'oilrtlllt f Einde der zee-controle Het ideaal dar Katholieke Staatspartij KIIKEN is XOOPEM kj CLOECK DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Ons veldleger levert slag Italië gemuilkorfd Luchtlijn Ncd. Indië-Australië Vijftig duizend Chineezen ingesloten Gelukkig slechts oefening De slag bij Zelhem Tandh. Inrichting 3e Jaarlijksche Tentoon stelling ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1937. 80e Jaargang. No. 10370. Uitgove der N.V. v.h. Trapman Co. Scbagen. Fransehe en Engelsche oorlogsschepen naar het bekken der Middellandsche-zee Engeland en Frankrijk hebben be sloten, niet langer de controle ter zee langs de Spaansche kusten uit te oe fenen. Dit besluit beteekent, volgens me- dedeelingen uit Britsche officieele kringen, geenszins een wijziging be treffende de non-interventie als ge- heel genomen. Het systeem van waarneming is nog steeds van kracht, evenals de controle te land. Het besluit is genomen zonder overleg met de niet-inmengingscom- missie, daar Groot-Brittannië en Frankrijk de eenige mogendheden zijn, die controle ter zee uitoefenen en zij het dus als hun recht beschou wen, te beslissen wat zij met hun eigen schepen doen. Het besluit is intusschen aan lord Plymouth, den voorzitter der non interventie-commissie meegedeeld. Uitbreiding der maatregelen te gen zeerooverij. Gistermiddag is in het hotel der Fran- gche delegatie het accoord onderteekend, dat aansluit op de overeenkomst van Nyon. In dit aanhangsel worden de maatregelen, die te Nyon zijn overeengekomen, uitgebreid tot vliegtuigen en aan de oppervlakte varende schepen. Het aanvullend accoord verzekert „hulp en bescherming" aan de koopvaardij schepen, welke aangevallen worden door (vliegtuigen en aan de oppervlakte varende Schepen, die zich niet houden aan de begin selen van het internationale recht, welke bij het verdrag van Londen algemeen zijn er kend. Koopvaardijschepen, die onder Spaan sche vlag varen, vallen buiten deze maat regelen. Indien de aanval wordt gedaan door een boven-water-schip waarvan de tonnage en de sterkte grooter zijn dan die van de pa- trouilleerende vaartuigen, zullen deze een beroep doen op de andere leden van de patrouille. De Britsche strijdkrachten de Middellandsche Zee. in Door de opheffing van den patrouille- dienst in de Spaansche wateren komen 16 'Britsche torpedojagers vrij voor de bewa king in de Middellandsche Zee. Voor de tenuitvoerlegging van de overeenkomst van biyon zullen dan 52 Britsche jagers beschik baar zijn. Tot hier toe en niet verder. K ■Het is zonder meer duidelijk, dat de 5'lootconcentraties om Malta en de maat regelen van Nyon het antwoord zijn van Frankrijk en Engeland op de houding van Rome en Berlijn. Tot hier toe en niet .verder, wordt den (dictators toegeroepen! Noch Parijs, noch Londen hebben de da tiers van de zeeroof overvallen in de Mid dellandsche Zee, aangewezen, maar men kan er zeker van zijn, dat de geheime dien sten der betrokken landen zeer goed op dc hoogte zijn van de nationaliteit der bedrij vers van deze misdaden. Alles wijst er dan ook op, dat de gezamenlijke Fransehe en Britsche vloten bezig zijn om Mussolini een muilkorf op te zetten. Dat men dit ook te Rome goed begrijpt, blijkt uit de uitingen in de Italiaansche pers waarin hevig te keer wordt gegaan tegen de plotseling vastberaden houding van Frankrijk en Engeland. Italiaansche critiek op Frankrijk en Engeland. De Tribuna schrijft o.a.: Het is niet de èerste maal, dat de Geneefsche methoden van procedure uitgebuit worden voor een sluwe politiek om iedere feitelijke pacifica tie te verijdelen. Eden heeft zich een mees eer getoond in deze kunst. Onder den dek mantel van de conferentie van Nyon is een eigenmachtige, eenzijdige actie verborgen v. eenige staten, die op den duur zelfs niet gewenscht kan zijn voor dc mogendheden, die weliswaar hebben deelgenomen aan de con ferentie, maai- niet deelnemen aan de con trole. Wie heeft ooit hot recht gehad de Middellandsche Zee uit te leveren aan de Fransehe en Engelsche zee- strijdkrachten? Het meest elemen taire rechtsgevoel doet het raadzaam schijnen de gemaakte fout te corri- geeren door met de overige groote mogendheden van Europa en van de Middellandsche Zee, die van de con ferentie zijn weggebleven, tot over eenstemming te komen en er van af te zien een actie te ondernemen, die door mogendheden slechts gezien kaïn worden als een overweldiging. In geval In laatste instantie zuiver formeele tnotieven de overhand behouden en een overeenstemming mochten verhinderen, zou den Frankrijk en Engeland alleen de ver antwoordelijkheid voor alle gevolgen dragen, die uit de tegenwoordige situatie zouden kunnen voortvloeien. De indruk in Duilschland. Ook Duitschland is lang niet in zijn schik. Ilavas seint n.1. uit Berlijn dat het besluit van Frankrijk en Engeland, om de mari tieme controle aan de Spaansche kusten stop te zetten, op de publieke opinie in Duitschland een zeer slechten indruk heeft gemaalct. In politieke kringen wendt men weliswaar onverschidligheid voor en zegt men, dat Duitschland nooit eenig effect heeft ver wacht van de zè'e-controle, maar de bladen geven openlijk van hun misnoegen blijk Zij verklaren, dat Frankrijk eil Engeland er op uitzijn, zich de hegemonie ter zee tc verzekeren, zonder rekening te houden met de belangen en het prestige der ander groo te mogendheden, met name van Italië. De „Nachtausgabe" is van oordeel, dat de Fransch-Engelsche beslissing een betreu renswaardige verplaatsing van de Engel sche en Fransehe zeeslrrjdkrachten met zich brengt in het kader eener internatio nale taak van vrcedzamen aard. Het blad besluit „niet alleen Italië, óók Duitschland heeft er een bijzonder belang bij, van de Fransehe en Engelsche regee ringen eerlijk en openlijk uitleg te krij gen nopens de ware doeleinden van haar politiek in de Middellandsche Zee ten op zichte van Spanje. Spanje. Een zuiver Christelijke gemeenschap „De verkiezingsdag bracht geen ver lichting van het verstand". Op de heden te Nijmegen gehouden kader dag der R.K. Staatspartij, heeft de secre taris dier partij, mr. H. Kolfschoten, een inleiding gehouden over het onderwerp „Bestendigen en versterken". De Katholieken in Nederland zijn aan het uitgroeien tot een bewuste en reëel staatkun dige eenheid, aldus spr. Toch is de ontwik keling der partij nog maar onzuiver uit de jongste gegevens af te lezen. Er zijn zwakke plekken in de uitgebrachte stemmen, o.a. de Colijnstemmers. Hun politieke inzicht staat op te breede basis. Zij zijn te vrijgevig te liberaal met hun voorliefde voor hetgeen eerder de openbare dan de eigen mecnïng was. In hen woedt de hartstocht voor het nieuwe, voor het experiment en voor de kwade kans. Van dit type leven de speelbanken. Zij zetten even of oneven, rood of zwart, op goed geluk. In hun beste oogenblikken zouden zij in de N.S.B. een sterken katholieken inslag hebben willen inbrengen. Dat het Nederlandsche volk in 1937 met groote werkelijkheidszin zijn staatkundig regiem met succes heeft weten te verdedigen en tc beschermen, kan niet beteekenen, dat wij in veiligen vredestoestand de politieke zaken op den ouden voet hebben voort te zetten. „De opbouw van een economiscli-sociale orde" zoo zegt liet program van actie der Katholieke Staatspartij veelzeggend moet, berusten op samenwerking van dc bedrijfsgenooten en voeren tot zelf doen onder toezicht van de Overheid, die moet waken voor harmonie tusschen bedrijfsbe lang en algemeen welzijn. Als het gaat om het doel dier sa menwerking, hebben wij, Katholie ken, onze richting gekozen. Wij hebben ons een concreet ideaal ge steld n.1. dat eener gemeenschap naar zuiver Christelijk model. Onder de middelen, die tot ons ideaal voeren, heeft 26 Mei ons een gewichtig en onmisbaar middel ter hand gesteld, het mid del van rechtsstreekschen invloed tc kun nen oefenen op het bestuur van ons land en op de richting, waarin aan het betere lot van ons volk zal gaan gewerkt worden. Bij een Katholieke partij, die bij de Ne derlandsche verhoudingen haar afvaardi ging in het parlement van 28 op 31 leden brengt, moot het wel eens even opkomen, aldus besluit mr. Kolfschoten dat zij haar doel bereikt heeft. Op datzelfde oogenblik zou zij pijnlijk kunnen vergeten, dat haar taak onder ons volk pas aanvangt. DE AUSTRLISCHE REGEERING HEEFT TOESTEMMING VER LEEND. OOK STRATEGISCHE BETEE- KENIS? Naar w» van bevoegde zijde ver nemen, heeft de Australische regee ring thans officieel aan de K.N.I.L.M. toestemming verleend tot het ope nen van een luchtlijn van Ned.-Indië naar Australië, tot het verkrijgen waarvan de K.N.I.L.M., zooals men weet, reeds langen tijd pogingen in het werk had gesteld, echter tot dus ver zonder resultaat. Omtrent de route en het eindpunt van deze luchtlijn in Australië moeten nog on derhandelingen worden gevoerd, terwijl ook in zake het tijdstip van opening der lijn nog niets met zekerheid vaststaat. Ook hierover zijn nog besprekingen gaan de. Australië zal vliegvelden aan leggen in onze Oost. De minister van Defensie van het gemeene- best van Canberra (Australië) heeft giste ren medegedeeld, dat het Kabinet zich ac coord heeft verklaard met het Britsche voorstel, dat de Australische regeering in Nederlandsch Indië vliegboothavens laat aanleggen en er aan toegevoegd, dat Ne- derlandsch-Indië een belangrijk punt is. Voorzoover het Australië betreft, zoo ver klaarde de minister voorts, was het lucht mail-plan voltooid met formeele overeen komsten tusschen Groot-Brittannië en de „Quantas Air Lines". Het plan is thans klaar om onderteekend te worden en in de nieuwe zitting van het parlement zal de ratificatie-wetgeving worden ingediend. Engelsche luchtvaartmij. wil Au- stralië's voorbeeld volgen. Nader vernemen wij,] dat bij de Ned.In- dische regeering een verzoek is ingekomen van de Imperial Airways om in Ned. Indië vlieghavens te doen aanleggen, nu de Impe rial Airways haar lijnen gaat verlengen. Dit verzoek is bij de Ned.-Indische regce- ring in overweging, zoomede de voorwaar den, waaronder eventueel aan dit verzoek zou kunnen worden voldaan. CHINA Hulptroepen onderweg CHINEESCHE STRIJDKRACHTEN BIJ SJANGHAI KUNNEN LANG STAND HOUDEN, ZEGT DESKUN DIGE. In den sector Linagh-Siau in het Noorden zijn 50.000 Chineezen inge sloten De Japansche nijptang schijnt zich onverbiddellijk te sluiten. De Japanneezen zeggen een nieuwen opmarsch met tanks en infanterie Liangsiang verricht te hebben De strijd is thans zeer fel en de Japan neezen beweren tijdens hun op marsch gistermorgen 1200 gesneuvel de Chineezen op het terrein te heb ben gevonden. Het Chineesche opperbevel heeft zich klaarblijkelijk rekenschap gegeven van de gevaarlijke situatie, waarin de 50.000 Chi neesche soldaten zich bevinden, want Ja pansche vliegers melden, dat een sterke Chineesche hulpcolonne in allerijl in Noor delijker richting optrekt van de Chineesche basis te, Pautingfoe en zijn op een afstand van slechts een dertigtal kilometers bevindt De Japansche troepen trachten deze colon ne op te vangen, maar zij worden daarbij belemmerd door den dikken laag modder, die zich tengevolge van nieuwe regens gevormd heeft. De strijdwijze der Chineezen. Een buitenlandsch militair deskundige heeft tegenover een vertegenwoordiger van Ilavas een verklaring afgelegd, waarin hij o.rn. zeide: „De veldslag rondom Sjanghai be vestigt de superioriteit van het Ja pansche oorlogstuig, maar heeft de opmerkelijke waarde van den Chi neeschen soldaat in het licht gesteld. De Chineesche troepen hebben zeer zware verliezen geleden tengevolge van de bom bardementen. De tegenstand der Chineesche infanteristen heeft echter den opmarch der Rood als sterkste partij wint, maar blauw verzamelt snel en neemt stelling. Ook op den tweeden dag van de oefeningen der lichte brigade heeft de „roode partij" het beste resul taat bereikt, hetgeen, gezien het uitgangspunt en den opzet van deze tweedaagsche oefening, niemand zal verbazen. De opzet. Om half negen gistermorgen begon dc opmarsch van de Roode Partij door het passeeren van de grens tusschen het Roode en Blauwe land. Deze landsgrens liep van Doesburg, Doetinchem, Terborg, Varsse- veld naar Aalten. Van het oefenterrein was alleen bezet liet vak Terborg-Varsseveld en wel door de Blauwe Partij, onder bevel van cavalerie commandant, luitenant-kolonel J. J. van Diepenbrugge. De Roode troepen, onder bevel van luite nant-kolonel H. C. van der Bijl, marcheer den in twee colonnes op, voortgegaan door een voorhoede. Deze opmarsch werd rechts gedekt door het vierde eskadron van het twe'ede regi ment huzaren en links door een batterij van wielrijders. Vaststond, van tevoren, dal Blauw voor den druk van Rood zou moe ten wijken, waarbij gedacht was aan het stelling nemen in de lijn Laagkeppel-Zel- hcin-Halle. In de bosschen van het kasteel Slangenburg. Toen wij gisterochtend wegreden, was het doel in de omgeving van het kasteel de Slangenburg, dat tusschen Doetichem en Varsseveld ligt, en omrings is door dennc- bosschen, een kijkje te nemen. Eerst zagen wij de inrichting van het veldpostkantoor in de Steeg. Daarna ging het op Slangen burg af. De aanvoerder van Blauw had in het kasteel zijn commandopost be trokken en stond door telefoonlijnen over de velden en door de bosschen aangelegd, in verbinding met on derdeden yan zijn troepen. Dit nummer bevat 16 pagina's Er liep ook een telefoonlijn naar een door heggen begrensd veld, waarop een z.g. U-lap was uitgespreid, waarmede de vlie gers bericht worden doorgegegeven. Heeft de vlieger op zijn beurt een bericht te zen den, clan vuurt hij dit bericht in 'n koker geborgen af, waarna het telefonisch wordt doorgegeven, Toen wij in de bosschen van Slangen burg arriveerden, bevonden zich daar prins Aschwin en de commandant van het veld leger. Prins Bernhard was hier te paard geste gen en met een verkenningpatrouille der (Roode) huzaren, onder bevel van reseve- cersten luitenant Jhr. Beelaerts van Blok land verder gereden. Theorie en practijk. In de bosschen was een versperring opge worpen en toen een blauwe pantserwagen aankwam, werd deze versperring snel ver wijderd, Dit. was niet naar den zin van lui tenant-generaal baron van Voorst tot Voorst, die met prins Aschwin toevallig toekeek. De versperring was weliswaar primitief, slechts aangegeven door een lap, maar, zoo redeneer de de generaal, die lap stelt een reëele ver sperring voor en is dus niet een-twee-dire te verwijderen. Generaal Van Voorst beval daarom een luitenant der wielrijders een versperring van eenige boomstammen te bouwen. De pantserwagen, die intusschen grondig door prins Aschwin was bekeken, nam, toen de versperring klaar was, met een aanloopje vol gas de hindernis. „Dit is nu theorie en practijk, sprak de commandant, van het veldleger en veel be langrijker dan hel rennen van het ócne hoekje naar het andere en elkaar met min of meer succes beschieten." De opmarsch van rood. Het optrekken van de roode troepen noodzaakte de blauwen de lijn Terborg Varsseveld te ontruimen. Omstreeks twaalf uur waren de rooden op ongeveer twee kilo meter afstand Zelhem genaderd en voor het herstel van eenige verbanden was het opruk ken tijdelijk gestaakt. Gedachtig aan generaal van Voorst's uit spraak over de waarde van de verschillende bewegingen van partijen en in de veronder stelling, dat deze den lezer vermoedelijk vrij Onverschillig zullen laten, willen wij hem het relaas besparen xan den rooden op marsch tot Zelhem en liever iets vertellen van het hoogtepunt van den dag: den strijd om Zelhem. De stad ontzet. Zelhem, waar H. M. de Koningin door lui tenant kolonel Thoden van Vel zen over het verloop van den strijd werd ingelicht, en waar Prins Bernhard met zijn patrouille on gezien (door den vijand wel te verstaan) om heen trok, was aanvankelijk door de blauwe partij bezet, Maar kwam omstreeks twee uur in handel van de rooden. Hier is een felle strijd geleverd. Niet alleen van de verschil- EERBERICHT DE BILT SEINTt Verwachting: Meest matige Zui delijke tot Westelijke wind, zwaar bewolkt met tijdelijke opklaringen, waarsch ij nlijk regenbuien met kans' op on weer, iets kouder. Verdere vooruitzichten: Tijde lijk wellicht iets minder buiig Barometerstand hedenmorgen 8n*r 755 Japanneezen, die eveneens zware verliep zen hebben geleden zeer moeilijk maakt," „De Chineesche troepen hebben de vol gende tactiek gekozen: Om het intensieve geschutvuur der Japansche oorlogsschepen te ontwijken, welk vuur dc aanvallen voor bereidt, verlaat, de Chineesche infanterist haar eerste linies en gaat tot den tegen aanval over, wanneer de Japansche troepen het nog niet georganiseerde terrein bezet ten. Er ontstaan dan gevechten van man tegen man, waarbij de Chineezen zich be dienen van bajonetten en groote sabels en waardoor de opofferingsgeest van de Chi neesche soldaten hun een overwicht geeft.'' De genoemde buitenlandsche mili taire deskundige is van meening, dat de Chineesche strijdkrachten langen tijd stand zullen houden, zoo niet in de tegenwoordige linie, dan tfish ten minste op dc linie Kiating-Nan- tsino. In ieder geval zijn volgens hem de 80.000 Japansche soldaten, die zich thans voor Sjanghai be vinden, noodig om de streek Sjang- hai-Soetsjoe bezet te houden. Café „Centrum" Markt. - SCHAGEN. Spreekuur van den tandarts: eiken Donderdag van 9'|2—luur Bekende lage tarieven. Inlichtingen kosteloos. REPARATIES IN ÉÉN DAG GEREED In Café „De Beurs" van den heer C. BOONTJES te SCHAGEN. BEELDHOUWWERK - TEEKENIN- GEN EN SCHILDERIJEN Door leden der West-Friesche Schilderclub o.a. van Anne op 't Landt en Tini van Doornik. Geopend van Zaterdag 18 tot en met Dinsdag 21 September van 1119 uur. lende om de stad gelegerde fronten, maar ook van man tegen man. De toeschouwers kregen hier corps-a-corps gevechten te zien, die de werkelijkheid bedriegelijk dicht na derden. Een vijand op een motorfiets werd tegengehouden en ontwapend, een naderende wielrijder, die rechtsomkeerd wilde maken, van zijn vehikel gesleurd en gevangen. De stad bleek, toen rood zijn verhanden hersteld had, niet meer te houden en de blauwe bezetting week noordwaarts uit. Hoewel de oorlogstoestand niet geëindigd was met den val van Zelhem en de nieuwe bezetting, voorspelde kolonel van Voorst, den commandant der lichte brigade, dat een nieuw treffen op denzelfden dag niet te ver wachten was. Hij voegde hieraan toe, dat blauw in een veel ongunstiger positie begon nen was dan rood, zoodat de overwinning van de roode partij weinig ophef behoefde cn dat hij groote bewondering had voor de snelle wijze, waarop de commandant der blauwe partij met de zijnen was teruggetrok ken en stelling had genomen in de omge ving van Hengelo (G.). De „Piet Hein" op den IJssel. Van Zelhem over Brummen naar Arnhem is niet de vlugste weg, maar wel de aardig ste, als het prinselijk jacht op den IJssel ter hoogte van Brummen ligt. En toen wij om kwart voor drie in Bronkhorst, recht tegen over Brummen aan de andere zijde van de rivier gelegen, aankwamen, werd juist de motorboot van de „Piet Hein" uitgezet. H.M. de Koningin bevond zich met haar eerste hofdame, jonkvrouwe van Tets aan boord. De Koningin was om een uur met dit bootje van Bronkhorst naar het jacht gevaren en toen weer naar Bronkhorst terug, nagewuifd door de prinses. In enkele minu ten zette Hare Majesteit voet aan wal toe gejuicht en toegezongen door jong en oud, voor welke hulde de Koningin glimlachend en buigend dankte. Met de pont, waarop ook haar auto was gereden, werd Hare Majes teit overgezet naar Brummen, waar haar ook hartelijke bewijzen van hulde deelachtig werden. Prins Aschwin had zich, na Harer Majes- teit's aankomst op het jacht, ook aan boord begeven, maar had de „Piet Hein" al voor het vertrek van de Koningin verlaten. En Prins Bernhard? Van Zijne Koninklijke Hoogheid was het. spoor niet te volgen. De Prins was in den strijd opgegaan, -

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 1