Na de afsluiting der
Zuiderzee
Meisje aangerand
te Heiloo
Vechtpartij in een pension
te Rotterdam
Schijn bedriegt
Geen bekentenis van de
Heks van Merkelbeek
Echtscheiding en
schijnhuwelijk
„Schenk Italië geen
vergiffenis"
„Westelijk pact
noodzakelijk"
WATERSTAND WORDT BE-
HEERSCHT. VERLANDINGS
PROCES IN HET IJSSELMEER.
SCHEEPVAART ZAL ANDERE
WEOEN KIEZEN DOOR SNEL
LERE BEVRIEZING IJSSELMEER
WATER.
Nu door de vorming van den Noord-
Oostpolder het geheele plan der
droogmaking van de Zuiderzee weer
in het middelpunt van de belangstel
ling staat, loont het de moeite de
gevolgen van de afsluiting der voor
malige Zuiderzee beknopt na te
gaan, aldus dr. E. van Hinte in de
N. R. Ct.
Iedereen weet natuurlijk wel, dat daardoor
veel veranderd is, maar wat er nu verander
de viel buiten het kader der beschouwingen.
Men heeft zich teveel met „het Nieuwe land
bezig gehouden. Verwonderlijk is het niet,
want om dit Nieuwe gebied werd tenslotte
het werk ondernomen. De Afsluitdijk was in
eerste plaats middel. Hij met zijn brute af
werende kracht moest veiligen arbeid moge
lijk maken. Door echter liet meest op den
Wieringermeerpolder te letten, deed men den
dijk onrecht. Hij hooft, een eigen afzonderlijk
verband met. het Ncdcrlandsche landschap
en zijn bewoners.
De waterstand van het IJsselmeer wordt
beheerscht. Dit moet voorop gesteld worden,
omdat, mcnschelijke wil en menschelijk kun
nen in de plaats treden van natuurkrachten.
Slechts daardoor is hot mogelijk het ge
heele inpolderingswerk met zoo klein moge
lijke offers uit te voeren.
Als tweede feit moet genoemd worden, dat
het water zoet wordt. Het zeewater wordt ge
weerd en langzamerhand voltrok zich een
verzoetingsproces, dat weer verschillende
gevolgen met zich meebrengt.
Beheersching van den waterstand en het
verzoetingspi'oces heide brengen met zich
mede het ontstaan van bevloeiïngsmogelijk-
heid van de gebieden rondom bet IJsselmeer
Vóór de afsluiting „bezigde" men de Zuider
zee in hoofdzaak om water kwijt te raken.
De Zuiderzeevisscherij verdwijnt daardoor.
Hierop is vooral de nadruk gelegd, in meer
dan één opzicht. De vissehersromantiek
sterft. Vele vissqhers vertrokken.
Het verdwijnen der visschers.
Visschers nu, vormen een eigenaar
dig, sociaal toch belangrijk deel
onzer bevolking. Het is zulk een
trouw deel van de bevolking en uit
hen worden loodsen en zeelieden
gerccmteerd.
Laffe productiekosten bij industria
lisatie.
Tevens heeft beroepsomvorming plaats,
waarvoor subsidies werden toegekend. Spe
ciaal kan hier gewezen worden op de caseïne
fabriek te Spakenburg. Industrialisatie, die
rekening houdt met de laagst mogelijke
productiekosten kan geschikt, aan de Zuide
lijke oevers der Zuiderzee plaats vinden, om
dat de visschersloonen en dus de levensstan
daard er laag zijn. (Andere factoren zijn hirr
natuurlijk van belang: een maatschappelijk
verschijnsel is immers steeds veelzijdig).
Toen de mcnsch ingreep verdwenen
de naturlijke remmingen tegen de
muggenplaag.
Fcn andere vischstand ontstaat. (Schier
aal en Roode Aal en Snoekbaars). Een ge
volg van de verzoeting is ook de muggen
plaag.
De natuur had eerst voor de noodige
remmingen in de ontwikkeling ge
zorgd. Door het ingrijpen van den
mensch verdwenen deze en nieuwe
remmingen moeten ontstaan, wil er
aan dc plaag een einde komen.
De vele muggen trokken spinnen aan. Zoo
dat hier en daar zelfs van een spinnenplaag
kan worden gesproken. (Urk o.a.). Een ge
volg van de verzoeting is ook het ontstaan
van een zoetwater vegetatie, die weer van
belang is voor de nieuwe fauna in het. IJs
selmeer en deze beide weer voor: de toekom
stige drinkwatervoorziening van ons land.
Gevaar voor dichtvriezen IJssel
meer wordt grooter.
Door do beheersching van het water en de
zoetwatervorming, die het ontstaan van een
zoctwatervegetatie mot zich mede brengt,
ontwikkelt zich een verlandingsproees in
het IJsselmeer. Men denke hier aan de Mak-
kumerwaard. Het vee loopt er reeds buiten
de dijken.
Echter, door de zoetwatervorming
wordt het gevaar voor dichtvriezen
van 't IJsselmeer grooter en zal het
moeilijker zijn het ijs te verwijderen.
Een gevolg hiervan is, dat de scheep
vaart andere wegen zal kiezen. In
den afgeloopen winter is zulks prac-
tisch gesproken reeds gebleken.
Het argument is ook gebruikt in den strijd
om het GroningschFriescheIlollandsche
kanalenplan. Dat er een kanaal Fonejacht—
Dadingen komt, houdt vertmnd met de over
weging dat het water der Waddenzee min
der snel bevriest, dan dat van het IJsselmeer
In het IJsselmeer zullen ook de mistkansen
hij smelting van het ijs toenemen.
Uit de beheersching van het water van hef
IJsselmeer vloeit weer voort, dat er minder
onderhoud is aan de dijken rondom het IJs
selmeer,
Autobus-krakeelen.
De beteékenis van het veer: Enkhuizent—
Stavoren is voor het Westen der provincie
Friesland sterk verminderd. Hetzelfde kan
van het spoorwegverkeer gezegd worden. De
dijk trok automobiel- en autobusverkeer tot
zich. (De ATO kreeg een concessie, zij is
practisch gesproken, de eenige passagiers-
dienst over den dijk, hoewel er ook nog
vele taxi's met dienstregeling tusschen
Amsterdam en Leeuwarden rijden). Vele
processen tegen z.g.n. clandestiene auto-
busdiensten liet proces tegen de Hollandsch
Friesche reisvereeniging is berucht.
Het Westen van de provincie Friesland
vano-t het verkeer uit „Holland" op. Vroe
ger was dit het Zuiden van Friesland.
Het front van Leeuwarden is daardoor
veranderd.
Maar ook: Noord-Hollands Noorder
kwartier werd uit zijn isolement
verlost. Er ontwikkelde zich door
gaand verkeer.
Hoe Wieringen zich meer en
meer op landverkeer instelt.
Wieringcn is geen eiland meer. Het raakt
meer en meer ingesteld op het landver
keer, er komen benzinestations, restau
rants, breede' wegen enz. Zelfs de wieler
baan die het. voormalige eiland thans rijk
is, zou er niet zijn, indien Wicringen geen
andere beteekenis gekregen had.
Contact tusschen Friesland en
Holland verbeterd.
Zeer groot zijn de veranderingen door den
dijk geschapen, ten aanzien van Fries
land. Deze provincie was rechtstreeks ei
genlijk slechts van een zijde te benaderen.
Daarin is een volslagen verandering geko
men. Het vreemdelingenverkeer is binnen
Friesland sterk toegenomen, het wordt
met groote voldoening door de Friesche V.
V.V. geconstateerd.
Het contact tusschen Friesland en Hol
land is grooter geworden en daardoor ont
stond in deze provincie en andere gees
tesgesteldheid. De blik werd verruimd.
Den Oever werd a.h.w. een
nieuwe haven.
Natuurlijk trekt de dijk op zich zelf veel
vreemdelingen.
Men mag zich, vooral des zomers niet,
den dijk niet voorstellen als 'n verkeers-
vijandige grootheid. Het is er soms zeer
gezellig. Niet. alleen bij den uitzichttoren,
maar ook bij dc restauratie te Breezand-
dijk (waar de ATO een vaste stopplaats
heeft) en te Kornwcrderzand. waar de
machtige sluizen evenals jn den Oever een
bezoek belooncn. De dijk, die nu feitelijk
de Zuidgrens vormt van de Waddenzee
(vroeger lag die grens iets Noordelijker,
bij den Pollendam n.1.), is golfbreker ge
worden. Bij N.W. wind varen de schepen
over het TJsselmeer, bij Z.W. over de W'ad-
denzee. Vroeger was er van een lijzijde
geen sprake. De dijk heeft van den Oever
feitelijk een nieuwe haven gemaakt.
Meer verschil tusschen eb en vloed.
De commissie Lorentz heeft uitgerekend,
dat de verschillen tusschen eb en vloed in
de Waddenzee zouden toenemen. Haar be
rekeningen klopten op een haar. De dijk
heeft inderdaad grootere verschillen tus
schen eb en vloed doen ontstaan.
Ook wat den getijstroom betreft, hoeft de
afsluiting van de kom der Zuiderzee groo
teren invloed uitgeoefend, en het is zeer wel
mogelijk, dat door de verandering van het
stroomregime ook de bestaande geulen
zich zullen wijzigen. Meer nog, de vloed
komt sneller op. Deze beide oorzaken, ver-
eenigd, hadden belangrijke gevolgen. Men
moest de dijken en de zeesluizen verzwa
ren, maar daardoor werden de onderhouds
kosten aan de haven van Harlingen groo
ter.
Doordat de ebstroom dieper werd, kan
Friesland iets gemakkelijker zijn overtolli
ge water kwijt raken, maar de hoogere
vloed deed een belangrijke bestaansbron
opdrogen, de Zuiderzee zeewiervisscherij.
Cultuurmonument Griend verdwijnt.
De hoogere vloed-en knagen aan het ei
land Griend, waarmede een belangrijk
cultuurmonument zal verdwijnen, want op
dit eiland doceerde eertijds de bekende
Ubbo van Wanswert aan een daar geves
tigde Hoogeschool. Maar, ook een natuur
monument verdwijnt, want Griend is' een
vogeleiland geworden.
Dan denke men er ook aan, dat door den
dijk feitelijk het heeie Nederlandsche mi
litaire beveiligingsstelsel kostbare verande
ringen moest ondergaan.
Vleesch- en melktransport over
den dijk.
De Hariingsche exportslagerijen, die voor
de verschillende vleeschimportverboden veel
Onverlaten werpen slachtoffer in
©en sloot.
De twintigjarige dochter van den
veehouder van de Boogaart uit
den Boekelermeerpolder te Heiloo
ging gisterochtend om vier uur naar
het land om de koeien te halen. Zij
werd bij het damhek plotseling door
twee mannen aangerand. Toen het
meisje zich verweerde, brachten de
onverlaten haar esn tiental mes
steken in de borststreek toe, waarna
zij haar in een sloot wierpen en de
vlucht namen.
Niettegenstaande haar verwondingen zag
het meisje kans, uit het water te komen
en haar huis weer te bereiken. Onmiddel
lijk werd een geneesheer gewaarschuwd,
die spoedig ter plaatse was. liet slachtoffer
verkeerde in een zeer overspannen toe
stand. Haar verwondingen zijn echter niet
van ernstigen aard.
De politie staat voor een raadsel. Het
meisje kon geen signalement opgeven. Zij
kon alleen mededeclcn, dat dc mannen
naar sterken drank roken*
Beide verdachten tot één maand
gevangenisstraf veroordeeld.
Kellner over een trapleuning ge
gooid.
De 24-jarige student M. en de ruim tien
jaar oudere mej. H., zijn door de Rotter-
damsclie rechtbank wegens zware mishan
deling tot een gevangenisstraf van ieder 3
maanden veroordeeld. Zij zoudens tijdens
een ruzie in hun pension, den kellner over
de trapleuning hebben gegooid, waardoor de
ze zwaar lichamelijk letsel gekregen zou
hebben.
Hoewel zij ontkenden opzettelijk den
man van de trap te hebben geworpen,
verklaarde ook het Gerechtshof te 's-Gravcn
hage, waarbij zij in hoogcr beroep waren
gekomen, hen schuldig en wel aan mis
handeling, zwaar lichamelijk letsel ten ge
volge hébbende, en veroordeelde beiden tot
een gevangenisstraf van één maand.
Wanneer U denkt, dat dit ©en
plaatje van de wintersport is, zeg
gen wij: schijn bedriegt, want het
lieele mooie winterlandschap be
staat slechts alt zout! De
mooie ski-hellingen zijn zoutheu-
vels bij de zoutbergwerken te Ne-
wark in de buurt van San Fran-
cisco, waar deze ski-liefhebbers een
praohtig oefenterrein vinden bij ge
brek aan sneeuw.
K.N.I.L.M. besfeit nog twee
Lockheeds
De leiding van de K.N.I.L.M. te Batavia
besloot buiten de drie reeds bestelde en
tegen het einde van het janr in Indië ver
wachte Lockheeds Superelectra, alsnog
twee toestellen van hetzelfde type te he
stellen, zulks met het oog op de moge
lijkheid van uitbreiding der binn-enland-
sche luchtlijnen, welke aansluiten op het
buitenland.
naar onzen Westelijken buur zonden, kon
den gemakkelijk van den dijk gebruik ma
ken om vleesch en zelfs vee naar de Hol
landsere markten en abattoirs te zenden.
Zoo is het met tal van andere producten.
Ontelbaar is het aantal groote vrachtauto's
dat den dijk passeert. In het bijzonder val
len op de groote melkauto's, die het Frie
sche veeteelt.product naar de Hollandiafa-
brieken te Vlaardingen enz. zenden.
De dijkenbouwers hebben het vak
niet verleerd!
Zijn er geen andere gevolgen aan den
dijk verbonden? Ongetwijfeld wel. De Ne
derlander is dijkenbouwer van nature. Hij
beoefent dat werk sinds ecuwen. De dijk
is een bewijs, dat hij, onder sterk gewijzigde
omstandigheden en op een schaal, vroeger
niet mogelijk geacht, zijn vaardigheid be
houden heeft. Wat hij vroeger deed met
een kruiwagentje en een schopje, dat deed
hij nu met groote machines. De Nederland
sche ingenieur heeft bewezen, dat hij de
techniek in alle opzichten baas is en haar
op nieuw gebied weet toe te passen.
De dijk lieeft de opmerkzaamheid van het
buitenland getrokken, zonder dat onzer
zijds daarbij dezelfde reclamemethoden
werden toegepast als Italië volgde bij de
drooglegging van de Pontijnsche moerassen.
Ir. Mussert legt het nat. soc.
bewustzijn vast in vijf stellingen
Ir. A. Mussert schrijft in „Volk en Vader
land" (n.s.), dat het nat.-soc. bewustzijn thans
„genoeg gegroeid is om het te kunnen vast
leggen", en hij vervolgt dan:
„Wanneer men aan den een vraagt wat het
nationaal-socialisme inhoudt, dan zal hg u
antwoorden: het is datgene wat wij noodig
hebben om de slavernij van het kapitalisme te
breken, en gelijk heeft hij.
Een ander zal op dezelfde vraag antwoor
den: het nationaal-socialisme heeft tot taak
taak om liberalisme en marxisme voor goed
uit te roeien en het valt niet te ontkennen,
dat dit waar is.
Een derde zal antwoorden: het nationaal-
socialisme is anti-semitisch: weg met de
Joden: dat is de zin van het nationaal-soc.
Deze opvatting vindt men ook in die Jood-
sche kringen, die ons volk willen beheerschen
en daarom van meening zijn, dat het natio
naal-socialisme voor hen een gevaar is. En
inderdaad, het eischt voor ons volk het recht
om in vrijheid, geheel naar eigen aard, te
leven, zonder overheerscht te worden.
Een vierde zal antwoorden: het nationaal-
socialisme verzet zich tegen rassenvermen
ging, want vele hoogstaande volkeren zijn
ondergegaan, omdat zij zich daaraan niet
hielden. Zij hebben de lessen der geschiedenis
ter harte genomen.
Een vijfde zal antwoorden: het nationaal-
socialisme zal aan de huidige goddelooze
samenleving, die een aanfluiting is van
eeuwen Christendom, een einde maken; natio
naal-socialisme is practisch Christendom en
ook hij heeft gelijk".
De „N.R.Crt." teekent hierbij aan:
Schr. die. als wij het wel hebben, voor
het anti-semitische karakter der N.S.B. en
de evenzoo Duitsche rassentheorie nog nooit
zóó onomwonden in een algemeene uitspraak
is uitgekomen verklaart ten slotte, dat aan
het in Dec. 1931 geschreven program der
N.S.B. niets behoeft te worden veranderd, zoo
dat het „eigenlijk de consequente uitvoering"
(lees: de voorafgegane, juiste formuleering)
„is van hetgeen nu zoo bewust in ons
(Mussert's partijgangers) leeft."
Wij vernemen nader, dat het onjuist is,
dat de 61-jarige huishoudster M. C. van H.,
bijgenaamd de „Heks van Merkelbeek" een
volledige bekentenis heeft afgelegd, terzake
vail den moord op den 71-jarigen landbou
wer M. Buysens en diens 70-jarige schoon
zuster M. Senden, voor welk feit zij tot vijf
tien jaar gevangenisstraf is veroordeeld.
Vrijdag j.1. liet de advocaat-generaal van
het Gerechtshof te Den Bosch, mr. W. H.
W. M. Massink, de vrouw bij zich komen,
daar men redenen had aan te nemen, dat
zij thans een volledige bekentenis zou af
leggen.
Toen de veroordeelde echter door mr. Mas
sink werd verhoord, gaf zij toe, dat zij met
dc vermoorde menschen gevochten heeft en
dat zij den ouden landbouwer een scheermes
heeft ontrukt, doch tenslotte wilde zij niet
bekennen den moord met opzet te hebben
gepleegd.
Dergelijke verklaringen had zij vroeger
bij den rechtcr-commissaris ook reeds afge
legd, doch later ingetrokken. Van een vol
ledige bekentenis is ook nu geen sprake.
Langzaam werktempo van onze
justitie gelaakt.
Aan het voorloopige verslag over de lje-
grootïng van justitie voor 1938 ontleenen wij
het volgende:
Verscheidene leden verzochten d&| minis
ter te willen overwegen, of niet dOTr wets
wijziging een einde gemaakt kan worden aan
de thans bestaande praktijk, welke echt
scheiding met onderling goedvinden, moge
lijk maakt, hoewel artikel 263 B.W. dit uit
drukkelijk verbiedt. Zij erkenden, dat deze
materie netelig is, doch achtten haar van
groot belang.
Van verschillende zijden werd gevraagd, of
de regeering maatregelen wil overwegen te
gen het euvel der schijnhuwelijken, welke
worden gesloten met geen ander doel dan
om een buitenlandsche vrouw het Nederlan
derschap te doen verkrijgen en haar zoodoen
de te vrijwaren tegen uitzetting als onge-
wenschtc vreemdelinge.
Eenige leden verzochten den mi
nister te willen bevorderen, dat de
Nederlandsche vrouw, die met een
vreemdeling huwt, het Nederlander
schap kan behouden, indien zij dat
wenscht.
Het verloop van de zaak tegen den vroe-
geren Haagschen hoofdcommissaris van po*
litie had bij verscheidene leden ernstige on
gerustheid verwekt Een jaar geleden deelde
de minister mede, dat zij zich nog in het
stadium van gerechtelijk vooronderzoek be
vond en dit onderzoek was toen reeds gerui-
men tijd aan den gang.
Dat na jarenlang onderzoek nog
steeds van geen enkel resultaat
blijkt, moet wel een gevoel van on
behagelijkheid verwekken.
Het oogenblik zou kunnen komen, aldus
deze leden, waarop de vraag gesteld zou
moeten worden: worden in dit hij zonder ge
val wel die maatstaven aangelegd, welke
krachtens "de wet voor icdcren verdachte be
lmoren te gelden? Met klem werd er dan ook
hij den minister op aangedrongen omtrent
deze zaak thans inlichtingen te verstrekken.
Haagsche zedenzaak.
Men herinnerde er aan, dat bij de behan
deling van de Haagsche zedenzaak in de Ka
mer ook het optreden van autoriteiten van.
politie en justitie in het geding geweest is.
De toenmalige minister zegde toe, dat hij
daarnaar een uitvoerig onderzoek zou doen
instellen, van welks resultaten hij aan dq
Kamer mededeeling zou doen.
Geduld overwint allcs4
De Times van gisteren publiceert een
schrijven, dat onderteekend is door een aan
tal linksche politici, onder wie Sir Norman.
Angell en waarin ten aanzien van de En-
gelschItaliaansche betrekkingen o.m. het
volgende wordt gezegd:
„De politiek die er in bestaat vergiffenis
te schenken aan hen, die in gebreke blijven
ten aanzien van de wetten, en de oogen te
sluiten voor hun daden, mislukt volkomen
als middel om den weg naar den vrede te
betreden. Nu is liet duidelijk, dat het doel,
dat Italië wenscht te geven aan de „Engelsch.
—Italiaansche besprekingen" bestaat in
plechtige en formeele vergiffenis' voor zijni
verovering van Abessinië, het ontvangen
van de verzekering dat men wel de oogen
zal willen afwenden, van wat in werkelijk
heid zijn verovering van Spanje is en het
verkrijgen van de belofte dat men in den.
vervolge niet meer zal trachten het volken
bondshandvest toe te passen. Dit zou in
waarheid een poging zijn om de anarchie
als recht te stellen en de wetsverachting
eerbiedwaardig te maken. Een verzoening,
die tot zoo'n prijs gekocht zou zijn, kan niet
begrepen worden als grondslag voor de ves
tiging van den vrede."
Na verder gezegd te hebben, dat Abessi
nië „bezet en niet veroverd" is, vraagt het
schrijven dat men zich aan de beginselen
zal houden en haalt als gevallen, waarin
langdurig geduld ten slotte trïümféert, aan
het- voorbeeld van Polen, dat van Elzas Lo
tharingen en dat van het Vaticaan.
Verklaring van den Belgischen
minister van Buitenlandsche za
ken. Conferentie over het
verre oosten moet geen gerechts
hof zijn tegen een bepaald land4
De „Westfaclische Landeszeitung" behelst
een gesprek van haar correspondent te Brus
sel met den Belgischen minister van Bui
tenlandsche Zaken, Spaak, waarbij deze o.m«
het volgende verklaarde:
„Ik ben van meening, dat aan de oprecht
heid van Duitschlands waarborg van on
schendbaarheid ten opzichte van België niet
te twijfelen valt. Het moet betreurd worden,
indien men door onhoudbare verdachtmakin
gen den waren stand van zaken zoekt Ie
vertroebelen. De onafhankelijke richting
der Belgische politiek kan ook door don
Volkenbond geen gevaar loopen, want bij
liet geheele optreden van de Bond moet
sleeds het souvereine recht tot zelfbeschik
king der regeeringen afzonderlijk den door
slag geven. Van een eventueele toepassing
van artikel 16 van het Volkenbondspact en
daarmede van de mogelijkheid van een mi
litairen doortocht door ons land zonder on
ze voorafgaande toestemming kan geen
sprake zijn. Wij zouden een dergelijke toe
stemming daarvan afhankelijk stellen, dat
zulk een doortocht eventueel geschiedt op
grond van een gemeenschappelijke actie,
waaraan minstens ook de nabuurstaten van
België deelnemen. België zal echter geen
enkel land tocstaftn, zijn grenzen te schen
den. Overigens zal de Belgische regeering
alles doen om de totstandkoming van een
westelijk pact te bevorderen. België is van
meening. dat de bestendigheid van den Eu-
ropeeschen vrede afhangt van de totstand
koming eencr harmonische verhouding tus
schen de groote mogendheden inclusief Ita
lië."
De vooruitzichten op zulk een westelijk
pact zijn op het oogenblik echter niet bij
zonder gunstig, daar eerst een algemeene
ontspanning moet komen in de internatio
nale kwesties welke thans in het middel
punt der belangstelling staan."
Tenslotte uitte Spaak zich als volgt over
de negenmogcndheden-conferentie. „De con
ferentie'zou haar taak slechts dan ©eniger
mate bevredigend kunnen vervullen, indien
zij niet van tevoren een soort Gerechtshof
vonmt voor de handelingen van 'n bepaald
land, doch indien men eerlijk en ijverig er
naar streeft, de bestaande tegenstellingen
te overbruggen, en daarmede een werkelij-
ken grondslag te bereiken.
Hoe kleiner u den hoek naar links
maakt, hoe grooter het ongeluk,
dat erin past.ft Is veel minder
tijdroovend om in alle bochten
altijd rechts te houden).
