Zeventien Japansche vlieg-
machines neergeschoten
Nederlandsch Oorlogsschip
oaor de Chineesche wateren
LuiteoantdeBruin in
Nederland terug
Loods van Ned. Spoorwagon
uitgebrand
KIJKEN is KOOPEN CLOECK
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Fransch verwijt aan
Engeland
Kerkstrijd in Duitschland
Scliii!
DINSDAG 17 AUGUSTUS 1937, 80e Jaargang. No. 10342.
Utlgove der N.V. v.h. Tropman Co. Schagen.
CHINA
Zware slag aan de monding van de Wangpoe
Mislukte aanslag op het Japansche vlaggeschip
Gisteravond om half acht hebben zes Japansche vliegtui
gen opnieuw, en wel voor den vijfden keer, getracht Nan
king te bombardeeren. Evenals de vorige keeren, slaagden
de Chineesche luchtstrijdkrachten er ook nu weer in den
vijand te verjagen, waarbij twee Japansche toestellen wer
den neergehaald, terwijl geen der Chineesche vliegtuigen
noemenswaard beschadigd werd.
Slechts twee Japansche vliegers wisten boven Nan
king te komen, doch hun toestellen vlogen op meer dan
3000 M. hoogte, terwijl zij maar twee bommen lieten vallen,
die vrijwel geen schade aanrichtten.
In totaal zijn bij deze vijf mislukte raids op Nanking
acht Japansche toestellen door Chineesche jachtvliegtui
gen omlaaggeschoten, die alle behoorden tot de escadril
les, welke maarschalk Tsjiang Kai-sjek, ter gelegenheid
van zijn vijftigsten verjaardag ten geschenke waren ge
geven.
Uit Chineesche bron verluidt, dat de Japanners boven
dien nog negen toestellen verloren hebben bij luchtgevech
ten boven Tsjoenjang, Kasjing en andere plaatsen.
De Japanners ontschepen
dingstroepen.
lan-
Om elf uur gisterenavond hielden de ge
vechten in het stadsgebied van Shanghai
op en werd het tooneel van den strijd ver
plaatst naar de monding van de Wangpoe,
waar de Japanners omstreeks half elf in de
nabijheid van Kaap Jang-Tse een poging
ondernamen om versterkingen aan land te
zetten, die dan zouden moeten oprukken te
gen de sterke stellingen, die de Chineezen
op den linker oever van de Wangpoe heb
ben aangelegd.
Het bombardement van de Chineesche
stellingen in de streek van Poetoeng heeft,
te oordeelcn naar de tot dusver binnengeko
men berichten, in de Chineesche gelederen
zware verliezen veroorzaakt. De reden hier
van is, dat de Chineezen alleen over zware
machinegeweren beschikken, om het vuur
van het zes-duimsgeschut der beste Japan
sche kruisers te beantwoorden.
De beschieting van de Chineesche stellin
gen in de nabijheid van de Jang-Tse heeft
naar door Japansche marine-autoriteiten
verklaard werd, ten doel, den Japanschen
vfoepen binnen twee dagen een volledige
controle te verzekeren over het geheele
Shanghai-district.
Japansch vlaggeschip ternau
wernood aan torpedeering ont
snapt.
Een ooggetuige heeft verhaald, hoe het
Japansche vlaggeschip „Izoemo" bijna on
der begunstiging van de duisternis was ge
torpedeerd. Een kleine torpedoboot had de
„Izoemo" op het sein van een race-boot, die
haar voorafging, tot op 150 meter weten te
naderen en lanceerde vervolgens een kleine
torpedo, die vlak bij het oorlogsschip ont
plofte. liet torpedobootje verdween snel en
wist te ontsnappen aan de stralenbundels
van de schijnwerpers van de „Izoemo",
De strijd in Poetoeng.
Omtrent den strijd van Poetoeng bewe
ren de Chineezen, dat de Japansche maat
regelen tot stuiting van den Chineeschen
opmarsch naar den kant van Poetoeng
van de Wangpo geen succes hebben gehad
Veeleer zijn de aan land gezette Japansche
strijdkrachten teruggeslagen. Tegenover deze
bewering staat echter het feit, dat de
Chineezen nog niet het vuur op het vlag
geschip Izoemo geopend hebben zooals
hun voornemen was.
Zal Tsjang-Kai-Sjek den strijd
leiden?
In Chineesche kringen blijft het. gerucht
de ronde doen, dat Tsjang Kai Sjek het
bevel op zich genomen heeft van de Chi
neesche troepen van Sjanghai.
Den omvang dezer troepen schat men op
13 divisies.
Tokio weerspreekt de Chinee
sche luchtsuccessen.
De Japansche admiraliteit deelt mede,
dat bij het bombardement van de Chinee
sche luchtbasis in I-Iangtsjau, Kwangtau
en Hocnghau op 14 Augustus acht Japan
sche vliegtuigen tengevolge van een hevig
onweer of van het Chineesche afweervuur
verloren zijn gegaan. Daarentegen werden
twee en vijftig Chineesche vliegtuigen door
de Japansche luchtmacht neergehaald of
KILOM«T6«
Kaart van Sjanghai met de Chineesche
voorstad Tsjapei, waar verwoed ge
vochten wordt om het Noorder
station.
gebombardeerd. In totaal werden zeventien
hangars, die tal van vliegtuigen bevatten,
gebombardeerd.
Ruim 3000 vrouwen en kinderen
uit Sjanghai geëvacueerd.
Aangezien de toestand in Sjanghai steeds
meer toegespitst wordt, hebben gisteren
nuim 3000 vrouwen en kinderen de stad
velaten. In de eerstvolgende drie dagen
vertrekken 700 Amerikaanschc vrouwen en
kinderen uit Sjanghai. 2000 Engelsche
vrouwen en kinderen zijn aangemeld om
gistermiddag om zes uur weggevoerd te
worden. Voor eventueele evacuatie van
Duitsche onderdanen is het s.s. „Gneise-
nau" ter beschikking gesteld.
Parijs niet gekend in de Pales-
tijnsche kwestie.
Volgens de „Evening Standard" heeft de
Fransche regeering aan Londen een lang
memorandum gezonden, waarin zij welis
waar erkent, dat Engeland het recht heeft
te bepalen, wat zoowel in het belang van
den vrede als in dat van het. Britsche Rijk
do beste politiek is ten aanzien van Pales
tina, doch er niettemin haar verrassing
over uitspreekt, dat tot zulk een politieke
wijziging besloten is kunnen worden, zonder
eenig voorafgaand overleg tusschen Lon
den en Parijs. Er wordt op gewezen, dat
Frankrijk het mandaat over Syrië heeft,
met welk land Palestina steeds belangrijke
betrekkingen heeft, onderhouden. De Fran
sche regeering merkt op, dat. Frankrijk
mede zal moeten werken aan de uiteinde
lijke beslissing, die de Volkenbond ten
aanzien van Palestina zal nemen, en zij
eoeft uiting aan haar misnoegen over het
feit, .dat niet van tevoren vriendschappe
lijke besprekingen zijn gevoerd.
De „Tasman" week voor bombar
dement bij Sjanghai.
Heden schepen zich Nederlan
ders op de „Tasman" in.
De regecringsdienst meldt:
Met het oog op de veiligheid der
Nederlanders te Shanghai is de Ne-
derlandsche regeering in contact ge
treden met de Ned-Indische regee
ring, als gevolg waarvan gisteroch
tend te acht uur (Ned.-Indischen
tijd) H. M. torpedojager „Van Ga
len", onder commando van luitenant
ter zee le klasse J. Houtsmuller, uit
Soerabaja naar de wateren van
Shanghai is vertrokken, teneinde
zich daar voor assistentie gereed te
houden.
De commandant van het eskader
hield namens den commandant der
zeemacht een toespraak.
De „Van Galen" zal Tarakan en
Manilla aandoen voor het innemen
van olie. Vermoedelijk zal het schip
23 Augustus te Shanghai arriveeren.
Het vertrek van de „Tasman".
De Nederlandsche regeering heeft de Ko
ninklijke Paketvaart-Maatschappij gisteren
verzocht, het vertrek van het s.s. „Tasman"
uit Shanghai, met het oog op eventueel noo-
dig blijkende evacuatie van landgenooten,
uit te stellen. Hier te lande is bericht ont
vangen, dat er te Shanghai geen Nederland
sche slachtoffers te betreuren vallen.
Nader verneemt Aneta, dat de „Tasman"
de haven van Shanghai gisteren moest ver
laten, in verhand met de luchtbombardemen
ten. Het schip koos ligplaats voor het
quarantaine-station Wosung en wachtte in
structies af, mede in verband met dc evacu
atie van Nederlandsche vrouwen en kinde
ren uit Shanghai.
De directie van de K.P.M. ontving giste
ren het volgende telegram van den kapitein
van de „Tasman":
„Wij verstoomden om 17.00 naar
Grass-eiland in verband met het in
slaan van granaten op 100 meter af
stand. Stoomen morgenochtend om
8.00 terug naar Wosung, waar Hol
landers en Hongaren embarkeeren.
Het bombardement begon om 17.00
uur van Chineesche zijde, gericht op
de vlakbij ten anker gegane Japan
sche vloot".
Het telegram eindigt: „Alles wel".
Ongeloofelijke toestand
in Algiersch ziekenhuis
De Kapitein van de „Mongioia"
overleed zonder doktersassistentie
De kapitein van de „Mongioia"
overleed zonder doktersassisten
tie.
Aan boord van het gister te Marseille aan
gekomen s.s. „Ville D'Organ" bevond zich
luitenant dc Bruin, de waarnemer van de
niet-inmengingscommissie aan boord van
het Italiaansche s.s. „Mongioia", die toen
dit schip onlangs ter hoogte van Algiers
gebombardeerd werd, zijn rechterarm brak.
Op de tot hem gerichte vragen
antwoordde de heer de Bruin alleen
dat hij alles tegensprak, dat tot nu
toe omtrent het gebeurde aan boord
van de „Mongioia" is gezegd.
Gisteravond is luitenant de Bruin met het
lijntocstel van de K.L.M. uit Parijs op Waal
haven aangekomen.
Ondersteund door luchtkussens plaats ge
nomen hebbend in de K.L.M.-bus, welke
hem naar zijn woning aan de Aelbrcchts-
kade te Botterdam zou brengen, deelde de
heer Bruin den correspondent, van de Msb.
een en ander van zijn ervaringen mede.
Mijn reis van Algiers naar hier heb ik
afgelegd per mailboot tot Marseille en ver
der per vliegtuig. Tot Marseille was de reis
erg pijnlijk door de trillingen van het schip
maar met assistentie van den dokter en dc
bereidwillige bedienden werd dit ondervan
gen.
Buitengewoon hartelijk waren
de Hollanders in Algiers.
Zeer prettige herinneringen heb ik aan
de Hollandsche kolonie in Algiers. Dat is
klein-Holland in groot formaat. Ze wisten
van elkaar niet, dat ze er woonden. Maar
allen bezochten mij spontaan uit eigen be
weging en overlaadden mij met hun harte-
Andere schepen.
Het stoomschip „Tjikembang" van de Ja-
va-China-Japan-lijn, dat op 19 Augustus uit
Dairen te Shanghai zal aankomen, zal het
al dan niet binnenloopen van de haven te
Shanghai afhankelijk stellen van de ont
wikkeling van den oorlogstoestand.
Vijf wagons door
het vuur verteerd
Een smeulende vonk de oorzaak
Amersfoortsche brandweer
werkt op volle kracht.
Vannacht om kwart voor één is
in een der loodsen van de wagen
werkplaats der Nederlandsche Spoor
wegen te Amersfoort een groote
brand uitgebroken. De loods alsme
de vijf wagons, die zich daarin be
vonden, werden door het vuur ver
teerd.
De nachtwaker die verblijf hield in een ge
bouwtje, dat dichtbij de wagenwerkplaats
der Nederlandsche Spoorwegen is gelegen,
had om half twaalf nog zijn ronde gedaan
en toen niets bemerkt. Even later werd zijn
aandacht getrokken door een brandlucht.
Hij begaf zich onmiddellijk naar de loods,
waar hij in het midden vlammen zag op
stijgen. Hij stelde dc politie van den brand
op de hoogte, die op haar beurt de brand
weer alarmeerde.
De politie heeft dadelijk met materiaal
van de spoorwegen, een aanvang gemaakt
met de blussching. Het vuur breidde zich
evenwel snel uit, zoodat zij vrijwel mach
teloos was. Later kwam de Amersfoortsche
brandweer met al het beschikbare mate
riaal de taak van de politie overnemen. In
middels had het vuur zijn onheilspellend
werk vervolgd en zich medegedeeld aan het
uit glas en hout bestaande dak.
De brandweer bestreed het vuur
met tien stralen, doch kon niet ver
hinderen, dat de bijna 70 meter lang
en 30 meter breede loods, geheel uit
brandde. Vijf wagons, die zich voor
reparatie in de loods bevonden,
werden door het vuur verteerd.
Tegen vier uur kon de brandweer inruk
ken.
De oorzaak van den brand is waarschijn
lijk een vonk, welke na laschwerkzaamhe-
den, welke gisteren in een der verbrande
wagons werden verricht, is blijven smeu
len.
Dit nummer bevat 8 pagina's
U/EERBERICHT
DE BIET SEINTi
Verwachting: Matige tot krach
tige, zuidelijke tot westelij
ke wind, betrokken met re-
gen, later opklarend, aanv.
iets warmer.
Verdere vooruitzichten: tijdelijk
opklarend, later waarschijn
lijk weer regen.
Barometerstand hedenmorgen 8 onr i 761
Nieuw veldgeschut voor
Ned. Indië
Europeesche wapenfabrieken
door orders overstroomd.
Ter vervanging van het tegenwoordige
veldgeschut van 7.5 c.m. kaliber hij de 1ste
afd. veldartillerie te Malang, aldus het Bat.
Nwsbl., werden in Europa houwitsers 10.5
c.m. besteld, zooals reeds eenigen tijd aan
wezig bij de 1ste afdeeling houwitsers te
Weltevreden. In verband met de overstel
pende hoeveelheid opdrachten der Euro
peesche wapenfabrieken kan nog niet ge
zegd worden, wanneer deze nieuwe vuur
monden ter verzending gereed zullen zijn,
doch men hoopt dat zulks in den loop van
1938 zal kunnen geschieden.
Het thans bij de 1ste afdeeling te Ma-
lang aanwezige veldgeschut zal dan als ge-
schutreserve dienen in de stelling Soerabaja
Conferentie der bisschoppen
uitgesteld.
De conferentie der katholieke Duitsche
bisschoppen te Fulda, welke oorspronkelijk
op 18 Augustus a.s. zou beginnen, is
uitgesteld tot 23 Augustus, meldt Un. Press
Het voornaamste onderwerp, dat op de
conferentie, welke tot 27 Augustus duurt,
zal worden besproken, zal, naar men ver
wacht zijn: de meeningsvcrschillen met den
nationaal-socialistischen staat.
lijkheid De heele kolonie was aanwezig bij
het vertrek van het schip. Ik kan niet zeg
gen hoe blij ik ben weer in Holland te zijn
en een degelijke Hollandsche doktersbehan
deling te krijgen. Volgens doktersattest zal
het geval minimaal drie, waarschijnlijk vier
maanden duren, daar de bovenarm in vie
ren is gebroken.
Ik hoop dat u uitsluitend dit zult schrij
ven en geen fantastische verhalen over b.v.
dat ik de nationaliteit van het vliegtuig
zou hebben herkend en meer dergelijke
onwaarheden.
Alléén dus over mijn privé-zaak kan ik
u iets zeggen. De dienst der non-interventie
verbiedt mij verdere inlichtingen te geven.
Ik hoop binnenkort bevrijd te zijn van de
shell-shock, die mij de tweede verdieping
in mijn hoofd schijnt en mij sedert het
ongeval per nacht nooit langer deed sla
pen dan twee hoogstens drie uren.
Zeer tevreden over behandeling
der non-interventie.
Tk ben zeer correct behandeld door de
Non-Interventie. Zoodra ik te kennen gaf,
dat het daar in Algiers niet meer uit te
houden was, stelde men mij in de gelegen
heid om zoo naar Holland terug te keeren.
Maar iedereen, die in het duurste, maar
meest regellooze en 's nachts van alle per
soneel verstoken ziekenhuis in Algiers ver
toeft is m.i. diep te beklagen.
Met de K.L.M. Service is de reis mij
meegevallen. Het was voor mij een genoe
gen te reizen met de K.L.M. Een der pilo
ten wijdde voortdurend bijzondere zorg aan
mij. Het verschil in service is direct merk
baar. Ik dank den hemel, dat ik weer in
mijn Hollandje ben. Ik was assistent obser-
ving officer van de non-interventie. Met
ingang van 13 Augustus ben ik bevorderd
en benoemd tot observing officer.
Hoe de pers hem in Algiers aan
viel.
Dan gaan de gedachten van den heer de
Bruin weer terug naar de sombere dagen
in Algiers en hij vervolgt: In Algiers kwa
men er kranten uit met foto's genomen op
vreemde schepen met een onderschrift als
zouden die foto's op de „Mongioia" zijn
genomen.
Toen ik weigerde omtrent den dienst eeni-
ge inlichtingen te verschaffen, zcidc men:
Wij hebben die inlichtingen al van andere
zijden. Men drong er toen op aan, dat een
foto van mij zou worden gemaakt.
Ook dit weigerde ik, ook nadat ze
den dokter en de zuster van de
wacht hadden gehaald om mij om
te praten. Toen ik op mijn stand
punt bleef staan, werd het foto-ap
paraat de deur uitgebracht, doch
blijkbaar door de kamer er naast
naar het balcon gebracht en van
daar werd clandestien toch een foto
van mij genomen.
Dit alles is daar blijkbaar mogelijk. Da
delijk nadat ik van de operatiekamer terug
was gekomen, waar onder hevig lijden voor
de eerste maal mijn arm was gezet en ik
in het geheel niet wist, met wie ik te ma
ken had, kwamen zij al met 15 man tege
lijk mijn kamer binnen.
Neen, op dc Algicrsche journalisten is de
heer Bruin zeer verholgen.
Die hebben hem heel wat last bezorgd met
hun fantastische verzinsels. Maar even
slecht is hij te spreken over de behandeling
in het ziekenhuis.
Toen, zoo vervolgde hij, een der drie mijn
arm ondersteunende kussens verschoven
was, belde ik voor de nachtzuster, 32 minu
ten, en toen ik niemand zag opdagen een
ongediplomeerde verpleegster heeft, de wacht
over 3 étages (pl.m. 30 zieken) ben ik on
der hevig lijden opgestaan en heb op de
gang geroepen om assistentie.
Twee nachten lekte de gaskraan in de
badkamer van mijn kamer, welk lek niet
werd verholpen. Zoo zou ik tientallen geval
len kunnen opgeven. Iemand, die niet ziek
is, moet daar ziek worden.
Herhaaldelijk heb ik gedacht aan de heer
lijke zekerheid die men heeft in een Hol-
landsch ziekenhuis, waar de zusters ronden
maken en regelmatig op de hoogte blijven
van haar patiënten.
Laat is bet maar zeggen, de kapitein van
de „Mongoia", die des avonds om 11 uur ge
opereerd was, overleed des morgens om ze
ven uur, zonder dokter. Een hulpverpleegster
gaf hem injecties als de pijn onverdraaglijk
was. De eerste machinist heeft den kapitein
bijgestaan, maar toen had hij al tien uur
bloed verloren.
Ik geloof, zoo besloot de heer Bruin het
onderhoud, dat ik duidelijk genoeg ben ge
weest.