zullen treffen. Intusschen zal Duitschland van een zelf standige actie afzien. Welke maatregelen van de controle-mo- gendheden gcëischt zullen worden, wordt nog niet gezegd, doch de „Berliner Börsen- zeitung" schrijft, dat, indien de mogendhe den nog langer zouden weigeren, ondubbel zinnig tegen de „communistische despera do's" stelling te nemen, zij zich schuldig maken aan het in gevaar brengen van den wereldvrede. Wassenaar herdenkt wijlen Koningin Emma Stijlvol standbesld onthuld. Zaterdagmiddag om 3 uur had te Wasse naar de plechtige onthulling plaats van het monument, ter nagedachtenis van H.M. de Koningin Moeder. De voorzitter van het oprichtingscomité, Dr. Philips J. Idenburg, noodigde met een korte gedaclitenis-specb baron Rcngers van Warmenhuizen uit, de onthulling to willen verrichten. Wij hopen, aldus spr., dat dit gedenktee- ken ons en allen, die het zien zullen, den zin van dit rijke leven telkens weer bewust zal maken. Want, als wij terugzion op den levensweg, welken Koningin Emma onder ons heeft afgelegd, dan is het of ons daar in een bepaalde gedachte aanspreekt. Er gaat een getuigenis van uit tot ons volk. Baron Rengers van Warmenhuizen, ont hulde vervolgens het standbeeld. Het monu ment is zeer stijlvol. Op een vierkante zuil ziet men kinderfiguurtjes, die kransen leg gen om de wapens van Koningin Emma en Nederland. De vier zijden van den zuil ver- tooncn resp. het portret van Koningin Em ma, een koningskroon, een t.b.c.-kruis en het wapen van Wassenaar. Wassenaars burgemeester, de heer J. J. M. Wiegman, aanvaardde hierna met en kele woorden, namens de gemeente Wasse naar, liet monument. Autobestuurder was oververmoeid. Gisterenmorgen is op den Wagen weg te Haarlem een noodlottig on geluk gebeurd, dat aan ds. P. A. E. Sillevis Smitt, predikant van de Gereformeerde Gemeente in hersteld verband te Haarlem, het leven heeft gekost. Ds. Sillevis Smitt fietste met zijn echtge- nootc geheel rechts van den weg. Zijn zes jarig zoontje zat achter bij hem op den bagagedrager. De predikant was op weg naar het gebouw van het Blauwe Kruis waar hij een kerkdienst zou leiden. Ter hoogte van het Westerhoutpark reed hen een auto achterop, be stuurd door een 23-jarigen garage houder uit ÏJmuiden. Deze week niet voldoende naar links uit en reed den predikant aan waardoor deze met het hoofd op den trottdirband terecht kwam. Met een schcdelfractuur is het slachtoffer naar het diaconessenhuis overgebracht, waar hij een half uur na aankomst 'over leed. Dc politie heeft de auto in beslag geno men en tegen den garagehouder proces ver baal opgemaakt. Deze verklaarde dat. hij des nachts cenige personen van ÏJmuiden naar Rotterdam bad gebracht en geen gele genheid had gehad te slapen. Het, staat dan ook vrijwel vast, dat het ongeluk aan oververmoeidheid van den bestuurder te wijten is. Ds. Sillevis is 1G November 1901 te Rot terdam geboren en was sinds 1927 werk zaam te Haarlem, waar hij o.a. het voorzit terschap van de plaatselijke afdeeling van „Kerk en Vrede" bekleedde. In een rouwdienst is gisterenavond het plotsclingen heengaan van den predikant herdacht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 1