Aannemers vormen een
monopolistische combinatie
Wieringermeergronden
worden nog niet verkocht
Friezen slichten vereeniging
naast S.D.A.P.
Nederland heeft voor
70 jaren brandstof!
Schuld Verkeerstonds
loopt op tot 250 millioen
De ijdelheid gestraft
Vrijheidsbond ijvert voor
nationale bedrijfsraden
Postvluchten op Indië
De Paus maakt zich
ongerust
„Aldabi" als verloren
beschouwd
In tijden van oorlog kunnen wij
het landsvcrbruik beter dekken
dan In 1914.
Gisteren is te Maastricht de jaarlijksche
vergadering gehouden van den Raad van
bestuur van het Economisch Technologisch
Instituut in Limburg met de leden van. de
Commissie van Bijstand van deze instelling.
In deze bijeenkomst, welke gepresideerd
werd door den commissaris der Koningin in
de provincie Limburg, mr. dr. W. G. A. van
Sonsbecck, heeft mr. dr. ir. W. van Water
schoot van den Gracht, hoofd van het
Staatstoezicht op de mijnen, een rede ge
houden over het onderwerp: „Onze Limburg-
sche mijnbouw, zijn ontwikkeling cn toe
komst".
In geheel Zuid-Limburg acht spr.
nog thans een ontgin haar te achten
voorraad aanwezig van pl.m. een
milliard ton; dus hij een gemiddelde
jaarproductie van 15.000.000 ton
(thans pl.m. li.000.000), genoeg voor
ongeveer 70 jaren
In den laatsten tijd hoort men, aldus spr.,
dikwijls praten over de uitputting onzer mij
nen. Inderdaad, kool groeit niet en een mijn-
veld kan niet jaar in jaar uit, telkens weer
productie blijven geven als een goedver
zorgde akker.
Wij hebben er reeds één, de mijn Neuprick,
die in 1904 gesloten werd. Het oogenhlik,
waarop een mijn verlaten wordt, hangt vaak
van nllcrlei conjunctuur- of technische om
standigheden af. die zeer moeilijk precies te
voorzien ziin. Het kan nog vijftien tot twin
tig jaren duren, misschien ook vroeger ge
schieden, dat een onzer rnndmijnen voorgoed
do schachten moet sluiten. Nog moer dan
zeventig jaren zal er echter mijnbouw zijn
in Zuid-Limburg. Er is allerminst reden,
zich nu reeds daarover bezorgd te maken,
maar een wijs landsbestuur moet met de
toekomst rekening houden.
Met li.000.000 ton kolen dekken
wij goed het landsvcrbruik, m.a.w.
als weer eens zooals in don we
reldoorlog imnort wordt afgesne
den, kunnen wij heter dan toen in
onze behoeften voorzien (in 1914
1917 was onze eigen productie nog
geen 3.000.000 ton, nog geen 30 pet.
van het verbruik).
De vraag is opgeworpen, of wij thans reeds
zoo ver zijn, dat aan zekere voorbereidende
maatregelen anndacht behoort tc worden
geschonken betreffende dc ontginning van
de Teel. Dit punt zal vermoedelijk spoedig
door den minister van Waterstaat worden
besproken.
Wederom militaire vlieg
tuigen afgeleverd
Gistermiddag heeft de N.V. Koolhoven
Vliegtuigen fabriek wederom een aantal mi
litaire vliegtuigen afgeleverd aan de lucht-
vaartnfdeeling Ie Socsferbcrg. waartoe oen
aantal officieren naar hot vliegveld Waal
haven was overgekomen.
De officieren hebben de drie F.K. 51 toe
stellen naar het vliegkamp tc Socstcrborg
overgebracht.
De aflevering van Koolhovcntocstellcn
vindt een gestadigen voortgang.
De drooglegging van den N.0. Polder
De minister dreigt met uitvoe
ring'der werken in eigen beheer
Bij het werkplan van den Nrd.
Oostelijken Pokier is het tempo
zoodanig bepaald, dat prijsverhoo-
ging, in het bijzonder van materia
len, tengevolge van de uitvoering
niet te zeer te duchtein zou zijn cn
anderzijds, dat het in cultuurbren
ger van de drooggevallen gronden
aan de orde zou komen op een tijd
stip, dat daarvoor de in de Wie
ringermeer geschoolde krachten be
schikbaar gesteld zullen kunnen
worden, aldus de Mem. van Antw.
op de begrooting Zuiderzee fonds
voor 1938.
Deze overwegingen komen den minister
juist voor, zoodat hij zich aan het voor
genomen werkplan voorshands zou willen
houden. Intusschen erkent ook hij het be
lang van het spoedig verkrijgen van nieu
wen cultuurgrond.
Belangen van de scheepvaart.
De nadere uitwerking van voorziening in
de belangen van de sohcepvaart bij den
aanleg van den Noordoostelijken Polder is
nog in studie bij den dienst der Zuiderzee
werken. Zoolang hem dienaangaande geen
voorstellen zijn gedaan, moet de minister
zich zijn oordeel voorbehouden.
Verhooging der baggerprijzen.
De „Centrale Baggerbedrijf" is uiteraard
bij de uitvoering dor Zuiderzeewerken be
trokken, doch niet op andere wijze dan dit
bij de overige baggerwerken 't geval is. De
werkzaamheid dezer vereeniging heeft tot
verhooging dei- baggerprijzen geleid. Voors
hands meent de minister te dien opzichte
een afwachtende houding te kunnen aan
nemen.
Een combinatie van aannemers
gevormd.
Een achttiental aannemers heeft
onder leiding van de M.U.Z. een com
binatie gevormd, welke naast de
„Centrale Baggerbedrijf" staat, met
het doel gezamenlijk Zuiderzeewer
ken aan te nemen. Aangezien de
meeste aannemers, die dergelijke
werken uitvoeren, zich bij de com
binatie aansloten, kan daarin inder
daad een poging tot vorming van
een monopolie worden gezien. Ook
de minister zou het ten zeerste be
treuren, indien het optreden van de
combinatie zou moeten leiden tot
uitvoering van werken in eigen be
heer of door buitenlanders.
In hoeverre uit de monopolistische posi
tie, welke dc combinatie tracht in te nemen,
gevaar dreigt, zal bij het uitgeven van ver
dere werken in de volgende jaren blijken.
Dit jaar zijn inderdaad do drie in uitvoering
zijnde vakken van den dijk van den Noord-
Oostelijken polder uitgegeven aan buiten de
combinatie staande Ncdcrlandsche aanne
mers. De onderhandelingen over het uitge
ven van het vierde vak werden opgeschort,
omdat, het te laat in het wcrkscizoen was
geworden om nog dit jaar met de uitvoering
aan te vangen. Het uitgeven van dit vak zal
weldra weder ter hand worden genomen.
Grooter deel der uitgaven zal
uit den gewonen dienst worden
gekweten.
Per 31 Dec. 1937 zal de kapitaaldienst van
de begrooting Vcrkeersfonds 1938 vermoe
delijk een totaal aanwijzen van f35.906.000.
Voor 1938 is volgens de Mem. van Antw. op
de begrooting van het Vcrkeersfonds 1938,
een bedrag van f 34.745.000 noodig.
Ni 1938.
Voor aanleg van wegen cn wegvakken
op het Rijkswegenplan voorkomende is na
1938 vermoedelijk rond 130 millioen gulden
noodig. Voor voltooiing van in aanleg en
verbetering zijnde waterwegen rond 50 mil
lioen gulden.
Onder de landwegen zijn om het
overzicht te vereenvoudigen niet op
genomen de bruggen over de grootc
rivieren, waarmede een kapitaal van
rond 60 millioen gulden gemoeid en
waarvan de financiering geschiedt
uit de extra heffing op benzine gedu
rende 10 jaar cn 'n jaarlijksche uit-
keering uit den gewonen dienst van
liet vcrkeersfonds van 2/-S millioen
gulden.
Indien geen andere nieuwe werken wor
den aangevat, dan die, waarop hierboven is
gerekend en deze werken geheel uit den ka
pitaaldienst werden gefinancierd, zou. de
schuld in totaal kunnen oploopen tot rond
Z50 millioen gulden.
In hoeverre van de mogelijkheid tot hel
brengen van de uitgaven op den kapitaal-
dienst wordt gebruik gemaakt, hangt van
de omstandigheden af. Wanneer het. zoo
als in deze tijden, noodzakelijk is vele en
kostbare werken als hiervoor bedoeld uit te
voeren om een achterstand op het gebied
van den wegen- en bruggenbouw in te ha
len en ook om dc omvangrijke werkloos
heid te verminderen, terwijl daartegenover
de middelen niet zoo ruim vloeien als in
tijden van welvaart, zal men er toe moeten
komen belangrijke uitgaven ten laste van
den kapitaaldienst te brengen.
Indien hiermede werd doorgegaan zonder
zich rekenschap te geven van het feit, dat
rente cn aflossing zullen moeten worden
opgebracht, zou inderdaad van een inflatie-
politiek kunnen worden gesproken. Zoodra
de omstandigheden dit. toelaten, zal een
grooter deel der uitgaven uit den gewonen
dienst worden gekweten.
Een, twee, drie, klaveraas 1
Twee beruchte flesschentrekkers
veroordeeld.
De gebroeders L. II. L. en G. L. moesten
gisterochtend voor den Haagschen politie
rechter verschijnen, omdat zij in een cafétje
te Sassonheim gelegenheid tot hazard-spel
zouden hebben gegeven en wel tot het spel:
„Een, twee drie... klaveraas".
Beide verdachten ontkendon dit feit per
tinent. Zij ontkenden alles, wat hun met be
trokking tot deze zaak gevraagd werd, cn
daardoor ontkenden ze wel wat teveel. Ze
zouden op den bewusten Zondag zelfs hcele-
maal niet in het cafétje zijn geweest, maar
die ontkenning was heel verdacht, want ze
waren door twee getuigen gezien.
Uit het getuigenverhoor kwam ook wel
voldoende vast te staan, dat zij gelegenheid
tot het snel hadden gegeven en de officier
van justitie zeide in zijn requisitoir, dat,
hoewel verdachten zich van den domme
hielden, men hier rtiet een paar beruchte
flesschentrekkers te doen had, die overal,
waar zij konden, slachtoffers probeerden te
•naken.
Spr. vroeg den maximum-eisph. welken de
nolitiererliter kon toewijzen, n.1. zes maan
den gevangenisstraf.
Conform dezen eisch luidde het vonnis.
Korporaal in sergeants-uniform.
De 23-jarige G. V. te 's-Graven-
hage, die im militairen dienst tot
den rang van korporaal was opge
klommen, heeft blijkbaar gemeend,
dat een sergeants-uniform hem beter
zou staan en heeft zulk een uni
form bij een kleermaker laten ma
ken.
Bij verschillende gelegenheden heeft hij
het uniform ook werkelijk aangetrokken.
Hiermee heeft hij evenwel een strafbaar
feit gepleegd en daar dit geschied was in
den tijd, dat hij met groot verlof was, had
dit feit hem voor den burgerlijken rechter
cn wel, don Haagschen politierechter, ge
bracht
„Ik heb het uniform voor een voordracht
op een bruiloft aangetrokken" was zijn ex
cuus thans, maar dat klopte in het geheel
niet met zijn verklaringen voor de politic,
waar hij van de bruiloft met geen woord
gerept had.
Ook bij zijn baas heeft hij.zich met het
sergeants-uniform getoond en die heeft nog
gezegd: „Nou, dat heb je flink gedaan".
Voorts bleek, dat verdachte zich vroeger
al eens aan verduistering en oplichting had
schuldig gemaakt.
„Het ligt hoelomaal in uw lijn de men-
schen te bedriegen", zeide de polilierechter
en legde verdachte, na een eisch van G weken
een gevangenisstraf van één maand op.
In de eerste winterconferentie, welke de
Bond van Jong-Liberalen Zondag te 's-Gra-
venhage heeft gehouden, werd het door
prof. W. C. W. de Vries ontworpen wets
voorstel behandeld, strekkende tot het in
stellen van nationale bedrijfsraden voor 't
distributiewezen, voor het verkeerswezen,
voor den landbouw, voor den handel cn
voor de nijverheid.
Prof. de Vries lichtte op deze vergadering
dit wetsontwerp toe. De nationale bedrijfsra
den zouden bepaalde bevoegdheden op eco
nomisch gebied moeten verkrijgen tot hulp
zoowel voor de regeering als voor het par
lement.
Deze nationale raden staan hoven de be
drijfsraden dio zich immers tot één bedrijf
moeten beperken.
Spr. ver! rouwde dat het voorstel ook in
den Vrijheidsbond een voorwerp van onder
zoek zou uitmaken, nadat het rapport van
de commissie van Lidth de Jeude zou zijn
gepubliceerd cn aangenomen.
Een motie om dit onderwerp ook in den
Vrijheidshond te doen bcstudeeren, werd
met algemeene stemmen aangenomen.
Door bestelauto aangereden
Wielrijder gedood.
Een ernstig verkeersongeluk had gister
middag te circa 3 uur op dc van Alkemade-
laan te Den Haag plaats, tengevolge waar
van een man, die daar fietste, dermate werd
gewond, dat hij in het ziekenhuis Bronovo
is overleden.
Op genoemd tijdstip reden op de van Al-
kem adel aan achter eikaar een wielrijder en
een bestelauto. De wielrijder wilde op een
gegeven moment links afslaan, teneinde de
van Soutelandolaan in te rijden. Vermoede
lijk heeft hij te laat oen teeken gegeven,
want hoewol de chauffeur van de bestelauto
een aanrijding trachtte te voorkomen door
krachtig te remmen, kon hij toch niet ver
hinderen, dat de wielrijder onder dc auto
geraakte.
In zorgwekkendon toestand werd het
slachtoffer naar Bronovo gebracht, waar hij
direct na aankomst aan dc verwondingen
is bezweken*
MINISTER ZAL BIJ DE UITGIFTE
MET HET KLEINBEDRIJF REKE
NING HOUDEN.
Omtrent de wijze, waarop de staatsexploi
tatie, van de Wieringermeer en de proefpol-
der nabij Andijk zal worden uitgevoerd, kan
de minister blijkens de Mem. van AntwooifJ
op de begrooting Zuiderzeefonds 1938, nog
geen mecledeelingen doen. De leiding van
die exploitatie berust bij den in te stellen
raad. Deze zal derhalve de organisatie be-
hooren te regelen. Bij de uitgifte van de
gronden in de Wieringermeer wordt er re
kening mede gebonden, dat met de hier be
doelde staatsexploitatie in 1938 een aanvang
kan worden gemaakt.
Vervreemding van gronden in de Wierin
germeer kan thans nog niet aan de orde wor
den gesteld. Wanneer het oogenblik voor
verkoop van gronden is aangebroken, zal de
regeering aan de belangen van de zittende
pachters aandacht schenken.
De minister werkt er toe mede, dat bij de
uitgifte van gronden ook aan het kleinbe
drijf een plaats wordt ingeruimd. Hij meent
evenwel, dat de grootte der bedrijven over
het algemeen zoo moet zijn, dat een gezonde
exploitatie van het bedrijf mogelijk blijft.
Tot en met 1935 kostte de inpol
dering rond 71 millioen gulden.
Tot 'Cii met 1935 is aan de drooglegging
van de Wieringermeer, met inbegrip van de
bijkomende kosten, totaal ten laste gelegd
f 75.976.259.
Tegenover de uitgaven staan inkomsten
tot een totaal bedrag van rond f4.720.000 uit
de droogmaking en tengevolge van toeval
lige baten, zoodat tot ultimo 1935 een bedrag
van rond 71 millioen gulden beschikbaar
is gesteld. Tot een lateren datum staan de
uitgaven nog niet vast.
Een afzonderlijke begrooting
voor het Openbaar Lichaam.
Het ligt in het voornomen te bevor
deren, dat de wet tot instelling van
een Openbaar Lichaam voor de Wie
ringermeer spoedig, zoo mogelijk
reeds op 1 Januari 1938, in werking
zal treden.
De voorbereidingen daartoe worden ge
troffen. De wet eischt voor het Openbaar Li
chaam een afzonderlijke begrooting, welke
bij de wet moet worden vastgesteld. De mi
nister stelt zich voor daarbij de financiering
van de werken nader te overwegen.
Gevolg van de kwestie-Kiès.
Comité Anema te Leeuwarden
bijeen.
Zondagochtend is te Leeuwarden het co
mité Anema, dat oppositie tegen de S.D.
AP- voert, inzake de kwestie Kiès, bijeen
gekomen in een eigen gewestelijke verga
dering. In deze bijeenkomst werd de hou
ding vastgesteld welke m enin de toekomst
zal aannemen.
Aanwezig waren 250 afgevaardigden uit
pl.m. 125 plaatsen, waar werkgroepen zijn
gevestigd, allen uitsluitend S.D.A.P.-ledcn.
Tevens was aanwezig een deputatie uit
Amsterdam onder leiding van den heer A.
Dannenberg.
In de huishoudelijke zitting, welke aari
de openbare bijeenkomst voorafging, werd
met algemeene stemmen een resolutie aan
genomen. waarin wordt gezegd, dat binnen
het raam der Partij geen middelen meer
aanwezig zijn om tot de noodzakelijk ge
bleken reorganisatie te komen.
Besloten werd, het Comité-Anema
o.a. te machtigen de vereeniging
„Het. vrije woord" ie constitueeren
en op korten termijn een ontwerp
organisatie aan de leden voor te
leggen, het tegenwoordige comité
uit te breiden tot een „Gewestelij
ke Raad" en uit dien gcwestelijken
raad werkcommissies te vormen.
De heer Anema, voorzitter van het Frie-
sche comité, gaf in zijn openingswoord in
de openbare bijeenkomst, die door vele
honderden werd bijgewoond een uitvoerige
uiteenzetting van alles, wat er tot op de
zen dag is voorgevallen.
Spreker aarzelde niet te verklaren, dat de
partijvoorzitter, Koos Vorrink, in Friesland
voor 100 procent zijn reputatie heeft ver
speeld.
Het woord was daarna aan den heer Paul
Kiès.
Scherp critiseerdc spreker, volgens dc Tel.
de wijze, waarop, in volkomen strijd met
statuten en huishoudelijk reglement, in de
drie gewestelijke partijvergaderingen de be
kende besluiten werden genomen.
Wie uit de aangewezen resolutie de con
clusie trekt, dat thans de scheuring ccn feit
is, vergist zich riep spreker uit. Wanneer
dep artijlcidcrs voortgaan, de democratie
met voeten te treden, dan zullen zij de oor
zaak zijn, dat die scheuring zich inderdaad
zal voltrekken.
Spreker eindigde zijn rede met een vurige
peroratie op dc onsterfelijkheid der ware
geestelijke en politieke democratie.
GEMEENTESECRETARIS VAN KRIMPEN
AAN DE LEK IN HET GEVANG.
Nadat verleden week in verband met aan
het licht gekomen malversaties ten gemeen-
tehuize te Krimpen aan de Lek een crisis-
ambtenaar was gearresteerd, is gisteren de
gemeentesecretaris van Krimpen aan de Lek
aangehouden cn naar Rotterdam overge
bracht.
Vertrek van Aankomst to
^heenreis) |singap' 13 "ec.|Band. 13 Dcc.
Torenvalk I
vhcenreis)
Oehoe
(terugreis)
|Jodhp. 13 Dec. |Rang. 13 Dcc.
Basra 13 Dec. Athene 13 Dec,
Rang. 13 Dec. Jodhp. 13 Dec.
Buizerd
^terugreis)
(heenreis) |^aPels Dec- |Alex- *3 Dec.
Pelikaan |A>d u Dec
(heenreis) I
Wielewaal
(terugreis)
Band. 14 Dec.
„Zekere landsbesturen verzetten
zich vermetel tegen Gods wil",
Z. H. de Paus heeft gisterochtend in hej
Geheim Consistorie in Yatikaanstad een fo«x
spraak gehouden, waarin hij God dankK
voor den Goddelijken hijstand in zijn ziekte
en ook voor de resultaten van het Euchari#
tisch Congres,
De Paus maakt zich evenwel zorgen. Tm
dien hij ziet naar het Verre Oosten, dan zief
hij welke gevaren hier de herauten van het
Evangelie loopen en welke veel grooterc ge*
varen nog te wachten zijn tengevolge dep
ongeregeldheden, welke natuurlijker wijze
gewapende conflicten vergezellen. Indien hij
naar Europa ziet, dan ziet hij met niet min
der droefheid de daden van gruwelijke god*
deloosheid, welke men in Rusland begaap
terwijl hetgeen in Duitschland geschiedt go*
vaar oplevert voor het. cristelijk leven. Ver»
der wordt het Katholieke Spaansche volk,
dat den Paus na aan het hart ligt, nog be*
wogen door de beangstigende wisselvallig*
heden, hoewel het hoopt op hetere tijden.
In dezen grooten nood neemt de Paus zijn
toevlucht tot God, opdat Deze het genees»
middel van zooveel kwaad zal brengen en[
de stormen zal afwenden van de kerk ciï
de samenleving.. Deze stormen bedreigen
niet alleen de particuliere personen, doch!
ook hen, die zekere landen besturen, zij ver*
waarloozen de heilige plichten van den gods»
dienst en verzetten zich vermetel tegen denj
wil van God.
Passagiers van boord gehaald.
De reederij van Nievelt Goudriaan
te R'dam heeft gisterochtend een te
legram ontvangen van den gezag
voerder van het bij Kaap Santa Mar-
tha in Brazilië op dc rotsen geloopen
s.s. „Aldabi", waarin wordt mede
gedeeld, dat de passagiers naar San
tos zijn overgebracht. Ook is het
grootste deel van de bemanning
aan den wal gezet.
De positie van het stoomschip „Aldabi" is,
naar het Hsb. verneemt, echter ongunstige^
geworden. De havenautoriteiten uit Montc»
video en Rio Grande del Sul, aan wie dö
kapitein hulp had gevraagd, hebben meege»
deeld, dat volgens hun meening het schip
niet kan worden afgebracht en als verloren
moet worden beschouwd.
Volgens hun opvatting zal ook de
bemanning gevaar loopen, indien de
wind naar het zuiden of zuidwesten
mocht draaien. Er is daarom een
sleepboot gezonden, die 27 leden van
de bemanning van boord gehaald
heeft. De kapitein, zoomede zeventien
leden van de bemanning vertoeven
nog aan boord.
De twee passagiers, die de Aldabi aan
boord had. waren reeds eerder van boord
gehaald. Hot schip, dat zestien jaren oud is,
en dat. voortdurend in den Rotterdam-Zuid-
Amerikadicnst heeft gevaren, moet nu weï
als verloren worden beschouwd.
Kamerlid ontfermt zich over
gegijzelden journalist
Wil de minister hem maar gauiü
vrijlaten?
Het Tweede Kamerlid van der Wacrdcrt
heeft aan den minister van justitie de vol
gende vragem gesteld:
le Beschikt de minister over mid
delen om aan de gijzeling van den
journalist Hansen, wegens weigering
oen beroepsgeheim prijs te geven,
een einde te maken?
2. Zoo ja, is de minister dan be
reid deze met bekwamen spoed aan
te wenden?
3. Zoo neen, is dc minister dan
bereid maatregelen te treffen, ten
einde soortgelijke gijzelingen in de
toekomst te voorkomen?
Eenheid bij kaasonderzoek
Duitschland sluit zich aan.
Ten vervolge op de medcdecling in de Ne*
derlandsche staatscourant van 16 April j.1.
no. 72, maakt het ministerie van buiten-
landsche zaken bekend, dat, blijkens bericht
van de Ita.liannsche regeering, het op 26
April 1934 te Rome gesloten verdrag tot
het brengen van eenheid in de methoden
van monsterneming en van scheikundig on
derzoek van kaas op 16 November 1937 is
bekrachtigd door Duitschland.
Op grond van artikel 10 van het verdrag
zal dit voor Duitschland op 16 Mei 1938
üi werking treden.
