Verkiezing zonder keuze
Journalist in gijzeling
gesteli
Aljechin herovert het
wereldkampioenschap
Geen belastingverlaging
in Noord-Hollenil
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Nanking
brandt!
Over een week gaat de Sovjetburger stemmen
Tsjang Kai Sjek vlucht
Euwe qaf 25ste partij na 43 zetten op
Slaats-Pellenaars winnen de
WOENSDAG 8 DECEMBER 1837. 81e Jaargang. No. 10139
Uftgow* ów N.V. v.k Troponon Co.
Ingenieurs, arbeiders, acteurs
en melkmeisjes op de candida-
tenlijst.
De laatste week voor de verkiezin
gen in Rusland is aangebroken en
de verkiezingscampagne in Moskou
is druk aan den gang. A.s. Zondag
moeten de meer dan 1100 afgevaar
digden voor de beide Kamers van
het nieuwe parlement worden geko
zen. Op eiken hoek van de straat in
Moskou ziet men groote banieren
en spandoeken, waarvan de roode
kleur schei afsteekt bij de pas ge
vallen sneeuw. „Iedereen naar de
stembus". „Onze stem voor onzen
beminden Stalin", „12 December,
groote dag voor het socialistische
yaderiand", kan men lezen.
Propaganda overal.
De voorbereiding van de verkiezing is ge
ëindigd. Alle candidaten zijn benoemd, al
tijd zonder tegencandidaten, en de verkie
zingscampagne is, volgens het Hsb., niets
anders meer dan liet opjagen van de kie
zers naar de stembus. Daarbij wordt elk
propagandta-middel gebruikt: openbare ver
gaderingen, huisbezoek, parades over straat
met muziek en spandoeken, en radiopraatjes
van de daken van de huizen af tot in de ho-
ifcelkaimers en de spoorwegcoupés toe.
Er is nog geen groote openbare vergade
ring belegd voor de aanprijzing van de 12
candidaten die Moskou zal afvaardigen
(Stalin is één van hen,) maar Maandag
en Dinsdag zijn vrije dagen geweest, en het
volk heeft dus tijd genoeg gehad zich naar
de talrijke kleine straatvergaderingen- te
begeven, of, wellicht een doeltreffender pro
pagandamiddel, bezoek aan huis te ontvan
gen van partijleden die komen uitleggen
hoe, waarom en waar gestemd moet worden
Koude en stilte.
De koude die heden heerscht geeft Moskou
een merkwaardig stillen aanblik. De winkel
ruiten zijn met luiken bedekt, en de ruiten
van de trams wit bevroren. De Moskovieten
hebben zware bonten jassen aangedaan en
astrakan-mutsen of sjaals over de ooren ge
trokken. Zij verzamelden zich rond sprekers
(„agitators" worden die genoemd), die
meestal op een vrachtauto staan te oreeren.
In de buurt staat vaak een andere vracht-
auo waar warme spijs te koop is en welke
versierd is met een spandoek: „Dank aan
Stalin, die ons het leven zoo vroolijk maakt."
Des avonds biedt Moskou een prachtigen
aanblik. De sneeuwvlokken jagen over het
Roode Plein, dat onder strijklicht is gezet, en
leggen zich op de takken van de rijen denne-
boomen aan den voet van de lichtgele muren
yan het Kreml.
Elke bizarre koepel va» de kathedraal
van St. Basilius is overdekt met een witte
muts van sneeuw. Boven de lichte muren
van het Kreml ziet men de verlichte ven
sters van de regeeringsgebouwen en daar
boven weer, lichtend in den grijzen hemel,
twee reusachtige sterren met vijf punten,
pas aangebrachte toevoegingen aan dit
décor voor „Boris Godoenov".
Om den hoek, op het Sverdlovsk-plein,
staat een dichte menigte in de sneeuw, en
kijkt naar een troep artisten die een dans
voorstelling in de open lucht geeft. De
artisten draaien en springen, en hun be
vroren adem stijgt telkens als een vreemd
soortige pluim op in het strijklicht. Hoog
boven alles .leest men in statige roode né-
on-letters in Russisch schrift: Drink To
matensap".
Stembiljet met één naam.
Dit is het uiterlijk van wat de bladen noe
men „verkiezingen voor het zegevierend so
cialisme en waarachtige democratie."
Velen in Rusland hadden verwacht
dat er keuze zou zijn tusschen eeni-
ge candidaten. De kiezer krijgt ech
ter een stembiljet met slechts één
naam er op, en een ander stembil
jet weer met één naam, resp. voor de
beide huizen van het nieuwe parle
ment. Indien de kiezer het met deze
benoemingen eens is, doet hij niet
anders dan beide briefjes in de stem
bus werpen. Indien hij het niet eens
met één van de candidaten is, moet
hij dien naam doorstreepen en even
tueel kan hij beide namen doorstree
pen. In officieele kringen wordt
verklaard, dat niemand het niet eens
is met de fundamenteele politiek van
Rusland, zoodat het niet noodig is
keuze te geven van candidaten.
Wanneer men daartegen aanvoert, dat dc
bevolking een anderen candidaat dan de
genoemde liever zou zien wegens betere
plaatselijke kennis, krijgt men het ant
woord dat de kiezers dan maat moeten
wachten tot die candidaat in den plaatse
lijken raad gekozen kan worden.
Er. is één ding ten gunste van deze ver
kiezingen, namelijk dat de candidatenlijst,
afgezien van de namen van de leidende per
sonen, vele jonge mannen en vrouwen be
vat die in de afgeloopen drie jaren een re
putatie hebben gekregen wegens hun ini
tiatief in politieke en industrieels aangele
genheden. Op de lijst kan men vertegen
woordigers van alle takken van bedrijf vin
den, van ingenieurs en arbeiders af (onder
wie bijvoorbeeld Stachanov) tot acteurs,
melkmeisjes en bekende leden van de intel-
ligentia toe. De Sowet-regeering schijnt er
op uit te zijn een Sowjet van alle talenten
te scheppen.
Wilde Burgemeester van Den
Haag geheime bron niet noemen
Journalistenkring zegt: beroeps
plicht.
Gisterochtend is de heer C. L.
Hansen, verslaggever van „Het Va
derland", die door den rechter-com-
missaris als getuige werd gehoord
in een strafzaak, in gijzeling gesteld
omdat hij weigerde de bron van zijn
berichten te noemen.
Naar wij vernemen zou deze zaak zich als
volgt hebben toegedragen:
Op 20 September is er een geheime ver
gadering van den gemeenteraad gehouden
over de in deze geheime vergadering be
handelde kwesties zou de heer Hansen in
lichtingen hebben gekregen, welke hij in
het blad, waaraan hij verbonden is, heeft ge
publiceerd. Volgens deze publicatie zou in
bedoelde geheime vergadering critiek zijn
uitgeoefend op het beleid van den directeur
van het gemeentelijk electrisch bedrijf en
voorts ter sprake zijn gekomen de kwestie
van het stroomleveringscontract met Rotter
dam en het contract met de gemeente Rijs
wijk.
De burgemeester wenschte te weten van
wie deze inlichtingen «it de geheime ver
gadering afkomstig waren.
De heer Hansen weigerde echter elke in
lichting daaromtrent te geven.
De burgemeester heeft daarop in een vol
gende geheime raadsvergadering aan de le
den, die aanwezig waren, de vraag gesteld
of zij inlichtingen over het in de vorige
vergadering behandelde hadden verstrekt.
Allen gaven een ontkennend antwoord. Aan
de niet-aanwezige leden van den raad heeft
de burgemeester dezelfde vraag schriftelijk
gesteld. Ook van deze kwam een verklaring
dat zij niet de bedoelde inlichtingen hadden
verstrekt.
De burgemeester heeft toen een aanklacht
bij de justitie ingediend tegen het onbeken
de raadslid, dat zijn ambtsgeheim geschon
den zou hebben, door mededeelingen uit de
geheime vergadering te doen.
Deze kwestie bevindt zich thans In het sta
dium van gerechtelijk vooronderzoek. De
iheer Hansen is eenige malen als getuige
door den rechter-commissaris gehoord, doch
heeft zich steeds op het standpunt gesteld,
dat hij zijn zegsman niet wenschte te noe
men. Ook gisterenochtend werd hij door den
rechter-commissaris verhoord en na dit ver
hoor werd hem medegedeeld, dat hij. in ver
band met zijn weigering om als getuige in
een strafzaak, inlichtingen te verstrekken, in
gijzeling werd gesteld..
Het bestuur van den Nederlandschen jour
nalistenkring heeft het volgende telegram
aan de Arrondissementsrechtbank te 's-Gra-
venhage gezonden:
De Nederlandsche Journalistenkring, met
leedwezen kennis genomen hebbende van het
feit, dat de journalist C. L. Hansen wegens
het zich verschoonen van getuigenis omtrent
de bron van een mededeeling in zijn blad,
door uw college in gijzeling is gesteld, brengt
eerbiedig onder de aandacht van uw colle
ge, dat naar de meening van den Nederland
schen Journalistenkring de journalist, die de
eer van zijn beroep wil hoog houden, uit
hoofde van dat beroep tot geheimhouding
van den naam van zijn zegsman verplicht is.
Derhalve verzoekt de Nederlandsche Jour
nalistenkring u eerbiedig bij uwe verdere
overwegingen een voor den betrokkene gun
stige beschikking te willen nemen.
Prins Bernhard's hoofd
pijn bijna geweken
De particuliere secrtaris van Z.K.H. Prins
Berahard, Jhr. Mr. C. Dedel, verstrekte ons
het volgende communiqué:
„De hoofdpijn, die Dinsdag wat he
viger opkwam, is heden na een rus-
tigen nacht, bijna geweken. Prins
Bernhaixl blijft niettemin al dien
tijd opgewekt en belangstellend voor
zoover hem diat vergund is.
De toestand van den hofjager Spek
blijft normaal."
Dit nummer bevat 8 pagina's
Zijn toestel door Japanners
achtervolgd
De Chinecsche dictator Tsjang-
Kai-Sjek is uit Nanking gevlucht
Japansche vliegtuigen hebben het
driemotorige snelle verkeerstoestel
achtervolgd, waarmede de maar
schalk, zijn vrouw, eenige generaals
en de Australische adviseur van
den generalissimus vertrokken. Zoo
wel het achtervolgde toestel als
de jachtmakende vliegtuigen haal
den het uiterste uit hun machines,
maar geleidelijk wist het verkeers
toestel, dat op een gegeven oogen-
blik bijna achterhaald was, den af
stand tusschen zichzelf en de ach
tervolgers grooter te maken, tot de
jacht eindelijk boven Anking, de
hoofdstad van Anwei, opgegeven
werd.
De weg terug.
De vooruitgeschoven Japansche troepen
hebben hun opmarsch aan den rand van
Nanking eenigen tijd moeten staken daar de
Chineezen weerstand zijn gaan bieden. In-
tusschen ziet men in hot vertrek van Tsjang
Kai-Sjek een teeken, dat het niet in de be
doeling ligt langer werstand te bieden dan
noodig is om den terugtocht te dekken.
De terugtocht zou hoofdzakelijk in Zuid»
westelijke richting geschieden langs den
rechteroever van de Jangste, d.w.z. naar Oe
hoe, hetgeen den tegenaanval verklaart, die
de Chineezen de laatste dagen hebben onder
nomen in het gebied van Kwawgte om den
Japanschen opmarsch naar het Westen te
stuiten, welke dreigde dein terugtocht uiit
Nanking naar Oehoe onmogelijk te maken.
Nanking en Tsjinkiang in vlammen
Voor het eerst in zijn lange ge
schiedenis staat Nanking op het
punt in vreemde handen te vallen.
Voordat zij zich terugtrekken, heb
ben de Chineezen vandaag de stad
op verscheidene punten in brand
gestoken en het munitiedepot, de pe
trol eum opslagplaatsenhet vlieg
veld, met de hangars en werkplaat
sen, zijn gisteren stelselmatig ver
woest.
Van tijd tot tijd weerklonken schoten,
hetgeen een teeken was, dat plunderaars
door een kogel verhinderd werden, hun
voornemens tot uitvoering te brengen.
Bij het aanbreken van den dag hebben
alle ChinecscTie vliegtuigen de hoofdstad
verlaten op weg naar de nieuwe basis in
het binnenland, terwijl de beschadigde ma
chines, die niet op tijd gerepareerd konden
worden, vernietigd werden.
Men vreest, dat de mooie regeeringsge
bouwen, die het beste van de Oostersche
en Westersche architectuur in zich verceni-
gen, eveneens door het vuur verwoest zul
len worden, voordat de Chineesche strijd
krachten zich voorgoed terugtrokken.
Uit Tsjinkiang komen reizigers melden,
dat de geheele 150.000 zielen tollende bevol
king van deze eens bloedende verdragsha-
venstad over de rivier is gevlucht, en dat
de terugtrekkende troepen de stad in brand
hebben gestoken.
Delbos in Roemenië
Delbos, de Fransche minister van buiten-
landsche zaken, heeft afscheid genomen van
de Poolsche regeering en is doorgereisd naar
Roemenië. De trein, waarmede Delbos en zijn
gevolg op weg zijn naar Boekarest, is gister
avond te Opaseni de Roemecnsche grens ge
passeerd.
Vanochtend wordt de trein te Boekarest
verwacht.
De Fransche staatsman is op alle stations
die hij op zijn weg naar Boekarest voorbij
kwam, op hartelijke wijze begroet.
De 25ste partij van de revanche
match om het wereldkampioenschap
schaken tuschen dr. Euwe en dr.
Aljechin, welke gisteravond in de
kleine zaal van den Dierentuin
werd voortgezet, is door dr. Euwe
na 43 zetten opgegeven. Dr. Alje
chin heeft door deze overwinning
15V2 punt behaald, een aantal, dat
dr. Euwe niet meer kan bereiken.
Hierdoor is de beslissing gevallen.
Aljechin heeft met klinkende cij
fers den titel van wereldkampioen,
welken hij in 1935 tegen Euwe ver
loor, heroverd; een feit, dat op zich
zelf reeds belangrijk ls, omdat in
de schaakgeschiedenis het nog nim
mer is voorgekomen, dat een ont
troonde koning opnieuw de hoogste
waardigheid deelachtig werd.
Behalve de verschillende matches om het
wereldkampioenschap speelde Aljechin nog
14 tweekampen, waarin in 1927 tegen Euwe
(Amsterdam), waarvan bet resultaat was
plus 3, min 2, en 5 remise.
Als blindspeler wordt Aljechin als de
beste der wereld beschouwd.
Wie zal de nieuwe tegenstander
om den titel zijn?
Thans na de herovering van het we
reldkampioenschap rijst de vraag, hoe in de
toekomst een nieuwe match om den titel
tot stand zal komen en wie de tegenstander
van Aljechin zal zijn.
Aljechin zelf verklaarde dat hij van mee
ning was, dat eigenlijk Capablanca het
meeste recht had.
Maar de match om den titel zal wel niet
eerder dan 1939 plaats hebben.
Het oordeel van Aljechin en
Euwe over de match. Ik zal
nooit meer spiritualiën gebrui
ken, zegt de nieuwe wereldkam
pioen.
Aljechin was van meening, dat Euwe tot
en met de 20e partij zeker niet beneden zijn
vorm van 1934 heeft gespeeld.
Met volle ernst heeft dr. Aljechin ver
klaard, dat hij in den vervolge nimmer spi
ritualiën tot zich zal nemen. Zijn levenswij
ze voor en tijdens de match is hem uitste
kend bevallen, zoodat hij gemakkelijk dit
besluit heeft kunnen nemen.
Euwe kon ons mededeelen, dat hij de eer
ste vier of vijf jaren er niet aan zal denken
een eventueele match om het wereldkam
pioenschap te spelen.
Dr. Aljechin wordt gehuldigd.
„Ik ben blij de eerste te zijn,
U te feliciteeren".
Nauwelijks was de partij beëindigd en
had dr. Euwe zijn tegenstander de hand
geschud met de woorden: ,jk ben blij de
eerste te zijn, U te feliciteeren, of de hul-
EERBERICHT
DB BILT S BINT i
Verdere vooruitzichten: Tempe
ratuur om het vriespunt tot
lichte vorst, met kans op
sneeuw.
Verwachting: Zwakke tot mati
ge. Zuidoostelijke tot Ooste
lijke wind, nevelig tot zwaar
bewolkt, waarschijnlijk eeni
ge sneeuw of regen, tempe
ratuur om het vriespunt.
„Verhooging van subsidies gaat
vóér belastingverlaging", meent
de heer De Miranda.
De salarissen van het provinciaal
personeel.
Streekplan bepleit
ALJECHIN.
diging van den nieuwen wereldkampioen
nam een aanvang.
Mr. Levenbach, voorzitter van het Euwe
Aljechin-comité. was de eerste die het
woord voerde. Spr. getuigde o.m. namens
de geheele schaakwereld, van de groote be
wondering voor het genie van den over
winnaar en het diepste respect voor de on
vergelijkelijke wilskracht door hem aan den
dag gelegd.
Nadat de heer van Harten namens den
Kon. N'ed. Schaakbond een krans had over
handigd en de heer Sijtboff Jr. den nieu
wen wereldkampioen in het Russisch had
toegesproken, heeft dr. Aljechin het woord
gevoerd.
Tot slot heeft dr. Euwe een korte speech
gebonden, waarin hij z'n tegenstander van
harte geluk heeft gewenscht met de her
overing van den titel*
Gisteren kwamen, in een bijeenkomst te
Haarlem van de Prov. Staten van Noord-
Holland, belastingen, subsidies en saürissen
ter sprake.
De heer Klaas de Vries, v.d., keurt, een
motie van de communisten, om de salarissen
van het provinciaal personeel met 5 te
verhoogen, af, omdat de Provincie niet be
sluiten van dien aard kan nemen zonder me
dewerking van de regeering.
De heer De Miranda, s.d., meent, dat ver*
hooging van subsidies vooral aan instellin
gen met sociale doeleinden, dient vooraf t
gaan aan verlaging der belastingen.
De totstandkoming van 'n streek
plan, voornamelijk voor het ge
bied om het Noordzeekanaal, acht
spr. van zeer veel belang. De ont
wikkeling van de industrie in dat
gebied gaat ook de provincie aan.
De heer De Jong Schouwenburg (C. H.)
noemde het juist, dat Ged. Staten de be
lastingen nog niet willen verlagen. Is het
wel zeker, craagt hij, dat het laagste punt
van de crisis bereikt is?
Volgens den heer Seegers (C.P.) kan een
salarisverhooging van 5 worden toege
kend en de subsidies kunnen weer verhoogd
worden.
De heer Lambooij (R.K.), wil thans niet
op belastingverlaging aandringen.
Mevr. BoissevainPijnappel (V.B.), en de
heer Meijer (S.D.), dringen er op aan, de sa
larissen van het personeel der prov. zieken
huizen niet te verlagen.
De vergadering werd verdaagd tot Woens
dagmorgen half tien.
Utiehetuien
Zesdaagscbe van Kopenhagen
Van Schijndel-v. d. Broek op do
derde plaats.
De Zesdaagsche van Kopenhagen
is een groot Hollandsch succes ge
worden. Want niet alleen legde ons
favorietenkoppel Slaats-Pellenaars
beslag op de eerste plaats, maar bo
vendien zorgden onze landgenooten
Van Schijndel en v d. Broek voor
een verrassing door op de derde
plaats te eindigen.
Toen gisteravond de koppels Slaats-Pel
lenaars en BillietBuyssc samen aan den
kop lagen en de Belgen een puntenvoor-
sprong hadden veroverd, moesten de Hol
landers dus een ronde uitloopcn om deze
Zesdaagsche te winnen. Voor hen was dit
evenwel geen bezwaar. Zij zetten alles op
alles en inderdaad bleek geen der andere
koppels tegen deze oer-kracht bestand. De
ronde werd gewonnen.
Hoe ook Billiet aan zijn stuur rukte, hoe
Buysse op zijn pedalen stampte, het was
alles- tevergeefs: Slaafs en de Pel hand
haafden hun voorsprong.
De eindstand luidt:
1 SlaatsPcllenaars, 376 p. Op 1 ronde:
2 Billiet—Buysse, 422 p. Op 2 ronden: 3 v.
Schijndel—v. d. Broek, 261 p. Op 5 ronden:
4 Falck Hansen—Schön, 493 p. 5 Grundahl—
Stater 378 p., 6 ChristensenDekuysscher
273 p. Op 6 ronden: 7 GuiimbretièreDan-
neels, 95 p. Op 10 ronden: Petcrsen.Ras
museen, 186 punten.
