Voor den Zaterdagavond
OUDERS
Zuid-Limburg t Vacantie-oord
Zoekt de zonzij
't HOEKJE
Schuilplaatsen in tijd van revolutie
en oorlog!
Kankerbestrij ding
Slecht-Hoqrend
Ongetwijfeld is Valkenburg nog altijd het
centrum van het bizonder bekoorlijke Zuid-
Limburgsche heuvelland, waar de beekjes zich
kronkelen tusschen de begroeide hoogten. Het
middeleeuwsche stadje, dat zich zoo goed
weet aan te passen aan den modernen tijd,
werd voor het eerst genoemd in het jaar 1041;
de heeren van Valkenburg zetelden op het
sterke kasteel, waarvan de ruïne hoog boven
het stadje ligt, een romantisch overblijfsel van
de eenige hoogteburcht, die ons land heeft
gekend.
De Gemeentegrot mag zich in groote
belangstelling verheugen. Tienduizenden be
zoeken jaarlijks de mooie grotten, evenals die
van den St. Pietersberg, ontstaan door het
uitgraven van mergel. Deze grotten beslaan
een oppervlakte van bijna 100 H.A. In tijden
van oorlog en revolutie boden ze vaak een
veilige schuilplaats. Interessant is het onder-
aardsche meer, 14 H.A. groot.
Het Rotspark, een brokje ongerepte Zuid-
Limburgsche natuur, werd tot een schitterend
wandelpark herschapen. De oude heksen-
keuken, een fantastische mergelgrot van
Romeinschën oorsprong, werd uitverkoren om
te dienen als tooneel voor het openlucht
theater.
Wie Valkenburg bezoekt, maakt natuurlijk
de bijna klassieke wandelingen naar Geulhem
en naar Schin op Geul, langs een onover
troffen voetpad, nu eens hoog boven het
bruisend beekje, dan weer vlak bij het gladde
watervlak.
Gulpen is dichtbij, het aardige dorpje waar
eertijds de Gulp zoo leuk door het stadje
dartelde. Hoog troont het serene Mariabeeld
op den Gulperberg, vanwaar wij van een
wondermooi panorama op het stadje en de
lachende omgeving genieten.
De weg. over Wittem naar Eijs gaat langs
golvende korenakkers, waar in den zomer het
goudgele graan de vruchtbaarheid van de löss
verkondigt. Rijk zijn de bermen van den
schilderachtigen holen weg met bloemen ge
tooid, die ons stijgend op de kam der heuvelen
brengt. Natuurlijk ontrolt zich ook daar een
fraai en indrukwekkend panorama voor ons
oog. Zuid-Limburg is toch het land der schit
terende vergezichten!
Over Eijserheid, waarvan dr. Felix Rutten,
de kenner bij uitnemendheid van Limburgs
schoon getuigt:
„Wie het allermooiste van Limburg wil
zien klimme te Eys op den heuvel tot
hg achter het bosch de verte bestrijkt.
Daar vindt hij het onbetaalbaar en on
vergetelijk natuurterras, vanwaar men
het land overschouwt in een reusachtig
halfrond tot een werkelyk onzegbare en
onuitvvischbare verrukking
Wilt ge het idyllische heuvelland in één
enkelen oogopslag zien, beklim dan te Schim-
mert den toren van de Watermaatschappij
Zuid-Limburg. Op onzen weg daarheen klim
men we nu ergens langs een smal voetpaadje
den heuvel op. Hooge schoorsteenen, schacht
torens, groote steenbergen en douchewolken
teekenen in de verte als reusachtige sil
houetten de mijnstreek af. Over de akkers
dichtbij werpen de voortdrijvende wolken
groote schaduwen, die langzaam oprollen.
Een rijke flora siert het landschap aan onzen
voet. Roode klaprozen, rose winde, paarse
wilgenroosjes, blauwe zandklokjes en koren
bloemen steken het in feestdos.
Vragen van abonné's
Vraag:
Ik zou graag van U vernemen, of shan-
tung goed gewasschen kan worden. -
Antwoord:
Shantung kan heel goed worden gewas
schen, wanneer U Lux gebruikt. Maak een
koud Lux-sopje (in het koude jaargetijde
het water eerst op zomertemperatuur bren
gen). Doe dan het kleedingstuk erin, en
haal het herhaaldelijk op en neer. Pers het
sop door de vuile plaatsen, zonder het goed
te wryven. Daarna uitspoelen in water van
dezelfde temperatuur als het waschwater,
tot dit helder blijft. In de schaduw drogen.
Shantung moet altijd droog worden gestre
ken. Wanneer U deze voorschriften opvolgt,
zult U lang plezier van Uw shantung klee-
dingstukken hebben.
Van dezen heuveltop, prijkend in ongerepte
schoonheid, omhuld met een waas van roman
tiek, neerblikkend op de zwoegende mijn
streek, treft ons wel heel sterk de tegen
stelling. Onder de rook der mijnen leeft nog de
eeuwenoude sage; naast de groeiende steen
bergen getuigend van moderne techniek, be
werkt de landman kalm en rustig zijn akkers
als voor honderd jaren.
Dat alles zien we nog eens zoo duidelijk,
als we den hoogen watertoren van Schimmert
hebben geklommen. Meer dan 150 treden
brengen ons 170 meter boven A.P., waar een
cafétje boven in den toren tot rusten
noodt.
Van de ballustrade af hebben wij een wijd
uitzicht over heel Zuid-Limburg, dat „met
z'n heuvle en z'n dale te verglieke is met
e stukske Paradies". Met den kijker her
kennen we duidelijk de monumentale torens
van Maastricht. Het Aachener Wald en de
Vaalserberg lijken dichtbij. Luik, en ook de
Belgische mijnstreek zijn duidelijk te onder
scheiden. De wegen kronkelen zich klimmend
en dalend om en over de schilderachtige
heuvelen. Het Nederlandsch mijngebied is zoo
dichtbij, dat wij het heele bovengrondsche
bedrijf kunnen volgen.
Wij vertelden in het bovenstaande alleen
iets van het mooie Limburgsche heuvelland
ten noorden van de dartele Geul. Dat wil niet
zeggen, dat de heuvels ten Zuiden van ge
noemd riviertje minder pittoresk zijn. Wie
zich daarvan wil overtuigen, make maar eens
een tocht van de oude veste Maastricht met
zijn beide monumentale bruggen en zijn vele
bezienswaardige gebouwen, langs de Zuid
grens naar Vaals met zijn beroemde uitzicht
toren!
Er zijn menschen, die meenen, dat zij ware
pechtvogels zijn, wien alles tegenloopt in het
leven. Zij zien steeds de schaduwzijde van
alle dingen en vergeten, dat de zon voor
alle menschen schijnt, die haar willen zien.
Wellicht zullen de pessimisten hierop ant
woorden, dat alleen zij, die het „goed" heb
ben, de zonzijde leeren kennen. Menschen, die
over veel tijd en geld beschikken, waardoor
zij hun leven mooier kunnen maken! Geld en
rijkdom brengen geen geluk, wel echter de
gave om het goede onder alle omstandig
heden naar voren te kunnen brengen.
Het geluk gevoelen komt niet van buiten
af, doch moet van binnen uitgedragen wor
den, men moet het beleven. Menschen, die
geld genoeg hebben om zich alle genoegens
na te jagen en al hun lusten bot te vieren,
zullen zich tenslotte onbevredigd gevoelen en
de zonzijde van het leven aan zich voorbij
zien gaan.
Ook de huisvrouw moet niet steeds op de
schaduwzijde van de dingen blijven staren,
doch voor haar geldt het zeker: „Zoekt de
zonzij!"
Haar leven bestaat uit een aaneenschake
ling van groote en kleine zorgen en plichten,
die alle uitgevoerd moeten worden, wil het
groote raderwerk der huishouding met de
oneindig vele radertjes, die in elkander grij
pen, niet ophouden te werken. Véél is er dat
eentonig is en iederen dag terugkomt, doch
aangezien er geen twee dagen aan elkander
gelijk zijn, beteekent het toch immers, dat
ook hier nog afwisseling geboden wordt, in
dien men ze slechts zien wil.
Oogenschijnlijk ondervindt een huisvrouw
vaak weinig waardeering van haar huïs-
genooten en wordt het gewoon gevonden, dat
alles „als op wielletjes loopt. Doet het dan
niet goed, wanneer de man zich na volbrach
ten arbeid neervlijt en verklaart, dat nergens
zoo'n sfeer van rust is dan „thuis" en deze
zoo weldadig op hem inwerkt na een dag van
ingespannen arbeid.
Is dit geen zonnestraal, die het gemoed der
huisvrouw verwarmt?
Evenals iedere medaille een keerzijde heeft,
zoo brengt het leven zon en schaduw, doch
waarom is het noqdig. ons oog steeds op den
somberen kant gericht te houden?
Wanneer wij ons openstellen voor kleine
vreugden, die het leven biedt en die zoo vaak
aan ons voorbijgaan, omdat we „ziende"
blind zijn, dan zouden wij ons zooveel geluk
kiger voelen en de schaduw meer aan ons
voorbij kunnen laten gaan.
Wie genieten wil van de ware levens
vreugde, zoeke de zonzijde!!
Hoe deze ziekte te voorkomen.
Af en toe doen opzienbarende berichten,
waarin over de ontdekking van den zoo-
genaamden kankerbacil gesproken wordt,
de ronde door de internationale pers. En
iedere keer weer beschouwen millioenen
menschen deze meldingen als boodschap
pen uit den hemel, hoewel het tot nog toe
nog nimmer gelukt is, de oorzaken van
den kanker onomstootelijk vast te stellen
en een afdoende geneeswijze aan te geven.
Is het werkelijk een bacil, die deze ver
schrikkelijke ziekte opwekt? Daartegen
over staat de „prikkeltheorie", die den kan
ker toeschrijft aan het feit, dat een nor
maal menschelijk weefsel door verschil
lende prikkelingen op een dergelijke wijze
beinvloed wordt, dat het ontaardt en de
omliggende weefsels vernielt. Wanneer de
ze aangetast worden, scheiden zich gifstof
fen af, welke sterker zijn dan het mensche
lijk organisme. Zoo ontstaat de cachexia,
de slechte algemeene lichaamstoestand,
waarin kankerpatiënten geraken.
Om zich dus tegen kanker te beschermen
moet men verhinderen, dat de beschreven
prikkelverschynselen optreden. Deze ver
schijnselen plegen nu echter het gevolg
van zekere chronische ziekten, vooral van
darmstoringen en de vrouwelijke genitale
ziekten, te zijn. I-Iet is nu gebleken, dat
het water van bepaalde bronnen bij deze
ziekten genezing kunnen brengen, n.L de
bronnen van Marienbad. De in Marienbad
•gebruikelijke stofwisselingskuren vormen
een uitstekende prophylax tegen de oorza
ken van den kanker.
Er wordt dikwijls beweerd, dat kanker
erfelijk zou zijn en dat het derhalve wei
nig zin heeft, zooveel aandacht aan de be
strijding van deze ziekte te wijden. Zoo ca
tegorisch genomen, is deze meening niet
juist. Men heeft weliswaar in den laatsten
tijd door experimenten met muizen vast
gesteld, dat niet slechts de aanleg tot kan
ker erfelijk kan zijn, maar dat ook de
plaats van de kankergezwellen bij opeen
volgende generaties dezelfde is.
De erfelijke aanleg tot kanker is echter
slechts daar waargenomen, waar beide
ouders voor den kwaal gedisponeerd wa
ren. Was een ouder gezond, dan bleek de
aanleg tot kanker niet op de kinderen te
zijn overgegaan.
Zooals men ziet, is dus hoogstens de aan
leg tot kanker erfelijk. Maar daarmede is
nog geenszins gezegd, dat de ziekte ook
inderdaad moet optreden. Hier kan Ma
rienbad goed werk verrichten. In de eer
ste plaats kan door 't onderzoek der stof
wisseling worden vastgesteld, of een dis
positie tot kanker inderdaad aanwezig is
en blijkt dit het geval te zijn, dan kan
een kuur er toe bijdragen, het kwaad in
den kiem te smoren. Van dit standpunt uit
bezien moet aan het bronwater van Ma
rienbad bij de bestrijding van kanker een
groote beteekenis worden toegekend.
Wetenswaardigheden
1 graad warmteverschil
120 uur lopen.
In Amsterdam heeft een klokkenmaker
een uurwerk geconstrueerd, dat men wel
„het eeuwig lopende uurwerk" kan noe
men. Atmosferische verschillen van slechts
een graad zijn voldoende om de klok weer
120 uur lang te doen lopen.
Als men de straten van New-York opmeet
en de verschillende lengten optelt, komt
men tot een lengte van 3000 mijl. Men zou
dus een groote reis moeten maken om door
alle straten van New York te wandelen en
dezen afstand af te leggen.
In een kelder van een oud kasteel bij
Versaille werd een zwarte kat 32 dagen
lang bij een lage temperatuur vergeten.
Toen men het dier weer te voorschijn
haalde, leefde het nog wel, maar zijn zwar
te huid was volkomen wit geworden.
De haarborstel werd uitgevonden door
een Chineeschen generaal, die bij 't bou
wen van „de groote muur" wacht had en
uit verveling trachtte een instrument te
maken om zijn haar te verzorgen en zoo de
borstel maakte.
De Noordelijkste stad van de wereld is
de stad Hammerfest, gelegen in Noorwe
gen. De stad telt 3500 inwoners en ligt 70
gr. 40, 11" Noorderbreedte.
VOOR DE
Met vacantie op de
boerderij
De meening, dat wij voor kinderen gezel
schap vormen kunnen, mist in den waren
zin des woords haar waarheid! Neen, andere
kinderen en dieren vormen het ware ge
zelschap voor het kind. Men moet hierover
niet teleurgesteld zijn. Meermalen hoorde ik
een vader of een moeder de verzuchting
uiten: „Mijn dochtertje of zoontje wil ge
woonweg niet met me uit wandelen." Deze
menschen waren daar ontdaan over!
Eigenaaridg toch, wanneer we onze eigen
jeugdjaren herinneren. Wilden we toen ook
niet veel liever gaan wandelen en spelen
met onze vriendjes en vriendinnetjes? En
is het niet dikwijls zoo, dat twee zusjes of
twee broertjes al niet gemakelijk met
elkaar kunnen spelen?
Volwassenen en kinderen staan te ver
van elkaar om eikaars gezelschap te kun
nen zijn. Het kind leeft in een wereld vol
fantasie en wij ouderen kunnen dat fantas
tisch gedachtenleven niet of slechts tot op
zekeren afstand benaderen.
Het kind heeft behoefte aan beweging,
veel beweging en wij ouderen komen steeds
moeilijker in beweging. En zoo zijn er nog
talrijke verschillen op te noemen, welke een
belemmering vormen voor de kinderen om
met ons zich in het spel bijv. te vermaken.
Zeker, ze vinden het wel eens prettig als
vader of moeder meespeelt, of de onder
wijzer of onderwijzeres op school deelneemt
aan hun spel, maar dit duurt nooit lang!
Want al gauw moeten de volwassen ingrij
pen, klinken er waarschuwingen, goede
raadgevingen enz. van de zijde der ouders
en... de pret raakt er voor het beweeglijke
kind af.
Er is een anecdote, waarin verteld wordt,
hoe Jantje schreiend bij zijn moeder kwam
en vroeg of zij aan Sint-Nicolaas een nieuw
treintje wilde vragen voor hem, want met
het andere speelde vader!!!!
Neen, we moeten onze kinderen met kin
deren laten spelen of omgang laten hebben
met vertrouwde huisdieren. Wij moeten
hoogstens af en toe optreden als scheids
rechter, vrederechter of „technisch-advi-
seur", wanneer een treintje niet meer loo-
pen wil of een hyschkraan niet functionnee-
ren wil...
Nu de vacanties weer naderen velen
uwer verkeeren misschien al in die verheu
gende dagen! doet zich de vraag aan de
ouders voor: Waar zal ik met mijn kinde
ren dit jaar de vacantie doorbrengen-? Een
lastige vraag! Jantje houdt van de zee,
Annetje is dol op zwemmen en roeien. Piet
verlangt naar groote wandeltochten in de
bosschen. Maar hoe het ook zij, één feit
mogen we wel in het oog houden: kinderen
verlangen meestal niet naar lange auto-,
trein- of bootreizen en nog minder naar
bezoeken aan musea, gebouwen of andere
bezienswaardigheden.
Geeft ze een emmer, een hengellat, een
zandschop, een kruiwagen of iets dergelijks
en u hebt er geen kinderen aan. Uren lang
zullen ze zich vermaken met visschen, gra
ven, kruien en pootje-baden! Wanneer het
er u om te doen is, dat het kind plezier
heeft in de vacantie, welnu, dan is er
slechts een keuze voor uw uitstapje: Gaat
daarheen, waar uw kinderen ongestoord
kunnen stoeien én ravotten, waar ze bewe
gingsvrijheid hebben en zich eens vuil kun
nen maken, eens kunnen klauteren en klim
men in een oud pakje of een over-all!
Een bijzonder geschikt vacantieoord voor
kinderen is altijd een boerderij. Vooral het
stadskind vindt daar zooveel ontspanning
en vermaak, dat het nergens zijn kan.
Heerlijke karwijtjes kan het daar opknap
pen, het leert dingen kennen, welke het
voordien slechts kende uit plaatjes, het kan
spelen met dieren iets dat kinderen al
heel gaarne, doen en dat ook een belangrijke
paedagogische beteekenis heeft het kan
zijn hart ophalen aan klauter- en klimpar-
tijtjes en het mag een: op klompen
loopen. Kortom een boerderij is voor het
stadskind een dorado. In mijn jeugdjaren
hadden wij op de ouderlijke boerderij in de
zomervacantie altijd logeetjes uit de stad.
Maanden van te voren reeds ontvingen we
brieven met het verzoek, of ze weer moch
ten komen. Hooiryden, melken, varen,
paardrijden, enz. enz. waren dingen, welke
het kind uit de stad zoo prettig leken, dat
ze er alle andere uitstapjes voor missen
wilden.
En dan kunnen tenslotte vader en moeder
ook prettige dagen doormaken op een boer
derij. Er valt daar zooveel te zien, het leven
is er zoo geheel anders als in de stad, de
natuur is er zoo rustig, de menschen zijn er
zoo gemoedelijk en de gelegenheid tot het
maken van wandelingen en fietstochten is
er ruimschoots aanwezig.
En leerzaam is een dergelijk verbluf bo
venmate. Heel wat woordkennis krijgt een
onmisbaren achtergrond. Hetgeen de kin
deren alleen kenden uit verhalen en uit
illustraties zien ze nu in werkelijkheid voor
zich en dit verruimt hun blik. Wanneer ze
straks weer op school komen en over een
boerderij hooren spreken, zal het hun ge
makkelijk vallen de sfeer in te denken van
het leven op het land.
Het gevaar van namenkennis zon
der meer zal zich bij deze kinderen niet
voordoen in dit opzicht!
OVÊEKA.
zijn wielrijders, die bovenstaand
kenteeken op hun fiets voeren.
(„Steunt Hen" wil dat „SH"
tevens zeggen: „let even extra
op!")
Zelf-ontleding
Zelf-toegepaste psycho-analsye,
Psycho-analyse is zielsontleding. Er zyn
psychiaters, die daarvan hun specialiteit
maken. Door het reconstrueeren van da
jeugd laten zij de menschen zien, hoe zij
geworden zijn zooals ze zyn. Menig angst
complex verdwijnt, zoodra wij inzien waar
uit het ontstaan is.
Maar ook menschen zonder angst-com
plexen, menschen met een betrekkelijk har
monisch en normaal geestelyk leven heb
ben behoefte aan zelf-ontleding (auto
analyse). En menigeen, die niet bespiege
lend is aangelegd begrijpt niets van het hoa
en waarom van zijn daden en de gevolgen
daarvan. Hij begrijpt niet waarom dit hem
mislukt en dat, en waarom hem zooveel
overkomt, dat hij naar zijn eigen indee vol
strekt niet verdiend heeft. Hij leeft blinde
lings, en stoot zich aan tallooze ongeziene
hindernissen, zooals iemand zich ook voort
durend zou stooten die trachten zou, zich
in het donker in een voor hem onbekende
kamer te bewegen.
Om ons te leeren zien, hoe wij geworden
zyn tot wat w(j nu zyn, is de hulp van den
psycho-analist wellicht onontbeerlijk.
Maar een andere vraag is: hoe zijn wy?
En in hoeverre verschillen wij van hetgeen
wy zouden willen zyn, van den mensch die
met succes streeft naar hetgeen ons mis
lukt?
De voorstelling, die wy van onszelf heb
ben, is zeer onzuiver en daarby zeer
onvolledig.
De goede eigenschappen, die wy meenen
te bezitten zijn meestal die, waarvan wy
persoonlyk vinden, dat ze een mensch tot
eer strekken.
Deze vermeende goede eigenschappen be
zitten wy' óf heelemaal niet, óf in veel ge
ringere mate dan wij veronderstellen.
Daarentegen bezitten wy Andere goede
eigenschappen, van welker bezit wij ons ge
heel onbewust zyn.
Merkwaardig genoeg overdrijven wy niet
zelden ook onze verkeerde eigenschappen,
gedreven door een onderbewust gemak
zuchtsmotief, n.1. om dan meteen te kunnen
concludeeren, dat aan een in zóó stérke
mate aanwezige fout tóchniets te veran
deren valt.
Zooiets als de dikkert, die de 100 kg ge
passeerd is en er nu verder maar op los
eet.
Om te kunnen worden tot wat wij nu
zouden willen zijn is het onherroepelijk noo-
dig dat wy een zoo zuiver mogelijk beeld
krygen van hetgeen wij nü zyn.
Begint daarom, met een korte beschry-
ving te geven van de menschen, dien U
zoudt willen zijn, uitsluitend wat karakter
aangaat en matenieele omstandigheden bui
ten spel latend.
Daarna begint U met 's avonds een be
knopt maar geheel onverbloemd verslag te
geven van Uw dag, 2030 minuten zö'n
hiervoor voldoende. En gaat eiken dag na,
waarom U een pluimpje verdiend heeft en
waarvoor een terechtwyzing aan uzelf, en
op welke goede, respectievelyk verkeerde
eigenschappen in U deze pluimpjes en te
rechtwijzingen wyzen.
Om U een voorbeeld te geven drukken
wij hierbij het dagelyksche lystje van een
onzer cursisten af:
Vanochtend op tyd opgestaan maar door
een storing in den tramdienst te laat op
kantoor. In antwoord op een hevig standje
de reden uiteengezet, en toen daarop met
een ironisch-ongeloovig gezegde geant
woord werd, wijselijk gezwegen.
N.B. Ik heb meer zelfbeheersching en
ben kalmer dan eenigen tyd geleden.
Aan de koffietafel scherp uitgevallen
tegen myn zuster, naar aanleiding van een
onschuldig plagerijtje.
N.B. Dit vermoedelijk een gevolg van het
toch niet geheel verwerkte standje.
Onredelyk, om een ander ervoor te laten
boeten, dat je je tegenover je chef hebt
ingehouden.
En dat, terwijl ik altyd zoo'n afkeer heb
van onredelykheid.
Letten op strikte redelykheid van myzelf,
en zoo noodig liever iets verhalen op de
gene, die het ernaar maakt.
Vanmiddag op kantoor in den gang
staande, betrapte ik myzelf erop dat ik
trachtte te verstaan wat de chef tegen den
procuratiehouder zei.
N.B. Achterbaks en nieuwsgierig. Wist
niet, dat ik deze slechte eigenschappen had.
Voor oppassen. Kan misschien eenigszins
verontschuldigd worden door ons aller
angst voor ontslag in dezen tyd.
Maar weet niet zeker, of ik dAArom luis
terde. Vooral eerlyk blijven tegenover mij
zelf.
Vanavond onze hond aangereden, en
een noodverband aangelegd en den dieren
arts opgebeld, terwijl de heele familie van
streek was maar niets deed, en ik anders
geen bloed kan zien.
N.B. Ik wordt flinker.
Er is zooveel meer in U dan U denkt, en
zooveel vooral anders dan U denkt.
En U kunt zooveel beter harmonie schep
pen in dat innerlyk, wanneer U zich klaar
bewust bent van hetgeen daar aanwezig is.
DR. JOS DE COCK.