Japanners openen het offensief SoVjBt-vlieoers landen
np het Poelijs
KIJKEN is KOOPEN tii CLOECK
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Chineesche bommen op de Fransche concessie
Bijna 700 dooden
De Kerkstrijd in
Duitschland
Engelsch jacht in de
Noordzee gezonken
Loonen en arbeidsvoor
waarden dienen verbeterd
De centrumpartij in Duitschland leeft nog
'«Ut
HAANDAG 16 AUGUSTUS 1937. 80e Jaargang. No. 10311.
Uitgave der N.V. v,h. Trapman Co. Schagen.
Heden, Maandagmorgen, hebben de
Japanners het offensief te land, te
water en in de lucht tegen de Chi
neesche stellingen te Shanghai ge
opend, nadat zij deze tevoren van
uit de lucht hadden gebombardeerd
De Japansche vliegtuigen hebben
met name het vliegveld Hoengjou ge
bombardeerd.
Volgens de bladen zijn de Chineesche bat
terijen te Poetoeng aan den rechteroever
.van de Wang Poe tegenover Sjanghai er
toe overgegaan hun vuur met behulp van
vliegtuigen te regelen. Men meent, dat zij
heden met de beschieting der Japansche
schepen zullen beginnen. Te Woesoeng is
een Japansch vliegtuig-moederschip met
tachtig toestellen aangekomen ter verster
king van de twintig reeds te Sjanghai aan
wezige watervliegtuigen.
Japansche mariniers, die aan den rechter
oever van de Wangpoe waren ontscheept,
werden door Chincezen omsingeld.
In de concessies zal het gas worden afge
sneden, teneinde in geval van luchtaanval
len branden te voorkomen. Het Amerikaan
sche consulaat heeft den Amerikanen mede
gedeeld zich gereed te houden, om zich bij
het eerste teeken in de Amerikaansche
school te verzamelen.
Van Chineesche zijde wordt verklaard, dat
de troepen lichte vorderingen maken en
zich hebben meester gemaakt van de Japan
sche marineclub, na een hardnekkigen te
genstand der Japanners, die dezen bijna
tweehonderd dooden zou hebben gekost, Chi
neesche vliegtuigen zouden een inderhaast
door de Japanners aangelegd vliegveld heb
ben vernield. Daarentegen verklaren de Ja
panners, dat de gevechten van de laatste da
gen geëindigd zijn in een aantal successen
voor hun troepen en dat de Chinecsche
luchtmacht zware verliezen heeft geleden.
Bombardement der
concessie.
Japansche
Zaterdag heeft de Chineesche luchtmacht
bij Shanghai geprofiteerd van het feit, dat
Japan er 1102: niet zoo snel in geslaagd
was voldoende vliegtuigen aan te voeren en
een aanval gedaan op de Japansche oor
logsschepen, welke in de haven en de ri
vier voor anker lagen. Geen der schepen
werd geraakt.
Op don terugweg liet een der Chineesche
vliegtuigen, waarschijnlijk bij vergissing,
©enige bommen vallen boven de Fransche
concessie, waarvan er een juist terecht
kwam in een dichte menigte vluchtelingen
op den drukken verkeersweg genaamd
„Grand monde".
Er ontstond een geweldige paniek. De
grond was bedekt niet verscheurde lijken
en de muien zijn met bloed bespat. Twee
auto's zijn door brand vernield. In de wijken
ten Noorden van Sjapei duren de lucht
bombardementen voort. Twee Japansche
vliegtuigen bombardeerden het vliegveld
Hocng Jao. Drie bommen vielen tusschcn
het Cathay hotel en het Palace hotel en
veroorzaakten eveneens talrijke slachtof
fers, n.1. minstens 200 dooden en gewonden
Volgens de laatste berichten is het aantal
dooden tengevolge van het bombardement
der Fransche concessie thans tot 6S7 geste
gen.
Nanking gebombardeerd.
Een achttal Japansche vliegtuigen heeft
Nanking, de zetel der Chinecsche regeering
gebombardeerd. De stad brandde op ver
schillende plaatsen.
Op den terugweg werden de aanvallers'
achterhaald door Chineesche vliegtuigen en
werden 3 Japansche toestellen naar omlaag
geschoten,
In Nanking is de staat van beleg afge
kondigd. De regeering zal de stad echter
niet verlaten.
Verklaring der Japansche regee
ring.
De Japansche regeering is Zaterdag bij
een geweest ter bespreking van den toe
stand in China.
In de naar aanleiding van deze vergade
ring afgelegde verklaring wordt gezegd,^ dat,
Japan er prijs op stelt de vrede in het Verre
Oosten te handhaven, doch zich genoodzaakt
ziet thans krachtig op te treden tegen de uit
daging van China.
Japansche aanval op Nankau een
volkomen mislukking.
Uit Paoting wordt gemeld, dat de Japan
sche aanval op Nankau, die reeds drie dagen
duurde, uitgeloopen is op een volkomen mis
lukking. De Japansche troepen zouden op
den aftocht zijn in de richting van Tsjang-
ping in de provincie Hopei, op 10 K.M. ten
Zuidoosten van Nankau.
De Japanneezen zouden ruim 1000 man
hebben verloren. De Chineezen zouden zich
meester hebben gemaakt van zes Japansche
tanks.
NEDERLANDERS KUNNEN SHANGHAI
VERLATEN.
Bij de directie van de Koninklijke Paket-
vaart-Maatschappij te Amsterdam is Zater
dag de volgende telegrafische mededeeling
ingekomen:
Het stoomschip „Tasman" van de Konink
lijke Paketvaart-Maatschappij, dat heden
(Zaterdag) of morgen (Zondag) van Shang
hai zal vertrekken, zal zoo noodig de vrou
wen en kinderen van de Nederlandsche kolo
nie in Shanghai aan boord nemen.
Japansche represailles. Ver
nielende raids op Chineesche
vliegvelden.
Als represaille voor de Chineesche aan
vallen op het Japansche vlaggeschip It-
soemo hebben Japansche luchtstrijdkrach
ten, die opgestegen waren van het buiten
Woesoeng liggende Japansche vliegtuig
moederschip, raids ten uitvoer gelegd op de
Chineesche luchtvaartbases in de provincie
Kiangsi en Tsjekiang. De Japanners be
weren, ruim veertig Chineesche toestellen
te hebben vernield.
Kerken gevuld niet... nieuwsgie
rigen.?
Meer dan tachtig domines en leden van
den kerkeraad der evangelische kerk bevin
den zich thans in arrest, 29 andere zijn uit
de parochies verbannen, terwijl het 25 ver
boden is te preeken of in het openbaar het
woord te voeren. De namen dezer personen
zijn gisterenmorgen in de kerk te Dahlem
van den kansel van ds. Niemoeller, voorge
lezen door ds. Jacobi, die onlangs uit zijn
gevangenschap werd ontslagen.
De datum van het proces tegen ds. Nie-
moeler is tot nu toe nog niet vastgesteld. In
een ander kerkgebouw te Dahlem nam ds.
Tcicke de plaats in van ds. Mueller, wien
het preeken verboden was. Ds. Tcicke merk
te o.a. op, dat velen naar deze kerk waren
gekomen, niet om het evangelie te hooren,
doch uit louter nieuwsgierigheid.
Hulpexpedities worden uitgerust
In den loop van den Zaterdag kxvamen
radioberichten binnen van d'cn -Russischen
vlieger Lewanefski, die een vlucht maakte
van Moskou via de Noordpool naar New-
York, dat de uiterst rechtsche motor door
een defect aan de olieleiding niet meer
werkte. Doordat eenigc tonnen brandstof
verbruikt waren, kon het vliegtuig zonder
hoogte te verliezen, op 4€00 meter blijven
vliegen. Na deze mededeeling was de gere
gelde verbinding met het vliegtuig gestoord.
Te 15.08 uur ontving Jakoctsk de volgende
mededeeling: „Alles in orde. Te 17.53 werd
door kaap Schmidt het volgende bericht
ontvangen: „Hoe hoort u mij? Wacht".
Daarna werd niets meer gehoord.
Noodlanding op het ijs.
Volgens een officieel communi
qué uit Moskou, hebben de Sovjet
vliegers een noodlanding moeten
maken op het ijs in het Noordpool
gebied.
De ijsbreker „Krassin" heeft op
dracht gekregen, met drie vliegtui
gen aan boord naar Kaap Barrow te
vertrekken.
Mattern zal naar Lewanefski
zoeken.
De Sovjet-autoriteiten hebben den Ameri-
kaanschen vlieger Mattem verzocht de lei
ding te nemen van de pogingen tot opspo
ring van Lewanefski en zijn metgezellen.
Mattern, die van het departement van han
del vergunning heeft gekregen om te vertrek
ken, is onmiddellijk met de voorbereidingen
Dit nummer bevat 8 pagina's
LEWANEFSKL
begonnen. In 1933 is Mattern, toen hij tij
dens zijn wereldvlucht in Siberië pech had,
door Lewanefski gered.
Geen draadlooze verbinding meer
met Levanefski.
De Russische regceringscommissaris tot
organisatie van de vlucht MoskouNoord-
Amerika deelt mede, dat het gisteren on
danks nauwkeurige waarnemingen, nicl ge
lukt is, de verbinding met de zcndinstallatie
van het toestel van Levanefski, de N. 209, tot
stand te brengen. Enkele stations in Sovjet-
Rusland en in Alaska hebben van tijd tot
tijd op de golflengte van het vliegtuig, zeer
onduidelijk hooren uitzenden, doch er be
staat geen zekerheid, dat het station werkte.
De ijsbreker Krassin is reeds bij Kaap
Schmidt aangekomen, waar men een instal
latie aanbrengt voor het overladen van vlieg
tuigen.
De van de Noordpool teruggekeerde vier
motorige vliegtuigen. N. 170 en N. 172, wor
den met groote snelheid in gereedheid ge
bracht om te vertrekken. De voorbereidingen
zullen echter wel eenigc dagen in beslag ne
men.
LUCHTFOTO VAN SHANGHAI. Links ziet men de Chineesche voorstad Tschapei.
Moeilijke redding te midden der
woeste golven. Alle opvaren
den in veiligheid.
Gisterenmiddag omstreeks drie uur
werd per radio medegedeeld, dat
een onbekend Engelsch jacht op
circa een mijl ten Zuiden van het
lichtschip „Noordhinder" bij Vlissin-
gen in zinkenden toestand verkeer
de. Door de „Noordhinder" werden
attentiesignalen gegeven aan een
naderende stoomboot, opdat deze
eventueel hulp zou kunnen verlee-
nen. Voorts bevonden zich in de na
bijheid van het zinkende jacht het
S.S. „Oldenburg" en een boot van
de „Zeeland". De juiste positie van
het jacht was op dat oogenblik A
mijl Zuid-Zuidoost van het lichtschip
„Noordhinder".
Er waaide een sterke Westenwind.
De zee was onstuimig en er viel
veel regen. Alle opvarenden konden
door de „Oldenburg" worden gered.
Het lek geslagen jacht zonk.
Aan boord van de Noord-Hinder liet ka
pitein van der Ende een sloep strijken.
Eenige leden der bemanning boden zich
aan om de reddingspoging te wagen. De
zwemvesten werden aangedaan en terwijl
de sloep met een lijn aan het lichtschip
bleef verbonden, trachtten de wakkere
mannen verbinding te krijgen met het in
nood verkeerende jacht.
Teruggeslagen.
Door de hooge zeeën werd de sloep ech
ter telkens opnieuw teruggeslagen, zoodat
tenslotte, na tallooze vergeefsche pogingen,
het reddingswerk moest worden gestaakt.
De kapitein van de Noord-Hinder besloot
daarop noodseinen te hijschen, welke wer
den opgemerkt door den uitkijk van het
Duitsche stoomschip „Oldenburg" dat on
middellijk van koers veranderde en bijstand
verleende. Het gelukte verbinding te krijgen
met het jacht en de opvarenden van boord
te nemen. Het jaoht werd op sleeptouw
genomen, doch moest korten tijd later wor
den gekapt, daar het begon te zinken. Het
verdween dra in de golven.
De „Oldenburg" zette daarop haar reis
voort.. Waarschijnlijk gaat het schip naar
Engeland.
Militaire staatsgreep
in Paraguay
President Franco afgetreden.
Uit Asuncion, de hoofdstad van de Zuid-
Amerikaansche staat Paraguay wordt ge
meld, dat President Franco is afgetreden,
wegens de druk van het leger.
Kolonel Paredes volgt president
Franoo op.
Na het aftreden van president Franco
heeft de opperbevelhebber van het lcger„
kolonel Parades, de macht In handen geno
men. In het communiqué dat door kolonel
Parades werd uitgegeven, wordt mededee
ling gedaan van het aftreden van president
Franco en verklaard, dat de troepen de or
de zullen handhaven en binnenkort een
nieuwe rcgecring zullen vormen,
DORP BIJ BERLIJN DOOR BRAND
GETEISTERD.
Door een reusachtigen brand is een deel
van het dorp Macquart, dat door de Berlij-
ners veel bezocht wordt, verwoest. Vier per
sonen hebben brandwonden opgeloopen.
NIEUWE ARRESTATIES VAN DUIT-
SCHERS TE LENINGRAD.
Officieel wordt te Berlijn medegedeeld,
dat wederom negen Duitschers te Lenin
grad zijn gearresteerd. Het aantal Duit
schers, dat in de Sovjet-Unie gevangen zit,
bedraagt thans 223.
vJL/
EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Verwachting: meest matige wind
uit westelijke richtingen, be
trokken tot zwaar bewolkt,
later opklarend, weinig of
geen regen: iets koeler.
Verdere vooruitzichten: meest
zwaar bewolkt met tijdelij
ke opklaring.
barometerstand hedenmorgei 8 oor i 76.3
N.V.V. geheel achter de vakbonden.
In een Zaterdag, op het Congres van den
Bond in de Klecdingindustrie gehouden rede,
heeft de Voorzitter van het N.V.V., de heer
E. Kupers, verklaard, dat de tijd voor de ar
beiders is gekomen om binnen den kortst
••'mogelijken tijd te herwinnen wat tijdtens
de crisisjaren verloren ging.
In vrijwel alle bedrijven in Nederland zul
len eischen worden opgesteld ten aanziën
van loonen en arbeidsvoorwaarden en achter
deze eischen zal met zijn volle macht het
N.V.V. staan.
De heer Kupers wees er op, dat er nog
steeds 250000 300000 werkloozen in ons
land zijn en meent dat ter bestrijding van
de werkloosheid naast verlenging der leer
plicht en werktijdverkorting ook de orde
ning moet ter hand worden genomen.
In dit verband' richtte de voorzitter van
het N.V.V. woorden van verwijt tot de Ka
tholieke arbeidersbeweging, die de wel-
vaartspolitiek tegenhoudt, doordat ze zich
als het er op aankomt, kromt onder het
juk van Colijn.
Zij is de ©enige politieke partij,
die aan de vernietiging ont
snapte.
Tijdens een betooging van de Ilitlerjeugd
te Spiers heeft de districtsleider Thiemel ge
zegd, dat de Duitsche jeugd nooit zoo gc-
loovig is geweest' en nooii zoo de traditie
heeft geëerd dan thans in het Derde Rijk.
Zijn godsdienst beperkt zich evenwel niet
tot de kerk, doch hij is overtuigd, dat aan
gezien Duitschland een schepping van den
Eeuwigen God is, hij het beste zijn plicht
doet door het land te dienen.
Brigade-commandant Schwitzgebel zcidc,
dat de godsdienst staat boven den Paus en
boven Luther. Het is niet noodig naar Ro
me of Wittenberg te gaan, doch daar waai
de Führer roept, hetzij naar München of
naar Neurenberg. De priesters hebben
volgens spreker vergeten, dat de Führer
hen van den ondergang heeft gered.
Duitschland wenscht niet meer, dat de
geestelijkheid aan politiek doet en misbruik
maakt van den kansel.
Rede van Burckel.
Gouwleider Joseph Burckel van de Saar-
Pfalz heeft gisterenochtend van het balkon
van het gemeentehuis te Spiers, een toe
spraak gehouden ter gelegenheid van de
betooging van de Hitlerjeugd. Hij zeide o.a.
dat deze bctooging was georganiseerd om
te bewijzen, dat de nationaalsocialistische
partij geenszins een discussie poogt te ont
wijken, wanneer sprake is van een tegen
stander, die zich buiten de Duitsche gemeen
schap plaatst, wanneer offers moeten wor
den gebracht. Het offer dat thans wordt ge
vraagd is het opgeven van de politieke
macht. Spreker heeft gisteren een brief ont
vangen van het kapittel van de kathedraal
van Spiers, waarin hem werd medegedeeld,
dat religieusc betoogingen waren georga
niseerd in verband met den verjaardag van
den Bisschop. Het lag in het geheel niet in
de bedoeling van spreker dit feest te versto
ren, doch hij wil protesteeren tegen het
misbruik van den naam van den eerbied
waardiger! grijsaard. Zekere kanunnikken
van het kapittel hebben getracht den bis
schop te gebruiken voor politieke doelein
den. Hier wordt herinnerd aan het proces-
Frankenholz waarbij sprake was van een
brief, weike de bisschop naar het Vaticaan
zou hebben gezonden, terwijl hij den brief
alleen heeft onderteekend. Eenzelfde mis
bruik van zijn naam werd gebruikt bij
den zendbrief aan de dekens van het dio
cees, welke weer diende tot voorwendsel aan
een ander bisschop om herderlijke brieven
te schrijven tegen het invoeren van de lec-
kenschool.
Burckel kondigde aan, dat tegen deze le
den van het kapittel een proces aanhangig
zal worden gemaakt. Deze kanunniken ma
ken nog deel uit van de centrumpartij.
Spreker moet toegeven dat dtt de
eenige politieke partij is, welke
heelt kunnen ontsnappen aan de
vernietiging en nog leeft in de ca
tacomben, waaruit aanvallen wor
den gedaan op den nationaal-socia-
listischen staat.
In de stad Spiers, in een kapel van de
kathedraal is een overeenkomst gesloten,
tusschcn het Centrum en de bolschewisti-
schc partij, aldus Burckel. Het centrum be
gunstigde steeds de ontwikkeling van de
democratie. Nu wilde deze democratie,
welke door de vijanden van Duitschland
werd gewild, hetgeen blijkt uit, het vredes
verdrag van Versaillcs, de verarming van
liet volk. De democratie zou de poorten
wijd hebben geopend voor het bolsjewisme
en thans is duidelijk geworden, dat de
eerste taak van het bolsjewisme is de kerk
te vernielen. Zij, die zich thans achter de
muren van de kerk verschuilen om ons te
bestrijden, zullen wij weten te treffen en voor
iedcren slag, welke zij ons willen toebren
gen. zullen wij met een anderen slag ant
woorden, aldus zeide Burckel verder. Hij
herinnerde vervolgens aan het woord van
het evangelie: „Geeft den Keizer wat des
Keizers is en God wat Godes is" en hij
voegde hieraan toe: „geeft den duivel wat
des duivels is", want wat deze priesters te
gen den nationaal-socialistischen staat on
dernemen, is duivelswerk.
Zij moeten goed begrijpen, dat wanneer
de staat de opvoeding van het volk niet op
zich neemt, het volk zal verdwijnen en waar
geen volk is, is ook geen kerk. De staat is de.
beste waarborg van veiligheid voor do kerk.
Het ligt niet in onze bedoeling de kerk te be
strijden, doch met alle kracht zullen we ons
verzetten tegen de pogingen van het centrum
weer aan de macht tc komen.
