„Keizerin van Indié"
Wil P
N
Het verboden
grondgebied
Ir. Mussert moet
toch terechtstaan
Moderoe schoonheid
Draaibare Phohi-antenne
ingewijd
Voor geen kleintje
vervaardl
Radioprogramma
GEÏLLUSTREERD
VERVOLGVERHAAL j
DOOR:
EDG AR RICEj
BURROUGHS:
No. 55.
Eon van de eerste dingen, die
d'Arnot deed na hun aankomst in
Parijs was een bezoek af te leggen
bij een der hoogste ambtenaren van
het departement van Justitie, een
oud vriend van hem. Hij nam Tar-
zan met zich mee. En hier werden
vingerafdrukken van Tarzan ge
nomen, die met die uit het boek ver
geleken zouden worden. Tarzan
volgde dit alles met grote belang
stelling. Nadat de vingerafdrukken
van Tarzan waren genomen, haalde
d'Arnot het kleine boek te voorschijn
en opende het op de bladzijde, met de
kleine inktvlekjes. Verwonderd hoor
de Tarzan wat d'Arnot vertelde over
het dagboek, dat hij aan zijn vriend
gegeven had en begreep nu ook de
betekenis van hun visite op het mini
sterie. Het antwoord van zijn levens
raadsel lag in deze kleine tekens!
Met gespannen aandacht leunde Tar
zan naar voren. Was hij een vol
bloed blank mens, de zoon van Lord
Greystoke? of slechts een wilde aap
mens?... Er waren vele dagen voor
dit onderzoek nodig. Nu kreeg Tar
zan ook de kans om de schatten in
de kist te bekijken. Nadat de kist
eindelijk geopend was, bleek deze ge
heel gevuld te zijn met zakken
gouden munten. Tarzan wilde de kist
geheel intact laten en mee naar
Amerika nemen. Wat een misdaad,
ellende en zorg had dit ding met zich
meegebracht. Daarom gaf d'Arnot
hem de raad om de inhoud te ver
kopen. Toen het goud ingewisseld
was, bracht het meer dan een half
millioen gulden op. En nu was Tar
zan dubbel verlangend om naar
Amerika te gaan en Jane te zoeken..
(Nieuwe spelling).
Een nieuwe titel voor H. M. de
Koningin?
Van het stamslot der Oranje-
Nassau's waait de hakenkruis-
vlag. Denkbeeld dit slot voor
het Koninklijk Huis terug te
koopen.
In verband met het a.s. veertigjarig
Regeeringsjubileum van H.M. de
Koningin meldt het Nieuws van den
Dag van Ned. Indië, dat in sommige
kringen 't denkbeeld werd geopperd,
de Koningin den titel „Keizerin van
Indic" aan te bicden.
De hoofdredacteur zet uiteen, dat dit voor
stel niet voor uitvoering vatbaar is, omdat
het niet overeenstemt met ons volkskarakter,
noch met den eenvoud, die onze Koningin
kenmerkt.
Het blad doet vervolgens een ander denk
beeld aan de hand teneinde de Landsvrouwe
ter gelegenheid van haar Jubileum te hul
digen.
liet zal nu ongeveer vier jaar ge
leden zijn, dat de Kölnische Zeitung
berichtte, dat het groothertogelijk
huis van Luxemburg het stamslot
der Oranje-Nassau's, dat het sedert
eeuwen in eigendom had, van de
hand had gedaan. De Burg Nassau
is inderdaad het werkelijke stamslot
van ons vorstenhuis en moet niet
verward worden met het slot Dillen
burg, dat, aldus het blad, door velen
als zoodanig beschouwd wordt, om
dat Prins Willem I van Oranje er
geboren werd.
Wat een viertal jaren geleden aan Pruisen
verkocht werd, is het gemeenschappelijke
stamslot van de door het verdeelingsverdrag
van 1255 ontstane takken van Otto en Wal
ram, graven van Nassau, die in de 18e eeuw
verbonden werden door het huwelijk van
prinses Carolina van Oranje, dochter van
prins Willem IV', met den vorst van Nassau
Weilburg, en in de 10e eeuw door de verbin
tenis van hun achter-achter-kleindochter
Emma, prinses van Waldeck-Pyrmont, met
Koning Willem III.
Het wil ons toeschijnen, dat men zich
nauwelijks schooner hulde denken kan, dan
dezen Burg Nassau, de bakermat van ons
vorstenhuis, uit vreemde handen terug te
koopen en Hare Majesteit aan te bieden, als
symbolisch geschenk van haar volk, dat
zich onverbrekelijk met haar huis verhon
den gevoelt. Men vergete niet, dat wij -echt
hebben op dezen burg, als een nationaal
monument.
Het is de wensch der Koningin, dat de vie
ring van haar 40-jarige regeeringspcriode
een bescheiden karakter zal dragen. Maar
wanneer het erom gaat dezen ouden burcht,
van welks tinnen thans de hakenkruisvlag
waait, voor ons volk te behouden, mogen wij
dan niet. vraagt het blad, éénmaal onge
hoorzaam zijn?
De lascistenleider greep te vlug
naar zijn zweepjel
Zooals men zich herinnert, had tijdens het
bezoek van ir. A. A. Mussert aan eenigc le
den van de N.S.B., wonende aan het Blauwe
Zand te Amsterdam, een worsteling plaats
met diverse tegenstanders. Een hunner,
zekere P. Melchers, die den heer Mussert
zou hebben bedreigd had zijner
zijds een klacht ingediend tegen ir.
Mussert, die bij de pogingen om zich te ver
dedigen. den man met een zweepje zou heb
ben geslagen.
De Amsterdamsche rechtbank heeft even
wel bij beschikking van 7 October jl., Ir.
Mussert buiten vervolging gesteld.
In hooger beroep vernietigde op 22 October
jl. het Amsterdamsche Hof die buiten-ver
volging-stelling en het verwees ir. Mussert
naar de terechtzitting.
Hiervan ging mr. van Vessem namens ir.
Mussert in cassatie bij den Hoogen Raad,
welk college thans, overeenkomstig de con
clusie van den proc.-generaal het cassatie
beroep heelt verworpen.
Do Hooge Baad overwoog o.a. dat, indien
mocht komen vast te staan, dat ir. Mussert
het eerst heeft geslagen, uit vrees, dat hij
zou worden aangerand door Melchers, die
volgens hem een dreigende houding aannam
deze vrees niet tot rechtvaardiging kan strek
ken van het alvast zelf tot den aanval over
gaan en het daarbij begaan van 'n strafbaar
feit, immers een dreigende houding kan bij
een bedreiging blijven, en dat derhalve voor
alsnog niet is gebleken, dat ir. Mussert niet
strafbaar is.
Kunstenaars bezielen gewapend
beton.
In de gisteren te Amsterdam gehouden
vergadering van de Betonverccniging. hield
ir. J. B. van Loghem een voordracht over:
„Architectuur en gewapend beton."
Naar aanleiding van de in 1033 door de
Technische Hoogeschool te Delft uitgeschre
ven prijsvraag „in hoeverre heeft het ge
wapend beton bijgedragen tot de ontwik
keling van de aesthetiek der bouwkunst cn
in wolken zin zijn nog verwachtingen hier
omtrent gerechtvaardigd?" leverde spr. cri-
tiek op het bekroonde antwoord, waarbij
onderscheid werd gemaakt tusscben edele
en onedele materialen. Tot de onedele, ver
gankelijke materialen werden daarbij vrij
wel alle kunstmatige samenstellingen, w.o.
het gewapend beton gerekend. Deze split
sing moet als onjuist verworpen worden.
Alleen de bezielende aanraking
van een kunstenaar kan oen mate
riaal veredelen. Zoo ook met het
gewapend beton. Als materiaal al
leen is het onedel, evenals natuur-
en baksteen, hout; door de vorm
geving kan het echter geadeld wor
den. De Grieksche bouwmeesters en
beeldhouwers, die veelal hun uiterst
verzorgde natuursteenwerken met
een kieurige verflaag bedekten, ga
ven door die bekleeding met verf
juist een hoogere bezieldheid aan de
steen; zij veredelden deze door de
onvergankelijkheid daarvan te ver-
hoogen en daardoor ook de eeuwig
heidswaarde.
Een gewapend betonhouw, met welk ma
teriaal ook bekleed, blijft een gewapend
betonbouw, mits de betonconstructie het
wezen van het bouwwerk bepaalt. De mo
derne betonkunstenaar zal uit liefde voor
zijn werk in veel gevallen het beton be
schermen met baksteen, natuursteen, tegel
platen of pleisterlagen.
Maar dit doet hij niet omdat beton
onedel is, aldus spr., maar omdat hij
de eeuwigheidswaarde van zijn
schepping in beton wil vergrooten.
Dat in den komenden tijd vele kun
stenaars zich juist aangetrokken
rullen voelen tot bezieling van het
gewapend beton, waardoor het tot
schoone, voor onzen tijd zoo typi
sche gestalte zal komen, is zeker.
Het nieuwe wordt echter ten allen tijde
moeizaam als het betere erkend.
Op den tienden verjaardag der
zender. Door Fientje de la Mar.
Greta Keiler, Carol Gibbons, enz.
Tien jaar geleden heeft II. M. de Koningin
den P.C.J.-zender te Eindhoven geopend. Het
was de eerste zender in Europa, die wereld-
uitzendingen verzorgde. Toen kort daarna
ook de Phohi-zender in gebruik werd geno
men, heeft de P. C. J. hoofdzakelijk gediend
voor bijzondere nationale uitzendingen, wel
ke de I'hohi later heeft overgenomen. Sinds
dien kreeg de P. C. J. een aparte reputatie
met zijn programma's „The happy stations
of Holland". Luchtige jnogramma's die door
het internationale publiek zeer worden ge
waardeerd.
Gisteren heeft de P.C.J. in de studio te
Hilversum zijn tienden verjaardag gevierd.
De vreugde was dubbel, omdat tevens de
nieuwe draaibare antenne in gebruik werd
genomen. Een heruitzending had plaats van
de verjaardagspartij, die onlangs te Londen
met het Philips-Millersysteem in werkelijk
heid is opgenomen. De ceremoniemeester
van het feest, de befaamde omroeper en pro
gram ma-verzorger van Phohi en P.C.J., de
heer Edward Startz, sprak een pittig wel
komstwoord en dankte voor de rapiiorten,
die van luisteraars uit alle werelddeelcn
binnenkomen en die voor de experimenten
van deze zenders van zeer groot belang zijn.
Een mengeling van cowboy-liederen, min of
meer gevoelige voordrachten en dansmuziek
werden hierna den wereldacther ingezonden.
Dezen ochtend speciaal naar het vasteland
van Australië en Nieuw Zeeland. Gistermid
dag volgden van 18.20 tot 20.50 Oost-Afrika
en Zuidwest Azië; vandaag komen Centraal
en Zuid-Afrika aan de beurt. Een der glans
punten was Fientje de la Mar, die in het
Ilollandsch zong:
„De oude boom op het pleintje", zoodat dit
een verrassing moet zijn geworden voor onze
verre landgenooten. Men hoorde zelfs het
snijden van de verjaardagstaart, waarmede
zij haar voordrachten besloot. Greta Keiler
kwam met internationale liedjes. De komie
ken Haver en Lee met hun dolle grappen,
Dannv Madlone met zijn sentimenteele ler-
sche liedjes en tal van anderen wisselden
elkaar af, Onderling verbonden door kwink
slagen en inleidingen van Edward Startz
cn de band van Carol Gibbons uit het Savoy-
hotel te Londen.
Nachtwaker grijpt inbreker.
Dank zij de oplettendheid en het doortas
tend optreden van een nachtwaker is de
Haagsche politie er in den vorigen nacht in
geslaagd een bekenden inbreker achter slot
en grendel te zetten. Deze werd op hceter-
daad betrapt, toen hij een poging deed in
te breken bij de commissiebank Holland-
Indië N.V. aan de Parkstraat.
De nachtwaker, de 29-jarige J. J. van der
Hoeven, in dienst bij den Eersten 's-Graven-
haagschcn Nachtveiligheidsdienst, bevond
zich gisternacht op zijn gewonen rondgang
in de Parkstraat. In deze straat is geves
tigd de Commissiebank Holland-Indië N.V.
welk gebouw onder controle staat van ge
noemden veiligheidsdienst.
Enkele huizen verder dan de bank bevindt
zich een smalle gang. De tuin van het bank
gebouw grenst aan deze gang en is er met
een ongev. drie meter hoogen muur van ge
scheiden. De nachtwaker wandelde deze
gang in en oj>ende met een sleutel de deur,
welke zich in den muur bevindt en welke
toegang- geeft tot den tuin van het bankge
bouw. In verband met een verbouwing, wel
ke de bank aan de achterzijde thans onder
gaat, is de tuin den laatsten tijd veranderd
in een opslagplaats van timmermaterïaal,
steenen, grint enz.
Op bot moment, dat de nachtwaker
de deur opende, zag hij in den tuin
tusschen de steenen een man, die
het op een loopen zette, toen deze
zich ontdekt zag. De man vluchtte
in de keuken van het bankgebouw,
achterna gezeten door den nachtwa
ker, die hem wist te grijpen, waarna
een hevige worsteling volgde.
Hij sleepte zijn prooi door de
gang.
De nachtwaker won den strijd en sleepte
zijn tegenstander door den tuin en door de
circa 30 meter lange gang naar de Parkstr.
waar hij spoedig assistentie kreeg van een
surveilleerend agent, die den arrestant
van den nachtwaker overnam cn hem over
bracht naar het bureau in de Prinsestraat.
Het onderzoek wees uit, dat men hier te
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1937.
Hilversum I.
8.00—9.15 KRO. 10.00 NCRV. 1100 KRO.
12.00 NCRV.
8.00915 en 10.00 Gramofoonmuziek.
10.15 Morgendienst.
10.45 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-Orkest en gramofoonmuziek,
2.00 Handwerkuur.
3.00 Voor de vrouw.
3.30 Gramofoonmuziek.
3.45 Bijbellezing.
4.45 Cursus handenarbeid voor de jeugd.
5.15 De Gooilanders.
6.30 „De Leger des Heilszending in Midden-
Celebes".
7.00 Berichten.
7.15 Journalistiek weekoverzicht.
7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP. Herhaling SOS-Ber.
8.15 Propaganda-Avond met wedstrijd m.m.v,
sprekers, NCRV-Orkest en vocaal ensemble.
10.00 Bericht ANP (In de pauze).
10.45 Gymnastiekles.
11.0012.00 Gramofoonmuz. Hierna: Schrift
lezing.
Hilversum n.
AYRO-uitzending.
8.00 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 Opening Vondel-Congres te Amsterdam*
11.15 Omroeporkest en soliste.
12.30 Gramofoonmuziek.
1.00 Orgelspel en zang.
I.30 Kovacs Lajos' orkest (Gr.pl.)
2.00 Voor de vrouw.
2.30 Zang en piano.
3.00 Knipcursus.
3.45 Gramofoonmuziek.
4.00 Voor zieken en thuiszittenden.
4.30 Orgelspel.
4.50 Voor de kinderen.
5.30 Aeolian-orkest.
6.30 Sportpraatje.
7.00 Voor de kinderen.
7.05 AVRO-Dansorkest en solisten.
7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Vondel-herdenking m.m.v. declamator,
solisten en het Concertgebouw-orkest. In de
pauze: Declamatie.
10.45 Gramofoonmuziek.
II.00 Berichten ANP. Hierna AVRO-Dans
orkest.
11.4012.00 OrgelspeL
doen had met een bekenden Haagschen In
breker, den 26-jarigen J. v. d. V. Hij is op
het hoofdbureau van politie in bewaring
gesteld. Inbrekerswerktuigen werden op
hem niet gevonden, echter wel een schroe
vendraaier, welken de man in den tuin van
het bankgebouw had ontvreemd en waar
van hij zich trachtte te ontdoen toen hij in
de Parkstraat werd gearresteerd.
Feuilleton
door Dennis Wheatley
Vertaling Eva Raedt de Canter
64.
Alhoewel zjj slechts enkele jaren ln leeftijd
verschilden, voelde Marie Lou zich niet belee-
digd over de manier waarop Valeria Petrovna
het woord tot haar richtte. Zjj trachtte een
duidelijke verklaring te geven.
„Madame, langen tijd moest ik mjj schuil
houden in een koestal. Het zou zeer zeker ver
keerd van mjj geweest zijn om mjj dadelijk in
het openbaar te vertoonen. Toen de nacht in
viel verliet ik mijn schuilplaats om naar Kief
te loopen. Het was een lange weg, zeker zes
of zeven werst. Bovendien wist ik in die stad
den weg niet. Ik wilde ook niet vragen. Ik
dacht dat iederen politieagent iets van ons
weten zou. Ik liep maar rond op zoek naar
het station. Ik ontmoette eenige mannen die
dronken waren. O, als ik daaraan denk het
was verschrikkelijk!" Er ging een rilling door
haar slank lichaam toen zij hieraan terug
dacht.
Valeria Petrovna haalde de schouders op.
„Dacht je nu werkcljjk dat alle Russische
politieagenten niets anders te doen hebben dan
jou achterna te zitten?"
„Dat wist ik niet, madame. Ik was vermoeid
en bovendien kon ik niet goed denken. Als ik
dien grooten zeeman niet ontmoet had, wie
weet wat er dan met mjj gebeurd zou zjjn. Hij
was zoo vriendelijk voor mij, hij droeg mijn
bundeltje en bracht mij naar het station. Ik
sliep dien nacht op den vloer van de wacht
kamer en den volgenden nacht ook."
„Dan heb je dus een geheelen dag verspild?"
Valeria Petrovna maakte een afwerende be
weging met haar hand. „Waarom ben je niet
met den eersten den besten trein hierheen ge
komen? Je wist toch heel goed dat het hier
een zaak betrof waar menschenlevens op het
spel staan?"
Marie Lou schudde haar hoofd. „Ik had zeer
weinig Russisch geld. Bjjna al het geld dat
monsieur Simon mjj gaf, was vreemd geld. Ik
durfde de banknoten niet te wisselen, ik moest
wachten op een boemeltrein. In den afgeloo-
pen nacht heb ik weer in het station van Mos
kou geslapen. U kunt ervan overtuigd zjjn,
mevrouw, dat ik alles gedaan heb om zoo
spoedig mogelijk bij u te komen."
Plotseling verteederd ging Valeria Petrovna
naast haar zitten en nam haar handen in de
hare. „Vergeef mjj, kindje, ik ben misschien
ruw geweest en onvriendelijk, maar ik ben je
uit den grond van mjjn hart dankbaar. Je moet
wel een vreeseljjken tijd meegemaakt hebben,
inderdaad verschrikkelijk. Maar ik ben geheel
overstuur, ik mag bijna zeggen waanzinnig,"
zei zij eenvoudig. „Ik heb hem lief!"
Bewondering worstelde in Marie Lou's oogen
met angst toen zij naar de vrouw keek die
nu naast haar geknield lag. Nooit, dacht zjj, had
zij iets gezien dat zoo mooi was. Valeria Pe
trovna met haar kostbare zijden kleeren, haar
heerljjke parfum en haar exotische beminne
lijkheid deed haar denken aan een wezen uit
een andere wereld. Marie Lou had nooit iemand
ontmoet die ook maar eenige overeenkomst
met haar vertoonde.
De films die wekelijks in de danszaal van
de herberg te Romanovsk gegeven werden,
gaven nooit iets weer uit Hollywood en Estree.
De propagandafilms die gedraaid werden had
den bijna altijd denzelfden inhoud en de hoofd
rollen daarin werden vervuld door een stevig
gebouwde boerenvrouw of een fabrieksmeisje.
Marie Lou kon Valeria Petrovna alleen verge
lijken met die fantastische, onwerkelijke we
zens waarover zij zooveel in haar boeken ge
lezen had. Plotseling barstte Valeria Petrovna
in tranen uit. „Wat moet ik doen?" snikte
zij. „Wat moet ik doen?"
Alle vrees voor deze bovennatuurlijke
schoonheid verdween uit Marie Lou's hart Zjj
was boven alles maar een vrouw, precies zoo
als zjjzelf.
„Houd moed, mevrouw," fluisterde zij,
„nooit heb ik kunnen denken uit Romanovsk
weg te komen. Nooit heb, ik gedacht dat ik
dien vreeseljjken nacht in Kief zou overleven.
Maar u ziet, ik heb alles doorgemaakt en nu
ben ik hier in Moskou. Alles hangt nu alleen
van uw moed af om degene die wij liefhebben
te kunnen redden."
Even plotseling als Valeria Petrovna was
gaan huilen, even plotseling hield zij ermee
op. „Liefhebben?" vroeg zjj op haar eigen
ruwe manier. „Wie van die mannen heb jjj
dan lief?"
Marie Lou glimlachte. „Allemaal, madame.
Het mag misschien vreemd voor u zjjn, maar
ik kom uit dezelfde kringen als zij. Vele jaren
lang ben ik van de bewoonde wereld afge
sloten geweest. Toen zij bij mjj kwamen was
het mij alsof ik na een lange reis weer thuis
kwam."
„Hebt u een van hen vroeger gekend?"
vroeg Valeria Petrovna verbaasd en fronste
haar wenkbrauwen.
„Neen, neen. Het is moeiljjk om het uit te
leggen, maar in de kleine spanne tijds die wjj
te Romanovsk te zamen doorgebracht hebben
zjjn wjj elkaar zeer nadergekomen. Ik kende
hen beter dan wie ook van de menschen die
mjjn buren waren gedurende vele jaren. Deze
3 menschen hebben voor mij een ledige wereld
aangekleed, zij waren zoo vriendeljjk, zoo dap
per, zoo hoffeljjk. Verwondert het u dan nog
dat ik ze liefheb? Mijn vrjjheid, wanneer ik
uit Rusland zou kunnen komen, zou in plaats
van een vreugde in een bitterheid veranderen
wanneer ook de anderen niet vrij waren."
Valeria Petrovna werd plotseling scherp.
„U zoudt er dus behagen in scheppen Rus
land te verlaten? Om bij onze vijanden in de
kapitalistische landen te wonen? Hoe kunt
u zulke dingen zeggen?"
„Madama, mijn moeder, aan wie ik alles
wat ik heb en weet, te danken heb, was een
Frangaise daarom is Frankrijk mjjn vader
land. En wanneer ik Rusland wensch te ver
laten beteekent dat niet meer dan wanneer u
daar lange jaren van uw leven egen uw zin
had moeten door brengen."
"U beschuldigt uzelf," zei Valeria Petrowna
bitter. „Rusland heeft u gevoed en gekleed.
Nu wilt u Rusland in den rug aanvallen? Gjj
zijt een bourgeoise! U sympathiseert met de
kapitalisten."
Marie Lou schudde haar hoofd. „Laat ons
daarover liever niet spreken, madame. Kun
nen wij net iets uitdenken om onze vrienden
te helpen?"
Op hetzelfde oogenblik kwam het kamer
meisje van Valeria Petrovna de kamer binnen.
Zij wendde zich tot haar meesteres en zei:
„Daar is een Engelschman die u wil spreken."
Terwijl het meisje sprak keek zij wantrouwend
naar Marie Lou, een verschijning die volgens
haar in het geheel niet thuishoorde in deze
prachtige vertrekken. Zij zat vol reisstof en
zij zag er in het algemeen zeer wanordelijk
uit in haar grove gelapte kleeren.
(Wordt vervolgd.)
