Het stroovraagstuk in
ons Hoarderkwartier
Stijgende en dalende prijzen
Een nieuw plan Deterding
ZIJN STIJVE NEK
IN 3 UUR GENEZEN
KLOOSTERBALSEM
Economische beschouwing
- DOOR KLOOSTERBALSEM
b, Zaterdag 10 Juli 1937
Tweede blaj
:n
STAAT ONZE BODEMPRODUC-
»TIE AAN HET BEGIN EENER
KRACHTIGE OPLEVING?
Een van de dingen, welke nog al eens uit
(het oog worden verloren, wanneer men hoort
spreken over economische toestanden in het
'algemeen, is, dat het voor alles de beweging,
de verandering is, welke van belang is bij
de bcoordeeling van de vraag, of plaats is
Koor tevredenheid of niet.
Een hooge prijs op zichzelf, iets waarnaar
'de wensch van welhaast, lederen producent
uitgaat, behoeft net klinkt wellicht wat
.vreemd nog niet veel te beteekenen. Een
stijgende prijs, een prijs dus, die zich suc
cessievelijk naar omhoog beweegt, wil altijd
zeggen, dat de positie voor den ondernemer
[beter wordt. Een dalende prijs komt altijd
Heer op het tegenovergestelde.
Is er sprake van een stijging v&n de prij
zen, met het gevolg dus, dat de winsten toe
nemen, dan hebben de factoren, die de ex
ploitatierekening voor den ondernemer bena-
ideelen, als bij voorbeeld de loonen, de renten
'en de huren of de pachten de tendenz om
ook te gaan stijgen. Ze volgen echter de
prijzen, gelijk ze dat doen bij een prijsda
ling. Het resultaat van een en ander is, dat
Üe ondernemer zich in tijden van prijsstij
ging altijd betrekkelijk ruim kan bewegen.
Zijn toestand wordt beter, gemakkelijker. In
tijden van prijsdaling is het omgekeerde het
geval. De positie van den ondernemer wordt
[voortdurend zwakker. Weliswaar brengen op
Sden duur verlagingen van onkosten daarin
(verlichting, de tijd zal met recht als slecht
[worden aangemerkt.
Denken we ons nu eens een artikel, waar-
van de prijs successievelijk stijgt van 50 op
100. Wanneer de prijs op 75 is aangekomen,
behoeft men er niet aan te twijfelen of de
'ondernemers zijn, dooreen genomen, zeer te
vreden. De conjunctuur is voor hen gunstig,
want de prijzen zijn hoog in verhouding tot
5de loonen, pachten, enz. Die laatsten stijgen
ook wel, doch ze zijn op achter bij de prij
zen, de winsten zijn betrekkelijk groot.
Wanneer de prijs van 100 is bereikt, zet
(een daling in en gelcidelijlk loopt de prijs
weer terug op 50. Ook dan zal een oogenblik
zijn aangebroken, waarop gemiddeld onge
veer 75 voor het goed wordt gemaakt. Men
kan er echter zeker van zijn, dat dan bet
gezicht van den ondernemer heel anders zal
staan, dan toen de eerste maal de prijs van
.75 werd bereikt. Loonen en pachten zijn zon-
Óer eenigen twijfel gebaseerd op de verkrij
ging van een hoogeren prijs, laten we zeggen
van 85, 90 of 95. De ondernemer bevindt zich
in een moeilijke positie. Het gunstigste, wat
hij kan verkrijgen, is, dat de voor hem na-
'deelige factoren worden teruggebracht op het
niveau, dat mogelijk is bij den prijs van 75.
Lukt, dit, geheel of ten deele_het laatste is
meestal het geval dan is de prijs mis
schien al weer aangekomen op 65 of 70 en
<een goed deel van het verkregen voordeel is
Jdaardoor weer te niet gedaan.
Zoodat we het merkwaardige feit kunnen
[vaststellen, dat bij de stijging de prijs van 75
.voordeelig, bij de daling de prijs van 75 on-
(voordeelig mocht worden genoemd. Hetgeen
*ten duidelijkste in het licht stelt, dat het
Onjuist is te spreken van een „hooge prijs"
zonder meer.
Hoog is nu eenmaal, gelijk alles, betrek
kelijk. Van meer belang is de vraag: zijn
we in een periode van stijging of in een van
idaling?
Over het algemeen bewegen de goederen-
prijzen zich op het oogenblik in een opgaan
de lijn. Voornamelijk zijn het natuurlijk de
grondstoffen voor de oorlogsfabricage, die,
ten gevolge van de abnormale vraag welke
'daarnaar bestaat, tot groote hoogte zijn ge
stegen. Meer en meer echter worden ook,
zij het hier en daar nog in bescheiden ma
te, de andere artikelen meegenomen en zoo
wordt zelfs voor onze levensmiddelen, de
•voortbrengselen van onzen bodem, de stem
ming in hot algemeen wat gunstiger, al kan
ivan een krachtige stijging nog lang niet
pveral worden gesproken.
De positie voor onze landbouwende be
volking moet daardoor gunstiger worden.
Dat deze verbetering zich nog zoo weinig
doet gevoelen, komt natuurlijk, omdat de
achterstanden te groot zijn. Er is ingeteerd
en er zijn schulden ontetaan, wat juist het
omgekeerde is van het vormen van reser
ves. De voordeelen van de prijsvebhoogingen
Een stijve nek behoeft Ge
dus niet langer te hebben
,lk had den geheelen dag door regen
achtig weer geloopen met een sner
penden wind. Toen ik s'auonds thuis
kwam, kon ik mijn hoofd niet meer
bewegen, zoo stijf waren de spieren
van mijn nek Ik ging vroeg naar bed
maar liet mij tevoren eens stevig wrij
ven met Kloosterbalsem, 'a Morgens
was ik verrast te bemerkendat er
van mijn stijve nek niets meer te be
speuren was. De Kloosterbalsem had
mij in een enkelen nacht, of in 8 uur
van m'n hevige stijve nek af geholpen.
S. Sch. te den B
AKKER S ORIGINEEL TER INZAGE
„Geen goud zoo goed"
Onovertroffen bij brand- en snij wonden
Ook ongeëvenaard ais wrfjfmiddel bjj
Rheumutiek, spit en pijnlijke spieren
jchroetdoos 35 et Potten: 62^ et en f 1.04
moeten in te veel gevallen nog worden aan
gewend om deze achterstanden in te loopen
en eerst wanneer dit laatste meer en meer
heeft plaats gehad, zal de opleving beter
bemerkbaar worden.
Intusschen moet de prijsstijging onzer
landbouwproducten behoorlijk op waarde
worden geschat, want, ze moge dan nog ge
ring zijn, op den duur moet ze voeren tot
verbetering. Ja, ze schijnt belangrijk ge
noeg, om hier en daar reeds te voeren tot
opdrijving van sommige voor de exploitatie
nadeelige factoren.
Overigens valt er nauwelijks aan te twij
felen of ze zal nog wel eenigen tijd aan
houden. Voor een niet gering deel zijn aan-
de levensmiddelen die het welstandspeil der
bevolking bepalen. Wat niet wegneemt, dat
door verschillende regeeringen juist hieraan
uitermate weinig aandacht is besteed. In
naam ging dat meestal om de eigen bin-
nenlandsche boerenstand te bevoordeelen, in
werkelijkheid werd de welvaart van het
volk opgeofferd aan de begeerte naar grond
stoffen en aan den wil om het eigen volk
in tijd van oorlog voldoende van levensmid
delen te kunnen voorzien.
Het gevolg is geweest, dat ver-
Schillende volkeren gedurende een
aantal jaren hebben geleefd op een
betrekkelijk zeer laag welstandspeil
en men mag verwachten, dat de
drang om daarin verbetering te
brengen krachtig begint te leven.
Hetgeen onze bodemproductie ten
slotte ten goede moet komen.
Overigens schijnen we met de oorlogsin
dustrie langzamerhand een soort hoogtepunt
te hebben bereikt. Overschrijding daarvan
beteekent vermindering. En men zou er zich
al zeer over mogen verwonderen, indien dit
niet met zich meebracht een verdere ver
betering in onze exportgoederen. Immers, er
zouden meer devisen beschikbaar komen
voor andere artikelen, terwijl een verminder
de oorlogsproductie tenslotte mede voortkomt
uit de onmacht der regeeringen het wel
standspeil nog verder te drukken. Zoodat
het zou kunnen beteekenen, dat daarin een
dieptepunt is bei'eikt.
Er schijnt aanleiding te zijn om te mogen
hopen, dat de ergste crisis bij ons voorbij
Regen van briefjes van tien.
Opgepast!
Den laatsten tijd duiken zoo hier en daar
in de pers berichten op over plannen van
Sir Henri Deterding om evenals verléden
jaar weer een groot bedrag beschikbaar te
stellen voor de uitvoering van een tweede
Plan-Deterding.
Of hetgeen wij hieronder mededeelen ook
oen onderdeel van het Plan-Deterding is
weten wij niet.
Men vertelde ons echter, dat door
de Koninklijke Shell briefjes van
tien worden uitgedeeld aan de clien
tèle van de garagehouders. Het is
dus ditmaal schijnbaar niet te doen
om de bevordering van de uitvoer
van land- en tuinbouwproducten,
maar om de autobezitters te steunen
in hun moeilijk bestaan van belas-
tingbetalen. Een zeer prijzenswaar
dige geste van de Shell al zoo.
Vanmorgen werd ons een dergelijk biljet
getoond en in ons bijzijn bij een winkelier
in betaling gegeven. Deze man nam het
biljet opgevouwen in ontvangst, gaf wissel
geld terug en zou het biljet zonder meer in
de winkellade hebben gedeponeerd, wanneer
de aanbieder hem niet had verzocht, het bil
jet eens open te vouwen.
Wat was het geval?
Het opgevouwen biljet was alleen aan de
voorzijde voor pl.m. twee derde bedrukt
met een afdruk van een bankbiljet van tien
gulden, Aan de linkerzijde was een derde
gedeelte weggelaten waarop vermeld stond:
Van elke f 10.besteed aaln de exploitatie
van een personenauto ontvangt de fiscus
f 3.35.
Invoerrechten op auto f 0.41
Benzinebelasting 1.63
Wegenbelasting 0.89
Diversen 0.42
Totaal f 3.35
Het auto-verkeer betaalde in 1936 64.000.000
aan belastingen.
Men stelle zich de gelaatsuitdrukking
voor van den winkelier, die dit biljet in
betaling had aangenomen, evenals cenige
anderen, bij wie dit geprobeerd werd.
Er was dan ook niets geen bijzonders aan
het biljet te bemerken, wanneer het was
opgevouwen.
Wel een suggestieve wijze om kenbaar te
maken welk gedeelte van het „tientje" voor
belastingen was bestemd.
Mar bovendien een gevaarlijke manier!
Het is wel mogelijk, dat menschen die het
met de eerlijkheid niet te nauw nemen van
deze gelegenheid gebruik maken zich te be-
voordeelon bij het geld wisselen.
Het is dan ook zeer aan te bevelen, wan
neer een brief je van tien in betaling wordt
gegeven, dit uit elkaar te halen om zich te
overtuigen van de echtheid.
Naar wij vernemen zijn en worden van
overheidswege maatregelen genomen het
in omloop brengen van deze biljetten tegen
te gaan.
Uit onze omgeving
LANGENDIJK
Bladluizen.
Hoewel van de diverse koolsoorten kan
worden gezegd, dat ze goed groeien, staan de
planten bloot aan diverse gevaren. De tuin
ders worden thans verontrust door de kans
op een luizenplaag.
De gevolgen van een dei-gelijke plaag lig
gen nog versch in het geheugen van velen,
die in 1935 door de luizenplaag werden ge-
troffen.
Nu worden in het Gcestmerambacht weer
heel wat bladluizen gesignaleerd. Op som
mige plaatsen is het tamelijk erg. Wanneer
het droog weer blijft is de kans niet uitgeslo
ten, dat de planten ernstige schade zullen op-
loopen. Daarom hoopt men dat er eens flink
wat regen zal vallen, waardoor de parasie
ten van de kool worden verdreven.
RISKEERT NIETS!
BLUF FIT!
c 0^
PROBEERT U MAAR!
Tegen hoofdpijn, griep, rheumotlek, tandpijn,
kiespijn en menstruatiepijnen
LANGENDIJKER GROENTENCENTRALE.
Bepalingen poot-aardappelen.
Door de Groenten- en Fx-uitcentrale zijn de
navolgende bepalingen vastgesteld voor de
pootaardappelen:
Zij moeten geteeld zijn op een tuinbouw
teeltvergunning, voorkomende onder de pun
ten 5a, 5b, 6a, 6b, betreffende de bekendma
king van 8 Juni 1937. Wanneer dienaan
gaande onder punt 9 ook plantaardappelen
voorkomen, mag geen aanvrage worden in
gediend;
2. De poters moeten goedgekeurd zijn door
de N.A.K. en de teler moet hiervan een be
wijs overleggen, vermeldende de klasse,
waax-in zijn poters gerangschikt zijn;
3. De poters moeten voor 15 Aug. 1937 ge
rooid zijn en voor zoover niet reeds ver
kocht, behoorlijk zijn opgekuild, ter plaatse
waar gerooid is of opgeslagen in bergplaat
sen, zoodat contx-ole mogelijk is;
4. Alleen voor de door de N.A.K. als poot-
goed toegelaten aardappelen van de maat
2855 m.M„ zal onder de punt 5 genoem
de pi-ijs worden gegarandeerd.
5. De garantieprijs zal bedragen per 100
Kg. voor de bij aflevering gezonde en in de
klassen A, B en C goedgekeurde potei-s
x-esp. voor A f 3.70, B f 3.50 en C f 3.30,
vermeerderd met f 0.50 bewaarloon, waar
tegenover de kweeker voor een goede ver
zorging behoort in te staan. De garantie
geldt tot uiterlijk 31 October 1937 voor de
op die ndatum nog aan de N.A.K.-eischen
beantwoordende poters;
6. De opgegeven pootaardappelen moeten
over de veiling geveild worden;
7. Formulieren kunnen bij de veiling
aangevraagd worden, die uiterlijk voor 20
Aug. moeten worden ingeleverd bij de
Groenten- en Fruitcentrale.
Bakkerswagen te water.
Door onbekende oorzaak geraakte de bak
kerswagen met inhoud van J. Weder in de
burggracht. Met vereende krachten werd de
kar op het droge gebracht, maar het brood
was verloren, daar dit doorweekt was van
het water.
W ARMENHUIZEN
VERGADERING RIJWIELCLUB
„ST. JOSEF"
Onder leiding van den vice-voorzitter, den
heer P. Ooijevaar vergaderde bovengenoem
de vereeniging Donderdagavond in het
Patronaatsgebouw ter bespx-eking van de
a.s. Zondag naar Heiloo te houden bede
vaart.
Ellendig door rheumatische rugpijn
Thans nergens meer last van
„Ongeveer 3 maanden geleden had ik vree-
selijke rheumatische pijnen in mijn rug. Na
drie weken van ellende zag ik een adver
tentie van Ivruschen Salts en probeerde het.
Na viermaal de kleine dagelijksche dosis
genomen te hebben, werden de pijnen ge
leidelijk minder en nu kan ik zeggen, dat
ik nex-gens meer last van heb, dank zij Uw
wonderbaar Kruschen Salts".
Mevr. M. D. te S.
De kleine dagelijksche dosis Kruschen
Salts zoi'gt voor een geregelde inwendige
schoonmaak en houdt zoodoende Uw li
chaam vrij van alle schadelijke afvalstof
fen, waaruit rheumatische pijnen e.d. ont
staan. Bovendien zult U zich door de gezon
de, geregelde werking van Uw inwendige
organen veel flinker en enex-gieker voelen.
Kruschen Salts is verkrijgbaar bij alle apo-
thekers en ex-kende drogisten a f0.40, f0.75
en f 1.60 per flacon. Let op, dat op het eti
ket op de flesch, zoowel als op de buiten-
verpakking de naam Rowntree Handels
Mij., Amsterdam, voorkomt.
In zake de bedevaart naar Heiloo, werden
de navolgende mededeelingen gedaan.
Het vertrek voor de bedevaart zal plaats
hebben om kwart voor negen uur en wel
vanaf het Patronaat.
Te 10.45 uur zal de H. Mis worden op
gedragen in de Kapel van het bedevaarts
oord.
Des middags 2 uur zal het lof worden
gehouden. (Alles nieuwe tijd.)
Vergadering Hanze.
De Hanze hield Donderdagavond in het
lokaal van den heer Wester een vergadering.
Ter kennis wordt gebx-acht, dat een bij
eenkomst zal worden gehouden van belang
stellenden inzake het Rijksinkoopbureau. In
verband met de vestigingswet voor 't Klein
bedrijf wordt de wenschelijkheid geuit een
spx-eekbeurt te laten houden over deze wet.
De heer W. Bakker bepleit het lezen van
het tijdschx-ift: „Bouwen en Streven".
Door den Voox-zitter wordt aanbevolen deel
te nemen aan de bedevaart naar Heiloo.
De heer F. Slijkerman brengt vervolgens
verslag uit van de gehouden vergadering
van den Centralcn Raad te Haarlem.
Rondvraag. Door een der leden werd ge
wezen op het nut van het steunen van de
E.H.B.O.-vereeniging. Bepleit werd zoo mo
gelijk door het beschikbaar stellen van een
verbandtrommel, de E.H.B.O.'ers in staat te
stellen, bij eventueele ongelukken, op de
juiste wijze hulp te bieden.
Tevens werd er geinformcerd naar de in-
koopen vanwege de gemeente ter plaatse.
Hierna sluiting.
Vergadering Centraal Bestuur
C.V.V. Warmenhuizen en O.
De heer K. Molenaar opent voor 't eerst
als voorzitter de vergadering en vraagt de
medewerking van de leden van het be
stuur.
Vervolgens memoreert spr. het overlijden
van den Voorzitter van de Prov. Comm.,
den heer P. Slot van Broek op Langendijk.
Ingekomen stukken. Ingekomen waren
verschillende circulaires van de Groenten-
en Fruitcentrale. Ook was ingekomen een
schrijven van de vereeniging De Koophan
del om bij het veilen van uien van iedere
pax-tii een zak om te storten in de schuit.
Algemeen was men van gedachten, dat dit
veel bezwaren, mee zou brengen voor de
genen, die meerdere soox-ten in één schuit
veilen, vooral voor vrachtvaarders,
■va Bespreking veilen .-goedgekeurd pootaard
appelen.
De- heer Klant geeft als lid der commissie
in grove trekken weer hoe deze commissie
zich de regeling denkt.
De heer Half ziet moeilijkheden met pok;
kige aardappelen.
Voorz. meent dat dit bezwaar wordt on-
dex-vangen door het z.g. administratief vei
len mogelijk te maken voor verkoop.
Getracht zal worden de 20 pet., welke de
koopman bij het koopen van een partij zal
moeten storten direct aan de verkoopers
uit te betalen. De regeling zal uitgevoerd
moeten worden door de veiling zelf, terwijl
de regeering weer een garantieprijs zal vast
stellen. De maat wordt door de N.A.K.
vastgesteld. Het ligt in de bedoeling tevens
een ophoudprijs vast te stellen. Voor leve
ring na een bepaalden datum zal één cent
per baal en per werkdag moeten worden
bijbetaald.
Bij de rondvraag wordt verzocht bij de
regeering op spoedige uitbetaling van den
steun op de kool na 28 Maart geveild, aan
te dringen, daar de toestand hier zoo be
droevend is. De meeste menschen hebben
deze week pas hun eerste aardappelgeld ge
vangen, waar de heffing per Are nog af
gehouden wordt. De datum van 15 Juli,
waarop de minimumprijs van aardappelen
zal vervallen, is voor onze veiling te vroeg.
Hierna sluiting.
WIERINGEN
O.KK—A.V.R.O.
Op a.s. Zondag 11 Juli zal door de Mandoli
ne Muziekvereeniging O.K.K. alhiex-, direc
teur de heer P. Jongkind, voor de A.V.R.O.
worden opgetreden.
Slechts een cartonfabriek
kan uitkomst geven
Een verkoopkanfoor komt
altijd een slag op achter
Na de vergadering van de strooproducee-
ren-de landbouwers uit de Wieringermeer,
waarin de heer U. D. Reinders uit Hooge-
zand, voox-deel en werkwijze van het Gro
ninger strooverkoopbureau uiteenzette, en
aanspoorde tot het stichten van een derge
lijke instelling in ons Noorderkwartier, is
het mogelijk conclusies te trekken en het in
te nemen standpunt van de boeren in ons
district nader te bezien.
Bij nuchtere beschouwing van het door
den heer Reinders medegedeelde, komt men
tot de conclusie, dat de Noord-Hollandsche
landbouwer op geen directe steun van zijn
Groninger collega kan rekenen.
Zeker, de heer Reinders stelde federa
tief verband tusschen de verschillende
districts- of provinciale strooverkoopbureaux
in uitzicht, doch wie er zich duidelijk re
kenschap van geeft dat de eenige binnen-
landsche groot-afnemers in de provincie
Groningen zijn te vinden, begrijpt, dat
Hoogezand moeilijk zijn eigen leden bij die
uit andere provincies kan gaan achterstel
len.
Als men nu weet, dat meestal de stroo-
opbrengst in Groningen ruimer is dan de
fabrieken kunnen afnemen, dan is het be
grijpelijk, dat dit federatief verband slechts
finantieele voordeelen kan afwerpen bij mis
oogst.
Ook bij export kan samengaan In federa
tief verband voordeelen gevent.
Immers slechts bij den uitvoer staat
Noord-Holland op gelijken voet met
Groningen. Voor den binnenland-
schen afzet komen wij altijd op het
tweede plan, omdat hij, die het
dichtst bij het vuur is, zich nu een
maal het best warmt.
Als conclusie uit het te Middenmeer be
sprokene kunnen wij dus trekken het on-
omstootelijk vaststaande feit, dat de sterk
vergroote stroo-opbrengst in ons' Noorder
kwartier in hoofdzaak slechts zal zijn af te
zetten tegen exportprijzen.
Een te stichten strooverkoopkantoor kan
hieraan niets veranderen. Het kan, door het
direct aanknoopen van exportrelaties', voor
komen, dat de individueele boer geheel
is overgeleverd aan de inkoopagenten, maar
tenslotte zal het, gezien de toestanden op
de internationale markt, meestal tegen be
langrijk lagere prijzen moeten verkoopen,
dan die welke het Groninger bureau zal
kunnen maken.
Men zou natuurlijk kunnen trachten met
de Groninger cartoafabrikanten in contact
te komen, maar dient zich bij dergelijke po
gingen goed rekenschap er van te geven,
dat die heeren Noord-Holland slechts tij
delijk zullen gebruiken om de prijzen dei-
Groningers te drukken.
Stroo heeft nu eenmaal een gering soorte
lijk gewicht en is dus duur in de vracht,
zoodat de Groninger landbouwer altijd een
bevoorrechte positie zal blijven innemen,
daat- hij dicht bij huis kan afleveren.
Wij zien dan ook voor de toekomst slechts
één enkele mogelijkheid om ons teveel aan
stroo weg te werken tegen redelijke prijzen
en wel, de stichting van een flinke stroo-
cartonfabriek in ons Noorderkwartier.
Daardoor, maar ook daardoor alleen zal
het mogelijk zijn ons te ontworstelen aan de
afbraakprijzen voor het buitenland en te
profiteeren van den goeden naam, welke
het Nederlandsche carton in het buitenland
bezit.
DEN HELDER
MET EEN „IJZEREN LONG" VAN SJANG
HAI NAAR CHICAGO. De zoon van een
rijk Chicago'scb industrieel verongelukte
tijdens zijn verblijf in China en liep eent
zware longontsteking op. De geringste be
weging, die hij zou maken, beteekende de
dood. Het eenige middel hem in 't leven te
houden, bestaat uit een apparaat „ijzeren
long" genaamd, dat zich in een ziekenhuis
te Sjanghai bevond. Daar de familie den
doodzieken jongeman thuis wilde hebben,
werd de patiënt, apparaat en al aan boord
van het schip gebracht, dat hem naar
Amerika zon brengen.
