Na Oxford Edinburgti
Gelijke verdeeling van
het aardsche goed
Rook TRIUMPH
fik
Benauwd
borst?
PER H AB.O.-TOURINGCAR
NAAR DEN HARZ I
Economische beschouwing
Is een waarachtige
democratie mogelijk
de 1 cent sigaret die
U kent als de beste
op de
Zaterdag 7 Augustus 1937
Tweede blad
De werkelijkheid remt buiten
sporige verlangens
Op de Engelséhe liberale „zomerschool",
'die dit jaar te Cambridge wordt gehouden,
heeft Ramsay Muir, vice-voorzitter van de
liberale partij, een beschouwing gehouden
over de vraag: „Is een waarachtige demo
cratie mogelijk?"
Bij de oude leus van vrijheid, gelijkheid
en broederschap staat de vrijheid voorop.
Onder vrijheid, aldus Muir, verstaan wij,
dat iedere man en vrouw vrij zal zijn van
elk dwingend toezicht, behoudens dat van
de wet, in welker vorming hij of zij echter
rechtstreeks of door bemiddeling van ver
tegenwoordigers (het Parlement) zeggen
schap heeft.
Maar, zegt Muir zeer terecht, als iemands
economische conditie droevig is, als zijn
gezin niet genoeg te eten krijgt, ontbreekt
een van de grondslagen van vrijheid.
Volkomen gelijke verdccling van den
rijkdom, vervolgde de spreker, is onmoge
lijk, maar er moet gelijkheid van kans
bestaan, zoodat ieders verschillende gaven
het best tot hun recht komen. Het bestaan
van grove tegenstellingen in rijkdom in
Engeland is een aanfluiting voor de be
ginselen van de democratie en doet eiken
eerlijken toeschouwer pijn. Er zijn 10.000
menschen met inkomens van gemiddeld
f 200.000.per jaar. De meesten hunner
werken niet. Siechts enkelen verrichten
belangrijke publieke diensten. Daartegen
over staan de elf millioen, die voor het
meerendeel hard moeten werken zonder ge
noeg te verdienen om hun gezin netjes
voor den dag te laten komen en genoeg te
eten te geven. Een dergelijk contrast is
strijdig met den geest van de democratie.
Tot zoover Muir.
Er zullen, zelfs onder de met aardsche
goederen gezegenden. wel weinig ruim den
kenden zijn, die het met de grondstelling
.van Muir niet eens zijn.
Zijn beschouwing komt er immers op
neer: „Geef ieder menschcnkind gelijke kan
sen", een stelling, die zeker spreekt tot de
sportieve jeugd van onze verlichte eeuw.
Een andere vraag is of een dergelijke in
richting der maatschappij wel mogelijk is
en of niet remmende factoren deze ideale
ontwikkeling der democratie onmogelijk
maken.
Is, om een beeld uit de sportwereld te
gebruiken, de startlijn zoo te trekken, dat
elk menschenkind gelijk getraind en gevoed
den strijd om het bestaan begint?
Persoonlijke aanleg, hersencapaciteit, ka
rakter en verdere eigenschappen zullen tij
dens het leven natuurlijk over de plaats
in de maatschappij beslissen en het droom
beeld van „allen gelijk" is dan ook een fa
ta morgana, dat geen verstandig mensch
nastreeft, ja dat fnuikend zou zijn voor sa
menleving en beschaving.
Hierover redetwisten is onzin en tijd ver
knoeien. Een andere zaak is of de kansen
meer gelijk te maken zijn.
De zuigeling, wiens vader over geld en
invloed beschikt, heeft in het leven een
voorsprong, die niet mag worden weggecij
ferd. Herhaaldelijk kan men wel de stelling
hooren verdedigen, dat de geniale mensch
toch komt bovendrijven, maar er bestaan
helaas geen statistieken, waaruit blijkt in
welke mate armoe, ellende en slecht voor
beeld menschen met groote aanleg kapot
sloegen tegen de harde klippen van het
dagelijksch bestaan.
Deze cijfers zouden kunnen inspireeren
tot een epos van ongelijken strijd en droe-
.vigen ondergang.
Men kan yan meening zijn, dat deze ver
ongelukten toch een der eerste eischen voor
welslagen misten, n.1. zelftucht, maar ver
geet daarbij dat de wil van den arme heel
wat sterker moet zijn, dan die van den rijk
geborene, voor wie tal van moeilijkheden
worden weggenomen.
Wie wel eens heeft rondgeblikt in de
achterbuurten van een groote stad, beseft
dat de eisch: gelijke kansen, niet gemak
kelijk zal zijn te bereiken.
Onmogelijk is zij echter allerminst.
Onze tijd van vrijheid geeft reeds thans
aan elk menschenkind een veel grootere
kans dan de achtergestelden van vorige ge
neraties hadden.
De groote sociale hervormingen der
laatste halve eeuw hebben beletselen opge
ruimd, die vroeger een barrière vormden
tusschen de standen en de waarlijk begaaf
de kan nu spoediger en sneller opklimmen.
De wetgever is opgetreden tegen de uit
buiting der onderste bevolkingslagen, wel
ke de ongebonden wetten van het liberalis
me mogelijk maakten, en langzaam, maar
zeker heeft de naar vrijheid snakkende
mensch zich ontworsteld aan de vooroor-
deelen welke vroeger de standen scheid
den.
Kennis en karakter leiden gemakkelijker
tot^succes.
Toch blijven nog vele idealen onvervuld
en zijn de startkansen lang niet gelijk.
Voor ieder dezelfde ontwikkelingskansen,
bescherming tegen machtsmisbruik, verze
kering tegen tal van zaken, waartegen de
mensch machteloos staat, 't zijn nog slechts
enkele verlaneens, die in staat zouden zijn
een zekere gelijkheid te scheppen.
Naar dezen toestand te streven moet ech
ter het doel blijven van elke ware demo
cratie.
Als men dat richtsnoer in het oog houdt,
behoeft men niet te twijfelen aan de toe
komst onzer cultuur.
Het is daarom zoo jammer, dat men in
de practijk juist meestal anderom begint
en de ongelijkheid welke uit het 'wezen
van het individu zelf voortkomt, geheel
tracht op te heffen. De moderne middelen
van voorlichting als pers, film, radio stellen
leidersfiguren in staat de massa te beïn
vloeden door de snaren der eigenliefde en
wangunst te bespelen De democratie die moet
trachten de vrije mensch in de vrije maat
schappij ruime kansen te geven,
naar ieders lichamelijk en geestelijk ver
mogen, maar daarnaasthem moet onder
werpen aan strenge sociale gebondenheid,
wordt misbruikt teneinde de groote massa
der minderbegaafden achter idealen aan te
doen hollen, waarvan zij de strekking' en
gevolgen onmogelijk kunnen overzien.
Men tracht het massale getal te misbrui
ken om voorrechten af te dwingen, die eco
nomisch niet verantwoord zijn.
Zonder ons uit te spreken over de min of
meerdere wenschelijkheid van een 40-urige
arbeidsweek kunnen wij b.v. in Frankrijk
thans aanschouwen, waartoe het doordrij
ven van onbezonnen eischen moet leiden.
Hier werden, zonder dat het bedrijfsle
ven zich kon aanpassen, voordeelen afge
dwongen, die op zichzelf misschien niet on
redelijk waren, maar toch het economisch
leven moesten ontwrichten.
Alles wat men bereikt, heeft, gaat ver
loren door de hoogere lasten, welke men
zal moeten opbrengen en de Fransche ar
beider zal dan ook zijn korteren werkdag
in den vorm van hoogere prijzen en zwaar
dere lasten, dus mindere levensvreugde,
moeten betalen.
Deze democratie is een foute en een ge
volg van een bespelen der hartstochten van
de massa.
De gelijkheid, voor zoover die in deze
maatschappij mogelijk is, moet gezocht wor
den in het wegnemen der schrijnende te
genstellingen, in het streven naar broeder
schap, door eerbiediging van eikaars mee
ningen en tenslotte in een vrijheid van ont
wikkeling van het individu, zonder de dic
tatuur der massa, doch geleid door regelen
van verstand en orde.
DEN HELDER
OECUMENISCHE WERELD
CONFERENTIE GEOPEND.
NAAR EENHEID DER KERK.
Het secretariaat van den Oecumenischen
Raad in Nederland meldt ons per vliegmail
vanuit Edinburgh het volgende:
De opening van de tweede conferentie van
de beweging tot hereeniging der kerken
vond Dinsdagmorgen in de aloude Sint Gile's
Kathedraal te Edinburgh plaats. Oxford liet
het eerst zien hoe vertegenwoordigers van
kerken der geheele wereld verecnigd waren
in gemeenschappelijk gebed en lied. Thans
bereidden zich te Edinburgh de vertegenwoor
digers der verschillende kerken op deze wijze
voor op de bespreking van de belijdenis en
de kerkorde van de gemeenschappen, die ze
vertegenwoordigen. Daar waren weer de ver
tegenwoordigers der Oostersche kerken in
vol ornaat: De aartsbisschop van de Rus-
sisch-orthodoxe kerk in ballingschap, aarts
bisschop Germanis van de Grieksch-ortho-
dóxe kerk, metropoliet van Thyatira, de pa
triarchen Nicolaas van Aksoem en Christo-
phoros van Leontopolis, Antonius van Bashir
en als nieuwe verschijning twee monniken
van de Thomas-Christenen uit Britsch-Indië.
Tegenwoordig waren ook weer de vertegen
woordigers der jonge kerken van de zen-
dingsvelden: Britsch-Indië, Japan, China,
Afrika en de negerafgevaardigden van Ame
rika.
De bekende aartsbisschop van York dr.
Een Europeesche
vermaardheid
de
WITTE KRUIS
poeders, cachets
en tabletten.
Afdoend
bij hoofdpijn, griep,
menstruatlepijnea
rheumatiek, tand- en
kiespijn,
bij Apothekun en Drogisten Voor Nedttland:
Dutlm Oegstgeeit
William Temple hield een korte toespraak
naar aanleiding van Efese 4 vers 13, waar
in sprake is van het komen tot één geloof
en één kennis van den Zoon Gods. „De een
heid der kerk, waarheen ons geloof en onze
hoop zich uitstrekt, is gegrond op de eenheid
Gods en op de eenigheid van zijn verlossings
werk in Jezus Christus. Het ééne Lichaam
en de ééne Geest is in overeenstemming met
den éénen God en Vader van allen. De een
heid der kerk Gods is een eeuwig feit; onze
taak bestaat niet daarin dat wij ze scheppen,
maar dat wij ze werkelijk laten worden.
Daar, waar Christus in de harten der men
schen is, daar is de kerk, en daar, waar
zijn geest aan het werk is, is zijn lichaam.
De kerk is geen menschelijke vereeniging,
waarin elk afzonderlijk lid zich Jezus Chris
tus als Heer uitgezocht heeft, maar veel
meer een gemeenschap, waarin Christus zelf
elk afzonderlijk lid met zich verecnigd heeft.
In de werkelijkheid der wereld breekt hier
veel van stuk, maar het werk door de oecu
menische beweging begonnen geeft hoop op
verbetering, omdat het van Christus zelf uit
gaat", aldus dr. Temple.
Dr. Leiper van het voortzettingscomité,
dat na de conferentie van Lausanne in 1927
benoemd is, las een kort memorandum voor
over het getuigenis van de kerk in de we
reld van heden; „Oude moraal valt omdat
de overtuiging waarop ze rustte niet langer
stand houdt. Men weet niet, hoe te leven of
door welke sociale verplichting men ge
bonden wil zijn; algemeene normen kunnen
niet worden gesteld; men kan niet reke
nen op zijn buren en de geestelijke eenheid
der gemeenschap is overal verstoord. Alles
is wankel en de wereld gelijkt een spel
kaarten, dat geschud wordt, Men vraagt,
naar een vast punt, en de kerk spreekt niet
met één stem. Toch is ze er ook niet om
succesvol te zijn, maar ze moet gehoor
zamen. Eenheid is niet de voorwaarde
voor onze efficiency; het is de vorm waarin
we de onuitsprekelijke kennis van het
leven in Ghristus mogen uitdrukken."
Mare Boegner memoreerde de politieke,
economische, geestelijke en religieuse ont
wrichting, die den achtergrond vormen van
deze conferentie. Dr. Azariah uit Britsch-
Indië sprak de hoop der Indische Christe
nen uit, dat deze conferentie hen helpen
zou één te worden. De onverwoestbare John
R. Mott sprak tenslotte over het volstrekte
werkelijkheidsbesef, waarin deze conferen
tie gehouden moet worden, dat evenwel
open moet blijven naar God.
's Avonds vond in de oude zeer fraaie
Mac Ewan Hall een receptie plaats van
de „Kerk van Schotland", die speciaal voor
alle vertegenwoordigers der conferentie ge
organiseerd was.
DE MAN DIE VAN JODENHAAT LEEFT.
De laatste biografische bijzonderheden, dia
van den uitgever van het weekblad de Stür-
mer bekend worden, werpen tevens licht op
het feit, dat de uitgave van een dergelijk or
gaan in het tegenwoordige Duitschland meer
dan loonend is. Julius Streicher, de gouw
leider van de provincie, waarin jaarlijks de
Rijkspartijdag plaats vindt, wordt door
Hitier nog steeds als een der meest betrouw
bare steunpilaren van dn partij beschouwd.
Streicher was vroeger onderwijzer, en hij
werd overeenkomstig een inededeeling in
„Der Deutsche Weg" van 1 Aug. j.1. ont
slagen wegens uitspattingen. Zijn lijforgaan,
de Stürmer, ontwikkelde zich van een schan
daalblaadje tot een strijdblad tegen Joden
en later ook meer in het bijzonder tegen
Katholieken; het waren juist de pornogra
fische bijzonderheden, die Streicher het geld
bij groote hoeveelheden tegelijk in den zak
deden vloeien.
Streicher is thans een vermogend man;
zijn geschimp is zeer loonend geweest.
Thans bezit hij een landgoed bij Kadolzburg
in Franken, dat voor verscheidene hon
derdduizenden Mark naar zijn wenschen
wordt verbouwd. Hij bezit voorts te Non-
nenborn aan het Meer van Constanz een
nieuwe villa, door een Neurenbergsch ar
chitect gebouwd. En tenslotte heeft Strei
cher het bekende paleis Kramer-Klett te
Neurenberg in bezit, dat hem voor dage
lijksch gebruik ter beschikking staat. Ook
dit patriciërshuis werd met enorme kos
ten verbouwd, en van den duurste en
meest geraffineerde inrichtingen voorzien.
De vroeger arme Streicher kan zich dit
alles thans door de uitgave van de Stüi^
mer veroorloven.
DWARS DOOR HET LAND
VAN LIPPE.
De indrukken, opgedaan, bij een vijf-
daagsche reis per touringcar naar en door
den Harz, hebben mij geinspireerd tot het
schrijven van een kort reisverhaal.
Toen wij op Maandag 26 Juli in Alkmaar,
het uitgangspunt van de reis, arriveerden,
troffen wij daar reeds een flink gezelschap
aan. Te ongeveer kwart voor negen start
ten twee reiswagens met 46 personen, 2
chauffeurs en den leider voor de tocht, van
5 dagen naar de voor velen onbekende
streek. Door de Zaan, over Amsterdam, ver
volgens door het Gooi ging het steeds Oos
telijker.
Door een mooie streek, langs uitstekende
wegen, ging de reis via Apeldoorn, Zutphen,
Lochem naar Delden. In „de Drost van
Twente" werd wat gebruikt, waarna de
grens werd opgezocht. De douane bleek dit
maal niet zoo buitengewoon soepel, zoodat
wij daar een tamelijk oponthoud hadden,
zonder dat dit evenwel tot onaangenaam
heden leidde. Langs Bentheim, door Rheine
naar Osnabrück voor het eerste diner op
Duitschen bodem, dat wij ons na de tame
lijk lange reis best lieten smaken.
Het doel van den eersten dag was even
wel nog niet bereikt en dus scheepten we
ons weer in voor de tocht naar het middel
punt van het land van Lippe, de hoofdstad
Detmold. Deze tocht ging tusschen
het Wiehengebergte, Noordelijk en het Teu-
toburgerwoud, Zuidelijk en is een voor
proefje van hetgeen in de komende dagen te
aanschouwen zal zijn. Bij aankomst in het
hotel zangen wij het Lippische volkslied,
waarbij het hotelpersoneel dadelijk inviel,
gevolgd door ons eigen volkslied.
Na een verkwikkende slaap allereerst te
voet naar het bekende slot van de vorsten
van Lippe. Een interessant gebouw met
mooie zalen en prachtige gobelins. Vervol
gens werd een bezoek gebracht aan het
Hermannsdenkmal, een indrukwekkend mo
nument op één der hoogste toppen van het
Teutoburgerwoud. Vanaf de galerij van dit
57 M. liooge beeld heeft men een prachtig
uitzicht over het Lippische land. Bij aan
komst trof ons de uitstekende zang van
een troep soldaten. Machtig en zuiver klonk
dat in deze schoone omgeving.
Die Externsteine, een der belangrijkste
vroeg-Germaansche en vrocg-Christelijk ge
wijde plekken, bestaande uit. een zeldzame
rotsgroep, werd hierna bezocht.
Na de lunch in het stadje Horn ving een
interessante route aan via Holzmindcn,
Gandersheim en Gruno tot Oker. Dicht be-
boschte bergen, wisselden af met meer vlak
ke uitgestrekte korenvelden. Het was hier
reeds volop oogsttijd, waarbij zelfs meer
vrouwen dan mannen behulpzaam waren.
Wagens bespannen met ossen of koeien,
brachten het graan naar de opslagplaatsen,
waar meestal gezamenlijk werd gedorscht.
Van Gruno tot Oker stijgen onze wagens
geregeld en bereiken hoogten van 550 M.
boven den zeespiegel. Prachtige vergezich
ten over steden en dorpen, over golvende
korenvelden en groene bergweiden.
Plotseling ontdekken wij een klein
stroompje, een greppel gelijk. Wij
volgen dit en zien dat van tijd tot
tijd meerdere stroompjes bijeen ko
men, zoodat tenslotte een breedere
ontstaat, welke de Oker blijkt te zijn.
Tusschen groote keien en rotswan
den baant, het water zich een weg
en valt bij Oker van een 20 a 25 M.
hoogte naar beneden. Een interes
sant schouwspel.
Na het diner in deze ongewone, maar
schoone omgeving reden wij 's avonds nog
door naar Harzburg, het einddoel van de
tocht.
De derde dag van onze reis was wel de
mooiste. Het eerste bezoek vanuit Harzburg
gold het Rübeland, prachtig gelegen in een
dal, waar wij de Baumanshöle bezichtigden.
Deze grot blijkt in 1536 gevonden te zijn
door iemand, genaamd Bauman, vandaar
de Baumanshöle. De wandeling door deze
grot duurt een uur. Een sympathieke gids
leidde ons gezelschap doordit onderaard-
sche, waarvan wij een goeden indruk kre
gen. Het is er zindelijk en de paden zijn
uitstekend begaanbaar.
De bergroute, welke nu wordt gevolgd,
voert over een 800 M. hoogte naar Rostrap-
pe, vanwaar wij een magnifiek uitzicht had
den over het stadje Thale, gelegen in het
Bodedal, met aan de andere zijde van dit
dal de Hexentanzplatz. Na de lunch in
Rostrappe waren wij in een kwartier in het
Bodedal.
Een sprookjesachtige omgeving.
Vóór dat Harzburg wgrd opgezocht, stond
nog het oude stadje Wernigerode op het
program. Op het marktplein met zijn vele
oude gebouwen en gevels werd halt gehou
den. Het stadhuis, dateerende uit de 15e
eeuw trok wel het meest de aandacht, als
mede het Goethehaus. Te ruim 7 uur arri
veerden wij weer bij Hotel Smeltzer in
Harzburg voor het diner. De avond werd
verder in gepaste vroolijkheid doorge
bracht.
Donderdagmorgen bleven wij in Harzburg.
Harzburg is een voorname stad met fraaie
parken en mooi aangelegde tuinen. Het
bronwater, dat een bijzondere geneeskracht
schijnt te bezitten is zeer in trek. Toen wij
's morgens een kijkje gingen nemen, liepen
velen af en aan met een glas van dit edele
vocht. De kabelbaan vormt wel de meeste
aantrekkingskracht. Vanzelfsprekend lieten
wij de gelegenheid om dit mee te maken,
niet voorbijgaan. Een tochtje met deze
Die Externsteine, een der belangrijkste
gewijde plekken, bestaande uit een zeld
vroeg-Germaansche en vroeg christelijke
zame rotsgroep,
Wentel dien last van U af door
intijds Abdijsiroop te nemen.
Wilt Ge verlichting in den kortst mogelij
ken tijd? Wilt Ge dat benauwde gevoel, dat
overmatige fluimen doen ophouden, pleeg
dan geen verzuim door te wachten en Uw
hoest te laten ontaarden in een of andere
gevreesde kwaal. Nog zijn Uw organen ge
zond, laat ze niet ziek worden door het met
ziektekiemen beladen slijm. Weer op na
tuurlijke wijze de ziekteaanval af. Zorg dat
die taaie slijm die U het ademen bemoeilijkt,
wordt verwijderd. Neem Abdijsiroop, die
stopt den hoest, maakt Uw ademhalings
organen gezond, geeft Uw borst de weer
stand die deze noodig heeft en zal U
weer vrij, ruim en diep doen ademhalen.
Per flacon 90 cent en f. 1.50
„Schwebebahn" duurt 3 minuten. De lengte
van de baan is 486 M. en de stijging 186
M. Met 18 personen tegelijk stapten wij in
Het is een indrukwekkende gewaarwording,
zwevende langs de kabel naar boven te
gaan, de stad met zijn gebouwen en kerk
torens diep beneden zich latend. Na een
korte wandeling, lieten we ons weer naar
beneden glijden. Er restte toen nog vol
doende tijd om eenige souvenirs te koopen,
waarna de lunch werd gebruikt, om te een
uur met den terugtocht een aanvang te ma
ken. Door Goslar en Hindesheim, bereikten
wij Hameln.
Wie heeft nooit de bekende le
gende van den rattenvanger van
Hameln gehoord. De man, die spe
lende op zijn fluit, alle ratten uit
de stad naar het water lokte, waar
ze allen verdronken. Toen de rat
tenvanger om zijn loon kwam, werd
hem dit geweigerd en weer toog de
man, zoete klanken aan zijn instru
ment ontlokkende, naar den water
kant, en nu volgden alle kinderen
uit Hameln. De bewoners beangst
voor de gevolgen, brachten spoedig
zijn belooning, waarna de kinderen
weer huiswaarts keerden.
Het stadje heeft door deze legende be
kendheid verworven. Het rattenvangershuis
naar de overlevering, bestaat nog en een
bezoek aan dit gebouw met zijn fraaie ge
vel en typische indeeling (het, wordt als
restaurant gebruikt) is aan te bevelen. Na
een kort verblijf brachten de wagens ons
naar Pcrta Westphalica, waar we zouden
logoeren. De kdmerindeeling was weer het
werk van een oogenblik en heerlijk ver-
frischt kwamen wij aan tafel.
Vrijdagmorgen na het ontbijt eerst een
bezoek aan het Openluchttheater, waarna
te ruim 9 uur de thuisreis aanving. Koffie
drinken in Osnabrück, vervolgens langs de
zelfde route naar de grens, waar nog een
aanval werd gedaan op onze beurzen (we
moesten n.1. van al onze meegebrachte
souvenirs invoerrechten betalen) en toen
naar Hengelo, waar in het Amstel Hotel
het laatste gemeenschappelijke diner werd.
genuttigd.
Een der reisgenooten richtte zich in wel
gekozen bewoordingen tot. den leider, den
heer ten Bruggenca^e en de chauffeurs, de
heeren Glas en Dekker. Hij bracht den lei
der dank en hulde voor de goede zorgen en
de chauffeurs' voor de wijze waarop zij zich
van hun vaak moeilijke taak hadden gekwe
ten.
In vlot tempo ging het verder door Hol
lands dreven en na een oponthoud van een
half uur in Amersfoort, bereikten wij in de
beste stemming en fit and well, te lOV'z
uur Alkmaar.
Een prachtige en tegelijk leerzame reis
was achter den rug. Een reis met vele
aangename herinneringen, waaraan wij nog
menigmaal zullen denken niet alleen, doch
ook over zullen spreken.
B. iEEN REISGENOOT.