TELEFUNKEN I 41 Sparta I - 6.K.C. I. Alkmaar's Gasoperaties Hier VERZICHT is nn. Ideahr TELEFUNKEN KWARTET O Is beëindiging der Landbouwcrisis maatregelen mogelijk? KIITENLANDSCH n Verlost van hevig SPIT IN DEN RUG Economische beschouwing KLOOSTERBALSEM Zondag a.s. Alkmaarsche Kaasmarkt Zaterdag 9 October 1937 Tweede biad Een barrière wordt opgeworpen tegen de gaslevering door de Hoogovens Velen hebben zich afgevraagd welke mo tieven de gemeente Alkmaar leiden bij haar pogingen om op zeer royale wijze noodlij dende gasfabrieken over te nemen. Een eenvoudig rekensommetje immers leert, dat b.v. de overname van de gasfa briek WinkelNieuwe Niedorp een strop •voor Alkmaar beteekent. Voor en aleer de persbuis tot Lutjewinkel goed en wel ligt, is de gemeente Alkmaar .twee ton gouds kwijt. Daar de f 80.000, welke aan de gemeenten Winkel en Nieu we Niedorp moeten worden betaald, verlo ren zijn behoudens dan de waarde van het oude plaatselijke net., zal naar ons van zeer deskundige zijde werd verzekerd, een afschrijving van minstens 10 over dc totaal aankoop- en aanlegkos'ten, is dus f20.000.per jaar, noodig zijn. Verhoogt men deze afschrijvingtssom jnet de loonen en salarissen van het overge nomen personeel en het steeds noodzake lijke onderhoud, dan komt men op een jaarlijksche uitgaaf voor de gemeente Alk maar van ongeveer f 35.000. En dit bedrag wordt juist ongeveer ge- ,'dekt door de gasopbrengst in beide genoem de dorpen, waar het verbruik in 1936 on geveer 328.000 M3. bedroeg, is ook een waarde van ongeveer f 30.000. Het gas dat Alkmaar daarom straks in de persbuis zal jagen, brengt geen cent op en elke kubieke meter beteekent verlies. Zooals wij destijds dan ook reeds schre ven, moet er heel wat gebeuren, eer de kosten van aanleg gedekt zullen zijn. Nadien i's er nog een andere factor bijgekomen, im mers de sterk verhoogde kolenprijzen, die binnen afzienbaren tijd zeker niet zullen dalen, werken een laag tarief per verbruik te kubieke meter niet in de hand. ITet zal vrijwel onmogelijk zijn, de eerste jaren wer kelijk goedkoop gas te leveren, wil Alkmaar de gemaakte kosten eenigszins dekken. Ook de aansluiting van de Heerhugowaard is niet van zoo een groote beteeken-is, dat het de overname van Winkel zou wettigen. Tenslotte heeft waarschijnlijk de Alkmaarsche gemeenteraad, toen hij het besluit tot overname goed keurde, zich blind gestaard op het verbruik per inwoner, naar Alk maarsche normen. In Alkmaar ge bruikt vrijwel iedereen gas, maar elke bewoner van het platteland is nog geen gaSVerbruiker. Als hij al gas gebruikt, blijft hij meestentijds een zeer kleine afnemer, omdat moe der de vrouw naast de gaspit graag het fornuis of de „petrum" blijft gebruiken. Dit is ook wel de reden, dat b.v. de fa briek in Noordscharwoude, waaraan inder tijd gevraagd is, met een plan tot aanleg in Heerhugowaard te komen, er niets voor gevoelde. Wat eventueele overname van de fabriek te Noordscharwoude door Alkmaar betreft, er zal nog heel wat water door het Noordhollandsch kanaal moeten vlooien, voordat deze zaak in kannen en kruiken zal zijn. Over eenige jaren kan, behoudens onvoorziene omstandigheden, de Langedij- kor fabriek vrijwel schuldvrij zijn, kan ook daardoor verhopging van gasprijzen zoolang mogelijk tegenhouden en zijn er, gelijk als bekend verondersteld nuag worden, nog .verschillende andere redenen, die van Lan- gedijker bestuurszijde Alkmaarsche plannen voorloopig weinig kans van slagen geven. Welke reden kan er dan zijn, dat directeur Hofman van de Alkmaarsche fabriek, ijve rig gesteund door wethouder Bonsema, er zoo op uit is, de omliggende gemeenten te gen royale voorwaarden van hun gasfabriek- stroppen af te helpen? Een dskundig insider beeft ons ingelicht DANK ZIJ KLOOSTERBALSEM „Ziezoo, dat is achter den rug. van mijn SPIT ben ik fijn afl was de verzuchting, die ik slaakte, toen ik na het gebuik van 2 potjes Kloosterbalsem finaal van mijn spit af was. Niet staan, niet zitten, niet liggen te kunnen en toch vooruit te moeten om de boterham te verdienen. Door de vreeselijke spit, die in m(jn stuit begon en door mijn geheele rug trokwas ik hulpeloos als een klein kind. Vanaf het oogenblik, dat ik den geneeskrachtigen Kloosterbalsem aan wendde, begon mijn genezing. En nu heb ik in geen d maanden meer een aanval gehad." van het De TA 55 WK is een van de Telefunken muzie kappa raten. Een 5 lamps super metfijngenuan- ceerde weergave. Hooge selecti viteit en gevoeligheid. Uitstekende korte goifontvangst. Vervorrnings- vrije hoogfrequent-gelijkrichting. Optische afstemming met orthos- coop. Eenvoudige bediening en reine weergave door toepassing van enkelvoudige knoppen. Stijlvolle kast. Vraagt vrijblij vend demonstratie bij een Telefunken Service Station. Prijs Fl. 135.- AAUZ EK APPARATEN voor RADIO N.V. NEDERLANDSCHE SIEMENS MIJ. - DEN HAAG De Alkmaarsche fabriek vreest een „invasie" van de Hoogovens te IJmniden. Deze toch kunnen op vrij eenvoudige wijze geheel Noordhol land boven het IJ, van gas voor zien, en waarschijnlijk op den duur goedkooper dan de thans bestaande fabrieken het kunnen doen. De gas fabriek te Castricum is nog eenigs zins een barrière tusschen IJmuiden en Alkmaar, maar overigens zijn er weinig hinderpalen? om een gas levering uit een IJmuider centrale in het leven te roepen. Technische moeilijkheden zijn er, volgens onzen deskundigen zegsman weinig of niet. De techniek is zoover gevorderd, dat ook over betrekkelijk groote afstand het gas met. voldoende druk door de buizen „gebla zen" wordt. Een voorbeeld hiervan zijn bijvoorbeeld de Limburgsche mijnen, die gas leveren tot s Hertogenbosch aan toe. Deze lezing omtrent de finantieele opera ties van het duo Hofman-Bonsema, zonder veel commentaar door den Alkmaarschen Raad gesanctioneerd, werpt wel een ander licht op de vrijgevigheid van de KaasstadI Men wil blijkbaar verhinderen dat straks de omliggende gemeenten goedkoop hoog- ovengas verbruiken en Alkmaar met zijn te groote gasfabriek blijft zitten. Of het voor Alkmaar echter verstandig is een oplossing in deze richting te zoeken, is een andere vraag. Het wil ons voorkomen, dat Alkmaar's burgerij in een finantioel experiment wordt betrokken, dat duizenden en nog eens dui zenden kan gaan kosten, terwijl winstkan sen, gezien de ervaringen met de gasleve ringen op het platteland opgedaan, naar ons verzekerd werd, totaal zijn uitgeslo ten, vooral als eerst een hoog bedrag moet worden neergeteld voor oude, vrijwel waar- delooze buisnetten. Een Europeesche vermaardheid, de WITTE KRUIS poeders, cachets en tabletten. Afdoend bij hoofdpijn, griep, menstruatiepijnen rheumatiek, tand- en kiespijn, bi) Apothtkan an O'ogiitan Voor v Dutim Oagitgaait Nadarlond: ZE ZIJN GROOTENDEELS ONVERBRE KELIJK AAN PRIJSSTEUN VERBONDEN. Toen in de Troonrede H. M. de Koningin onlangs mededeelde, dat de landbouwcrisismaatregelen, met handhaving van den voor den land bouw nog noodzakelijken prijssteun, zooveel mogelijk zouden worden be ëindigd, was dit een bericht, waar van door menigeen met bevrediging kennis werd genomen. Het was iets als een belofte, dat met alle middelen zou worden getracht een eind te ma ken aan de onvrijheid, die sinds ver scheidene jaren nu reeds ons land bouwbedrijfsleven kenmerkt. Intusschen is de inhoud van de toezegging van minder vergaande strekking, dan men opervlakkig bekeken geneigd is aan te ne men. Immers, we moeten niet vergeten, dat de grondoorzaak van aale landbouwcrisis- maatregelen is gelegen in de enorme prijs daling, welke zich een aantal jaren geleden doorzette en die tengevolge had, dat ons landbouwbedrijf ten eenen male onloonend werd. Om deze typisch vaderlandsche indu strie van den ondergang te redden, achtte onze regeering zich zeer terecht ge noodzaakt om in te grijpen. Alle critiek, wel ke daarop is uitgeoefend, ten spijt hebben deze maatregelen tengevolge gehad, dat het landbouwbedrijf in zijn geheel in tact is ge bleven en hoewel nu achteraf wellicht kan worden gezegd, dat de ,geeringsvoorschrif ten in menig opzicht niet ideaal zijn geweest, dat z hier en daar beter, misschien veel be ter hadden kunnen zijn, moet worden er kend, dat ze hun werk behoorlijk hebben verricht. Echter, de kern van alles was de prijs. Alle overheidsbemoeiing sproot voort uit de prijs daling en hun eenig doel was de prijs zoo danig omhoog te schroeven, dat de producent een loonend bestaan kon worden. Op grond van een en ander zou men zich de vraag kunnen stellen, wat toch de bedoe ling is van de aangehaalde zinsnede uit de troonrede. Want, welke landbouwcrisismaat- regelen kunnen worden beëindigd, zoolang nog de prijssteunmaatregelen moeten wor den gehandhaafd? Immers, het zijn juist de prijsseun- maatregelen, die de landbouwcrisis- J. te A. ORIGINEEL TER INZAOB AKXER'S „Geen goud zoo goed" Onovertroffen bij brand-en snij wonden Ook ongeëvenaard als wrijfmiddel bij Rheumatiek, spit en pijnlijke spiereD .chroetdoos 35 ct Potten: 62y9 ct. en 1.04 +S*I+Ê) AI DE REDE VAN ROOSEVELT. JAPAN'S ISOLEMENT. GAAN WE IN EUROPA NAAR EEN NIEUW „FAIT ACCOMPLI" IN DEN GEEST VAN NYON? Wanneer men de algemeene gang van zaken gedurende de laatste dagen in korte woorden zou moeten weergeven, dan zou men misschien kunnen zeggen: de demo cratieën komen meer en meer in het offen- I sief. Allereerst was daar de groote rede van I president Roosevelt, die de geheele vre- delievende wereld een hart onder de riem moet hebben gestoken. Het waren welis- j waar slechts woorden, maar ze klonken i dreigender dan ooit te voren. Ze hielden niet alleen een waarschuwing in aan het adres van Japan, men mag zich afvragen of ze niet noodgedwongen tot den daad moeten voeren. Immers, de president sprak van het schenden van het Kellog-pact en van het negen-mogendheden-verdrag. Nu is het in den regel zoo, dat een staatsman niet van verdragschendingen spreekt, zoo lang hij van plan is er geen aanstoot aan te nemen. We hebben dit nog kunnen zien gedurende de laatste Volkcnbondszit- ting, waar men zoo hang was ten aan- zien van het ChineeschJapansch conflict j bepaalde woorden te gebruiken, omdat, wanneer eenmaal het woord was aan vaard, de consequenties daaruit onherroe pelijk voortvloeiden op grond van de para grafen. die aangeven wat de Volkenbond te doen heeft, zoodra er sprake is van b.v. een „aanval". President Roosevelt is dus ver gegaan, verder dan ooit. Wie daaraan nog mocht twijfelen, behoeft slechts kennis te nemen van de gevolgen, welke zijn rede reeds heeft ~ehad. Eenerzijds in het binnenland, waar een aantal pacifistische vereenigin- gen er hevig aanstoot aan hebben genomen. Deze geluiden worden echter overstemd door de toejuichingen en wanneer de toe spraak een proefballonnetje is geweest om de gevoelens van het Amerikaansche volk te peilen, dan kan het resultaat daarvan nauwelijks twijfelachtig zijn. Anderzijds heeft het democratische bui tenland zijn lof niet onder stoelen en banken gestoken. Het heeft een moreele steun gekregen.die niet gering mag worden aangeslagen, het voelt, dat de Vereenigde Staten overwegen hun passieve rol te laten varen om zich te voegen bij die rijken, die er steeds op uit zijn geweest den vrede te handhaven. Hoe Japan er over denkt behoeft nauwe lijks betoog. Men is er zeer teleurgesteld. De Vereenigde Staten zijn naar het Oosten de naaste buren en waar ze een machtig rijk vormen met een sterke vloot voor een land als Japan een argument van den eersten rang terwijl de handel op Ame rika van groote bet eekenis is. is het van zelfsprekend, dat het oordeel van Roose volt meer gewicht in de schaal legt, dan de opvattingen van vele andere staatslie den tezamen. Japan wordt er zich van be wust. dat het geheel goisolecrd staat in de wereld en het zal daaruit zijn consequenties hebben te trekken. Wel heeft het eenige moreele steun gekregen van den Duce, ter wijl ook Duitschland af en toe wel eens aar zelend zijn sympathie voor de Japansche zaak tot uitdrukking heeft gebracht, omdat het in wezen heet te gaan tegen het com munisme, deze bijvalsbetuigingen zouden, zelfs wanneer ze in nog heel wat krachtiger bewoordingen waren gesteld, den indruk van de rede van Roosevelt niet vermogen uit te wisschen. Ondubbelzinnige taal is maatregelen noodig hebben gemaakt. Blijft de prijssteun, dan is het nau welijks denkbaar, dat de crisis maatregelen kunnen worden afge schaft. Het wil ons daarom voorkomen, dat in de Troonrede een belofte wordt gedaan, die door de regeering zeer moeilijk, ja vermoedelijk in het geheel niet, zal kunnen worden nageko men. Toch begint het er meer en meer op te gelijken, dat voor sommige artikelen het eind der re.geeringsbemoeiïngen in zicht raakt. En wel, omdat meer en meer de „noodzakelijke prijssteun", waarvan in de Troonrede sprake is, overbodig begint te worden. Dit trouwens is de logische gang van zaken. De overheidsbemoeiing begon, toen de prijzen te sterk daalden, ze houdt op, naarmate de prijzen weer een behoor lijke hoogte bereiken. De boterprijs werd de vorige week ge steld op f 0.92. Hetgeen wil zeggen, dat daarmee een niveau is bereikt, dat niet ver moer verwijderd is van het peil, waarop de zuivelproducent zich weer geheel zelf kan redden. De heffing bedroeg gedurende dezelfde week f 0.45. Neemt men in aan merking, dat de administratiekosten wor den gerekend ongeveer f 0.30 te zijn, dan komt dit er op neer, dat de oveheidsbe- moeiïngen voor den producent nog slechts een gering voordeel kunnen opleveren. De boterprijs behoeft niet meer zoo heel veel te stijgen en liet oogenblik zal zijn aange broken, waarop de regeering met een ge rust hart aan haar bemoeiingen een eind kan maken. Nemen we daarbij in aanmer king, dat de thans bestaande regeling heel wat rompslomp voor den producent met zich meebrengt, dan is het niet onaannemelijk, dat velen die vinden dat de verwijdering daarvan wel een opoffering waard is, be ginnen te overwegen of het tijdstip niet langzamerhand is gekomen om onder de heele regeeringsinmenging een streep te zetten. Der Mohr hat seine schuldigkeit getan, der Mohr kannr gehen (De Moor heeft zijn plicht gedaan, de Moor kan gaan.) Zoo vlug zal de regeering zich echter vermoedelijk niet terugtrek ken. Ze zal, alvorens over te gaan tot den afbraak van het apparaat, even willen aanzien of de prijzen zich inderdaad handhaven op het thans bereikte peil. En ook zal ze rekening houden met het legertje van ambtenaren, dat door een en ander werkloos zou worden, al zal deze overweging de liquidatie niet mogen en op den duur ook niet kunnen tegenhouden. De bloembollenvereenfiging heeft voor eenigen tijd als eerste geadviseerd aan de regeer! ngsbemoeiïng een einde te maken. Het lijkt mogelijk, dat binnen afzienbaren tijd anderen in dit inzicht zullen volgen. Hoofdvereischte daartoe is intusschen, dat de prijzen der goederen blijven stijgen. Want die vormen de spil, waarom alles draait Dat alle bemoeiingen zullen eindigen is natuurlijk onwaarschijnlijk. Er zijn maatre gelen genomen, die ook in normale tijden van nut kunnen zijn. Voorschriften omtrentkwaliteitscontrole bijvoorbeeld zullen zeker blijven beslaan. Ordeningsmaatregelen, als bijvoorl>eekl ten aanzien van de vestiging van nieuwe be drijven, dienen vooralsnog te blijven. En zoo lijkt het er naar uit te zien, dat precies het omgekeerde te gebeuren staat als in de Troonrede werd aangegeven Naar mate de prijzen stijgen zullen de maatrege len tot handhaving van den voor den land bouw noodzakelijken prijssteun, langzamer hand tot het verleden beginnen te behooren. hand vanzelf tot het verleden beginnen te behooren. Prijssteun zal echter altijd crisismaatre gelen in zich moeten sluiten. Voor alles is dus noodif: prijsstijging. Die echter, gelukkig, meer en meer een feit begint te worden. Aanvang 2 uur. Donateurs hebben alleen toegang op vertoon Donateurskaart. De hoogste markt was onveran derd f25.Toch was de gang heter dan de vorige week, wellicht onge veer f 0.50 i 1.De gang voor goede kaas was f 24.kaas voor het binnenland, wat zachter en vaak ietg brossig, leverde ongeveei f23. op. De oorzaak van de vaste markt ligt vermoedelijk grootendeels bij het mond- en klauwzeer, dat steeds grooter afmetingen aanneemt. De behoefte aan consumptiemelk voor de groote steden neemt toe en we hoorden van prijzen tot 10 cent per Liter, welke daarvoor werden be taald. Hiervoor kan met voordeel onmogelijk nog kaas worden be reid, zoodat o.i. te wachten is, dat aan de stijging voorloopig nog wel geen eind zal komen. Te meer, waar ook in Friesland op het oogenblik de gevreesde ziekte haar intrede begint te doen. DEN HELDER echter van die zijde daarom niet te wach ten, wijl China een afzetgebied van belang is en men dit onder geen omstandigheden wenscht te verliezen. Zelfs niet wanneer het Japan is, dat zich er van bemachtigt. Zoo Japan alleen door een rede van Roo sevelt nog niet mocht zijn overtuigd van de opvattingen, welke in het buitenland heer- schen, dan ligt daar verder een uitspraak van den Volkenbond, die het Japansche optreden heeft veroordeeld en die aan de Volkenbondsstaten heeft verzocht niets te ondernemen, wat de weerstandskracht van China zou kunnen verminderen. De aange legenheid blijft verder in studie bij de com missie van 23. die straks, zoo noodig met verdere voorstellen te komen. Wel is het woord „aanval" tot dusverre zorgvuldig vermeden, om niet voor de daaruit voort vloeiende consequenties te worden gesteld, de vergadering is slechts „verdaagd", ten einde ieder oogenblik, waarop dit noodig mocht zijn, weer bijeen te kunnen komen. Men is er vermoedelijk niet zoo heel ver naast, wanneer men de zaken zoodanig voorstelt, dat bijna de geheele wereld op de loer ligt om, zoodra de kans daartoe schoon is, tusschenbeide te komen. En dat Japan meer nota van een en ander neemt, dan het land zelve lief is. kan daaruit blij ken, dat de buitenlandsc/he schepen, die goederen naar China vervoeren, ongemoeid worden gelaten, zoodat de aanvoer van munitie en oorlogstuig ongehinderd voort gang vindt, niettegenstaande Japan vrij wel de geheele Chineesche kust heeft ge blokkeerd. Ook schijnen de bombardementen van open steden af te nemen. Het zou mis schien verstandiger zijn geweest, indien Ja pan daartoe even eerder had besloten. Een croed deel van de algemeene antipathie is juist hieraan toe te schrijven, en het feit, dat Nanking herhaaldelijk werd gebombar deerd juist op bet oogenblik waarop te Genève deze aangelegenheid werd hespro- kon. heeft daar voor Japan veel kwaad bloed gezet. Neemt men dan tenslotte in overweging, dat de zaken voor Japan in China aller minst gunstig gaan. dan lijkt de conclu sie, dat het er voor Japan slecht begint uit te zien, niet misplaatst. Te Sjanghai bieden de Chineezen een te genstand, waarop niet bij benadering was gerekend. In het Noorden konden de Japan sche legers aanvankelijk wel voortdurend oprukken, ook daarvan schijnt successieve lijk een eind te komen. Geen wonder. Men kan in een reusachtig rijk als China niet maar steeds blijven voorttrekken. De be richten omtrent „bandieten" in den rug van het Japansche leger nemen toe en men zal er wel niet ver naast zijn, wan neer deze bandieten Chineezen zijn, die een guerilla zijn begonnen. Een der moeilijkhe den om zulke guerillas te bestrijden is daar in gelegen dat men niet te doen heeft met soldaten. Wanneer de strijders hun wape nen wegwerpen of verbergen, zijn ze in. niets te onderscheiden van vredelievende burgers. Bij dat alles bedreigt Japan nog het boy cot en eventueel de economische sancties. Waarlijk, het begint er slecht uit te zien. Nog enkele woorden over Europa. Eenigen tijd geleden schreven we: Mus- solini loopt naar zijn vorm te zoeken. Niet tegenstaande het Duitsche intermezzo, dat het hart van den Duce uitermate goed moet, hebben gedaan, heeft hij zijn vorm nog' steeds niet gevonden. Want Nvon is er en het blijft. Natuurlijk wil hij zich van deze blaam zuiveren en het militaire machtsver toon, dat hij gedurende zijn Duitsche bezoek heeft aanschouwd, moet hem in dat stro ven hebben gestijfd. Dus zet hij den kop er opnieuw voor. Frankrijk en Engeland willen de Spaan- sche kwestie beëindigen. Mussolini zet zich schrap zijn eigen zin door te voeren. Bluf is daarb een van zijn wapenen en in dit opzicht lijkt de mobilisatie van een tweetal lichtingen, waaromtrent berichten werden verspreid, niet zoo heel gek. Frankrijk en Engeland echter, gesterkt door de woorden van Roosevelt, die Italië niet vergat een beurt, te geven, blijven op hun stuk staan. Ze willen een drie-mogend- heden-conferentie inzake Spanje. Mussolini echter wil niet en probeert de zaak te trainee ren. Het zou niet vreemd zijn, wanneer een cn ander aanstonds zou voeren tot een nieuw „fait accomplis" van de zijde van Frankrijk en Engeland in den geest van Nvon, Immers, Mussolini doet toch niets. Of zou dit een volgend maal anders ko men? Misschien is het bij dit alles toeval, mis schien ook niet. De afgeloopcn dagen echter brachten weer nieuwe berichten omtrent de moeilijkheden van Italië in Abessynic.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 5