Tusken mal en vroed I
Tweede blad
Het hoofdelijk inkomen in Schagen
en omgeving
Uit Bergen
AKKERTJES
ERGENS VROEDE VADEREN
AAN DE POFEERTJES
Vrijdag 9 Juli 1937
Hoe de koopkracht
gedaald is
De gisteren door ons gepubliceerde cijfers
over den teruggang van het aantal belas
tingplichtigen in Schagen en omgeving, de
den zien hoezeer het deel van de bevolking,
dat een betrekkelijken welstand geniet, se
dert 1929 is verminderd. De financiëele ach
teruitgang in de groepen, wier inkomen
ook thans nog meer of minder ver boven de
minimumgrens van den belastingplicht uit
steekt, kwam in deze cijfers echter niet tot
uitdrukking. Ten deele is deze af te leiden
uit de bedragen, die het gemiddeld inkomen
van eiken aangeslagene afzonderlijk aange
ven, welke bedragen wij hieronder, met hun
procentueele daling, laten volgen.
Gemiddeld inkomen per aangeslagene
bij aanvang
v.cL crisis: thans: Daling:
'Gemiddelden:
Rijk f. 2308.— f. 2087.9,5 pet.
Provincie 2480.2164.12,7
Schagen
1773.— 15,5
Omliggende gemeenten:
Aj-Paulowna 1915.1625.15,1
Barsingerhorn 1665.— 1601.— 3,8
Callantsoog 1554— 1381.11,1
St. Maarten 1543.1347— 12,7
.Warmenhuizen 1650.1611— 2,3
De vermindering van het gemiddeld inko
men in Schagen en Anna Paulowna is dus
iets grooter dan de gemiddelden van rijk
en provincie. Farsingerhorn en Warmenhui
zen notecren een véél geringere daling. He
laas kan dit niet aan een werkelijk gunsti
ge ontwikkeling van het volksinkomen ter
plaatse worden toegeschreven. Het totale
belastbare inkomen daalde n.1. in Barsin
gerhorn van f 974.000,tot f 509.000.en
in Warmenhuizen van f 965.000.tot
f 390.000—
Blijkbaar is de geringe daling al
leen te danken aan het wegvallen
uit de groep belastingplichtigen van
eén breede laag van vooi'heen reeds
kleine inkomens.
Nauwkeuriger inzicht in den plaatselijken
teruggang dan uit de reeds geproduceerde
cijfers verworven kan worden verkrijgt men
daarom door acht te slaan op de daling van
het belastbaar inkomen per hoofd der be
volking, zooals deze uit het volgende staatje
kan blijken.
Belastbaar inkomen per hoofd
bij aanvang Ver-
v.d. crisis: tJhans: mindering:
Gemiddelden:
Rijk f550.f. 333.39,4 pet.
Provincie 769.469.39.
Schagen
591— 326— 44.8
Omliggende gemeenten
A.-Paulowna 566.213.62,3
Barsingerhorn „466— 238.48.9
Callantsoog 408— 207— 49.2
St. Maarten 373— 143— 61.6
Warmenhuizen 423.166.60.7
Deze cijfers zijn niet erg bemoe
digend. De geheele streek blijkt
méér van en door de crisis te heb
ben geleden dan de rijks- en pro
vinciale gemiddelden.
Verhoudingsgewijze heeft de Schager be
volking de tijdsomstandigheden nog het
best weerstaan al blijkt ook hier de koop
kracht der bevolking bijna voor 45 procent
te zijn ingeboet.' Het overgebleven hoofde
lijk inkomen is thans in Schagen beduidend
hooger dan in de omliggende gemeenten,
hetgeen bij den aanvang van de crisis in
veel mindere mate het geval was.
Geweldig is de teruggang van het hoof
delijk inkomen, en dus ook van de plaat
selijke koopkracht, der bevolking in Anna
Paulowna, St. Maarten en Warmenhuizen.
Dalingen van méér dan zestig procent moe-
ten zoowel voor de gemeente-huishouding
als voor den neringdoenden middenstand
ruineus zijn. En de overweging, dat het
nog erger kan, dat er plaatsen in Neder
land zijn, waar devermindering van het
hoofdelijk inkomen bijna tachtig procent
bedraagt, vermag in deze dan ook niet meer
dan een héél schrale troost te zijn.
VEREENIGING VAN HANDELAREN IN
BOUWMATERIALEN IN NEDERLAND.
Excursie naar Texel.
Zomervergadering in De Rustende
Jager. De burgemeester heet de
gasten namens het Gemeentebestuur
welkom.
Woensdag werd alhier in de groote zaal
van de Rustende Jager de zomervergadering
gehouden van de Vereeniging van Hande
laren in Bouwmaterialen in Nederland.
De opkomst der leden uit vrijwel alle
plaatsen van ons- land was zeer groot, bo
vendien waren aanwezig vertegenwoordi
gers van de Fachgruppe Baustoffe der
Wirtschaftsgruppe Grosz-, Ein- und Aus-
fuhrhandel en van de Landelijke Federatie
van Vereenigingen van Handelaren in
Bouwmaterialen in België. In totaal werd
de vergadering door ongeveer 150 personen
bijgewoond.
Om ruim elf uur opende de voorzitter,
de heer J. A. van Wijngaarden uit 's-Gra-
venhage de bijeenkomst en gaf onmiddel
lijk het woord aan den burgemeester van
Bergen, den heer mr. H. D. A. v. Reenen,
die de congressisten welkom heette.
De burgemeester zeide ervan overtuigd te
zijn, dat de vergadering naar wcnsch zou
slagen en hoopte, dat allen een prettige
herinnering aan Bergen zouden behouden.
(Applaus.)
De Voorzitter, de heer v. Wijngaarden,
bracht den burgemeester dank voor zijn
vriendelijke woorden en zeide, dat de ver
eeniging hem er dankbaar voor was, dat
het hoofd der gemeente Bergen bereid ge
vonden was, de vergadering toe te spreken.
Spr. hoopte, dat het den burgemeester ge
geven mocht zijn Bergen te brengen op de
trap van volmaaktheid, waarop het als bad
plaats recht had.
Nadat nog de Duitsche en Belgische verte
genwoordigers het woord hadden gevoerd,
werd met de behandeling der agenda, welke
slechts punten van huishoudelijken aard
bevatte, een aanvang gemaakt.
Hierna had een gezamenlijke lunch
plaats.
Eenige inleidingen.
Na deze lunch werd om half drie de ver
gadering voortgezet met een inleiding van
den Secretaris der Vereeniging, den heer
W. G. Tesser uit Bussum, terwijl daarna
Mr. Dr. Louis Regout uit Meerssen een in
teressante voordracht hield over het stand
punt van fabrikanten ten opzichte van de
samenwerking met handelaren.
Het meer intieme gedeelte.
Hierna begaven deelnemers en gasten
zih naar hun resp. hotels, om zich te 7 uur
weer te vereenigen in Hotel „Nassau-Ber-
gen" te Bergen aan Zee, waar een geza
menlijke feestmaaltijd plaats had.
De tweede dag.
Gistermorgen om kwart voor 10 uur kwa
men deelnemers en gasten wee.r samen op 't
voorplein van hotel „Nassau-Bergen", om
een groote excursie te maken., welke onaf
scheidelijk aan de Zomervergaderingen van
deze Vereeniging is verbonden.
Er werd naar Den Helder gereden, waar
een extra boot gereed lag om de deelnemers
naar Texel over te brengen.
Op het eiland Texel ging het via den
Burg naar de badplaats de Koog, waar in
Hotel „Prinses Juliana" de lunch werd
gebruikt.
Na afloop werd per touringcar een tocht
gemaakt over dit prachtige eiland en langs
dennen en duinen ging het via den Hoorn
en Oudeschild, waar weer werd ingescheept
naar Nieuwediep-Dcn Helder.
Daar werden de auto's weer opgezocht,
om de terugreis naar Alkmaar te aanvaar
den, van waar de deelnemers zich naar hun
diverse woonsteden tcrugbegeven.
Nerveuze slapeloosheid
Kunt Gij den slaap niet vatten?
Te helder, nog opgewonden
van drukke besprekingen? Is
Uw geest nog te veel vervuld
van al die problemen, die het
leven nu zoo moeilijk maken,
zorg dan tot rust te komen eu
heerlijk in te slapen: Neem 'n
"AKKERTJE" dat U kalm zal ma
ken en een ongestoorde nacht
rust zal geven. Morgen „frisch"
Volgens recept van Apotheker Dumont
Metalen zak-etui met 3 stuks20cent.
Glazen kokertje met 12 stuks 52cent.
Je kenne wat beleve... Een Vraidaggenmid-
deg ha'k een boskip bai Piet, de klokke-
smid in de Waard, je wete wel, de teneel-
speulder, zelle we zegge. Nou, 't was nagal
gnappig weer een staive wind en of en
toe regen, dus écht zomerweer dat ik
docht, ik gaan op de vielesepee, den ken
ik me metien verlustige in de akkers met
nuvve eerepele, die nou weer zokke reuze-
praize opbrenge. Kaik maar nei men houfd.
Afain, ik was den in de Middelweg, bai de
herreberg van Wester zewat en deer sting
een klain jo'enje. Gien ham-en-bröodeter,
za'k wel, maai' zoo ien uit et geslacht van
de skóotjes-met-stroup en zuurwaairiffe-
lektante. Man, zaidie, hè je een fiese-
plaatje? Nou, ik hew een fieseplaatj-e, dat
ik zaide van al, vanzelf. O, zaidie, want ze
stane te konterleëre. En jewel oor, vaif-
honderd meter veerder stinge de wetboeke
van strafrecht uit de Blauwe raigerpokler,
Visser en Blaiendaal en nag een kemies,
nei een zootje vliegmesicnes te kaiken,
want oto's en fiese kwamme der niet als
te vcul. Nou, zaid ik, want ik ken die
klante wel, en ik had een fieseplaatje en
ik had goed keken, of ik vrai van zonde
was teugen over de are drieduzendvaifhon-
derd en ien en zeuventig bepalings van de
metorre en raiwielwet, nou, zaid' ik, ben
jolle nag al in de vangst vendaag? Nou,
meheer Blaiendaal keek eerst nei zen tuf,
of die startklaar was en toen haalde ie men
ouwe fiesie efkes deur de 3671 artikele
voornoemd, en toe liet ie nag de leste vaif
Jaargange van et plisieblaadje in zen har-
senkronkelinge rondtoere.
De are bewaarde ondertussen een aimte-
lek stilzwaigen vanzelf. Nou, ik en me fie
sie wazze sköon, en der viel niks te dede-
seere en te kombeneere voor de Gofferie
Gijle van meheer Sntteman Maier, en hai
zaide den o'k: Nei, et is niet drok. „Zonde,
zai ik, en toe ben 'k nei Piet gaan. En da'k
verom kwam, stinge ze der nag, en et jo'en-
je sting er ok nag. en de oto's en de me
torre die van Verlaat kwamme en niet zui
ver wazze, gonge bai Wester et padje op
bai de daik om en over de Klaas van der
Molenbreg zoo nei stad. Je hew we der zin
an. men knecht, zaid'ik teugen dat jo'enje.
Denk ok wel, zaidie, ik heb al zeuventien
oto s en negen metorre teugenhouwen. En
hoeveel fiese weet ik gien meer. Leste Zun-
deg van Skaerkeremis hewwe ze main en
me zussie ons fiese ofnomen, want we
hewwe ien plaatje met een gat er in, en
dat most vader hewwe. En we woue net
zoo graag nei de lichieskerremis. En me
moeder heb gien cente om de boete te be
talen. Nou, tóe hewwe ze main nomen, nóu
is 't main beurt. Deer komt er weer ien!
Nou, as staasburreger ha'k vanzelf dat jon-
je nei de plisie brenge moeten, wegens be
lemmering van ambtcnare in funksie, maar
ja.. We houwe nou icnmaal grooter van
David-et-joenje, as van Goliath-de-drie-pli-
&i erna n ti e-en-een-Ha rre 1 i e-D a vissonAl
begrootte et me voor de aiverige zeune
van Hermandad, die meskien ok liever bai
moeder an een koppie zitte te kranten,
as Engelebertus Fiscus te assisteere..
Dat zaid ik ok teugen Piet. dal van clat
koppiedoen en dat kranten. Man, zaid'ie...
kranten? Docht jai dat een boeremiddestan-
der opheden taid hewwe om te kran
ten? Ik lees de Skaerkrant vanzelf, want
die moet je leze, nou deer lees ik van wie
er dood benne en de affertenties, en den
lees ik de Tillegraaf ok nag, maar deer
lees ik allien in van Mikkie Muis. Nou, dat.
rooit er op docht ik. Deer zitte ze nou op
de krant van sochcns tot seivens et geeselek
voedsel te koken. Deer suddere nou de
mooiste houfdartikele op 'n ienpitspeterolie
stelletje om lekker gaar te worren, deer
stoke ze nou groote vure onder de potte
met heete kertiek, deer knippe en laime
ze nou flumpagenas voor bai mekaar, deer
leite ze der aigen klisdeurnat regene op voc-
balveld, deer bange nou zeuven tonge de
heele dag voor op veertien skoene an de
Skaerkrant en deer heb de Tillegraaf nou
een pertier op elke verdieping voor en moet
je eerst vaif briefkes teekene voordat je
bai Zaine Kaizerlijke Houghaid de rildak-
teur komme maggeMikkie Muis en wie
er dood bennePiet, Piet, wat heb jai
de heele en de halleve krantewirreld een
lessie geven, men knecht... Ik prakkezeer
der hard over om an alle krante een bordje
te sturen, dat mocte ?,e den hange boven der
burios en deer skraif ik den op:
Hier schrijft en knipt men bij de meter,
Hier weet men alle dingen beter,
Hier peinst het brein voor d'abonné,
Waar maak ik Hem het lekkerst mee?
Als Wij de Pers eens gingen staken,
Dan zou de heele wereld kraken...
Als Wij de Pers niet meer bestonden,
Dan ging de menschheid zoo ten gronde...
Want onontbeerlijk in Uw huis
Zijn Wij... de Pers... en... MICKIE MUIS!
Maar ik zou nag meer lessies in nede-
rigaid kraige, die middag'k Ken 't jol
le anbevele... Op de vielesepee. Den moet
je ders kaike-as je teminste een elektrieke
lamp hewwe zoo plat op die nikkelen
bol, die an je stuur zit en weer et lampke
inzit. Den zien je je aigen een verskrikkelijk
groot stuur vasthouwen, met een paar ban
de zoo groot as koleskoppe, en je ziene
een paar biene zoo groot as olifantepoote,
maar op en neer gaan. Ien twei... ien twei...
En heel in de veerte zien je een onwais
klain kopke, boven op dat rare laif van je.
Nou... deer benne we nou weer.
Met een paar groote hande houwe we et
stuur van de wirreld vast, et is ons aige-
Iijk veul te groot en met een paar groote
biene wulle we em vooruit skoppe... ien
twei, ien tweiMaar ons hersens ben
veuls te klaine worren... Afain werk
et zelf ok maar ders uit, as je op de fies
zitte, den ken je teugen je aigen een preek
houwe, krek zoo mooi as Zundes van do-
menie oor! Afain je hewwe soms gienien-
sen veul preeke noodig om ers efkes over
een paar are dinge as je groo.te boone weer
de luize anzeten hewwe of de nep die krek
duur is. as jai slahoone op je uicnland zet
hewwe, te prakkezeeren. Een Zundegenei-
vend hew 'k de persessie ders zien in de
Roomse kerk... Nou wai benne van d'are
kant vanzelf en wat ze deer allegaar doe-
ne en vertelle deer begraip je nou niet al
les van. Maar dat te die kleine kindertjes,
met er witte kleerkes an, der kransies in
der heer en der keerskes en blommekorfkcs
in der klaine handjes, met lichies in der
blaie ougies zoo langs je heen kwamme
Je ziene zoo die keerskes hillegaar langzaam
opbrandc en vertere, as een scmbool van
een groote Liefde, die zen aigen hillegaar
wegcaiferf, nou den moet je aigelijk maar
niet denke... Spanje, Abessinïë, de dipclema-
tekliek,' de sportheksesse, een vliegeniereter,
die ze allegaar niet meer bai mekaar heb,
alle onwaize onwaizeghede die je leze en on
dergane moet je den maar vergeteWant
aars zou een mcnsch opstandig worre en
den hewwe we weer de vijf en dertig hon
derd ien en zeuventig artikele van meheer
Blaiendaal. Afain der blaive al taid wind
molens en der blaive Don Ouichotte en et
is meskien voor je gemoesrust maar et beste
dat je maar zoo n beetje mechobbele en net
doene of je gek benne
Nou de groete ok van Meraik
Jasper.
Skagen, Woenesdag 7 Juli 1937,
Bergen heeft kermis gevierd. Drie dagen
lang. En met succes! Op zich zelf eigenlijk
niets geen bijzonders, want er zijn meer
plaatsen, die kermis vieren en eveneens
met succes, al zijn er ook wel, die er min
der goed uitspringen. Maar in liet „dorpje
klein, daar aan den duinenrand" is dit
feest bovenmate geslaagd, en dit krijgt, te
meer betcekcnis, wanneer, men bedenkt,
dat het sedert jaren weer voor het eerst is,
dat in Bergen de kermis opnieuw werd
gevierd. Of is het misschien juist daarom,
dat talloos vele bewoners en met hen onge
twijfeld ook wel de aanwezige gasten zich
in dit driedaagschc vermaak hebben ge
stort? Doet er ook niet toe! Bergen heeft,
getoond kermis te kunnen vieren, ook al
waren de vermakelijkheden niet vele en on
danks de voorspellingen van hen, die
meenden, dat. Bergen geen kermis noodig
had. Deze voorspellingen zijn het eerst ge
daan op het stadhuis, waar de vroede va
deren in menige zitting lange debatten over
het kermisvraagstuk hebben gehouden. On
ze lezers, die de Berger gemeentepolitiek
bijhouden, hebben dit menigmaal kunnen
constaleeren. Zij ook zullen zich herinneren,
dat tenslotte met 6 tegen 5 stommen de
knoop werd doorgehakt en Bergen daarmee
zijn kermis herkreeg.
En nu de royale houding van de tegen-
BERGER SPORTVEREENIGING.
Zondag komt het Sneeker L.S.C.
op bezoek. Een goede oefe
ning voor de finale om het Gou
den Kruis.
Zondag krijgt Bergen Friesche gasten;
de voorzitter van B.S.V., die eenige weken
geleden met de adspiranten in Sncek ver
toefde, wist het bestuur van L.S.C. dermate
voor Bergen te interesseeren, clat hem de
toezegging vvercl gedaan, dat L.S.C. binnen
kort een bezoek aan Bergen zou brengen.
Dit bezoek zal nu Zondag plaats vinden en
deze Friesche voetballers zouden geen voet
ballers zijn, indien ze aan ciit uitstapje ook
niet een wedstrijd verbonden wenschten te
zien. Het eerste elftal van B.S.V. zal dus
Zondagmiddag om half drie den strijd aan
binden tegen een L.S.C. combinatie, Onge
twijfeld kan dit een interessant treffen wor
den, daar L.S.C., die 2e klasser K.N.V.B. is,
met zes spelers van het eerste elftal zal
uitkomen. Het bestuur heeft voor den win
naar van dezen wedstrijd een medaille be
schikbaar gesteld.
Bij BS.V. zal de rechtsbuiten Henk Plomp
niet van de partij zijn, aangezien hij door
z'n mededoen aan de gymnastiekwedstrij-
den te Castricum, verhinderd is. De Elftal
commissie heeft hem vervangen door Gerrit
Visser, dié"vroeger reeds in het eerste uit
kwam, doch door een enkelblessure gerui
me» tijd buiten gevecht werd gesteld en
nadien alleen voor de Veteranenplocg
wcnschte te spelen. Laten we hopen, dat
Visser z'n zucht tot individueel spel zal
thuis laten en dat hij verband zal zoeken
met z'n binnenspeler. Lukt hem zulks,
clan zal hij ongetwijfeld zijn plaats waard
zijn.
stemmers! In welk opzicht zult U vragen.
Het plaatje hierboven geeft daarop ant
woord. Op deze foto ziet U n.1. de vroede
vaderen van Bergen vereenigd in de pof
fertjeskraam van Van der Zee, in een
stemming zooals het vroede vaderen be
taamt. Niet uitbundig, maar toch de mees
ten met een vroolijke glimlach op het ge
laat (de vóórstemmers?) Of het een van
deze laatsten geweest is, die op poffertjes
gefuifd heeft om zijn tegenstanders van de
geneugten van dit oud-Hollandsche ver
maak te overtuigen, is ons niet hekend. Een
feit is, dat allen present waren en spotten
de tongen in Bergen willen beweren, dat
als vandaag den dag opnieuw het kermis
vraagstuk in den raad aan de orde zou
komen, het er met vlag en wimpel door
zou gaan.
Op de foto zien we aan de linkerzijde van
de tafel zitten van links naar rechts de
heeren J. W. Macdonald, wethouder; M. C.
Dingerdis, Dr. Jb. Hemelrijk, J. Swaag, J.
E. Miltenburg, wethouder; staande van
links naar rechts de heeren G. Taapken,
Secretaris der Gemeente; C. Brak, Mr. Q.
Rovers, L. den Das, C. W. Ellis, E. J. Voute,
J. N. de Koning; en aan de rechterzijde
van de tafel zittend Burgemeester Van Ree
nen en de heer P. Vrije.
Voor 't overige is' de ploeg gebleven, zoo
als ze Zondag j.1. tegen Sporters was opge
steld. Jan Peetoom dus weer op de midden
voorplae' en Cor Hoogvorst, spil.
Ongetwijfeld zal het een mooie wedstrijd
worden, als tenminste het weer ook ee«
beetje wil medewerken.
De gasten zullen tegen 1 uur met een
autobus bij het station aankomen en bege
ven zich na door het bestuur aldaar te
zijn verwelkomd, onmiddellijk naar het ter
rein.
Drie terechtstellingen
te Berlijn
Wraak voor een overval van
1931.
De persdienst der justitie te Ber
lijn deelt mede, dat gisterochtend
vroeg drie personen, die door de ju
ryrechtbank te Berlijn wegens
moord ter dood waren veroordeeld,
zijn terechtgesteld.
Zij hebben deel gehad aan den overval,
welke in October 1931 is gepleegd op het
lokaal der S.A. in de Richarclstrasse te Neu-
kölln.
Twee andere personen, die bij dezelfde
aangelegenheden betrokken waren en even
eens ter dood waren veroordeeld, hebben
van rijkskanselier Hitier gratie gekregen.
Hun straf is gewijzigd in tien jaar tucht
huisstraf, zulks met het oog op den nog
jeugdigen leeftijd, welke zij hadden, toen de
misdaad werd gepleegd.
Heerlijke zomerdag aan het Berger strand*