Chineezen rukken
Hopei binnen
KIJKEN is KOOPEH bij CLOECK
Tijdens Uw vacantin
CENTRAAL VERWARMD
Britsch bemiddelingsplan
gunstig ontvangen
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
DEVRIES
Als basis voor verdere
onderhandelingen aanvaard
Tweehonderdduizend liter
benzine in brand
De Groote Kerk te
Alkmaar over zes weken
weer in gebruik?
FILMS
Tandh. Inrichting
ZATERDAG 17 JULI 1937. 80e Jaargang. No. 10316.
üitgove der N.V. v.h. Tropmon Co. Schogen.
Non-interventie
De namiddagzitting van de commissie voor
Biet-inmenging in den Spaanschen bur
geroorlog ving aan om half vijf en eindigde
reeds om vijf uur.
Ook het verloop van deze tweede bijeen
komst was bevredigend. Alle gedelegeerden
hebben thans het Britsche compromisplan
aanvaard als basis voor verdere onderhan
delingen.
De bestudeering van het plan zal Dins
dag a.s. worden voortgezet in de onder
commissie.
Omtrent beide commissievergaderingen
worden inmiddels nog de volgende bijzon
derheden gemeld.
In zijn gistermorgen afgelegde verklaring
sprak ambassadeur von Ribbentrop aller
eerst zijn waardeering uit voor het snelle
werk der Britsche regecring en dankte hij
den Neder! andschen gezant voor het in de
laatste zitting genomen initiatief.
Voorts zeide hij: Uit naam van mijn re-
geering verklaar ik. dat het Britsche plan
als uitgangspunt voor de besprekingen kan
worden beschouwd
In het verloop der gedachtcnwisselingen
zal ik het comité de opvattingen mijner re
geering betreffende deze punten doen weten
en amendementen voor zekere onderdeelen
van het plan voorstellen.
Na von Ribbentrop sprak, zooals bekend,
de Italiaansche gedelegeerde Grandi, die
verklaarde het Britsche ontwerp eveneens
te aanvaarden als grondslag voor de bespre
kingen. Hij achtte het gelukkig, dat het
ontwerp het vraagstuk der niei-inmenging
op broeder basis plaatst, zooals overigens de
regeeringen van Duitschland en Ttalië reeds
trachtten te doen door de voorstellen, die
zij onlangs de commissie hebben voorge
legd.
Namens de Poolschc regeering verklaarde
Raczinski, zich voorstander van eenzelfde I
procedure, waarbij hij zich het recht voorbe
hield, later zekere opmerkingen te maken
ten aanzien van het terugtrekken der vrij
willigers.
Achtereenvolgens sloten de vertegenwoor
digers van Noorwegen, Griekenland, Tsje-
cho-Slowakije, Turkije, Zweden, Denemar
ken, Zuid-SIavië, Finland en Ierland zich
aan bij het voorstel tot het in studie nemen
van het -Britsche ontwerp.
Sommige dezer afgevaardigden schenen
zelfs wat verder te gaan en de voorstellen
in beginsel goed te keuren.
Op voorstel van Corbin werd daarna be
sloten de zitting tot den namiddag te ver
dagen, waardoor de afgevaardigden in de
gelegenheid gesteld werden, zich voor het
laatst, met hun r'egeeringen in verbinding
te stellen.
In de tweede vergadering der commissie
kreeg de Fransche vertegenwoordiger, Cor
bin, het woord. Hij bracht de Britsche re
geering dank voor haar streven en den
door haar deskundigen verrichten arbeid.
Hii herinnerde voorts' ei'aan. dat de voor
zitter de voorstellen had ingediend als een
geheel waarin het eene doel voorwaarde
voor het andere is.
Inderdaad, aldus Corbin is liet meest
frappante karakter van dit ontwerp, dat het
verband legt tusschen de toekenning der
belligerenterechten, die zelf weer aan voor
behouden gebonden is, en het van tevoren
vervullen van zekere voorwaarden. De voor
naamste punten, waarop die voorwaarden
betrekking hebben, zijn de plaatsing van
waarnemers in de Spaansche havens en het
terugtrekken der vrijwilligers.
De Fransche regeering verheugt
zich erover, dat dit laatste vraag
stuk, welks beteekenis zij meerma
len naar voren heeft gebracht,
thans een belangrijke plaats bij de
besprekingen gaat innemen. Zij acht
het noodzakelijk, dat de plaatsing
der waarnemers en het terugtrek
ken der vrijwilligers duidelijk be
licht zijn, alvorens de toekenning
van de rechten van oorlogvoeren
den zal worden behandeld.
Dat het ontwerp melding maakt, van het
belang van een luchtcontrole, heeft bij de
Fransche regeering voldoening gewekt.
Bij het indienen van het Britsche ont
werp wees de voorzitter Lord Plymouth, er
op dat het voorstel een eenheid vormde en
het schrappen of belangrijke wijzigingen
noodzakelijk van invloed zou zijn op de
Britsche meening.
„De tijd zeide hij is een belangrijke
factor en ik hoop, dat amendementen en
voorbehouden kort zullen zijn."
In Britsche kringen is men van oordeel,
dat de arbeid der commissie onder de beste
voorteekenen begonnen is. Dinsdag zal al
lereerst het minst betwiste punt, het plaat
sen van waarnemers in de Spaansche ha
vens, besproken worden.
Er is nog niet gesproken over een aan
Engeland te verstrekken opdracht tot het
polsen van beide partijen in Spanje.
Vuurzee in Amerikaansche stad.
Honderdnegentig -personen ge
wond.
In de stad Atlantic (New Yersey, Ameri
ka) zijn gisteren een aantal benzinetanks
ontploft, waarbij 200.000 liter onmiddellijk
tot een vlammende en rookende vuurzee
werd. De brandende benzine verspreidde
zich en dwong de bewoners van in de na
bijheid gelegen huizen, deze te verlaten.
De brandweer, die met uitgebreide midde
len het vuur bestreed, kon den brand
eerst na drie uur meester worden. Volgens
de laatste berichten zijn bij deze ontplof
fing 190 personen gewond, van wie. 92 in
een ziekenhuis moesten worden opgeno
men.
Spanning toegenomen
Een nieuw soort
oorlog „feodaal"
Van gezaghebbende zijde wordt
uit Peking vernomen, dat de troe
pen van de Nankingregeering Ho
pei zijn binnengerukt. Een aantal
divisies is bij Pao Ting Poe, 160 kilo
meter ten Zuidwesten van Tientsin
aangekomen.
Naar aanleiding daarvan zegt
Reuter:
Door het binnenrukken van de
Chineesche troepen in de provincie
Hopei, niettegenstaande de waar
schuwing van de Japanners, die
dit beschouwen ais een schending
van het verdrag van Tangkoe, is de
spanning tusschen Japan en China
weer toegenomen.
De Japanners leggen met koorts
achtige haast de laatste hand aan
het vliegveld Fengtai, waar giste
renmiddag een aantal bombarde-
ments- en jachtvliegtuigen is aange
komen.
De situatie te Peiping.
De bepalingen van den staat van beleg te
Peiping zijn verzacht op grond van door de
Japanners ondernomen stappen. De stads
poorten waren Vrijdag meestentijds weer
open. De bewaking op straat wordt niet
meer uitgeoefend door manschappen van de
37ste divisie, doch door de gendarmerie.
Ook zijn de wachtposten niet meer uitgerust
met machinegeweren. Men venvacht, dat
het spoorwegverkeer naar Hankau spoe
dig zal worden hervat.
Schermutselingen te Anping.
Uit Tientsin wordt aan de bladen ge
meld, dat Chineesche troepen te Anping
(op 30 K.M. ten Z.O. van Toengsjau) gister
ochtend te omstreeks acht uur geschoten
hebben op een Japansch detachement. Tij
dens de hierna volgende schermutseling
werden meer dan 100 Chineesche militairen
door de Japaneezen ontwapend.
De toestand in Noord-China blijft
gespannen.
Er wordt, volgens berichten uit Tokio,
geen melding gemaakt van een verdere ont
wikkeling van den toestand in Noord-China,
die nochtans gespannen blijft. Hot verluidt,
dat de leiders van den politieken raad van
IIo Pei en Tsjahar en de verantwoordelijke
autoriteiten van het Chineesche negen-en-
twintigste leger er oprecht naar streven de
op 11 Juli getroffen overeenkomst na te le
ven en in overeenstemming met de wen-
schen der Japansche militaire autoriteiten
zouden willen zien, dat het incident zou wor
den gelocaliseerd.
In sommige kringen is men evenwel on
voldaan over de houding der jongere offi
cieren en manschappen van het Chineesche
29ste leger, speciaal over de 37ste divisie,
welke ongeveer 20.000 man sterk is en on
der bevel staat van generaal Feng Tsjian,
die betrokken was bij het oorspronkelijke
incident van Laukiasjiau.
Verder wordt er op gewezen, dat de ver
dere opmarsch van de troepen der Chinee
sche centrale regeering naar het Noorden
een localiseering van het incident moeilijk
zal maken. (Dit is inmiddels geschied. Red.)
In zekere kringen vreest men, dat de ge
ringe voortgang, welke bij de plaatselijke on
derhandelingen te Tientsin wordt gemaakt,
mogelijk ten doel heeft de regeering van
Nanking tijd te doen winnen om haar troe
pen in Noord-China te concentreeren.
Een nienw soort oorlog.
Een woordvoerder van het Japansche le
ger heeft tegenover een vertegenwoordiger
van Havas verklaard er van overtuigd te
zijn, dat het Japansche leger een uitbreiding
van het conflict tot geheel China zal kunnen
verhinderen. „Wij zijn vastbesloten al
dus zeide hij een zekere grens niet te
overschrijden, wanneer wij Noord-China ge
zuiverd hebben. Wij zullen niet vallen in
den strik van Nanking, dat zal trachten ons
in conflict met Moskou te brengen". De
woordvoerder zeide verder, dat de duur van
de expeditie zal afhangen van de datum waar
op mep begint, dat wil zeggen van de tijd,
die men China zal laten om troepen samen
te trekken en versterkingen aan te leggen.
Het Japansche leger moet niet weer verval
len in de fout, die begaan werd tijdens de
incidenten te Sjanghai. De veldtocht zal een
maand duren, als de omstandigheden gun
stig zijn, en twee maanden, indien de
Chineezen weerstand bieden.
De operaties tegen de Chineezen
zijn niet slechts van militairen,
maar ook van politieken en diplo-
matieken aard. Japan wil geen wer-
kelijken oorlog voeren, doch een „fe-
odalen oorlog" van zeer bijzonder ka
rakter. In een dergelijken oorlog
streven de tegenstanders er naar zoo
weinig mogelijk te vechten en hun
doel te bereiken door middel van on
derhandelingen, die zelfs gedurende
de gevechten voortduren en niet
slechts de bespreking van vredes
voorwaarden ten doel hebben, maar
ook de beperking der krijgsverrich
tingen en der troepenconcentraties.
De zegsman van Havas verklaarde tenslot
te, dat uit de ontvangen officieele versla
gen, met uitzondering van die uit de Ver-
eenigde Staten, blijkt, dat de openbare mee
ning in het buitenland niet ongunstig voor
Japan is.
De onderhandelingen.
Uit Nanking wordt gemeld, dat de gene
raals Tsjing Tsjoen, burgemeester van Pe
king, en Feng Tsji Han, gouverneur van
Hopei, een telegram gezonden hebben aan
hun vertegenwoordiger in Nanking met vra
gen over de geruchten betreffende aanvaar
ding door de Chineezen van de Japansche
eischen na het incident van Loekoetsjau. De
onderhandelingen in Peking hebben slechts
geleid tot een mondelinge overeenkomst,
welke het terugtrekken bepaalde van de
Chineesche en van de Japansche troepen van
de plaats van het incident. De Japanners be
loofden ook geen nachtelijke manoeuvres te
zullen houden. De overeenkomst is door de
Japanners niet in acht genomen. Zij heb
ben hun troepen niet teruggetrokken en ver
sterkingen derwaarts gebracht.
Vijf Japansche divisies op weg
naar China.
De Chineesche pers verklaart van welin
gelichte zijde vernomen te hebben dat de
vijfde, zesde, tiende, twaalfde cn zestiende
divisie, te zamen ongeveer 100.000 man uit
Japan zijn vertrokken. Het grootste deel is
op weg naar Noord-China, de rest naar
Korea.
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Verwachting: matige westelijke
tot zuidwestelijke wind, tij
delijk opklarend, weinig of
geen regen, overdag iets
warmei\i
Verdere vooruitzichten: onzeker
Barometerstand hedeomorgea 8 nar 77.3
De Japansche autoriteiten hebben 31 koop
vaardijschepen gerequireerd voor troepen
transport.
Duitsch—Japansche besprekingen.
De Duitsche ambassadeur te Tokio, von
Dirksen, heeft een langdurig onderhoud ge
had met minister Hirota over de incidenten
in Noord-China Duitsche diplomatieke krin
gen hopen, dat het Japansche leger er in zal
slagen het conflict te localisceren en ver
klaren, dat een oorlog tusschen China en
Japan tegen het Japansch-^-Duitsche verdrag
zou zijn. Duitschland heeft wel goedgekeurd
dat Japan Noord-China demilitairiseerde om
zijn economisch-strategische positie te ver
sterken, Het is van meening, dat een Chi-
neeschJapansche oorlog de belangen van
Duitschland in China ernstig zou schaden.
Nog altijd op zoek naar
Mrs. Earhart
,fLexinglonzal moeten terug
keer en.
Naar Havas uit San Francisco meldt heb
ben 42 vliegtuigen van de Lexington van
daag nasporingen verricht naar de ver
dwenen Amerikaansche vliegster Amelia
Earhart.
Tevergeefs.
Morgen zullen er geen nasporingsvluch-
ten meer kunnen worden verricht, dan
heeft de Lexington geen benzine meer voor
haar vliegtuigen.
Hoe de kerk het best te bevei
ligen. Dreiging van eeuwen
oude tempelmuren.
In verband niet' den noodtoestand, waarin
de Groote of St. Laurenskerk te Alkmaar
zich bevindt, had een redacteur van het
Algemeen Ncderlandsch Persbureau een on
derhoud met den architect, die reeds vele
jaren geleden met de leiding van de restau
ratiewerken dezer kerk werd belast, den
heer Herm. van der Kloot Meijburg te Den
Haag.
De Groote Kerk te Alkmaar, zoo zeide de
heer Meijburg, behoort tot de fraaiste reli-
gieuse bouwwerken der Nederlandsche go-
tliiek. Het typische van de gotischen stijl is
wel, dat de bouwconstructie berust op een
samenstelling van verschillende bouwele
menten, die een onderling evenwicht vor
men, waardoor ranke bouwlijnen met be
trekkelijk dunne en sterk doorbroken mu
ren kunnen worden verkregen, in tegenstel
ling met de Romaansche bouwwijze, die
meer op massiviteit berust.
Zoolang nu de diverse knooppunten
en verbindingen intact blijven, be
houdt een Gotisch bouwwerk zijn sa
menhang, doch wanneer de tand des
tijds of eenige andere oorzaak het
onderling verband heeft verbroken,
dan kunnen de gevolgen fataal zijn.
De St. Laurenskerk dateert van omstreeks
1500. In 1470 werd tot den bouw besloten,
in 1508 werd de kerk in gebruik genomen,
en in 1518 werd de laatste hand aan dit
bouwwerk gelegd.
Bij de groote restauratie, waarme
de in 1923 werd begonnen en waar
toe, naast de bijdrage van de ker
kelijke gemeente, door het Rijk, de
provincie en de gemeente, subsidie
werd verleend, bleek, dat het kerk
gebouw er veel slechter aan toe was
dan men aanvankelijk vermoedde.
In de jaren 1923—'27 is het eerste
deel van het restauratiewerk tot
stand gekomen, waarbij het, dwars-
schip met vieringtoren en een deel
van het koor werden voltooid.
Toen waren omtrent vier cn een
halve ton verwerkt, en er moest op
nieuw een dergelijke som worden
beschikbaar gesteld, voordat men
verder kon gaan.
De voltooiing der restauratie (het afwer
ken van het koor en het herstellen van het
middenschip, de zijbeuken en de bijgebouw
tjes) is afgestuit op de bekende loonkwes-
tie. (Zooals men weet. wilde de meerder
heid van den Alkmaarschen Gemeente
raad het werk niet in werkverschaffing
doen uitvoeren, doch tot het uitkeeren van
normale loonen was .men niet in staat).
Reeds tijdens de restauratiewerken
bleek dat de muren van den koor
veelhoek, die in verticale mooten
waren gescheurd, buitenwaarts
dreigden uit te wijken, terwijl de
muren van het middenschip in
Noordelijke richting overhelden.
Toen de restauratie tijdelijk moest
worden gestaakt, kreeg het koor 'ri
provisorische noodverankering.
In Mei van het vorige jaar deden zich
ernstige teekencn van zetting voor die een
nieuw onderzoek noodzakelijk maakten.
Wijkende gewelven.
De kappen boven de zijbeuken bleken
grootendeels te zijn vergaan, vooral die
boven de zuiderzijbeuk had alle samenhang
verloren. Daardoor oefent deze kap een
nadeelige druk op het onderliggend muur
werk. Blijkens tal van scheuren in het met
selwerk en de gewelven worden de muren
naar buiten gedrongen. De gewelven zijn
dientengevolge op meerdere plaatsen afge
weken van don muur tusschen de zijbeuk
en het schip. Ook in de opgaande schipmu
ren vertoonden zich vele scheuren die in
omvang toenemen.
Blijkens verrichte controle opmetingen
heeft na het jaar 1922 de noorderschipmuur
een groote afwijking verkregen.
Ook de raamkoppen van het schip ver
keerden in een toestand van verval zoodat
het gevaar dreigde dat stukken natuursteen
omlaag zouden storten, wat sindsdien in
derdaad is geschied.
Wankele topgevel.
De topgevel 'aan de westzijde van het
middenschip vertoont aan den voet, over
een hoogte van ongeveer 2 a 3 meter een
groote uitpuiling en wordt blijkbaar alleen
nog in stand gehouden door enkele ankers
die aan de kap verbonden zijn, waarvan er
echter een het reeds had hegeven cn de ove
rige weinig vertrouwen wekten.
Het natuursteenwerk bezit niet de minste
samenhang en de voegen staan wijd open.
Een instorting van den topgevel met aan
sluitende traptoren zou ook voor het daar
onder geplaatste fraaie orgel" noodlottige
gevolgen kunnen hebben.
Wat nu onverwijld moet geschieden is het
aanbrengen van een schoorconstructie tus
schen de opgaande muren van het midden
schip.
Ook het koor dat in verticale mooten is
gaan scheuren, heeft een onmiddellijke voor
ziening noodig.
Tusschen het schip en het dwarsschip zal
een groot schol worden geplaatst, opdat de
verdere werkzaamheden kunnen worden
verricht, nadat straks het dwarsschip voor
den dienst zal zijn ingericht.
Tot de eigenlijke restauratie werkzaamhe
den behooren o.a. het aanbrengen van een
gewapend betonnen schoorconstructie, zon
der verandering van het uiterlijk van het
kerkgebouw, de vernieuwing van de balken
en kap, het herstel van metsel- en natuur-
9tecnwcrken enz. enz.
Het eerste noodwerk, waarvoor de
regeering 15 mille beschikbaar heeft
gesteld, moet binnen zes weken na
de gunning de aanbesteding zal
22 dezer geschieden gereed zijn
met dien verstande, dat het schoor-
werk binnen vier weken moet zijn
voltooid, cn dan kan de kerk weer
zonder gevaar in gebruik worden
genomen.
Met de afwerking van de restauratie zul
len evenwel nog jaren gemoeid zijn en hier
voor is het wachten op de Overheid, die de
middelen moet verschaffen om dit kostbare
monument uit onze middeleeuwen in volle
glorie te doen herleven.
Ontwikkelen en Afdrukken
met de beste resultaten. Vakkundig, vlug en
goedkoop. Alle fotoartikelen en toestellen.
Opleiding en advies geheel GRATIS.
FOTOGR. KUNSTATELIER
ARPAD MOLDOVAN
NIEUWE N I E D O R P
Een Goede Huidverzorging
Witte Purol wrijft onzichtbaar weg in de
huid en is daarom zoo geschikt voor ge
bruik overdag. Dit houdt de huid zacht en
mooi en voorkomt en geneest zonnebrand
en vervellen. Doos 30 ct.
Café „Centrum" Markt. SCHAGEN.
Spreekuur van den tandarts:
eiken Donderdag van 9'|2' 1 uur
bekende lage tarieven.
Inlichtingen kosteloos.
door ONS Uw woning
HET VERSCHAFT U
een BLIJVENDE voldoening.
"W -TTECHN, BUREAU
ALKMAAR ROTTERDAM
Tel. 2197—3897 Tel. 44504
Leverancier van Rijks-, Marine-, Defensie-
en Gemeente-Instellingen.
