Rook TRiUMPH
Geestelijk Leven
Verantwoordelijkheid
FIJNSTE VLEESCHWAREN
metfïmuy..
de 1 cent sigaret die
hlijft triomfeeren
Vx>Mal
Zaterdag 16 October 1937
Tweede blad
2SÈas3?>»
dat een winkelier een gewaardeerde
klant niet wil verliezen en zeker
niet door een onjuiste voorlichting.
Voor ons is de klant hoofdzaak en de
winkelier spreekt alleen een meening -
uit, als deze meening zijn overtuiging
is. Nu, Mevrouw: Uno» Vleeschwaren &SI»
kan ik U beslist aanbevelen.
Daar Is in de eerste plaats de groote
specialiteit van de Unox Fabrieken A yf®
UNOX FIJNSTE LEVERPASTEI;
dan de beroemde ljEjsp
UNOX GELDERSCHE ROOKWORST, Wé
een delicatesse voor de wintermaan- vfcjj
den. Verder Unox ham - kalfsvleesch W4
lunchtong - spek - de verschillende l9p
worstsoorten - leverkaas en niet te
vergeten Unox erwtensoep in blik... "gj§
Maar wat U ook neemt Mevrouw
uit de groote verscheidenheid der
Unox producten, mijn overtuiging is:
VAN DNOX ÏS ALLES EVEN HEERLIJK!
DE UNOX FABRIEKEN VERSTREK.
KEN CAARNE RECEPTEN VAN ALLE
OEWENSCHTE VIEESCHSCHOTEIS
door ASTOR
jNiet toevallig is het, dat ik in dit artikel over
verantwoordelijkheid iets ga schrijven. De
Schager Courant van Donderdag 7 October
j.l. bevatte een ingezonden stuk van den de
ken te Schagen, den heer G. Kuys.
De heer Kuys schrijft, dat hij 't als zijn
plicht beschouwt de katholieke belangen in
dit district zoo goed mogelijk te behartigen.
Daarom interesseert hij zich voor de katho
lieke pers, want de katholieken in den kop
,van Noord-Holland mogen niet aangewezen
zijn op de Schager Courant, waarvan de in
lichtingendienst zoo uitstekend is, omdat in
idieaelfde Schager Courant ook de geestelijke
levens verschijnen. Woordelijk schrijft, zoo
als de lezers zich zullen herinneren, de heer
Kuys: Ook onze menschen waren aangewe
zen op de steeds up to date inlichtingen
dienst van uw blad, maar stonden ook bloot
aan den invloed van uw medewerker, die
het geestelijk leven in uw blad bespreekt.
De zaak staat dus zoo: de Schager Cou
rant is, wat de berichtgeving betreft, zeer ge
schikt, óók voor de katholieken, maar de
artikelen van Astor maken, dat de deken
van Schagen het lezen van dit blad onder
zijn geloovigen moet tegengaan, indien mo
gelijk dit zelf§ geheel moet trachten te voor
komen.
•Het zal wel niemand vez*wonderen, dat
rdeze mededeeling mij niet alleen heeft ge
ïnteresseerd, maar mij ook tot nadenken
heeft gebracht.
Ik heb mij namelijk gesteld voor de vraag
'der verantwoordelijkheid. Het is zeer goed,
dat de mensch zoo nu en dan eens aan zijn
(verantwoordelijkheid wordt herinnerd. Voor
al is dit goed voor ieder, die in het openbaar
optreedt en door het gesproken of geschreven
woord zich tot de menschen richt en daar
door meer of minder invloed op hen uitoe
fent. Daarom ben ik den heer Kuys dank
baar, dat hij zoo eerlijk is geweest om te
Wijzen op het gevaar der „geestelijke levens"
voor hen, die onder zijn geestelijk toezicht
Staan.
Ik mag dit woord gevaar toch wel gebrui
ken, zonder mij aan overdrijving schuldig te
maken. Want ongetwijfeld beteekent het
naar het oordeel van dezen priester een ge-
(vaar, wanneer de katholieken worden ge
bracht. tot nadenken over de vraagstukken
van wereld- en levensbeschouwing, onafhan
kelijk van wat de kerk voorschrijft en leert
als waarheid.
Ik wist reeds lang van roomsch-katholieke
zijde dat de geestelijkheid met leede oogen
zag, dat de Schager Courant ook in niet-pro-
testantsche gezinnen werd gelezen. Room-
sche menschen hebben mij dit meer dan eens
verzekerd. Het is mij bekend dat desondanks
yele roomsche menschen getrouw de Scha
ger lezen en talrijke onder hen de „geeste
lijke levens" daarbij niet vergeten.
En nu is de heer Kuys zoo eerlijk om er
jopenlijk voor uit te komen, dat een roomsche
ers noodzakelijk is en (dit wordt niet open-
Ijk gezegd, maar is de logische gevolgtrek-
'ing) dat de Schager Courant als contraban
de moet worden beschouwd, omdat daarin de
„geestelijke levens" verschijnen.
De heer Kuys heeft als priester groot ge-
ftjk. En hij toont inderdaad, dat. hij de volle
verantwoordelijkheid van zijn priesterschap
aanvaardt. Ik begin natuurlijk met te ver
onderstellen er is geen enkele reden om
het niet te doen dat hij er ten volle van
overtuigd is, dat zijn kerk de eenig ware is,
dat deze de waarheid en niets dan de waar
heid leert, dat zij het eeuwig heil der men
schen zoekt. Dan is het logisch, dat hij zoo
veel hij kan strijdt tegen alle mogelijke in
vloeden, die tengevolge kunnen hebben, dat
de roomsche menschen buiten de kerk om
over de levensvragen gaan denken en daar
door misschien gaan twijfelen aan wat de
kerk hun altijd heeft geleerd.
Het besef van •.wantwoordelijkheid tegen
over zijn kerk dwingt dezen priester eenvou
dig om te handelen zóó als hij gehandeld
heeft, met name om den (verderfelijken) in
vloed van Astor zooveel mogelijk tegen te
gaan.
Het is buitendien nog de vraag of het lezen
van een neutraal, algemeen blad wel gena
de kan vinden in de oogen van den volijve-
rigen priester. Mijn ervaring leert mij dat
allen, die sterJs overtuigd zijn van de onaan
tastbaarheid hunner dogma's, noode zien
hoe hunne aanhangers nog andere bladen
lezen dan die van hun eigen richting. Men
schijnt over het algemeen aanraking met
andere ideeën en dus ook met de dragers van
die andere ideeën te vreezen en dus te voor
komen. Dit verklaart waarom er christelijke
en roomsch-katholieke vereenigingen zijn op
allerlei gebied. Roomsche voetbalclubs en
christelijke zangvereenigingen, christelijke
en roomsche arbeiders- en werkgevers
cenigingen enz. Er is een streven naar afzon
dering en scheiding van schapen en bok
ken.
Wie inderdaad van meening is, dat zijn
richting, zijn geloof, zijn kerk de waarheid
vertegenwoordigt en deze waarheid wil
handhaven en verdedigen, is ten volle ver
antwoord, als hij zich verzet tegen inwerking
van meeningen en opvattingen, welke daar
mede niet strooken of zelfs daar dwars te
gen in gaan.
Ik begrijp dus zeer goed de houding van
'den heer Kuys.
Dit beteekent echter niet dat ik het met
'die houding eens ben. Integendeel,
Reeds jaren lang heb ik voor de lezers
van de Schager Courant geschreven. Het
behoort tot mijn lievelingswerk en de talloo-
ze brieven welke ik in den loop dier ja
ren van de lezers heb mogen ontvangen, le
veren mij het bewijs, dat mijn werk niet nut
teloos en doelloos is.
Toch heeft de opmerking van d'en Scha
ger deken mij nog eens ernstig geplaatst
voor de vraag, ef ik, wat ik schrijf, voor
100 procent kan verantwoorden.
„Wat is het doel der „geestelijke levens"?
Zij, die deze artikelen van den beginne af
met aandacht hebben gelezen, zullen weten
dat. het steeds mijn streven is geweest om
de lezers zooveel mogelijk tot zelfstandig
denken te prikkelen. Natuurlijk is het, dat
ik daarbij dikwijls mijn eigen levensbe
schouwing sterk heb doen uitkomen, maar
ik ben er mij niet van bewust, dat ik ooit.
mijn opvattingen als de eenig ware heb
verkondigd. Ik ben een te hartstochtelijk ver
eerder van geestelijke vrijheid om dit te
kunnen doen.
Wanneer ik derhalve spreek over verant
woordelijkheid ten opzichte van wat ik ge
regeld, in de S. Courant schrijf, dan komt
het hierop neer of ik deze verantwoorde
lijkheid kan aanvaarden tegenover die le
zers, die een andere levensopvatting hebben
dan ik en die daardoor in hunne over
tuiging misschien worden geschokt. In
derdaad komt dit voor. Vaak? Dat weet ik
niet; dat is niet te controleeren.
Daar zijn menschen, die zich stellen op
het standpunt, dat men ieder moet laten
in zijn geloof en deze zullen allicht geneigd
zijn om te beweren, dat daarmede bewezen
is, dat ik met mijn schrijverij verkeerd heb
gedaan. Heb ik daardoor aan sommigen,
aan velen misschien, niet iets wat toch een
maal waarde voor hen had, ontnomen?
Wanneer deze menschen gelijk hadden,
dan zou feitelijk alle propaganda uit den
l>ooze zijn, dus ook alle zoogenaamde zen
ding!
Waarom hebben de katholieken in de
laatste jaren zoovele samenkomsten voor
niet-katholieken belegd? Dat heeft toch ze
ker geen andere bedoeling gehad dan de
leer de kerk uiteen te zetten en aanneme
lijk te maken voor andersdenkenden. Dat
gebeurde toch met propaganda-oogmerken.
Ook de protestantsch-christelijke kerken
beijveren zich om hun geloof, hun wereld
en levensbeschouwing te verbreiden.
Maar zouden dan zij, die niet-roomsch en
niet-orthodox-protestantseh zijn, die mis
schien zelfs op voor hen goede gronden on-
geloovig zijn, niet het recht bezitten om
hun meening vrij uit te spreken?
Handelen zij onverantwoordelijk, als zij
dit doen?
Dat is toch een meten met twee maten.
En dit is des te afkeuringswaardiger, wan
neer men daarbij in acht neemt dat. juist
zij, die niet zich weten gebonden aan on
feilbare kerkelijke of godsdienstige dog
ma's, er vóór alles naar streven om het
zelfstandig denken te bevorderen.
En is er iemand, die dit zelfstandig den
ken, durft te veroordeelen?
Is niet het vrije denken de groote be
weegkracht geweest in het geestelijk leven
van alle tijden?
Men stelle zich eens voor. in welk een
toestand wij zouden verkeeren in geestelijk
opzicht, als niet telkens opnieuw zij waren
opgestaan, die nieuwe denkbeelden ver
kondden en in hun tijd als boosaardige
ketters werden verdoemd, maar die niet
temin de wereld hebben vooruit gebracht,
de begrippen hebben verhelderd.
Ik ben er stellig van overtuigd, dat me
nig lezer zich wel eens ergert aan wat. ik
schrijf. Wanneer dit niet zoo ware, zouden
miine artikelen nutteloos zijn. Denkt het u
eens in, dat ieder terstond volkomen accoord
zou gaan met wat ik in de „geestelijke le
vens" verkondig, dat ieder daarin altijd zijn
eigen gedachten en meeningen vond ver
tolkt! Dan waren die „geestelijke levens"
overbodig: dan had het geen zin om ze te
schrijven. Want dan dwongen ze niet tot
een dieper nadenken over de religieuse,
zedelijke, maatschappelijke vraagstukken.
En dit is juist noodig! Daardoor en daar
door alleen komt de menschheid vooruit.
De gansche wereldgeschiedenis is daar
om dit te bewijzen.
Wij leven niet in een statische, maar in
een dynamische wereld. (Ik gebruik hier
een paar vreemde woorden, omdat deze te
genwoordig veel gebezigd worden. Voor
hon. die ze niet begrijpen, wil ik ze daar
om verklaren. Statica beteekent: rust; dy-
IN ELK GEZIN EEN DOOSJE
WITTE KRUIS POEDERS
EN U HEBT DE
APOTHEEK
/N HUIS I
Verkrijgbaar ook
In cachet eo
tabletvorm
Tegen hoofdpijn, griep,
tandpijn, rbeumatiek
en merutiuatiepfjnea
Voor N«derW. Bufto
Bil ApotheWn «n Dragbfeft.
namica beteekent: beweging. Een stati
sche wereld is dus: een wereld in rust; een
dynamische wereld: een wereld in bewe
ging.) Het „alles vloeit" d.i. „het alles is in
beweging" („Panta rei", in 't Grieksch)
van den ouden voor-christelijken wijsgeer,
blijkt een onaantastbaar beginsel te zijn. Er
is een eeuwig „worden" en geen onverander
lijk „zijn".
Dit geldt op elk gebied, óók voor het
geestelijk leven.
Wie dit aanvaardt, (en 'wie zou het kt'm-
nm ontkennen?) die begrijpt, dat hij voort
durend eigen meeningen moet hèrzien, dat
hij altijd voor kritiek moet openstaan.
Dit is de reden dat ik de volle verantwoor
delijkheid van mijn artikelen aanvaard. En
deze verantwoordelijkheid brengt met zich
mede, dat ik nooit onnadenkend mijn woor
den neerschrijf, maar alles vooraf ernstig
overweeg juist omdat ik weet dat het mijn
taak is de activiteit., de werkzaamheid van
den geest der lezers te wekken, ook al zal
daarvan het gevolg zijn dat oude, ingeroeste
en onmisbaar geachte denkbeelden en op
vattingen worden aangetast.
Ik stap hiermede af van de verdediging
en rechtvaardiging der wijze, waarop ik de
rubriek „geestelijk leven' meen te moeten
verzorgen.
Nu ik echter over .verantwoordelijkheid"
schrijf, wil ik niet nalaten er iets aan toe te
voegen. Niet, alleen zij, die in het openuaar
met woord of geschrift optreden hebben zich
omdat zij zioh tot het groote publiek richten,
van hunne verantwoordelijkheid bewust te
zijn.
Wij menschen, wie wij ook zijn, in welke
positie wij ook verkeeren, moeten leeren be
seffen, dat wij als leden der groote gemeen
schap, waartoe wij behooren, niet onbekom
merd mogen voortleven zonder ons het lot.
onzer medemenschen aan te trekken.
Als ik dit zeg, voel ik terstond de gewel
dige draagwijdte, den diepen ernst daarvan.
Het is me of ik moet terugschrikken voor
mijn eigen woorden, omdat zij een aanklacht
tegen mezelf zijn. Want als er één ding is,
waarvan ik mij zeer sterk bewust ben, dan
is het dit: dat ik weinig doordrongen ben
van het gevoel van verantwoordelijkheid
tegenover de gemeenschap d.i. tegenover
mijn medemenschen. Als dit gevoel machtig
en geweldig was, als het mij geen rust. liet,
dan zou ik geen uur van mijn leven moeten
zijn zonder de gedachte: wat kan ik doen
om het lot mijner medemenschen te verzach
ten, om het wreede onrecht uit de gemeen
schap uit te bannen, om het barbaarsche ge
weld te overwinnen?
En toch wéét ik dat die verantwoordelijk
heid op mij rust!!
Mijn waarde lezers, kent gij ook niet. die
oogenblikken in uw leven, dat gij u schuldig
gevoelt tegenover uwe medemenschen? Gij
leeft met mij in een wereld, waarin stoffelijk
en geestelijk zoo ontzettend veel wordt ge
leden; komt niet soms de gedachte bij u op:
hoe sta ik daar tegenover? Wat doe ik er
tegen?
O, ik weet wel, dat gij het medelijden kent.
Werkelijk volkomen verharde en geheel
onaandoenlijke menschen, wreede bruten,
zijn uitzonderingen. En ik ben geneigd om
aan te nemen, dat zij als ziektegevallen zijn
te beschouwen. De gemiddelde mensch voelt
deernis met al wat lijdt, zelfs met het lijden
de dier. Maar het dringt niet tot hem door,
dat hijzelf mede schuldig staat aan het men-
scthelijk leed, omdat hij niet beseft dat de
sociale, nog altijd gesanctioneerde, verhou
dingen, welke hij zelf mede in stand houdt,
daarvan de oorzaak zijn.
(Dit neemt niet weg, dat zelfs goedwillen
de menschen onder bepaalde omstandighe
den tot de grootste ruwheden en wreedheden
kunnen komen. Oorlog en dictatuur b.v. too-
nen ons dit zeer duidelijk).
Daarom is hij altijd geneigd de verant
woordelijkheid te ontloopen door zich op
machteloosheid te beroepen en compensatie
te zoeken in liefdadigheid.
Staan wij inderdaad machteloos tegenover
de verhoudingen, waaronder wij leven? In
dien dit zoo ware, dan zouden wij ook de
verantwoordelijkheid daartegenover en te
vens tegenover de daaruit voortvloeiende
ellende kunnen afwijzen. Maar het is niet
zoo. Hiermede wil ik niet. gezegd hebben, dat
wij in staat zouden zijn om die verhoudin
gen ineens te veranderen. Dat kan nu een
maal niet, want daartoe moet eerst heel wat
veranderen in den geest van de menschen
en dit gaat steeds langzaam. Wat wij echter
wel kunnen, wat. wij allen kunnen is het
verantwoordelijkheidsbesef wekken.
Het is een heel, heel oud woord, dat mij
nu heel duidelijk in de ooren klinkt, een
woord dat reeds eeuwen oud is: Ben ik mijns
broeders hoeder?
En ons hart en ons verstand zeggen: Ja!
Daarom moeten wij den moed beaitten om
den strijd te aanvaarden tegen de wanver
houdingen, waaronder wij leven.
In het verhaal van Kaïns broedermoord
lezen wij dat God sprak: Wat hebt. gij ge
daan?, daar is een stem des bloeds van
uwen broeder, dat tot Mij roept van den
aardbodem.
Laat die heele Kaïnsgesdhiedenis een le
gende zijn; 't is mij wél. Toch wordt daarin
een harde maar eeuwige waarheid vertolkt:
Wij zijn voor elkander verantwoordelijk. Alle
menschelijk leed, voor zoover 't zijn oorzaak
niet vindt in de natuur, is een aanklacht
tegen den mensch zelf, een schending der
menschelijkheid. Dit in zijn volle bet eekenis
te beseffen, zal van ons leven de richting
en het streven bepalen,
'ASTOR.
DEN HELDER
K.N.V.B.
Vierde klasse B.
We zien de zaken voor Bergen alweer niet
duister in. Wil het maar eenigszins vlotten
dan kan van Zaanlandia in Zaandam ge
wonnen worden.
N.H.V.B.
Eerste klasse A.
Oudorp klopte Vrone met 41. CSV dat
op bezoek komt is zwaardere kost. Vrone
is niet kansloos tegen Zaandijk 2.
Eerste klasse C.
Door een serie verrassende uitslagen is
Sporters bovenaan gekomen. N. Niedorp 2
dat Zondag vrij was krijgt Andijk 2 op
bezoek dat juist van den troon werd ge-
stooten en daarom wellicht de schade wil
inhalen. TwiskHoogkarspel, Hollandia 3
MFC 2 en SportersW. Frisia 3 sluiten de
rij.
Tweede klasse B.
Zeer ten gerieve van Koedijk, dat boven
dien zelf DTS 2 met 81 klopte, wist Alkm-
Boys 3 uit van Egm. Boys te winnen.
Zondag kan Koedijk thuis tegen Egm.
Boys bewijzen wat ze in den mars heeft!
DTS 2 krijgt Uitgeest 2 op bezoek (2.30) die
met de punten strijk zal gaan.
Tweede klasse F.
Wel zeer verrassend was de 20 zege van
Flevo op And. Boys Schagen 2 dat de
mannen van het nieuwe land morgen ont
vangt (2 uur) kan zich op een waardige
tegenstander voorbereiden. Overigens dient
Schagen 2 zich te hoeden voor misstapjes
want Sijbekarspel dat uit de marktplaats
i-eeds een gelijk spel meenam kraakte thans
Oudendijk met 12—1. Ook met Hem zal Sij
bekarspel wel raad weten, temeer waar
deze Zondag ongedacht de vlag had te
strijken voor O.K.B. Uit hoofde hiervan
wint OKB morgen van And. Boys zeker ook
VCL gaat naar Strandvogels 2 (2 uur)
Derde klasse D.
Hoewel Aartswoud het tegen Schellink
hout liet zitten (25) geven we haar een
goede kans thuis tegen Andijk 3
Derde klasse F.
Ofschoon Dirkshorn's laatste wapenfeit
een klinkende 81 zege op Mevo 2 was zijn
we er zeker van dat db visite aan Bergen
2 (2 uur) hoogstens een puntenverdeeling
oplevert.
Schoorl 2 wacht nog op het eerste punt
Wellicht kan dat in St Pancras tegen Vro
ne 2 behaald worden.
Vierde klasse D.
Op DTS 3 valt staat te maken en er mag
eenvoudig niet aan getwijfeld worden dat
ze met beide punten bij het verre Graftdijk
2 vandaan komt. Alkmaar 4 komt naar
Schagen 4 (10 uur) wat de thuisclub met
cenige inspanning moet kunnen winnen.
Vierde klasse G.
v.c.L. 2 toert eveneens naar Broekerha
ven. Strandvogels 3 achten we iets sterker.
ai. Junioren C.
Allen, ook Bergen a, hebben 'n vrijen dag.
Adspiranten
Afd. K. Bergen a—Alcmiaria b (12.3®);
DTS aUitgeest a (12 uur); Schoorl a—
Alkmaar a (12.30); Afd. L.: Alkmaar b—
DfS b (12 uur); Alcmaria cVrone a (12
uur); Mevo a—Bergen b (10 uur). Adsp. H:
Niedorp a—Andijk a (12.30)
Alsnog ingedeeld N. Niedorp b en Twisk
a. Adsp. O.: Hauwert a—VCL o.
UNOX FUNSTE VLEESCHWAREN- EN CONSERVEN FABRIEKEN - OSS
UA1-IK26G
