Waarom Brazilië de dictatuur omhelsde Tegenoffensief der Chineezen Nederland blijft den Volkenbond trouw Vele Friezen solidair met Kiès Nog steeds geen Nederl. gezant te Rome Roode mijnwerker en dorstigen Prins Op den tweesprong tusschen Dollar en de as Rome-Berlijn Postvluchten op Indië Laatste afstammeling van George Washington overleden Uitbreiding van den Spaan- schen burgerkrijg tot een Euro- peeschen oorlog voorkomenl Minister wil desnoods van de collectieve sancties in het Vol kenbondsverdrag af. De Regeering is van opvatting, dat de ontreddering van de huidige samenleving der staten een aansporing moet zijn tot het beproeven van al datgene, wat tot verbete ring kan bijdragen, aldus de Memorie van Antwoord op het voorloopig verslag nopens de begrooting van Buitenlandsche Zaken voor 1938. Aan den aandrang van de leden om te bevorderen, dat Nederland onmiddellijk den Volkenbond zal verlaten, zal de minister geen ge volg geven. Hoezeer de Volkenbond ook in beteekenis is achteruitgegaan, zou Nederland met uit treding zichzelf, alsook dc internationale gemeenschap geen dienst bewijzen. Onze houding tegenover Duitsch- land en Spanje. Een stelselmatige ophitsing hier te lande tegen Duitschland door organen van par tijen in hun vocalulaire dezer leden aan geduid als „demo-liberaal'bestaat alleen in de fantasie dezer leden. Dat het optreden van den vorigen Nederlandschen gezant te Berlijn de «goede verstandhouding met dat land niet heeft in de hand gewerkt, is een bewering, die door 's ministers ambtsvoor ganger reeds afdoende is weerlegd. De stelling, dat de Nederland- sche politiek tegenover andere sta ten beïnvloed zou worden door af keer tegen een bepaalden regee- ringsvorm, waarmede kennelijk de dictatoriale regeeringsvorm wordt bedoeld, berust wederom op geen enkelen grond. De houding, door de Regeering ten op zichte van de gebeurtenissen in Spanje in genomen, is in gecnerlei opzicht „wonder lijk" maar volkomen correct en in overeen stemming met de gedragslijn, in gemeen schappelijk overleg met de overige betrok ken mogendheden vastgesteld. Een ontwerp, opgesteld door een Juridisch sub-comité van de com missie van 2S, dat tot doel heeft het Volkenbondsverdrag te zuiveren van de sporen, die het tengevolge der samenkoppeling aan het Ver drag van Versailles draagt, is thans door den Volkenbond aan de regeeringen toegezonden. De minister heeft het ontwerp ter fine van advies gesteld in handen van de commissie van advies voor Vol- kenrehtelijke vraagstukken. Internationale politiemacht Voor een prijsgeven der bepalingen omtrent de oollectieve sancties in 't Volkenbondsverdrag zou de Minister niet terugschrikken. Het denkbeeld van een Internationale politiemacht acht de minister niet zoo spoedig te verwezenlijken. Herkiezing van Spanje in den Volkenbond. Tegen herkiezing van Spanje in den Vol kenbond had de Nederlandsche Regeering bezwaren, omdat zij meende dat het be lang van den bond met deze herkiezing niet gediend zou zijn. De Spaansche kwestie. Het resnltaat van de non-interven- tiepolltiek in verband met de Spaan sche kwestie, n.1. dat ontaarding van den strijd In Spanje tot een Europeesch gewapend conflict voor komen is, kan door Nederland niet genoeg gewaardeerd worden. De minister deelt mede, dat momenteel een hondertal Nederlanders in verschillen de rangen bij den non-Interventiedienst in functie zijn. Wat betreft onze erkenning de jure van het bewind van generaal Franco, kon nog geen beslissing worden genomen. Geen Nederlanders meer in Nanking Blijkens een bij hot departement van Buitenlandsche Zaken ingeko men telegram van II. Ms. gezant schap te Peiping. hebben alle in Nanking woonachtige Nederlanders deze stad verlaten. Geen kiekjes maken zonder toestemming Besluit van Staphorster Raad. Naar wij vernemen hoeft de raad te Staphorst liet besluit genomen, tot aanvul ling dor al gemeen e politieverordening met de l>epaling. dat het zonder toestemming voortaan verboden is op of aan den open baren weg te fotografecren. Dit besluit is een uitvloeisel van bet ge beurde in den afgeloopen zomer, waarbij twee Nijmeogsche dames, door Staphorster jongens in een sloot zijn geworpen, toen zij kerkgangers, bij het uitgaan der Zondagoch tend godsdienstoefening trachtten te foto graf ee ren, hetgeen een zeer aantrekkelijk toeristisch gebruik schijnt te zijn. Staphorst, dnt zeer aan den kerkgang hecht, is van dit gebruik echter minder gediend en heeft er op de bovenomschreven wijze thans paal en perk aan willen stel len. Nieuwe fabriek voor oorlogs industrie in den Haag Naar het Hsb. verneemt, heeft de N.V. J. B. van Heyst Zn., fabriek van stamp- en perswerken aan de Cruquiuskade te 's-Gravenhage het moderne fabriekscomplex van de Mij. tot exploitatie van Rademaker's Kon. Cacao- en Chocoladefabriek aan de Slachthuiskade aangokocht, met het doel daar een deel van haar oorlogsindustrie onder te brengen. Tot. nu toe werd in de fabriek van Van Heyst aan de Cruquiuskade behalve ver schillende materialen voor vredesdoelein den, als radiatoren voor centrale verwar- hing, ook oorlogsmateriaal vervaardigd, als stalen helmen en stalen beschermingspla ten voor geweerschutters in loopgraven. In de naaste toekomst zal Van Heyst zich echter ook gaan bezig houden met de vervaardiging van ander oorlogsmateriaal, o.a. van gra- naathulzen. Voor dc fabricage daarvan is in de fa briek aan de Cruquiuskade geen ruimte be schikbaar, zoodat naar een ander geschikt pand moest worden gezocht. Dit is thans gevonden in het fabriekscomplex van Ra demaker aan de Slaohlhuiskade, hoek Rijs- wijkscheweg. De chocolade- en hopjes-industrie van Ra demaker zal in verhand hiermede worden overgebracht naar het te restaureeren fa briekspand van de papierindustrie Van Stra ten en Boon, dat eenige jaren geleden groo- tcndeels door brand is vernield. Deze papier industrie heeft zich na dien brand zooals bekend, elders in ons land gevestigd. In verband met het gevaar voor de omge ving, dat vulling van granaten enz. zou opleveren in de fabriek aan de Slachthuis- kade zal dit geschieden in de artillerie- werkplaatsen aan de Hembrug. Gewestelijke vergadering over het royement der S.D.A.P. op komst. In een te Leeuwarden gehouden bijeen komst van het comité, gevormd uit de le den der S.D.A.P. in Friesland, die zich niet kunnen neerleggen bij dc beslissingen en de houding door het partijbestuur aangenomen in de zaak-Kiès, is besloten aan den partij raad mede te deelen, dat de geroyeerden noch hun medestanders, gezien al het onder vonden onrecht, neiging voelen in hooger beroep bij den partijraad te gaan, doch zich ter beschikking stellen voor het geven van inlichtingen als de partijraad tot de conclu sie mocht komen, dat hijzelf aclief behoort te worden en moet ingrijpen, aldus de Tel. Er za', op korten termijn een te Leeuwar den te houden gewestelijke vergadering wor den uitgeschreven voor afgevaardigden uit alle afdeelingen, betzij uit de besturen, hetzij rechtstreeks van de leden. Van de afdeeling Oldeboorn hebben zich veertig van de 44 le den solidair verklaard met de geroyeerden. Het loopende referendum onder de leden dor afdeeling Akkrum wees reeds uit, dat van de 123 leden zich 105 solidair verklaarden, terwijl een tiental dit voorwaardelijk deed of zich van stemming onthield. Minister zoekt een uitweg. Nog steeds is geen nieuwe Nederlandsche gezant te Rome benoemd. De oorzaak hier van is, dat de Italiaansche Regeering ver langt, dat de aan den gezant mede te geven geloofsbrieven gericht moeten zijn aan don Koning van Italië, Keizer van Ethiopië. De minister deelt thans in de Mem. v. Antw. inzake de begrooting van Buiten landsche Zaken mede, op middelen te zin nen, om in dezen minder gewenschten toestand verbetering te brengen. Gezantschap bij het Vaticaan. De Regeering heeft niet de overtuiging, dat de kracht der overwegingen waarop een beroep kan worden gedaan ter beplei ting van herstel van II. Ms. gezantschap bij den Heiligen Stoel, hier te lande in de bestaande omstandigheden doorslaggevend en duurzaam zou blijken. Het 150 millioen credief aan Frankrijk Wat is de tegenprestatie? In oen achttal vragen aan den minister van finantiën doet het eerste Kamerlid Pol- lema een verzoek tot meer gedetailleerde mededeelingen over het door een tweetal bankiersfirma's hier te lande onder garantie van de Nederlandsche Bank, aan de Fran- sche spoorwegen toegestane crediet van f 150.000.000. De heer Pollema vraaet wel ke exportfaciliteiten Frankrijk hier tegen over stelt en welke waarborgen gegeven zijn voor de eventuecle terugbetaling. Het Senaatslid vraagt verder of de koers van onzen gulden door deze transactie niet naar boven zal worden gedrukt, terwijl hij voorts doet uitkomen, dat de wijze, waarop het beheer der Fransche schatkist wordt ge voerd, geen waarborg is voor een richtige, tijdige aflossing. Aardig avontuur van Belgisch Koning Tor gelegenheid van het bezoek van den Koning der Belgen aan de Britsche hoofd stad, wordt in de „Daily Telegraph and Mor ning Post" aan oen aardig voorval met den Koning tijdens don wereldoorlog herinnerd. De toenmalige kroonprins bracht met zijn ouders een bezoek aan het kleine stukje Belgisch grondgebied, dat nog niet door de Duitschers was bezet. Daar aangekomen leende hij de uniform van een infanterist en sloot zich aan bij één der compagnies. Op een zomermorgen was men aan het front bozig met. den aanleg van een loop graaf bij het dorp Lampernisse aan het front van Dixmuiden, toen de „kleine prins" zooals hij door de manschappen genoemd word, zich bij hen aansloot. Met voldoening zagen de soldaten, hoe hij zijn overjas uit trok, zijn hemdmouwen oprolde en met de anderen hard aan het werk ging. Het aanleggen van loopgraven is zwaar werk, maakt warm en dorstig. Toen een rustperiode intrad, waren de soldaten blij zich op een schaduwplekje te kunnen uit strekken en zich te kunnen verfrisschen „Waarom heeft President Vargas een soort oorlogstoestand in Brazi lië geschapen en wat is het doel van zijn staatsgreep?" vroeg een bui- tenlandsch journalist dezer dagen aan een Braziliaanschen regeerings- ambtenaar. Zooals bekend, heeft Vargas eenige weken geleden de dic tatuur in Brazilië gevestigd. Een nieuwe grondwet werd afgekondigd, welke den staat in een corporatief lichaam volgens het Italiaansche mo del vervormde. Het antwoord van den regeeringsambtenaar klonk nogal paradoxaal: „Dc President wil door dezen oorlogstoestand die hoogstens tot drie maanden beperkt blijft, vrede stichten. Daarvoor zijn in een land als Brazilië bijzondere maatregelen noodig. En U kunt zich er op verlaten dat het in orde komt nog voor die negentig dagen om zijn!" Daarmee is de huidige politieke toestand in Brazilië eigenlijk ai geschetst en er is in dit land wel niemand, ongeacht hoe hij tegenover de jongste gebeurtenissen staat, die zijn oogen zal sluiten voor de groote politieke beteekenis van Vargas' optreden. „Het is geen revolutie', schreef een der vooraanstaande Braziliaanschc dagbladen, „en toch zal de geschiedkundige strekking van dit voor ons land zoo belangrijke uur, ver uitgaan boven de revolutiedagen van het jaar 188'J." Enorme groei der bevolking. De Europeaan, die er aan gewend is zoo om de twee maanden door zijn dagblad te vernemen, dat er weer een of andere revo lutie of opstand in een der Zuid-Amerikaan- sche staten is uitgebroken, zal natuurlijk licht geneigd zijn dc beteekenis van den staatsgreep in Brazilië met een korrel zout te nemen. Hij onderschat de uitwerking daarvan en dat heeft eigenlijk twee oor zaken- in de eerste plaats zijn de zuiver aard rijkskundige feiten omtrent dit land vrijwel onbekend, dot kan men meermalen in ge sprekken opmerken. Wie weet dat Brazilië na de Verccnigde Staten van Noord-Ame- rika den grootsten staat van dit werelddeel vormt? Dat het vrijwel dc helft van geheel Zuid-Amcrika beslaat? Dat dit land een op pervlakte heelt van 8.550.000 vierkante kilo meter? En niet alleen door zijn oppervlak te, maar ook door zijn inwoneraantal neemt Brazilië een belangrijke plaats in: met zijn 45 millioen inwoners omvat het meer dan de helft van alle inwoners van Zuid-Amcri ka. En dan te bedenken dat dit inwoneraan tal bij de volkstelling van 1908 nog slechts een cijfer van 20.515.000 aanwees! Het sterkst echter komt dc beteekenis van Brazi lië tot uitdrukking in zijn ongemecnen econo mischen rijkdom, die nog maar voor een deel geëxploiteerd wordt. Geweldige hoeveelheden grond stoffen. De 20 verschillende bondsstaten van dc „Verccnigde Staten van Brazilië" bevatten talrijke producten van verschillenden aard. Het koffieland bij uitnemendheid is de staat Sao Paulo in bet Zuid-Oosten; Bahia is het rijk van de tabak: Minns Geraës wijst op een zeer belangrijke goudproductie; Per- nambuco levert suiker en Para-rubber. En daarnaast vinden wij in het geheele land productie gebieden van rijst, fruit, land- MOREEL DER TROEPEN BETERD. VER- Na nieuwe versterkingen te heb ben ontvangen zijn de Chineesche troepen bij Woesi tot een tegenof fensief overgegaan om een Japan- schen opmarsch naar Nanking te verhinderen. Volgens Chineesche berichten zijn de Japansche troepen, die Woesi bedreigen, gedwongen terug te wij ken, terwijl verwoede gevechten geleverd worden in Woesjing. De versterking der Chineesche linies heeft het moreel der Chineesche troepen versterkt. De ellende der Chineesche vluch telingen. Ten gevolge van een nieuwe koudegolf is de nood der vluchtelingen in de internatio nale nederzetting te Sjanghai en in de Fransche concessie nog gestegen. In de straten van Sjanghai zijn geduren de de laatste nachten honderden menschen door honger en koude omgekomen. De Japansche generaal Oegaki, lid van den adviseerenden raad der Japansche regeering, heeft tegenover vertegenwoordigers van de buitenlandsche pers verklaard, dat de hou ding van Japan in het ChineeschJapansche conflict niet is veranderd. Hij verklaarde o.a., dat de Japansche regeering volgens het be ginsel „China voor de Chineezen", het Chi neesche volk zelf zal laten beslissen omtrent zijn toekomstigen regeeringsvorm. Pelikaan (heenreis) Vertrek van Aankomst te Singap. 24 Nov. Band. 24 Nov. fheenreis) |,odhp- 24 N°v' |RanE' 24 N°'- (terugreis) !Ra*d- 24 N°v' |Athene 24 Napels 24 Nov. Alex. 24 Nov. Gier ^heenreis) H^ïgreis) |Sin*ap' 24 N0V |RanK 24 XoT' ^heenreis) K* 25 Nov. Daar het militaire optreden van Japan nie! tegen het geheele Chineesche volk is ge-J richt, doch tegen de anti-Japansche comm®. nistische elementen in China, is een oorlogv verklaring niet noodig geweest. Een oorlogy verklaring had bovendien bepaalde interna tionale moeilijkheden mede kunnen brengen Anti-Biïtsclie gezindheid heerscht in Japa slechts in bepaalde kringen en niet onder het geheele Japansche volk. De vijandig» houding jegens Engeland is, naar Oegafc zeide, een gevolg van de overtuiging, da: eenige groote mogendheden China moreel militair terzijde staan, waardoor de beëindi ging van den oorlog wordt vertraagd. Met betrekking tot de binnenlandsche p> litiek wees Oegaki er op, dat een wijziging van het tegenwoordige regeeringsstelsel ii den geest van een totalitairen staat voodoo pig waarschijnlijk niet te verwachten is. Nanking gebombardeerd Japansche vliegtuigen hebben gistere:- middag voor het eerst sedert 26 Septemha de hoofdstad gebombardeerd, tengevolge waarvan schade werd aangericht aan hei museum en het gebouw van de nationale vergadering. m-et do koude koffie uit hun veldkruiken. Groote ontsteltenis onder de officieren, toen bleek, dat Leopold geen veldkruik bij- zich had. De „kleine prins" had het zoo warm en velangde meer dan ooit naar een verfrisschen den teug. De moeilijkheid werd echter opgelost, doordat een soldaat Loriot genaamd, op zijn ruwe mijnwerkersmanier, zijn kruik naar voren schoof met de woorden: „Hier, mon seigneur, neem eens een flinken slok", en zonder eenigen omslag greep de prins den kruik en gaf gevolg aan de uitnoodiging. Loriot was een uitstekend soldaat, maar stond in Charleroi bekend om zijn uiterst roode politieke overtuiging. Ditmaal dronk de zoon van den koning der Belgen echter vol dankbaarheid met den socialistischen mijnwerker. Zoowel de prins als de mijnwer ker beschouwden dit voorval als een alie- daagsch voorkomend geval tusschen twee menschelijke wezens. Eén maand voor den wapenstilstand vond korporaal Loriot den dood in het Duitsche prikkeldraad na den geheelen oorlog te hebben meegevochten. Op 81-jarigcn leeftijd is te Alexandria, een voorstad van Washington, overleden de bet achterkleindochter van George Washington den eersten president van de Vereenigde Staten, nl. mrs. Eleanor Washington IIo- ward. Zij was de laatste afstammeling van de familie Washington van Mount Vernon. Haar vader streed in den burgeroorlog aai den kant der Zuidelijke staten en sneuvel de in 1S61 in den slag van Cheat Moui tain. Van haar vader vertelde zij, dat t' het faminehuis te Mount Vernon moer verkoopen, „aangezien hij er letterliit werd uitgedreven door menschen uit alii deelen van Amerika, die het beroemde hu» kwamen bezichtigen". Het bezit, dat in den tijd van Georn Washington voor een der grootstcn rijksten doorging en waar honderden sla ven werkten, rendeerde niet meer, en ki lonel John Auguste Washington verkoel; het. Dc opbrengst stelde hij geheel k schikbaar voor den strijd der Zuidelijk» staten. Heden ten dage is Mount Vernon, in provincie Fairfax (Virginië) een nationaal monument. Het is een houten gebouw van twee verdiepingen, gelegen aan dt Potomac rivier. MACHTIG SCHEEPSDOK IN AANBOUW TE SINGAPORE. De bouw van een reusachtig droogdok, dat het grootste schip zal kunnen schutten, nadert zijn voltooiing. Het dok krijgt een lengte van 300 en een breedte van 40 meter en is dus 7.60 meter langer en 3.50 meter broeder dan dc „Quecn Mary". Slechts één dok ter wereld is grooter in afmetingen, n.L dat te Southampton. Tegelijk met den bouw van het dok moes ook een vaargeul gegraven worden. Het vol tooien van het werk is nu, naar men vat officiccle zijde verklaart, nog slechts kwestie van weken. De totale kosten vaa den aanleg moeten geschat worden op onge veer elf millioen pond sterling. bouwproducten van elke soort, hout, vetten, geneeskundige gewassen, enz. Brazilië is een der met de zoo begeerde grondstoffen rijkst gezegende landen ter aarde! Brazilië tot nu toe een slecht gefundeerde staat. De tweede factor die gemakkelijk kan lei den tot onderschatting der beteekenis van de jongste gebeurtenissen, is de algemeene onbekendheid met de politieke verhoudingen in Brazilië. Dat vindt overigens zijn oorzaak in het feit, dat de twintig staten van Brazilië tot den jongsten tijd toe slechts heel losjes met elkaar verbonden waren. In de dunst bevolkte gebieden gold dikwijls meer geweld dan recht en eer werkelijk centraal en sterk gtaats-bestuur hetzij dat dit demo cratisch of autoritair was kende men eigenlijk niet in Brazilië. Ieder der bondsstaten dreef zijn eigen po litiek en die politiek was in de meeste gevallen een kwestie van het geweer en van het geld. Zoo bood Brazilië tot op heden min of meer het beeld van een reusachtigen, maatschappelijk sterken, maar slecht georganiseerden staat. Oliviera contra Vargas. In den loop der laatste jaren kwam er uit den kring der politici twee figuren naar voren, waartusschen een openlijke strijd om de macht steeds duidelijker ontbrandde. De eene was de links-radicale leider Armando Oliviera, die ook wel de eenige tegen-candi- dnat kan worden genoemd voor de in Jan. 1938 te houden presidents-verkiezingen. Aan den anderen kant stond de president: Var gas. Sinds het hem in den herfst van 1936 gelukte verschillende opstanden te onder drukken, ziet een groot deel van de bevol king in hem „den sterken man". Leger en vloot staan achter hem. De bedoeling van zijn maatregelen der laatste dagen ligt voor de hand: hij wilde de man zijn die tot een goed georganiseerden staat Brazilië den stoot gaf. De vertegenwoordigers der 20 sta ten werden een locale politiek. In feite werd Brazilië tot nu toe bestuurd door de in den Senaat zitting hebbende ver tegenwoordigers der 20 staten. Zij groepeer den zich niet in het kader van partijen, maar volgens hun staten en het is begrijpelijk, zij een sterk uitgesproken locale polilies voorstonden. Bovendien slaagden de dunner bevolkte staten er nooit in het overwicht te breken van de „drie grooten": Sao Paulo, Minas Gereas en Rio Grando de Sul. De versnipperde kracht moet ge concentreerd worden. De tendenz om de kracht der in maatschappelijk en militair opzicht versnipperde 20 staten te concentree- ren, komt natuurlijk in de toekom stige buitenlandsche politiek van Brazilië tot uitdrukking. Het „koloniale tijdperk" is natuurlijk al lang voorbij en vergeten, maar hoe staat h? nu met den invloed die buitenlandsche sa ten op Brazilië uitoefenen? Ziedaar een fao tor die voor de toekomst van dezen staat van groot belang is. Tot op den huidigen dag zijn er verschil- lende staten die op een vredelievende wijt» invloed in dit land willen krijgen. De in vloed van Engeland, die geruimen tijd voor al in den handel duidelijk was, is min d meer gebroken. Brazilië's vriendschappen. Men kan zeggen dat de beide richt lijnen der Braziliaansche buitenland sche politiek den kant van de twee fascistische staten Italië en Duitsch land eenerzijds en die van Amerika anderzijds uitgaan. Tusschen Brazi lië,, Duitschland en Italië bestaan sinds lang vriendschappelijke be trekkingen. Een groot deel van de overigens nog onbeduidende Braziliaansche vloot werf op Italiaansche werven gebouwd. En dal Hitier zich aangetrokken voelt tot een land, welks president een ovcreenkomstigen b* windsvorm huldigt, ligt eveneens voor band. Maar daar staat, tegenover dat de in vloed van de Vereenigde Staten als belang rijk tegenwicht niet mag worden onderschat! Hoe sterk de financiecle politiek en maat schappelijke samenwerking is, komt duidfr lijk tot uitdrukking in de leening van millioen dollar die de Vereenigde Staten aan Brazilië offreerde. En het is evenzeer begrij pelijk dat de Vereenigde Staten al hun in vloed zullen aanwenden om het grootwordel van een tegenpool te verhinderen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 2