Van Brug tot Brug
Snoek kampioen achter
groote meteren
D*E IN DE PIJP/
Botsing tusschen
wielrijdsters
Legeroefeningen in
September
De aanbieding van het
Prinselijk jacht
West-Friesland en Fries
land weer één geheel
■9
De Vierdaagsche
Hartelijke ontvangst te Arnhem
Voor de tweede maal is het traject van de
Vierdaagsche naar Arnhem afgelegd en
hebben de Arnhemmers de deelnemers aan
deze sportieve gebeurtenis in hun eigen stad
kunnen begroeten.
Hoog van den toren wapperde de drie
kleur en het voorbeeld van de overheid,
die van alle gemeentegebouwen deed vlag
gen, hebben vele particulieren gevolgd.
Üp tal van plaatsen werden de wande
laars gelaafd aan grootc tafels, waarop een
enorme hoeveelheid glazen met ranja. Iloe-
ra-geroep klonk uit de duizendkoppige me
nigte, het was een spontane, warme ont-
.vangst, die goed deed.
De tweede dag 25 uitvallers.
De tweede dag heeft 25 slachtoffers ge-
eischt. Van de 4277 wandelaars, die Woens
dagochtend op stap gingen, zijn er nog 424*2
over. Dit is geen slecht resultaat. Ook van
morgen zijn er wederom 13 deelnemers thuis
gebleven, waarbij ook de bekende Texel-
sehe tippelaar, de heer J. Boon, die zich
onwel voelde en liet daarom maar beter
.vonrl thuis te blijven.
Vandaag is het. de dag van de twee brug
gen, het gevreesde en veel gesmade traject
van vorig jaar. Door de Betuwe guat de
marsch naar Arnhem en omgeving en ver
volgens weer langs den zelfden weg terug.
Het is een frissche ochtend. Een dichte
ochtendmist hangt over Nijmegen en om
geving en in de Betuwe zijn alle boom
gaarden in een waas gehuld. De weg is vrij
eentonig en het verkeer is buitengewoon
druk.
Toch valt het traject niet tegen en is men
er in 't algemeen beter over te spreken dan
verleden jaar. Van het verkeer hebben de
wandelaars haast geen last gehad, daar op
groote doeken bij hel begin en einde van
de route aan de automobilisten was ver
zocht de loopers zoo weinig mogelijk te hin
deren. Aan dit verzoek werd spontaan vol
daan.
liet is merkwaardig op te merken, hoe
ieder tijdens den Vierdaagsche een rol
speelt, zoowel de deelnemers als de toe
schouwers. Loopen de tippelaars in een lan
delijke omgeving, dan zijn zij een beetje
buitenmensch. Sommigen pappen met t
volk aan en praten over den oogst of over
de weersgesteldheid, zij schijnen van alles
wat af te weten. In de stad worden zij dan
opeens weer stedeling. Dan is het alsof hun
houding verandert met de straat, waar zij
doorheen komen.
En de toeschouwers spelen hun rol, met
evenveel gretigheid.
Er staan heel wat familieleden en kennis
sen langs den weg. Van heinde en verre
zijn ze vaak gekomen met don trein, per
bus, per auto en ook wel per fiets. Met ge
rekte halzen staren zij in de verte. Eemge
bezorgdheid begint zich op hun gelaat af te
tcckencn, wanneer de veravacflte niet spoe
dig genoeg langs marcheert. Met overtui
ging wordt over uitvallers gesproken, alsof
reeds jaren zelf de marschcn zijn meege
maakt.
Na een periode van optimisme en ver
maak in het zien passeeren van al die wan
delaars breek een periode van twijfel aan.
Zal hij of zij misschien zijn uitgevallen?
Over de dag van gisteren schrijft
ons een deelnemer een interessan
te brief, welke wij hier onverkort
laten volgen. Zij geeft een aardig
beeld van de sfeer, waarin liet
Vierdaagsche leger optrekt.
Zou er misschien iets gebeurd zijn onder
weg? vraagt een ongeruste moeder zich af.
Langzamerhand begint zich op 't. gelaat van
sommigen een diepe neerslachtigheid af te
teekenen. Dan plotseling sloot een der
wachtenden een juichkreet uit: „Daar komt-
ic". De gezochte liep misschien wel een
beetje te strompelen, maar nu op deze
juichkreet verandert de iooper als bij too-
vcrslag. De pas wordt vederlicht, noncha
lant haast, een glimlach verschijnt op het
gelaat, alles om aan te toonen dat 't. loopen
toch eigenlijk maar een peulenschilletje is.
En dan die typen, die langs den weg staan.
Kijk eens die heer van middelbaren leeftijd,
prachtig zomersch uitgerust, die met bijna
wilde kreten de wandelaars aanvuurt. En
dan die „fraaie" jongeling, die ingespan
nen in de verte tuurt en de voorbijtrekken
de mannen geen blik gunt. ^t Is hem te doen
om de damesgroepen. Dan richt hij zich op
uit zijn indolente houding en komt er een
trek van groote belangstelling op zijn ge
laat.
Bij Arnhem.
In de buurt van Arnhem hcersclit een ge
zellige drukte: wandelaars op de terug
reis passeeren hun lippelgcnoolen, die nog
niet zoo ver gevorderd zijn en zich nog op
den heenweg bevinden, wedcrzijdsche toe
juichingen weerklinken, terwijl ook menige
kwinkslag gewisseld wordt. Honderden Am
hemmers staan hier reeds langs het par
cours geschaard om het vierdaagsche leger
aan den arbeid te zien.
Doch eerst in Arnhem zelf heersoht de
bekende en reeds veel beschreven Vier
daagsche stemming. Het plein is geheel
met toeschouwers overstroomd, terwijl de
Marinekapel uit de muziektent vroolijke
marschmuziek de wereld in blaast.
Politic-agenten hebben de uiterste
moeite het verkeer te regelen maar zij
slagen er uitstekend in en een woord van
lof is hier wel op zijn plaats. Schitterend
spuiten de prachtige fonteinen langs een
der Singels. Hier gaan de 40 K.M. loopers
weer naar Nijmegen terug, maar de 50 en
de 55-ei'S moeten nog een omweg maken.
Langs den Ronsendaalschen weg vertrekken
zij. over heuvels en door prachtige lanen.
Aan natuurschoon is hier geen gebrek en
het is een genoegen in deze omgeving op z'n
gemak te wandelen. Ook wij karnen tcn-
slolte weer in Arnhem terug en via den
drukken verkeersweg gaat het weer naai
de Oude Keizersstad terug, waar we moe,
maar tevreden met onszelf arriveeren.
MAAR
Doime Egbert-s Echte friesehe Hteren-Baai en
Baai -TabakNederlands geurigste pijptabak.
13 Uitvallers.
Den derden dag hebben een 13-tal deelne
mers den strijd tegen blaren enz. moeten
opgeven, zooflat zich momenteel nog 4215
wandelaars voor het halen van de Vier
daagsche 1037 in aanmerking kunnen ko
men. Of deze allen het begeerde einddoel
zullen bereiken, is de vraag. Ook morgen
zullen er wel ecnigc uitvallers komen.
We zijn benieuwd.
Gisterenmiddag omstreeks kwart over
drie zijn aan de Waalhaven (O.Z.) ter hoog
te van den Spido-Stcigcr te Rotterdam,
vier wiclrijdende personen met elkaar in
botsing gekomen, waarbij een meisje vrij
ernstig is gewond. Uit tegenovergestelde
richting naderden twee naast elkaar rij
dende onbckencl gebleven wielrijdsters en
de 22-jarige J. Roobol uit de Wolphaerts-
straat, die samen reden met het 22-jarige
meisje C. Buitermans, wonende aan den
Slotsche dijk. Bij het passeeren kwam R.
in botsing met een van de onbekende wiel
rijdsters, waardoor hij tegen mej. B. aanviel
Deze werd van de fiels geslingerd en kwam
zoo ongelukkig te vallen, dat zij, vermoe
delijk met een schedelbreuk, per auto van
den geneeskundigen dienst, naar het zieken
huis, aan den Coolsingel is gebracht, waar
zij is opgenomen. De beide wielrijdsters zijn
aanvankelijk afgestapt, maar later doorge
reden. In verband daarmede verzoekt de
waarnemend commissaris van hot bureau
Cbarlois deze beide dames, alsmede evcn-
tucele getuigen van dit ongeluk zich tot het
geven van nadere inlichtingen te willen
wenden tot het politiebureau aan den
Charloischen kerksingcl.
WielAennen
Verrassend goed rilden van Piet
van Kempen. Wals geeft op.
Het stayerskampioenschap van
Nederland over 100 K.M. is gister
avond in het Olympisch Stadion te
Amsterdam door Snoek gewonnen
na feilen strijd, waarbij de 39-jarige
Piet van Kempen, die voor 't eerst
een 100 K.M.-wedstrijd in één man
che reed, na een uiterst tactischen
rit achter Pasquier do tweede
plaats bezette.
Aan den start verschenen van Hoek (van
den Bosch). Domhof (Slcsker), Gramser
(Luvken), Alkema (Ceurromnns). van dei-
Wulp (Kneser), de Graaf (Bustraan). Wals
(Vorniandel), Snoek (Wiersma) en Piet van
Kempen (Pasquier).
Na 73 ronden verwisselde Wals van fiets,
hetgeen hem twee ronden achterstand be
zorgde.
36 ronden voor het einde veroverde van
der Wulp na een vinnig duel mot van Hoek
de leidersplaats en de laatste kreeg zoo'n
inzinking, dat hij vele plaatsen afzakte en
7e1 fs kort daarna zijn eersten lap te pak
ken kreeg. Piet van Kemnrn profiteerde
er weer van en schoof een plaatsje op, zoo
dat 25 ronden voor het eind de volgorde
was: Van der Wulp. Snoek. Alkema. de
Graaf. Piet van Kempen, de anderen een of
meer ronden achter. Wals sloot de rij met
zes ronden achterstand en gaf even latei-
op.
De groote verrassing.
Enkele ronden daarna kreeg van dor
Wulp. die vermoeid was. een nieuwe in
zinking. waardoor van Keinnen naar de
vierde plaats steeg en Snoek de leiding
over nam, gevolgd door Alkema en de
Graaf.
En in de nog resteerende vier ron
den legde Pasquier er een schepje
op. Piet van Kempen volgde schit
terend en in de voorlaatste ronde
slaagde hij er in de Graaf en Alke
ma te passeeren cn daarmede de
tweede plaats te bezetten, achter
Snoek, een uitzonderlijk fraaie pres
tatie voor van Kempen, die...... nog
nimmer een 100 K.M. wedstrijd ach
ter den motor in één ril had gere
den cn dit jaar eigenlijk voor het
eerst achter den motor was uitgeko
men.
Snoek kreeg de kampioenstruï, maar Van
Kempen werd niet minder enthousiast bij
zijn eercrondc toegejuicht. De einduitslag
werd:
1. Snoek (Ned. kampioen) tijd 1 u. 19 m.
50 sec,; 2. Piet van Kempen; 3. Alkema; 4.
de Graaf; op één ronde: 5. van der Wulp;
op twee ronden: G. van Hoek; op vier ron
den: 7. Gramser; op vijf ronden: 8. Domhof.
Wals opgegeven.
Revanche sprintkampioenschap
pen amateurs.
Rond het stayerskampioenschap van Ne
derland was eelt bijprogramma samenge
steld, waarbij de belangrijkste nummers
waren de wedstrijdên om het clubkampi
oenschap van Nederland en de revanche
dor sprintkampioenschappen voor amateurs
De beslissing van het cluhkampioenschap
achtervolging werd door Olympia gewon
nen, vóór de Haarlcmschc vcrceniging „de
Kampioen".
De revanche der sprintwedstrijden voor
amateurs mislukte, omdat de kampioen, II.
Ooms, niet was opgekomen, terwijl ook Pe
perkamp cn Bernard Leenc verstek lieten
gaan.
Vanzelfsprekend werd van der Vijver nu
winnaar, die in de finale tweemaal den Nij-
megenaar Kropman op besliste wijze sloeg.
Het eindresultaat was: 1. van der Vijver;
2. Kropman; 3. Buchly; 4. Derksen (Alk
maar).
De wereldkampioenschappen
Wie er naar Kopenhagen gaan.
Naar wij vernemen heeft de Nederland-
sche Wiel ren Unie de volgende renners aan
gewezen om ons land te vertegenwoordigen
bij de wereldkampioenschappen, welke van
21 tot 29 Augustus a.s te Kopenhagen wor
den gehouden:
Sprint amateurs: II. Ooms, Chr. Krop
man cn J. J. van der Vijver^
Sprint Professionals: A. van Vliet
Wegrenners amateurs: H. de Iloog en G.
Schulte.
Wegrenners professionals: J. Braspen-
ninx Jr., J. Verveer cn A. Stuyts.
Indien de financiën het zullen toelaten,
zullen voorts één of twee stayers worden
afgevaardigd, in welk geval de kampioen
J. J. Snoek en P. van Kempen voor uitzen
ding in aanmerking komen.
U/xdeApa&o
Wie wordt Ned. kampioen?
Het IJ wint den eersten ivedstrijd.
Voor een vrij talrijk publiek is gisteren
avond in het sportfondsenhad te Amsterdam
de eerste waterpolowedstrijd om het kampi
oenschap van Nederland tusschen het IJ
en H. Z. cn P. C. gespeeld.
Na een spannenden strijd slaagden de
Amsterdammers er in een 42 overwinning
te bevechten, nadat met de rust de stand
nog 11 gelijk was geweest.
Woensdag wordt te Den Haag de return
wedstrijd gespeeld.
AJMdieJk
Er ontbraken twee meter
En dus zal Woodruffs nieuwe
wereldrecord 800 M. niet wor
den erkend.
Het fantastische „wereldrecord" dat John
Woodruff op 17 Juli j.1. tijdens de Pan Ame-
rikaansche spelen te Dallas in Amerika
over de 800 nieter met een tijd van 1 min.
47.8 sec. heeft gevestigd, zal zeer waar
schijnlijk niet als wereldrecord kunnen wor
den erkend.
Men heeft namelijk de baan nage
meten en daarbij bleek hef, dat er
bijna 2 meter aan de 800 meter ont
braken. De aanvrage om erkenning
als wereldrecord is daarom ook
nog niet door de Vereenigde Staten
verzonden.
Elroy Robinson zal nu wel wereldrecord
Houder op dezen afstand worden. Hij liep
op 12 Juli te New York de S00 meter in 1
min. 49.6 sec.
V&Mal
Om hef wereldkampioenschap
LetlandLitancn 4—2.
Terwijl in de meeste landen de voetbal
sport van een welverdiende rust geniet, is
gisteren te Riga als voorwedstrijd voor het
wereldkampioenschap de landcnontmoeting
Letland—Litnuen gespeeld. Letland won ver
diend met 4—2, nadat de rust met een
10 voorsprong was ingegaan. Oostenrijk
als derde land in deze groep, is nu de vol
gende tegenstander van do Letten.
Voor het eerst zal een arlille-
rie-meetcompagnie deelnemen.
Evenals het vorige jaar zal ook dit jaar
in September a.s. weder een oefening onder
leiding van den commandant van liet veld
leger plaats hebben, nadat tevoren van 16
September af oefeningen van de lichte bri
gade zijn gehouden onder leiding van den
inspecteur der cavalerie (tevens comman
dant van de lichte brigade.)
De sterkte der deelnemede troepen zal
ongeveer dezelfde zijn als die van het vo
rige jaar.
Als een belangrijk onderdeel van
de manoeuvre staat op het pro
gramma het overtrekken onder
gevechtsomstandigheden van
vrij aanzienlijke weteringen en ande
re wateren, waarvoor het vervaar
digen van licht overgangsmateriaal
noodig is.
Commandant van het veldleger generaal-
majoor J. J. G. baron van Voorst tot Voorst
De oefening duurt dit jaar een dag langer
dan vroeger. Op 20 September concen
treert de blauwe partij zich op het Noord-
Oostelijk gedeelte van de Veluwe, terwijl
de roode partij aankomt in haar legerings-
gebied in Overijssel, dat het uitgangsgebied
vormt voor bet. optreden dier brigade op
den 21en September.
De eigenlijke oefening duurt van den
vroegen morgen van 21 September tot 23
September 12.00. Dienzelfden dag en nacht
keert reeds een groot deel van cle troepen
naar de garnizoenen terug, terwijl de ove
rige in den morgen van 21 September te-
rugkeeren. Alle troepen zijn dan op Vijdag
24 September te ongeveer 12.00 weder in
hunne standplaatsen, hetgeen noodig is,
«laar de herhalingslicfitingcn on 25 Septem
ber weer met groot verlof vertrekken.
Aan de manoeuvre zal ook wor
den deelgenomen door een artille-
rie-mcetcompagnie. Een dergelijke
compagnie moet door middel van
den geluid- en lichtmeetdienst ge
gevens trachten te verkrijgen om
trent de opstelling van vijandelijke
batterijen.
Het is de eerste maal, dat een
zoodanige compagnie in het ver
band van een groote oefening op
treedt.
Er kan van weerszijden krachtige actie
in de lucht worden verwacht, aan Blauwe
zijde, met het doel, de lucht vrij te houden
van vijandelijke vliegverbanden, die b.v.
den ITsselovergang zouden willen bemoei
lijken, aan Roode zijde juist met het doel.
dezen overgang te bemoeilijken door het
uitvoeren van aanvallen op de overgangs
punten cn ovcrgangsmiddclen, bruggen e.d.
Overdracht 28 Augustus a.s.
Vlootrevue van pleziervaartui*
gen.
Omtrent het gereedkomen van het
voor H.K.H. Prinses Juliana en
Z.K.H. Prins Bernhard als onderdeel
van -t nationaal huwelijksgeschenk
gebouwde jacht „Piet Hein" verne
men wij thans, dat de overdracht
van het schip aan het prinselijk
paar zal geschieden op Zaterdag 28
Augustus a.s.
Zoodra het jacht op 14 Augustus a.s. zal
zijn te water gelaten, zal het voor den te
houden technische» proeftocht in gereedheid
worden gebracht. Deze proeftocht zal op
diep water, waarschijnlijk in de buurt van
het eiland Texel, worden gehouden.
Vervolgens zal op Zaterdag den 28sten
Augustus de aanbieding aan liet prinselijk
paar geschieden. Het programma in voor-
loopigen vorm luidt als volgt:
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. prins
Bernhard zullen zich met gevolg te vier
uur des middags te Muiden aan boord
van de „Piet Hein" begeven.
Daarna zal het jacht uit de haven varc
Muiden vertrekken. Buitengaats zullen de
Prinses en cle Prins het gehccle schip be
zichtigen. Hierop zal de officieele aanbie
ding van het "huwelijksgesclvcnik plaatsvin
den.
Onmiddellijk na de overdracht, welke te
ongeveer kwart voor vijf in den namiddag
zal geschieden, zal het jadht bij den vuur
toren van het Bui ten-I J aankomen, alwaar
aan de Prinses en den Prins, die zoo juist
eigenaren van een jacht zijn geworden,
door de Noderlandsche watersportwereld
een grootsche hulde zal worden gebraeht.-
Do Koninklijke Verbonden Ncderlandsche
Watersportverenigingen n.1. namen het
initiatief tot het organiseeren van een revue
van pleiziervaartuigen. Honderden zeil- cn
motorjachten zullen gepavoiseerd ten anker
liggen op hot Buiten-IJ tusschen don
vuurtoren on de Oranjesluizen om daar het
Prinselijk Paar te begroeten.
De ..Piet Hein" zal eenige malen langs de
revue der jachten varen on vervolgens
schutten in de Oranjesluizen.
Op het Binnen-IJ zal do wereld van
rooiers het prinselijk paar begroeten.
ITet. Prinselijk jacht zal vervolgens varens
naar de jachthaven van do Kon. Ncderland
sche Zeil- en Roeivereeiriging, waar ge
meerd zal worden en waar het permanente
li"nlaats krijgt.
De overdrachtsplechtigheid van het natio
naal geschenk zal per radio worden uitge
zonden. terwijl ook van de reis, te begin
nen te Muiden, en van de vloot-revuc een
radio-reportage zal worden gegeven.
De oude band nauwer
haald. Het Grootfriesche con
gres te Medemblik.
Gistermorgen is in dg stemmingsvolle
zaal van het kasteel Radboud te Medem
blik het vierde Grootfriesche wetenschap
pelijk Congres onder voorzitterschap van
den lieer P. Sipma, lector in het Friesch
aan de Rijksuniversiteit te Groningen ge
opend.
De eerste spreker, dr. G. Karaten te Am
sterdam hield, aldus de Msb., een inleiding
over „De Westfriesche taal, voorheen en
thans". De naam „Westfriesland" roept in
onze herinnering, aldus spr., den tijd op,
toen ook dit kleine land deel uitmaakte
van een Grooter-Friesland. Het volk, dat
toenmaals hier woonde, was sterk gehecht
aan eigen vrijheid en eigen grond, niet min
der dan de Friezen van de andere zeelan
den. Doch de zee heeft aan de nauwe ver
binding met het overige Friesland een ein
de gemaakt. De overwinning van graaf Flo-
ris V in 1289 brak Westfriesland's zelfstan
digheid, zoodat de nivelleering in Franki-
sehen geest onbelemmerd voortgang kon
vinden.
En toch na zoovele eeuwen van
scheiding is de aard van dit volk
nog geheel en al Friesch en zijn
er in het Westfriesche dialect nog
heel veel sporen aan te wijzen, die
de oeroude verwantschap blootleg
gen. In dit verhand stelde spr. de
vraag: Heeft het Wcstfriesch van
onze dagen nog iets met het
Friesch uitstaande?
Sommige schrijvers beantwoordden die
vraag in ontkennenden zin. Ook de oude
schriftelijke bronnen geven weinig, waaróp
men kan bouwen. En toch, wie de „West
friesche Stadsrechten' met. aandacht door
leest en <le liederen hoekjes, kluchten en
kronieken uit de 17c eeuw ernstig bestu
deert, zal nog heel veel van zijn gading
vinden. Niet alleen zoogenaamde „losse
friczismen", maar ook bepaalde klankwijzi
gingen, die voortleven tot in onzen tijd, cn
die. ook in het Friesch worden aangetroffen,
In de 18e en 19c eeuw lijkt het alsof er
geen dialeet meer bestaat, totdat in 1924
liet ..Historisch Genootschap Oud-Westfries
land" wordt opgericht en de jaar op jaar
verschijnende Westfriesche jaarboeken vol
zitten van dialect in rijm on onrijm. Was
er een vonk van het kleine Westfriesland
overgewaaid?
In 1932 werd de Wcstfriczc Styk opgericht,
een organisatie van jongeren. Nieuwe be
langstelling voor Friesland en zijn verleden
ontstaat. Het resultaat daaraan is het
houden van dit congres op Westfrieschen
grond.
Als men hierbij bedenkt, dat de afsluitdijk
West friesland opnieuw met het „Heitehin"
verhonden hooft, dat over ettelijke jaren door
de drooggelegde Zuiderzeepolders Weslfries
land weer een aaneengesloten gebied met
Friesland zal vormen, dan komt cle vraag
naar voren: Wat zal van dit alles de ge
volgen zijn?
Wij weten het niet. Maar dit staat vast,
aldus spr., als Friesland met dezelfde geest
drift en met nog meer eendracht zijn strijd
doorzet voor onze eigen cultuur, dan zullen
wij, Westfriczen, daarin niet achterblijven.
