Kaar een Kederlandsch
Scotland Yard
Uit noodweer zijn vijand
doodgeschoten
Banketbakkerij verbrand
Crisisraad herboren
De Middenstand en de
Vestigingswet
Tramtrein ontspoord
Felle brand
te Rotterdam
Ncderlandsch stoomschip
in aanvaring
Da ..Jïtckir middenweg
ALKMAAR.
Brandweer rukt met groot ma
teriaal uit. Bewoners bijtijds
gered.
Een hevige brand heeft heden
nacht de groote banketbakkerij van
den heer D. C. Cramer, staande aan
het Ritsevoort te Alkmaar, geheel in
de asch gelegd.
De brand werd te ruim één uur door de
vrouw des huizes ontdekt, die door het
knetteren der vlammen wakker werd. Zij
kon nog juist de overige huisgenooten, w.o.
een zieke vrouw van 81 jaar, op het vuur
opmerkzaam maken, zoodat allen zich tij
dig in veiligheid konden stellen.
De brandweer rukte met drie auto's en
een motorspuit uit en tastte het perceel van
alle kanten aan.
Hoewel het twee verdiepingen hoogc per
ceel van onder tot boven in vlammen stond
gehuld, wist men toch den brand te stuiten.
Om twee uur was het gevaar voor uitbrei
ding geweken. De gehcclc zaak was .toen
uitgebrand.
Óm half vier kon bet groote materiaal
van de brandweer inrukken, waarna men
met de nablussching een aanvang maakte.
De schade wordt door verzekering gedekt.
Een bedrag van f 1400 is o.m. in de vlam
men verloren gegaan.
Eenige belendende perceelen bekwamen
waterschade.
Omtrent de oorzaak van den brand tast
men in het duister.
De minister van economische zaken heeft
besloten tot wederinstelling van den cri
sisraad, waarin onder zijn presidium zitting
hebben de secretarisgeneraal van het de
partement van economische zaken, Mr. Dr.
A. A. van Rhijn, de directeur-generaal van
handel en nijverheid, Dr. H. M. Hirschfcld,
de directeur-generaal van den landbouw, Ir.
A. L. H. Roebroek, de regceringscommissa-
ris voor den akkerbouw en de veehouderij,
Ir. S. L. Louwes en de regeeringscommis-
saris voor handel en nijverheid, Dr. W. L.
Groeneveld Mcyer.
Deze raad, welke eenmaal per week
vergadert, heeft ten doel het bespre
ken van de belangrijke aanhangige
economische vraagstukken en in het
bijzonder het coördineeren van de be
langen van landbouw eenerzijds en
handel en industrie anderzijds.
Gelijk bekend heeft deze raad ook onder
het eerste ministerschap van Mr. Steen-
berghe beslaan. Dc gunstige ervaringen,
destijds opgedaan, hebben don minister
doen besluiten den crisisraad weder in te
stellen.
MEN IS NOG VRIJ OM EEN
ZAAK TE BEGINNEN.
Uit tallooze vragen, die haar van de zijde
van middenstanders en toekomstige mid
denstanders bereiken, blijkt dfe Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Alkmaar, dat
ton aanzien van do vestigingswet voor het
kleinbedrijf allerwege nog misverstand
heerscht.
De Kamer verzoekt ons te willen mede-
declcn. dat deze Wet wel in werking is
getreden, maar op een bepaalde tak van
detailhandel, ambacht of kleine nijverheid
eerst van toepassing zal worden, nadat bij
Algcnieene Maatregel van Bestuur deze tak
is aancewezen. Eerst op het moment der
halve dat op deze wijze b.v. de bakkers,
kappers, kruideniers of andere met name
genoemde bedrijfstakken zijn aangewezen
zal het èn dan alleen in dezen tak
verboden zijn een inrichting zonder ver
gunning der Kamer van Koophandel te
vestigen.
Tot op dat oogenbllk Is een Ieder
nog geheel vrij een bedrijf in welke
branche ook te vestigen, afgezien
natuurlijk van andere wettelijke en
op onderlinge afspraken berustende
bepalingen.
Nadere inlichtingen, b.v. ten aanzien van
de bewijsmiddelen, dat een inrichting
reeds vóór de afkondiging van een even-
tuecle Maatregel van Bestuur was geves
tigd. worden door de Kamer voornoemd
gaarne verstrekt.
Beursvacantie
Voorstel door Vereen, voor den
Effectenhandel aangenomen.
Op de effectenbeurs te Amsterdam werd
gisteren door de leden van de Vereeniging
voor den effectenhandel gestemd over het
voorstel om Maandag 30 Augustus als va
cant icdag te beschouwen en de effectenbeurs
op dien dag dus gesloten te houden. Dit
voorstel werd niet 212 stemmen vóór en 27
stemmen tegen aangenomen, zoodat de ef
fectenbeurs behoudens de toestemming van
den minister van Financiën, op 30 Augustus
as. gesloten zal zijn.
Groote materieele schade.
Gisteravond omstreeks half zeven is bij
de brug over het Oranjekanaal te Noord-
Barge, een tramtrein van de eerste Drent-
sclie Stoomtram-Maatschappij ontspoord. Dc
trein bestond uit elf wagons van tien ton en
was geladen met hoogovenslakken, bestemd
voor den nieuwen weg ZwceloKlazicna-
veen. Do tweede wagon liep voor den ter
plaatse liggenden wissel uit de rails en de
derde wagon ontspoorde eveneens.
Doordat de koppelingen van de
ontsporende wagons braken, bleven
de locomotief en dc andere wagons
in het spoor.
Dc trambaan werd over een af
stand van meer dan honderd me
ter totaal vernield en het verkeer
was dientengevolge geheel geblok
keerd.
Een pleziertram uit Hoogcveen, die gister
middag een vijftigtal bezoekers naar het die
renpark te Einmen had gebracht, kon door
de ontstane ravage niet terugkeeren. Met
autobussen van de tramwegmaatschappij
werden dc passagiers naar Hoogeveen terug
gebracht.
Persoonlijke ongelukken hebben zich bij
dc ontsporing niet voorgedaan. De materieele
schade is echter vrij groot.
Over de oorzaak van het gebeurde tast men
vooralsnog in liet duister. De machinist van
de tramtrein kon daarover niets zeggen.
Auto te koop
Gestolen goed gedijt niet.
Zaterdagmiddag is op het Damrak te
Amsterdam een personenauto gestolen. Gis
terenmiddag kreeg de politie een seintje,
dat in Amstelveen een auto, die daar in een
garage was gestald, op eenigszins geheim
zinnige wijze te koop werd aangeboden.
Twee politiemannen in burger togen er heen
en deden zich als gegadigden voor. Bij on
derzoek van den wagen bleek deze van
een kersversch nummerbord te zijn voor
zien, terwijl de nummers van de carrosserie
en van den motor waren weggehakt.. Het
signalement van de auto klopte overigens
met dat van den gestolen wagen.
Het gevolg laat zich denken: In het bu
reau-Raampoort wachten twee mannen hun
strafvervolging af.
Biggenmerken
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat het
aantal aangebrachte biggenmerken in de
week van 2 tot 7 Augustus 37.000 (vorige
jaar 49.107) bedroeg.
Van de toekenning 1937 zijn tot. 7 Aug.
in totaal 1.025.555 (v. j. 207.068) merken aan
gebracht.
MR. OUD REDACTEUR VAN „DE
OPBOUW".
Oud-Minister Mr. P. J. Oud is toegetreden
tot dc redactie van „De Opbouw", democra
tisch tijdschrift voor Nederland en Indic.
„Politie zij uitsluitend Rijkszorg"
BELANGWEKKEND RAPPORT VAN
COMMISSARIS SCHREUDER.
DEPARTEMENT VAN JUSTITIE EN
POLITIE OP KOMST?
De Amsterdamsche commissaris van po
litic W. H. Schrcuder hoeft aldus een prae-
advies uitgebracht over dc vraag, of wijzi
ging der organisatie van het politiewezen
ten plattelande gewenscht is en, zoo ja,
waarin deze dan zou bestaan.
In deze uitvoerige studie geeft commis
saris Schrcuder eerst eenige historische bij
zonderheden, om die als volgt samen te
vatten: Vertoonde het Napoleontische tijd
perk een sterke centralisatie van het poli
tiewezen, de onmiddellijk daarop volgende
periode liet het tegendeel zien; de toen gede
monstreerde geringe regeeringsbemoeiing
en de aan dc plaatselijke besturen grootcn-
decls overgelaten waardeering waren even-
zoovele bewijzen van de miskenning van het
nut en den steun van goed georganiseerde
cn geoutilleerde politic.
In steeds groeiende mate is echter
ingezien, dat de politie een insti
tuut is, zonder welker gezag en
macht het bestaan van den Staat,
in welke betcekenis men dit begrip
ook wil opvatten, een zijner hecht-
ste pijlers zou ontberen.
Drama op den dijk van Groede
voor het Hof.
Procureur-generaal vraagt ont
slag van rechtsvervolging.
Voor het Gerechtshof te s-Gravenhage
diende gisteren de strafzaak legen den 36-
jarigen landbouwer F. J. G. te Groede, die
wegens doodslag door de Middclburgsche
Rechtbank veroordeeld is tot een gevange
nisstraf van#vijf jaar.
G. heeft op 4 Maart j.1. te Groede een re
volverschot gelost op den landarbeider van
de W„ die daardoor vrijwel op slag is ge
dood. De voorgeschiedenis van dit drama
was ongeveer als volgt.
Tusschen den verdachte cn den landbou
wer A. A. D. te Breskens bestond een vcete
over een stuk land. Meermalen werd ver
dachte door D. lastig gevallen en door
diens arbeiders uitgescholden. Ook de ver-
slagene van de W. was knecht bij D. en
volgens de beweringen van verdachte zou
hij door zijn baas zijn opgezet om geza
menlijk verdachte aan te vallen.
Op den bewusten dag hebben D. en van
de W. op den Hoogen Dijk te Groede ver
dachte ontmoet en wat er nu precies is
voorgevallen, is moeilijk te reconstrueeren,
doch de gebeurtenissen eindigden met het
doodelijkc schot.
Zij wachtten hem op.
Kosteres ontdekt rooden gloed.
Houtopslagplaats aangetast.
Gisteravond omstreeks elf uur is .brand
ontstaan in oen opslagplaats van do triplcx-
cn fineerhouthandel van de firma D. P.
Brugman in de Nozemanstraat 14a te Rot
terdam. Door krachtig ingrijpen heeft de
brandweer in een half uur het vuur met
zeven stralen op de waterleiding kunnen
blusschcn. De schade is niet aanzienlijk.
Omstreeks elf uur hoorde de kos
teres van de naast de opslagplaats
gelegen Luther-kapel, juist toen zij
zich naar bed wilde begeven, glas
gerinkel. Zij vermoedde, dat er iets
niet in orde was en toen zij aan do
achterzijde poolshoogte ging nemen,
ontdekte zij veel rook en een roo
den gloed. Zij maakte toen direct
alarm.
De opslagplaats, die geheel ingebouwd
tusschen de huizen ligt, kan bereikt wor
den via een betrekkelijk smalle poort, wel
ken eveneens geheel overbouwd is. Aan het
eind van de opslagplaats bevindt zich de
werkplaats, welke breed er uitloopt. Aan de
linkerzijde van het pand ligt de Luther-
kapel, welke ongeveer 400 zitplaatsen heeft
In verband met het feit, dat er in dit lo-
De evolutie, waarin dit onafwijsbare feit
zich openbaarde, heeft zich tot aan de
inwerkingtreding van dc gewijzigde Ge
meentewet bepaald tot verbetering van het
politiewezen (instelling Kon. Marechaus
see, Rijksveldwacht en gemeentepolitie) en
poging tot unificatie (Staatscommissie Po
litiewet).
Dat de lot stand gekomen regelingen alge
meen tevredenheid en voldoening hadden
geschapen, kon echter allerminst worden
getuigd; telkens wanneer de gelegenheid
zich voordeed, verhieven zich en blijven
zich de stemmen verheffen tot verdere re
organisatie van het geheele politic-apparaat
en wel in dien zin, dat daarvan het grootst
mogelijke nut cn het volle effect kon wor
den verwacht.
Dc schrijver wijst er dan op, dat
dc sinds 1931 geldende wettelijke re
gelingen o.m. deze figuur hebben
doen ontstaan, dat de dienstbaar
heid van de plaatselijke politie aan
dc Rijkspolitic nauwkeurig is om
schreven, dat deze plaatselijke po
litie tevens aan het gezag van den
minister en de fungeerende directeu
ren van politie zijn onderworpen,
dat in de bebouwde kommen der ste
den de Rijkspolitiezorg voornamelijk
door de plaatselijke politie wordt
uitgeoefend, doch dat de organisatie
der plaatselijke politic niet een lijn
laat zien, zooals die bij de Rijkspo
litie kan worden getrokken.
Ook in andere opzichten kan moeilijk van
uniformiteit worden gesproken in gemeen
telijke politie-aangelegenhcden.
Schrijver betoogt dan uitvoerig hoe de
slagen afkomstig moeten zijn geweest. Veld
wachter van der Vlugt, die van de plaatse
lijke toestanden te Groede op de hoogte is,
deelde mede, dat van de W. al eens ge
waarschuwd is om G. met rast te laten.
„Het was m'n vriend niet."
Daarna verscheen de landbouwer D. als
getuige.
Deze verklaarde, dat inderdaad de ver-
slagene een hekel aan verdachte had.
Waarom, wist getuige niet.
President: „En was u verdachte niet
kwaad gezind?"
Getuige: „Nou, het was m'n vriend niet,
maar ook niet m'n vijand."
Evenals voor de rechtbank te Middelburg
verklaarde getuige voorts, dat hij gezien
heeft, dat van de W. verdachte heeft opge
wacht cn dat hij zelf, in een droge sloot
zittende, het geheele tafereel heeft gadege
slagen.
Is D. op den dijk geweest?
Op dit belangrijke punt loopen de lezing
van verdachte en die van getuige uiteen.
Verdachte beweert, dat D. op den dijk is
geweest cn hem met een spade heeft be
dreigd. D. zelf houdt vol, dat hij in de sloot
is blijven zitten.
Uitvoerig ging het Hof aan de hand van
een situatie-schets op dit punt in, doch tot
volledige" klaarheid kwam dit vraagstuk
niet.
President: „Hebt U van de W. nooit aan
gespoord om G. af te ranselen?
Getuigde beweerde dat nooit gedaan te
hebben. Ook uit het verhoor van de andere
getuigen was liet. zeer moeilijk op te ma
ken of D„ nu wel of niet op den dijk is ge
weest.
In zijn requisitoir zeide dc procureur-ge
neraal, Mr. A. Rombaeh, dat verdachte een
schot in de lucht had kunnen geven, of
den revolver naar de boenen van het slacht
offer had kunnen richten. Een beroep op
noodweer gaal dus niet op.
De, procureur-generaal achtte den ver
dachte niet strafbaar en wel omdat hier
sprake is geweest van noodweer exces.
Verdachte is zoo in het nauw ge-%
dreven en voelde zich zoo bedreigd,
dat hij in een dusdanigen gemoeds
toestand is gekomen, dat hij de gren
zen van de „noodzakelijke verdedi
ging" heeft overschreden.
Spr. vorderde daarom ontslag van rechts
vervolging.
kaal vaak vergaderd wordt, is er aan de
achterzijde veel ruimte gelaten waarop
nooduitgangen uitkomen. Hier kon de
brandweer dan ook het vuur gemakkelijk
aantasten, aan den anderen kant was het
vuur ook te bereiken, via een poort, welke
aan de linkerzijde van de opslagplaats toe
gang geeft tot de Ebonhaëzerschool, een
Christelijke schippersschool.
Omwonenden gewekt.
In den aanvang liet zich de brand zeer
ernstig aanzien. Een verstikkende rook
hing niet alleen in de belendende panden,
maar belemmerde ook het uitzicht in de
Nozemanstraat en zelfs in dc Vierambacht-
straat. De omwonenden zijn dan ook, daar
men uitbreiding van den brand vreesde,
gewekt.
De brandweer bestreed met In totaal 7
slangen op de waterleiding het vuur.
Personeel van de afdeeling brandblusch-
middelen heeft met rookmaskers een onder
zoek in het brandende pand ingesteld cn
een aanvang gemaakt met het blusschings-
werk. dat aanvankelijk zeer door den rook
werd bemoeilijkt. De brandweer had, toen
zij het vuur eenmaal aan alle kanten bad
ingesloten, de brand spoedig onder de knie.
Na een half uur konden de verschillende
slangenwagens successievelijk inrukken.
De schade is zeer beperkt gebleven, een
partij fineerhout is verloren gegaan.
De omliggende panden, vooral het boven
huis en de Lutherkapcl, waardoor de slan
gen werden geleid, hebben waterschade op-
geloopen.
bestaande wettelijke bepalingen de unifor
miteit in den weg staan.
Het schrijven concludeert dan:
Er dienen te worden ingesteld
een algemeene Rijksrecherche-cen
trale en in bepaalde gemeenten
rayon-centrales; deze laatste voor
wat betreft den recherche- en vei
ligheidsdienst té plattelande. In de
rayon-centrale zijn Rijks- en plaat
selijke politie vereenigd. Alhoewel
den Commissaris der Koningin, den
burgemeester gehoord, om advies
moet worden gevraagd, is het de
Minister van Justitie die ook te de-
Voor de Portugeesche kust.
Ernstige schade. Geen gevaar
Het radiostation van Casablanca
heeft gisteren noodseinen opgevan
gen van het Nederlandsche stoom
schip „Willemsplein", dat tijdens
mist in aanvaring is gekomen met
het Grieksche stoomschip „Evdokia"
De positie van de „Willemsplcin"
was 41 graden 31 min. n.b. en 9 gr.
X 34 min. w.1. Dit is 50 mijl buiten
de Portugeesche kust ten Zuidwes
ten van Oporto.
Van de directie der recdcrij vernemen wij
nader, dat zij van den kapitein van de
„Willemsplcin", den beer R. Schaap, een
telegram heeft ontvangen, waarin liij mede
deelt, dat het'Schip tijdens mist in den vroe
gen ochtend in aanvaring is gekomen met
het Grieksche stoomschip „Evdokia". De
„Willemsplein" kreeg een gat boven dc wa
terlijn en schade aan dc machines. Aange
zien de zee kalm is, bestaat er in het ge
heel geen gevaar. Dc „Willemsplein" was
Zaterdag in ballast van Rotterdam naar
Lissabon vertrokken. Het schip zal op
eigen kracht de reis daarheen voortzetten
en er rcparcercn.
De „Willemsplcin" behoort toe aan de
N.V. Scheepvaart Mij. Millingen to Rotter
dam en heeft een bruto inhoud van 5489 ton.
liet. jschip is in 1910 gebouwd.
Volgons een bericht uit Lissabon heeft de
Evdblcia" eveneens ernstige schade op-
geloopen. Uit schip is thans op weg naar
Leixoes, terwijl de eveneens beschadigde
„Willeinsplcin" koers zet naar Lissabon.
OP WEG NAAR GROOTVADER
DOODGEREDEN.
Gistermiddag om vier uur is in de Nieuw
st, raat te Iloensbroek een driejarig meisje
door een vrachtauto overreden en op slag ge
dood.
Het. kind was op weg naar grootvader, die.
in genoemde straat woont. De vader had de
kleine even losgelaten, om het meisje op
haar grootvader, die stond te wachten, toe
te laten loopen. Een oogenblik daarna is het
ongeluk gebeurd.
Onderweg Is 't mid
den van den weg niet
de gulden midden
weg, maar juist de
„foute middenweg"!
(Op wegen met vier
rijbanen moet men
steeds zooveel moge
lijk rechts houden en
alleen op de midden-
baan komen bij het
Inhalen. En op de lin
kerweghelft? Daar—
nooit!)
De schrijver betoogt dan, dat ten aanzien
van de plaatselijke politiezorg in het alge
meen en die van het platteland in het bij
zonder verbetering wenschelijk is en wijst
vele fouten aan, die zich dienaangaande
laten constateeren.
Commissaris W. H. Schreuder geeft ten
slotte een ontwerp, waarin de door hem
wenschelijk geachte reorganisatie zou zijn
verwerkt.
De Politie aldus leest men
zij uitsluitend Rijkszorg, er zij
slechts één politie, mul. de algemee
ne of Rijkspolitie. De Rijksveldwacht
en de Kon. Marechaussee worden,
naar bij of krachtens de wet te stel
len regelen, in het nieuwe korps op
gelost. Dc politie ressortecrc onder
hetzelfde departement als dat der
Justitie; de naam van het departe
ment luide: Departement van Justi
tie en Politie.
zer zake de vereischte voorschriften
geeft.
De positie van den burgemeester
als opsporingsambtenaar en als
hulp-officier van justitie, verdLent
mede ter zake van zijn vervanging,
als zoodanig, sterk de aandacht.
De aanwijzing van Rijkspolitie vaan een
gemeente, alleen omdat deze financieel niet
bij machte is met eigen personeel in haar
politiezorg te voorzien, duidt op gemis aan
voorkeur bij den wetgever van plaatselijke
boven Rijkspolitie; hij geeft zelfs zijn afkeu
ring te kennen, daar hij voor de Rijkspoli
tic bode- of andere administratieve gemeen
tediensten verbiedt.
Het hoofd van het departement zij te
vens het hoofd der politic. Het korps der
politie zij samengesteld uit: een dir.-genoraal
hfd.commissarissen, commissarissen, hoofdin
specteurs, inspecteurs, brigadiers, recher-
chers en agenten van politie. De aanstelling,
de schorsing cn het ontslag van de leden,
van het korps geschieden door dc Kroon,
c. q. door den minister van Justitie en Po
litie. Dc aanstelling cn beëediging van het
politiepersoneel golden voor liet geheele
grondgebied des Rijks.
Bij de detailleering van dc organisatie
van den inwendiggn dienst voor deze alge
meene rijkspolitie, brengt de schrijver dan
ten slotte ook onder de aandacht, dat. de
opleiding, bewapening en uitrusting van 't
bezoldigde politiepersoneel te laste dienen
te komen van het rijk.
Bader zonk in de
diepte weg
Hulpgeroep baatte niet.
Gisterenmiddag omstreeks kwart voor
vijf gingen de tweelingbroers Nuse met een
vriend nabij het havenhoofd te Harderwijk
waar het krachtens politieverordening ver
boden is te zwemmen, baden. Op een gege
ven oogenblik zonk een der tweelingbroers
weg. Ilij riep nog om hulp, maar de ande
ren beschouwden den kreet niet als ernstig,
tot zij do verschrikkelijke werkelijkheid
gewaar werden. Toen was het echter tc
Iaat, Na anderhalf uur hebben visschers
liet lijk met de kuil opgehaald.
De president van het gerechtshof, mr. D.
Lodder, liet allereerst verdachte zijn lezing
over het. geval geven. Deze beweerde, dat
hij, op .den dijk aangekomen, D. en van de
W. heeft ontmoet, die hem met een stok
te lijf wilden gaan. Verdachte heeft nog ge
tracht terug te koeren, doch do beide man
nen sneden hem den pas af.
Naadnt hij verscheidene slagen te pak
ken heeft gehad, is verdachte zoo hang ge
worden, dat hij in zijn doodsangst heeft
geschoten, met het bekende noodlottige ge
volg.
G. heeft zich later zelf hij de politie aan
gegeven. Dr. Jongsma uit Groede, die ver
dachte kort na het gebeurde heeft onder
zocht. heeft inderdaad striemen en blauwe
plekken op rug en schouders van ver
dachte geconstateerd, welke van zware stok-
