Het Kerstfeest is gekomen
Kerstboomen
voor allen
I Onder de I
IMaretakI
Bijvoegsel van de Scliager Courant van 24 December 1937, No, 10453
Ty LS een symbool vol diepe beteekenis kunt gij Kerstmis
opvatten. Hoe in het donkerste donker, in de zwaarste
duisteniis bet licht naderbij komt en gaat schijnen. De
(donkere, droevige Decemberdagen, voor de Kerst, zijn met lang-
zamcn tred voorbijgetreden. Zij waren grauw, vol mist, vol troos
teloosheid. En daarop is het feest Feest, terwijl alles donker
is. Opeens jubelen de klokken, juichen de kinderstemmen, het
Kerstlied klinkt. Plots straalt er vreugde van de gezichten en
heerscht er blijheid en frischheid. In de donkere dagen lokt het
stralend licht, het Kerstlicht, dat inhoudt een belofte voor do
toekomst.
Deze feestdagen behooren tot het beste bezit van den mcnsch.
In de tijden waarin het ons goed gaat, waarin wij zonder zor
gen zijn, is het Kerstfeest maar al te vaak slechts uiterlijk ver
toon, slechts traditie en het verlangen naar een beetje gezellig
heid. Het duidelijkst komt dit wel aan den dag bij hen, die in
restaurants op Kerstavond gaan dineeren en naar „knalfuiven"
gaan. Maar thans, nu de meesten van ons te strijden hebben met
moeilijkheden en nu niemand meer blind kan blijven voor de
ontwrichting van onze wereld, heeft deze dag grootere beteeke
nis voor ons gekregen. Nu zien wij hoe de verdeeldheid, de haat,
'de begeerte waartegen Jezus twintig eeuwen geleden gestreden
heeft, nog steeds hun giftigen invloed uitoefenen. Wij beseffen
nu hoe beter en scliooner bet zou zijn, wanneer wij de door Hem
gepredikte naastenliefde zouden beoefenen, wanneer wij met den
.vollen inzet van onze persoonlijkheid zouden streven naar vrede
en goedheid. En daarbij behoeft men niet te denken aan het
werken voor de massa, voor de groote wereld. Daarbij behoeft
men slechts te denken aan zijn eigen kleinen kring, zijn eigen
omgeving. De menschen zijn slecht en hard en dom en wreed
misschien! Maar het is niet juist daartegenover hetzelfde te stel
len, ook wanneer dit werkelijk het geval zou zijn. Wij zelf heb
ben maar al te vaak de schuld van de bejegening, die wij ont
moeten, wij zelf zijn maar al te vaak slaven van de gedachte:
men moet ons maar nemen zooals we zijn! Maar aanvaarden
wij dit ook bij anderen? Wanneer wij op den avond, dat wij
de geboorte van den Prediker der alles omvattende Liefde ge
denken, duidelijk en diep beseffen, dat het leven slechts goed
kan zijn, wanneer wij discipelen der verdraagzaamheid zijn,
wanneer wij het goede weten te geven en het slechte der ande
ren weten te aanvaarden hetgeen niet bcteekent: dit ook goed
te keuren en ertegen niet te strijden zonder wrok, dan
heeft het Kerstfeest ons iets gegeven, dat scliooner is, dan welk
geschenk ook.
Dc Kerstnacht ligt zwijgend en roerloos over de landen. Die
Kerstnacht is toch knders dan alle andere nachten. Het is de
na^ht, waarin de herders uittrokken het is de nacht die zwij
gend, zwaar en grootsch ligt over de velden.
Een mensch doolt over de aarde rond en kijkt naar den
hemel, die duister is en ondoorgrondelijk, maar toch ook weer
vol fonkelend licht van de milliarden sterren. Dan opeens, ver
weg beginnen dc klokken te luiden met plotsclingen in
zet van zware sidderende slagen, boven in de liooge torens. Een
•j
bronzen geluid. Slag en weerslag, die vallen op de stilte van
boscli en veld, en die de wijding niet kunnen verstoren.
En plots is het of de hemelen opengaan. En de sterren nog
eens zoo helder flikkeren. Er klinkt ergens een vreemd en
wonderlijk gejubel. Helder en klaar door den stillen nacht.
Het Kerstfeest is gekomen!
Het is Kerstmis geworden en weer komtde blijde bood
schap.
Maar mogen we nog hopen hopen op. de verwezenlijking
der gedochte, die door Kerstfeest wordt opgewekt? Moeten wo
niet vertwijfelen te midden van de verwarring, die thans
heerscht. Zal er toch vrede op aarde komen? Moeilijk te aan
vaarden ideaal, terwijl de oorlogswonden bloeden en gapen,
tenvijl de wereld vol is van krijgsgerucht, vol van kanongebul
der en menschel ijk leed Nu het donker is overal! Stik
donker
Is daar dan nog plaats overgebleven voor vertrouwen in dc
mcnschheid, (\je van vrede zingt en van welbehagen, die het
kind in de ktibbe, openbaring der hoogste Genade en Liefde,
eert met de lippen, maar haar oorlogstuig vernieuwt en ver
groot? Kiezen moeten we tussclien wanhoop en vertrouwen,
opstand en overgave, levensbitterheid en levensgcloof. Ook nu
mogen wij niet bezwijken!
Moge de komende Kerstboodschap, deze belofte van de
eeuwigheid van den menschel ijken geest, door haar over alles
uitklinkende blijdschap, de wereld redden en harmonie schep
pen in hart, huis en maatschappij, daar waar thans .verbijste
ring en chaos heersclicn.
In geen land ter wereld wordt van het
Kerstfeest zooveel werk gemaakt als juist
in Duitschland, waar immer de versierde
Kerstboom zijn oorsprong vond.
Op dc stations en de openbare pleinen in
'de groote steden worden omstreeks Kerstmis
reusachtige sparreboomen geplaatst, die met
electrische lichtjes versierd zijn en als
'„Weihnachtsbaume für Alle" (Kerstboomen
;voor allen) de voorbijgangers herinneren
aan het komende feest.
Op eiken hoek van elk plein worden de
sparreboomen verkocht, en op den „Heili
gen Avond" (24 December) schitteren zij in
de woningen van arm en rijk in den stra-
lenden glans der bontgekleurde kaarsjes.
Naar Berlijn worden jaarlijks ongeveer
750.000 Kerstboomen vervoerd.
Bijna in geheel Duitschland onderscheidt
zich de Adventstijd door bijzondere volks
gebruiken. In sommige plaatsen b.v. in
eenige streken van Silezië zijn nog de
middelceuwsche Adventsspelen bewaard ge
bleven.
In het Westen en het Zuiden van Duitsch-
Vervolg van pag. 14)
Heb jij het recht nog dit te vragen? Jij,
jij? Heb jij het recht wel om zoo vroeg
thuis te komen Jij hebt alleen het recht
om uit te gaan, om mij hier alleen te laten
zitten en om laat thuis te komen Jij
hebt het recht niet om mij te vragen wat me
scheelt Maar ik wil het je wel zeggen:
Ik huilde om mijn verloren geluk. Omdat
'jij alles hebt gedaan, om mijn liefde voor
jou aan flarden te scheuren. Je bent ego
ïstisch, iederen avond uitgaan, je hebt mij
behandeld alsof ik niets beteekende
Waarom? Ik weet het niet, ik wil het
ook niet weten Omdat ik ervan over
tuigd ben, dat ik deze behandeling niet
verdiende, omdat ik me niets te verwijten
heb Je hebt me meer dan één keer bc-
lccdigd door me geen antwoord te geven op
mijn vragen, door me als een nul te beschou
wen. En van dag tot dag is het erger ge
worden. We leefden niet bij en voor elkaar,
maar we leefden naast elkaar Je werd
van dag tot dag arroganter. Je dacht zeker,
dat ik toch niet tegen je dorst op te tre
den O, ja wel, dat dorst ik wel. Maar
ik heb me stil gehouden, om ons kind, om
mijn kind. Ik wou haar een vader laten
behouden, ik wou niet, dat zij onder de ver
wijdering tusschen ons zou lijden Maar
zie hier, wat het kind schrijft, zie, hoe ook
zij iets voelt Ik zal haar niet ongelukkig
maken, het is al genoeg Morgen ga ik
met haar weg en ik zal trachten haar zoo
veel liefde te geven, als maar mogelijk is,
om haar te doen vergeten, wat ze aan va-
land, tot in Weenen, is de Wcihnachtsmann
(Kerstman) dc Sint Nicolaas, die in sommi
ge streken op een ezel rijdt en door een
knecht soms „Krampus" genaamd, bege
leid wordt. Braven kinderen schenkt de
vriendelijke Heilige met zijn langen witten
baard noten, vruchten en gebak; den stouten
daarentegen laat hij door zijn knecht met
de roede een pak slaag geven.
In verschillende streken van Baden, Wur-
temberg en Beieren kent men de „Rauh-" of
„Rauchnaclite", waarin knapen rondtrekken
en erwten, boonen of steentjes tegen de
vensters werpen. Deze nachten zijn de drie
Donderdagnachten vóór Kerstmis, welke
eens aan den god Donar gewijd waren. Het
„Anklopfen", dat met bepaalde spreuken
gepaard ging, moest oorspronkelijk, zooals
alle kloppen en lawaai in het volksgeloof,
booze geesten verdrijven.
Omstreeks Kerstmis en vooral in den
Kerstnacht, die toch in het geloof onzer hei-
densche voorvaderen als de kortste nacht of
zonnewendenacht van geheimzinnigheid
vervuld was, zijn allerlei booze en goede
geesten in actie: het .„wilde hcir" van Wo-
dan waart rond, Frau Holle schudt haar vlok-
kenbed en maakt het haar der spinnende
meisjes in de war, het vee spreekt, de
mensch kan den sluier der toekomst oplich-
dcrliefde mist En jij kunt hier blijven
en doen wat je wilt
Ze liep naar de deur, waar een uitroep:
„Anna!" haar tegen hield. Zonder zich om
te wenden, vroeg ze bitter: „Heb je me nog
iets te zeggen?"
„Anna ik wist niet dat het zóó
erg was
De woorden dreunden haar als 't ware
door het hoofd Anna ik wist niet
dat het zóó erg was Plotseling begon
ze te lachen hoog en schril. Toen wankelde
ze en viel bewusteloos neer.
Toen ze haar oogen weer opsloeg, la£ ze
op den divan en zag ze naast zich haar
man, angstig en bezorgd Ze herinnerde
zich alles maar ze vond geen kracht en geen
lust om op te staan. Stil bleef ze liggen, de
oogen gesloten, stil bleef ze liggen luisteren
naar de woorden van haar man, naar de
woorden, die hun geluk weer opbouw
den Hij vertelde haar, dat hij nu pas
wist, wat hij gedaan had, dat hij beu was
.van het eeuwigdurend uitgaan, dat hij bij
haar wou blijven met de Kerstdagen, en
later en altijd Hij vertelde nog veel
meer, waarnaar zij luisterde en dat een
vretle in haar bracht Zij was de vrouw,
die vergeven kon, de vrouw, die weer lief
had, de moeder, die een kans voor haar
kind kon benutten, de moeder, die zich en
haar gedachten kon wegcijferen En toen
.vroeg hij: „Kun je me vergeven, Anna?"
En zij antwoordde: „Kun je mij vergeven,
Jan, dat ik zoo hard tegen je ben geweest?"
Die vraag bracht den vrede voor allen.
15
ten en liet booze bezweren. Wijwater of drie
kruisen op de deur bannen volgens het
[volksgeloof in Zuid-Duitschland de booze
geesten uit. Schieten en zweepgeknal ver
drijft demonen althans oorspronkelijk,
[want de Alpenjongen, die in den Kerstnacht
het kanonschot lost, weet stellig niets meer
yan dc oude beteekenis en doet het ter eere
[van het Kerstkind. In verschillende land
streken werpt men een schoen over het
hoofd naar de deur. Wijst dc schoenpunt
naar de deur, dan zal men in het komende
jaar op reis gaan, of wanneer het een jong
meisje is, dat dit orakel ondervraagt, zal
zij als bruid het huis verlaten.
Overal in Duitschland vinden wij om
streeks Kerstmis zulke gebruiken om het
ongeluk te bannen.
Maretak of vogellijm (viscum album) is
een altijd groene woekerplant, die men op
appel- en pereboomen, maar vooral op po
pulieren aantreft. Zij wortelt meestal hoog
in de takken en des winters geven de dicht
ineengestrengelde takken met hun groene
bladen, die aan groote vogelnesten denken
doen, de boomen, waarop zij parasitcercn
een merkwaardigen aanblik. Ook in onzo
bosschen treft men wclcens maretakken
aan. Men ziet ze echter in merkwaardig
grooten getale in Noord-Frankrijk wanneer
men van hier naar Parijs stoomt. Dan kan
men hecle boschjes ontwaren waarin geen
boom voor deze woekerplant gespaard is.
De plant heeft langwerpige lederachtige
bladeren en krijgt kleine ongesteelde bloe
men aan de toppen en dc oksels der takken;
uit deze bloemen ontstaan de witte besjes,
die de plant den naam van vogellijm heb
ben gegeven, daar zij de kleverige stof be
vatten waaruit deze lijm wordt bereid. Deze
besjes hebben echter de plant ook nog een
andere bekendheid gegeven. Doordat zij
evenals de besjes van de hulst met Kerst
mis op hun mooist zijn, vormen zij een go»
zochtc Kerstversiering. Vooral in Enge
land is de mistletoe gezocht. Van oudsher
heeft de folklore aan de plant allerlei zeldza
me deugden toegeschreven, van het schen
ken van het vermogen geesten te zien tot de
genezing van ziekte toe. Het zal wel de ma
gische kracht van deze plant zijn, welke het
gebruik rpet Kerstmis in Engeland bepaald
heeft. Een groote attractie voor jongelui is,
dat men het meisje, dat onder de mistletoe
staat, een kus mag geven. Daarom is men
er vermoedelijk op gesteld geweest het ge
bruik van de mistletoe ook naar ons land
over te brengen.
