flllt
Italië doet een sjapjje goede richting
Japanners in't Noorden
op den terugtocht
KIJKEN i, 1
[OOPEI
bi Cl
lil
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Scheepsramp op de Noordzee
Een controlecommissie naar Spanje
Nederland naar conferentie
over het Verre Oosten
Praag protesteert te
Berlijn
De T1 minderde te
veel vaart
Auto na botsing
in brand
Lijk van 17-jarigcn
jongen opgehaald
DONDERDAG 21 OCTOBER 1937. 81e Jaargang. No. 10398.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schogen.
In de vergadering van de ondercommissie voor de niet-
inmenging heeft Grandi verklaard, dat de Italiaansche
regeering bereid is er in toe te stemmen, dat een interna
tionale commissie, belast met het treffen van een regeling
voor en het oefenen van toezicht op de verwijdering der
vrijwilligers onverwijld wordt benoemd en onmiddellijk
naar Spanje gezonden wordt om het juiste aantal aan bei
de zijden vechtende vrijwilligers vast te stellen.
Het resultaat van dit onderzoek zal het mogelijk ma
ken vast te stellen, op welke wijze en in welke verhouding
de terugtrekking zou geschieden.
In de tweede plaats is de Italiaansche regeering bereid,
In een geest van verzoening en met het doel een algemee-
nen grondslag voor overeenstemming te vinden, na te
gaan, wat de beste en doeltreffendste wijze is om practi-
sche uitvoering te geven aan de in paragraaf 8 van het
Britsche plan en in punt 2 van de Fransche verklaring ge
noemde maatregelen: het tijdstip en de wijze van toeken
ning der rechten van oorlogvoerende. De Italiaansche re
geering is bereid dit na te gaan, zoodra de commissie be
schikt over het verslag der naar Spanje te zenden com
missie
Grandi voegde hieraan toe, dat hij zich er
van bewust was, dat deze verklaring in be
langrijke mate aanvaarding van het
BritschFransche standpunt beteekent en
dat hij er niet aan twijfelde dat dit ten volle
zal worden gewaardeerd en een overeenstem
mende tegemoetkoming aan de andere zijde
tot gevolg zal hebben, zoodat men zal kun
nen komen tot de door ieder gewenschte
overeenkomst. Wat de terugtrekking der vrij
willigers betreft: Italië is ook bereid het
Britsche voorstel van 21 Juni te aanvaar
den, daar dit zich voor practische en gemak
kelijke toepassing leent.
Met deze aanvaarding bindt de Italiaan
sche regeering zich niet ten aanzien van de
verhouding der aantallen vrijwilligers, die
verwijderd zullen worden.
Daarover zal men het eens moeten worden
wanneer men tot de verwijdering overgaat,
aldus Grandi.
In een samenvatting van het gesprokene in
de vergadering zeidc Eden, dat indien op de
volgende bijeenkomst even groote vorderin
gen worden gemaakt, het vraagstuk voor een
zeer groot deel zal zijn opgelost
Maisky, de Russische vertegenwoordiger,
maakte bezwaar tegen het overwegen van de
werkwijze, welke het Britsche plan uitvoer
baar moet maken, omdat hij het niet met dat
plan eens is. Hij behield zich daarom het
recht voor op de volgende bijeenkomst re
serves te formulceren.
In officieele Fransche kringen neemt men
de gewone reserve in acht ten aanzien van
de bijeenkomst van de niet-inmengings-com-
missie en in het bijzonder ten aanzien van
de verklaringen van Grandi.
Men acht het waarschijnlijk dat de Fran
sche minister van buitenlandsc'he zaken
Delhos, alvorens zijn houding ten opzichte
van de Italiaansche verklaring te bepalen,
met zijn collega's in de Fransche regeering
besprekingen zal willen voeren. Wel was
men algemeen van oordeel dat de verkla
ring :an den Ifaliaanschen vertegenwoordi
ger een stap in de goede richting beteekent.
Groote voldoening te Londen.
Het nieuwtje van Italië's concessie deed
op de Londensche beurs de stemming, die
zeer gedrukt was, stijgen. Algemeen is men
zeer tevreden over den loop welke de zaak
der met-inmenging neemt.
W i] merken hierbij op. dat hoezeer de te
gemoet komende houding van Mussolini ook
tot tevredenheid stemt, zijn medewerking
om tot een terugtrekking der vrijwilligers
in panje te komen, er toch slechts een is
op papier.
De weg, welke thans wordt ingeslagen,
is vol voetangels en klemmen en leent zich
bij uitstek om door allerlei obstructie uit
stel te krijgen.
Het is zeer goed mogelijk, dat Rome en
Berlijn van meening zijn, dat een openstel
ling der Pyrcnecën-grens zeer schadelijk
voor franco zou zijn en het dus voor de
fasctische zaak beter is de onderhandelin
gen te rekken.
liet is niet waarschijnlijk dat Mussolini
zijn krachtige greep 0p Spanje en daarmede
op de levensader, (de Straat van Gibraltar!)
van het. Britsche Keizerrijk zal loslaten.
Tenzij Duitschland geweigerd heeft
om zijn wapenbroeder on den gevaarlijken
weg van een conflict n,0( Enppiand te vol
gen. Men mompelt in vooraanstaande krin
gen te Parijs, dat von Ribbontrop, die im
mers zeer plotseling per vliegtuig van Lon
den naar Duitschland is vertrokken, ernsti
ge aandrang op Hitier heeft uitgeoefend om
Mussolini tot matiging tc manen.
Hoe het zij, de wereld moet vol dankbaar
heid de Italiaansche verklaring begroeten,
daar, door welk motief zij ook mag zijn in
gegeven, de hevige internationale spanning
er in elk geval door is verminderd.
ITAL. GEDELEGEERDE GRANDI.
Binnen-Mongolië een
zelfstandige staat?
De Japansche troepen, die snel op
rukten langs den spoorweg Tientsin
Poekau, trekken naar gemeld
wordt, thans in Noordelijke richting
terug.
Ook wordt gemeld, dat de troepen
van den gouverneur van Sjantoeng
Han Foe-tsjoe ver opgerukt zijn van
de rivier de Toehai in de richting
van Tetsjau zonder veel Japansch
verzet te ontmoeten.
Deze ontwikkeling wordt toegeschre
ven aan politieke redenen en aan' de
bedrijvigheid van Chineesche mo
biele eenheden in de provincie Hopei,
welke de Japanners noopte hun ver
bindingslinies te verkorten.
Het achtste Chineesche leger deelt mede,
dat de Japansche troepen in Noord Sjansi
geen versterking hebben ontvangen en der
halve begonnen zijn terug te trekken naar
de pas Ycnmen Kwan.
Het Chineesch agentschap Central News
heeft medegedeeld dat een Chineesch batal
jon bij verassing een aanval heeft gedaan
op de Japansche luchtvaartbasis Yang Ping
Poe bij Koehsi.
Twintig Japansche vliegtuigen werden
vernield. Verder heeft het agentschap mode-
gedeeld, dat Chineesche vliegtuigen over da
Japansche stellingen bij Pingjoean zijn ge
vlogen en ecnige Japansch pantsertreinen
en een aanzienlijke hoeveelheid wapenen en
munitie hebben vernield.
Een Japansche woordvoerder te Shang
hai heeft, volgens Un. Press, medegedeeld,
dat de Mongoolsche vorsten in Soei Joean
besloten hebben, samen te werken met
Japan tot emancipatie van het Mongoolsche
ras uit de slavernij van China en zich te
verzetten tegen den Zuidwaartschen op-
marsch van het communisme door Buiten-
Mongolië.
In politieke kringen te Sjanghai
rekent men er op dat eerstdaags
Kweihoe tot autonomen Mongool-
schen staat geproclameerd zal
worden.
Aldus zou naar Reuter uit Pei-
ping verneemt, een Binnen-Mongool-
sche staat worden gevormd, welke
als bufferstaat tusscben Noord-China
en Buiten-Mongolië zou fungeeren.
Prins Teh Wang, het hoofd der Mon
golen van Tsjahar, wordt genoemd als ver
moedelijk hoofd van den nieuwen staat.
Het Duitsche stoomschip „Westfalia" gezonken
Waarschijnlijk zeven leden d°r
bemanning verdronken.
Gisterenavond om kwart voor elf
heeft zich voor de Nederlandsche
kust, op vijftien mijlen-afstand van
IJnruiden, een ernstige scheepsramp
voorgedaan. Tijdens den dikken mist
zijn twee Duitsche vrachtschepen
de „Westfalia", welke van Rotter
dam op weg was naar Kolberg
(DuitschlandPommeren), en het
Duitsche stoomschip „Schwalbe".
dat van Riga kwam, met bestem
ming Rotterdam, via Antwerpen,
met elkander in botsing gekomen.
De „Westfalia" is hierbij gezon
ken.
Van do dertien of veertien opvarenden
konden slechts zeven man aan boord van de
„Schwalbe" worden genomen. Omtrent het
lot der overigen is nog niets bekend.
De motor-reddingboot van IJmuiien is
onmiddellijk naar de plaats van de ramp
uitgevaren.
De „Schwalbe" kreeg averij boven de wa
terlijn en kon de reis voortzetten.
Nader wordt gemeld, dat gered zijn de
eerste-officier Frenz, de eerst e-machinist
Rust, de matrozen Gutseh en Okroy, de
lichtmatroos Irmler, de stoker Saeringor en
de bootsjongen Jaeniske.
Volgens een radio-telegrafischc mededee
ling van den kapitein van de „Schwalbe"
zijn nog acht opvarenden van de „Westfa
lia" zoek. De mogelijkheid is niet uitgeslo
ten, dat deze menschen zich nog in een boot
hebben kunnen redden en op zee rondzwal
ken.
De „Schwalbe" heeft geruimen tijd de om
geving afgezocht, doch men heeft niets kun
nen ontdekken.
De „Neeltje Jacoba" van de Noord- en
Zuidhollandsche reddingmaatschappij kruist
thans op de plaats van het onheil, doch de
reddingspogingen worden door den dikken
mist uitermate bemoeilijkt.
De „Westfalia" is een zeer goede beken
de in de Rotterdamsche haven welke het
schip gedurende een reeks van jaren regel
matig aanliep. De „Westfalia" was Maan
dag j.1. komende van Stolpmuendi met een
lading graan in de Rijnhaven gearriveerd.
Na de lossing heeft het schip Dinsdag in de
Maashaven opnieuw een lading graan aan
boord genomen, waarna het gisteravond we
derom naar Duitschland is vertrokken. Ook
de „Schwalbe" komt reeds jarenlang regel
matig te Rotterdam. Dit schip heeft op het
oogenblik een lading stukgoederen aan
boord.
Het gezonken schip is de „Westfalia" van
de Kociner Reed. A. G. te Keulen, met een
inhoud van 915 bruto en 513 netto ton. Het
vaartuig, een dubbelsehroefschip, is in 1911
te Rostock gebouwd.
De „Schwalbe" is het eigendom van de
Argo Reed A. G. te Bremen. Het schip heeft
een bruto inhoud van 842 en een netto in
houd van Kil ton. Het is in 1920 te Bremen
van stapel geloopon.
De Nederlandsche regeering heeft
naar het Hdbld. verneemt, de tot
haar gerichte uitnoodiging om deel
te nemen aan de conferentie van de
Negen Mogendheden, die op 30 Octo-
ber te Brnssel zal worden geopend,
aanvaard. Zij zal hiervan officieel
mededeeling doen zoodra de delega
tie is samengesteld.
Prins Teh bezoekt Pautau.
Prins Teh, de opperbevelhebber van het
Mongoolsche leger is met zijn staf uit
Paulingmiau te Pautau aangekomen. In
geselschap van generaal Lisjoehsin den
commandant der Mongoolsche troepen,
bracht hij een bezoek aan den commandant
van het Japansche detachement., dien hij
uit naam van het Mongoolsche ras dankte
voor „de bevrijding door Japan van de
provincie Soeijoean, het vaderland der
Mongolen, van de Chineesche onderdruk
king". Prins Teh gaf den Japanscben com
mandant tevens de verzekering, dat het
Mongoolsche volk als één man bereid is
„mede te werken aan de vestiging van
een duurzamen vrede in het Verre Oosten
door het weder vormen van een Groot-
Mongolië, en het daadwerkelijk verhinde
ren van de penetratie der Chineesche mili
taristen vanuit het zuiden en der commu
nisten vanuit het noorden. Nog denzelfden
dag keerde prins Teh naar Pailingmiau te-
rug. 4
Intusschen gewagen Chineesche berich
ten weer van een herovering van Pautau,
zoodat Prins Teh weer spoedig heeft moe
ten terugtrekken.
De vloot van Kanton vernield.
De JapanscHe vloot heeft de vloot van
Kanton vrijwel vernield. Op 14 October heb
ben Japansche oorlogsschepen bij fort Boc-
satigris twee kruisers van Kanton tot zin
ken gebracht, terwijl de Japansche lucht
macht reeds eerder tien oorlogsbodems van
Kanton in den grond had geboord.
Nog ongeveer een dozijn kleinere schepen
van de vloot van Kanton zijn intact, doch
deze hebben een toevlucht gezocht te
Ma cao.'
Over de Duitschc perscampagne
legen Tsjecho-Slowakije.
Protest niet op zijn plaats
antwoordt von Neuralh.
Hoewel men na de felle aanvallen in de
Duitsche pers tegen Tsjeoho-Slowakije en
dc campagne voor onafhankelijkheid der
SudetenDuitschen stappen van Berlijn
Praag verwachtte, is juist het omgekeerde
het geval geweest.
Dr. Mastny, de Tsjechoslowaak-
sche gezant te Berlijn, heeft een
bezoek aan den Duitschen minister
van buitenlandsche zaken, von Neu-
rath, gebracht en krachtig geprotes
teerd tegen de perscampagne cn de
bedreigingen in bladen en radio-om-
roep naar aanleiding van de inci
denten te Tcplitz en de karicatu-
rententoonstelling te Praag.
Von Neurath zette in zijn antwoord uit
een, dat een dergelijk protest tegenover den
aard van de bedoelde voorvallen niet op
zijn plaats was, aangezien dc verontwaardi
ging van de openbare meening in Duitsch
land natuurlijk cn vanzelfsprekend was na
de behandeling welke regccringsorganen in
Tsjechoslowakijo den Sudeten Duitschers
hadden laten ondergaan. Wanneer men
dergelijke uitingen in pers en radio wilde
voorkomen, moest men er in de eerste
plaats voor zorgen dat er geen aanleiding
toe gegeven werd.
Frankrijk de eigenlijke schul
dige
De Deutsche diplomatisch-politische Kor-
respondenz schrijft naar aanleiding van de
incidenten te Teplitz-Schönau, dat men in
Duitschland zich er van bewust is, dat de
Tsjechische uitdagingen in het geheel niet
mogelijk waren, indien het Tsjechische \olk
zich niet door Frankrijk bemoedigd ge
voelde,
Dat de Tsjechen zich daarin niet vergis
sen, aldus vervolgt het blad, blijkt uit de
manier, waarop de Fransche pers de inci
denten en de reactie in Duitschland behan
delt en gebruikt als uitgangspunt voor aan-
valen tegen het Derde Rijk. Het is te betreu
ren, dat men in Frankrijk blijkbaar nog niet
inziet, dat het ideaal der Europcesche ont
spanning, dat toch ook het ideaal van het
Fransche volk in zijn overgroote meerder
heid is niet door draaierijen van. „hooge po
litiek" gediend wordt. Men zegt, dat de col
lectieve veiligheid he»t doel der Fransche
politiek is. Als te Parijs gesproken wordt
over de gevaarlijke verscherping van tien
toestand in MiddenEuropa, moet men daar
toch weten, dat het niet in de laaitste plaats
in de macht van Frankrijk ligt, construc
tiefouten ongedaan te maken.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Verwachting: Zwakke tot mati
ge wind uit uiteenloopende
richtingen, toenemende be
wolking, met kans op nevel
of mist. aanvankelijk weinig
of geen regen, iets kouder
overdag.
Verdere vooruitzichten: Toene
mende kans op regen.
Barometerstand hedenmorgen 8 nir 769
Nadere bijzonderheden over de
ramp bij de Banda-eilanden.
Omtrent de toedracht van het ongeluk met
de T 1 zijn tot dusverre, als gevolg van
verschillende omstandigheden, nadere bij
zonderheden uitgebleven.
Nu het vloot-eskader, waartoe ook het Za
terdag verongelukte vliegtuig behoorde, Ma-
kassar aandeed, heeft Aneta eenige gegevens
ontvangen omtrent de oorzaak v. de rarnp
Een ooggetuige heeft het volgende verklaard:
Drie vliegtuigen stegen op de reede
van Banda op en vlogen af in forma
tie. Men maakte toen een linksche
bocht De T 1, die het meest links
vloog, moest (teneinde in formatie
te blijven) vaart minderen. Hoogst
waarschijnlijk is hierbij teveel vaart
verminderd, zoodat het toestel af
gleed en in zee stortte. Onmiddellijk
begon de T 1 te zinken.
De andere vliegtuigen daalden toen neer.
Een sergeant-vlieger van een der vliegtui
gen dook naar de T 1, teneinde een poging
te doen om de deur van het vliegtuig te
openen. Hij geraakte echter door te lang
onder water te blijven bewusteloos.
De T 1 heeft bij den val de water
oppervlakte geraakt met een snel
heid van circa 200 K.M. per uur,
zoodat de inzittenden direct door
den schok gedood zijn.
De ramp geschiedde dicht onder den
wal, zoodat het geheele verloop voor oog
getuigen zichtbaar is geweest.
Het eskader (dat reeds eerder was ver
trokken) keerde, op noodseinen van de
vliegtuigen, terug en was een half uur la
ter ter' plaatse. Het voorschip van de T 1
is totaal verpletterd, zoodat van het stof
felijk overschot van den heer van Haften
niets is gevonden.
Ook de lijken der andere slachtoffers
waren verschrikkelijk verminkt.
Aneta teekent hierbij aan, dat het offi
cieele rapport eerst later beschikbaar zal
zijn, zoodat bovenstaande gegevens louter
den indruk weergeven van ooggetuigen.
Mist veroorzaakt ongeluk op
den Muiderstraatweg. Inzit
tenden ongedeerd.
Hedennacht te ongeveer drie uur zijn op
den Muiderstraatweg, nabij de Merwede-
brug, twee auto's, komende uit tegenoverge
stelde richting, tegen elkaar gebotst. Een
van de wagens, een personenauto, komende
uit de richting Amsterdam, werd door de
botsing van den dijk geslingerd, met het
gevolg dat deze wagen in brand vloog. De
andere wagen, een Chevrolet, werd aan de
voorzijde zwaar beschadigd. De inzittenden
van beide wagens hebben geen noemens
waardig letsel gekregen. De oorzaak van
deze aanrijding moet gezocht worden in den
dikken mist, waardoor de bestuurders el
kander niet hebben opgemerkt. De mare
chaussee, die beide wagens in beslag nam,
stelde een onderzoek in.
Misdrijf in Onstwedde (Gron.)?
Een man en een vrouw gearres
teerd.
Naar wij vernemen, zijn een man
en een vrouw te Vlagtwedde (Gron.)
S. T. en mej. Sch. gearresteerd, daar
de politie hen er van verdenkt,
schuldig te zijn aan den plotselin-
gen dood van den 17-jarigen jon
gen H. uit dezelfde plaats.
Eenige dagen geleden werd H. vermist.
Men vreesde dat hem een ongeluk was over
komen en bij het dreggen in een kanaal te
Onstwedde haalde men het lijk van den
knaap op.
De politie legde zich evenwel niet bij de
onderstelling van een simpel ongeluk neer.
Zij had reden te meenen, dat hier misdrijf
in het spel was en stelde een uitgebreid on
derzoek in, dat leidde tot de arrestatie van
bovengenoemde personen.
Iloe het misdrijf heeft plaats gehad en
waarom deze jongen het slachtoffer moest
worden, is nog niet bekend.
