i
Amerika's geheimzinnige
vlootactie
1
GRANUMIX,
Geert de Boer
Anti-Engelsche propaganda
van Italië
Moord in de hoofdstad?
Drastische strafactie tagan
Sjantoeng
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
H.M. de Koningin
naar Amsterdam
Schacht bepleit krachtige
herstel-politiek
Drie minuten beefde Mexico
Tandh. Inrichting
®eM- *OND
5HJa—
r
de vertegenwoordiging
voor Hollands
Noorderkwartier
Vlaardinger-Super,
Bestrijdingsmiddelen.
Door mist verdwaald op
het IJsselmeer
Laan. Schagcn, Tel. 20.
VRIJDAG 24 DECEMBER 1937. 81e Jaargang. No. 10453.
tfitgove' der N.V. Uitg.-Mif. „Hollands Noorderkwartier"
Japansche spionnage wekt ongerustheid
Staatssecretaris Iiull heeft verklaard, dat
Washington het officiecle rapport van de
iylootcommissie van onderzoek naar het
„Panay'-incident ontvangen heeft. Hij voeg
de hieraan toe. dat ambassadeur Grew op
grond van de nieuwe bewijsstukken stappen
zal doen te Tokio en daarbij de oude ei-
schcn zal herhalen.
In dit verband wijst men er op, dat naar
alle waarschijnlijkheid de eischen aangaan
de schadevergoeding, ^aanbieding van ver
ontschuldigingen en garanties, zullen wor
den gehandhaafd.
In gezaghebbende kringen ver
klaart men, volgens Un. Pr., dat de
geheimzinnige actie van de Ameri
ka ansche vloot in de haven van
San Diego en, sinds vandaag, ook
bij San Francisco, verband houdt
met spionnage, welke aan de West
kust door de Japanners beoefend
wordt, ofwel met den toestand in
het Verre Oosten, ofwel met beide.
De regeeringspersonen bewaren in-
tusschen het strikste stilzwijgen.
Oorspronkelijk waren de deskundigen
Vrijwel eenstemmig van oordeel, dat de
bedoeling van de vlootactie was, eenigen
druk uit te oefenen op Japan, en daar een
zekeren angst te verwekken voor een mo
gelijke vlootdemonstratie tijdens de onder
handelingen over het „Panay"-incident.
Dit nam men vooral aan, wijl men wist,
dat vele invloedrijke regeeringspersonen
voorstanders waren van een verplaatsing
van de geheele vloot naar Hawaii als een
stilzwijgende waarschuwing voor Japan. En
nog steeds gelooft men in hreede kringen,
dat de bewegingen van de vloot een voor
proef zijn voor het geval Roosevelt tot een
dergelijken maatregel zou besluiten.
Het denkbeeld, dat Japansche spionnage
iets met de vlootactie heeft uit te staan,
kwam voornamelijk Woensdag op, toen ver
nomen werd, dat de Mexicaansche regeering
op alle schepen, die zioh aan Mexico's West
kust ophouden, een waarnemer had ge
plaatst, waarop San Diego bekend maakte,
dat de vlootcontrole alle Japansche visschers-
schepen die Dinsdagavond de haven van
San Diego zijn binnengeloop en, heeft aan
gehouden.
In de kringen van het congres is
men reeds, lang de meening toege
daan, dat de Japansche visschers
aan de Califomische kust zich met
spionnage bezig houden. De ongerust
heid over deze mogelijke spionnage
nam nog toe, toen uit de kringen van
het congres werd opgemerkt, dat
Roosevelt nieuwe maatregelen
wenscht tegen het fotografeeren in
de omgeving van de kustverdedi-
gingswerken.
Ook het feit, dat Japansche zalmvisschers
klaarblijkelijk voor goed nabij Bristol-baai in
Alaska gestationneerd zijn, heeft ongerust
heid gewekt. Deze streek wordt namelijk
strategisch als zeer belangrijk beschouwd.
H.M. zal de eerste dagen
niet naar Den Haag terug-
keeren.
H.M. de Koningin is gistermid
dag per auto naar Amsterdam ver
trokken om een bezoek te brengen
aan Prinses Juliana en aan Prins
Bernhard.
Hare Majesteit wordt de eerste
dagen niet in Den Haag terugver
wacht.
Wij zullen niet aarzelen alle
noodige maatregelen te nemen
verklaart Cranborne.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de
onder-minister van buitenlandsche zaken,
Lord Cranborne, naar aanleiding van vra
gen betreffende de in het buitenland ge
voerde anti-Britscho propaganda met be
trekking tot. de Italiaaiische propaganda
verklaard:
Wij hopen en gelooven, dat het
gezonde verstand van het ItaHaan-
sche volk ervoor zal zorgen, dat
gehoor za l worden gegeven aan onze
stappen bij den Italiaanschen am
bassadeur Grandi.
Indien deze geen uitwerking heb
ben is hot duidelijk, dat wij vroeg
of laat verdere maatregelen moeten
nomen. Ik kan het huis de verzeke
ring geven, dat wij niet zullen aar
zelen, alle maatregelen te nemen,
die wij noodig achter*"
Wij wensclien geen gespannen betrekkin
gen iusschen ons en cenig ander land. Wat
wij wel wensehen is een terugkeer tot de
vriendschappelijke betrekkingen, die altijd
tusschen ons land en Italië hebben bestaan.
Vervolgens vroeg de liberaal Mander of
er voor zou worden gewaakt, dat voortaan
geen enkele vergunning voor den uitvoer
van wapenen naar Japan moer zal worden
verstrekt, teneinde het weerstandsvermogen
van China niet te. verzwakken.
Lord Cranborne verklaarde naar aanlei
ding hiervan, dat de laatste drie maanden
slechts één uitvoervergunning is versterkt.
De Britschc regeering zal doorgaan met het
ten uitvoer leggen van de Volkenbondsre
solutie van Octobcr, waarin de moreele
steun aan China van de zijde der Volken
bondsleden tot uitdrukking wordt gebracht.
Wat betreft het door Mander geopperde
denkbeeld, geen enkele vergunning voor
den uitvoer van wapens naar Japan te
verstrekken, dit zou aldus Cranborne, moei
lijkheden opleveren in verband met de be
palingen van het Britschr Japansche han
delsverdrag van 1911, want de genoemde re
solutie ontheft de Britsche regeering niet
van haar verplichtingen die zijn neergelegd
in dit verdrag. Hierna werd het Lagerhuis
yerdaagd tot 1 Februari a.s.
Het economische leven is slech
ter gefundeerd dan in 1929.
In een artikel in de „Deutsche
Volkswirt" schrijft dr. Schacht on
der meer: „De realistische politiek
der „havenots" (niet-bezittenden)
heeft het mogelijk gemaakt, dat er
zoo iets als een economische wereld
conjunctuur heeft kunnen komen.
Deze politiek heeft het economische
leven der afzonderlijke volken uit
den afgrond teruggetrokken en de
binnenlandsche markten hersteld.
De saneering dier binnenlandsche mark
ten heeft ook gevolgen voor het internatio
nale economische leven gehad. Niettemin
mag niemand vergeten, dat een beginnend
binnenlandsch herstel wel een stimulans
voor de wereldeconomie kan zijn, maar nog
lang niet leidt tot een duurzaam herstel.
DR. SCHACHT.
Het economische leven van ieder volk
heeft zijn schaduwzijde, hetzij er gebrek
aan grondstoffen of kapitaal bestaat, hetzij
er niet genoeg industrieproducten of sol
vente credietmemers zijn. Het is het doel
der wereldeconomie die tekorten zooveel
mogelijk te compenseeren.
Ik geloof, dat men niet lang meer
mag wachten met het krachtig ter
hand nemen van een internationa
le herstelpolitick. Het economische
leven der wereld is veel slechter
gefundeerd dan in 1929 het geval
was. Daarom moeten wij snellere
en betere herstelmethoden vinden
dan die. waarnaar de Londensche
conferentie van 1935 gestreefd heeft
Wij moeten afzien van het statisch den
ken, dat rechten en plichten onveranderd
tracht te houden alleen uit de overwe
ging, dat het vroeger ook zoo was. Wij
hebben in de geheele wereld, en in de eer
ste plaats bij de bezittende staten, behoefte
aan een dynamisch donken. Deze eisch
wordt allereerst den politici gesteld, die den
„havenots" levensmogelijkheden moeten toe
kennen. Het economische leven van en
tusschen de volken gedijt slechts, waar de
vrede gedijt. De vrede is slechts mogelijk
waar levensmogelijkheden bestaan. Duitsch
land heeft zijn vredelievendheid vaak ge
noeg bewezen. Het gelooft dat de andere
volken den vrede willen, doch het hoopt
hij de wisseling des jaars. dat die vrede
lievendheid eindelijk tot vrije en vrucht
bare ontplooiing zal komen."
Het lijk van een drenkeling
wekt duistere vermoedens.
Portefeuille en portemonnaie
zijn verdwenen.
Amsterdamsche politie en justitie houden
zich, aldus de Tel., nog druk bezig met de
mysterieuze verdwijning van den heer Jos
Mok uit de Joden Brcestraat, wiens lijk
Woensdagmorgen in het water van de Oude
Schans bij de Snoekjesgracht is gevonden.
Er zijn nl. bij de voorloopige
schouwing van dit stoffelijk over
schot merkwaardige feiten naar vo
ren gekomen, die de politie doen
vragen, of de heer Mok op den
avond van zijn verdwijning een
ongeval is overkomen, dan wel of
hij mogelijk ook zou kunnen zijn
vermoord.
Men heeft nl. ontdekt dat de kleeren van
het slachtoffer op verschillende plaatsen
zijn gescheurd en wel bij de binnenzakken
van het colbertjasje en aan de binnenzijde
van het vest, waar de heer Mok zijn por
tefeuille met geld droeg. De portefeuille
noch -de portemonnaie heeft men op het
lijk gevonden.
Doch wat nog meer de aandacht van de
politie heeft getrokken is het feit, dat het
rechterachterzakje van de pantalon bin
nenstebuiten is gekeerd. In dit zakje droeg
de heer Mok meestal zijn portemonnaie.
Wel heeft men in een der broekzakken
nog een klein bedrag gevonden, doch men
neemt aan, dat de overledene meer geld bij
zich moet hebben gehad. Op den avond van
zijn verdwijning is de heer Mok o.a. nog
bij een firma aan de Keizersgracht ge
weest, waar hij eenige facturen heeft ontvan
gen. Ook deze papieren heeft men niet op
het lijk gevonden. Bovendien droeg de heer
Mok op den bewusten avond een overjas,
maar het lijk is zonder overjas opgehaald.
Verwondingen.
Zoo zijn er nog meer bijzonderheden, die
de vraag of de heer Mok misschien werd
vermoord, niet direct verwerpen. Het stoffe
lijk overschot vei'toonde n.1. verschillende
verwondingen. Een arm was gebroken, ter
wijl men grootc verwondingen zag op den
schedel en op het voorhoofd.
Het costuum van het slachtoffer zal thans
nader door den politiedeskundige, den heer
Van Lodden Hulsebosch, worden onderzocht.
Bij de marechaussee te Doetinchem heeft
zich gistermorgen een familielid van een
anderen in de hoofdstad verdwenen man
gemeld, die, nu het lijk van den heer Mok
gevonden is, de veronderstelling heeft geuit,
dat deze tweede verdwenen man mogelijk in
gezelschap van den heer Mok is geweest.
Ongeveer terzelfder tijd is ook deze man
verdwenen. De aangever meende zelfs te we
ten dat de man, de fruithandelaar de V., den
heer Mok goed kende en wel eens zaken
met hem had gedaan.
Huizen in de hoofdstad ingestort.
Alle verbindingen verbroken.
Toestand in de westelijke pro
vincies ernstig.
In Mexico is gisteren een hevige
aardschok gevoeld. De aardbeving
is begonnen om 12 uur 17 Green-
wichtijd en heeft drie minuten ge
duurd. In de stad Mexico zijn zeven
huizen ingestort, twee personen zou
den zijn gedood, verscheidene ge
wond. Men heeft nog geen bijzonder
heden over de gevolgen van de aard
beving in de provincie, maar het
schijnt, dat de gevolgen zeer ernstig
zijn in Oluca bij Mexico. Verschei
dene gevallen van kortsluiting de
den zich in de stad Mexico voor, de
telefoonverbindingen werden ver
broken.
De „New York Sun" meldt uit Mexico
City, dat de haard van de aardbeving, naar
men vermoedt, op 400 kilometer van de
hoofdstad verwijderd ligt.
Daar alle instrumenten van het staats-
observatorium door de beving onbruikbaar
zijn geworden en alle verbindingen der in
de hoofdstad vertegenwoordigde Amerikaan
sche telegraafmaatschappijen verbroken
zijn, kent men geen nadere bijzonderheden.
Te Mexico-Citv werd liet asphalt openge
scheurd. terwijl de meubels in de huizen
omvielen. De aardbeving wekte de inwo
ners uit hun slaap, men zag honderden
menschen in paniekstemming de straat op
rennen.
Nader wordt gemeld, dat de schade ïn
de hoofdstad gering is. Men vreest echter
dat vooral in de westelijke provinciën groo-
te verwoestingen zijn aangericht. Volgens
de waarnemingen op de Fordham-univer
siteit te New-York zou de haard wellicht
bii de westkust van Mexico liggen.
Café ROOBOL Markt - SCHAGEN.
Spreekuur van den tandarts:
eiken Donderdag van 9'|2- 1 uur
Bekende lage tarieven.
Inlichtingen kosteloos.
REPARATIES IN ÉÉN DAG GEREED
Vraagt de
Radio-Rede
van Mr. P. J. OUD!
Tegen inzending van onderstaande
bon (in open enveloppe, gefran
keerd met l'/j cent) wordt U gaarne
kosteloos een exemplaar toege
zonden van de Radio-rede over
de politieke toestand, gehouden
door Oud-Minister Mr. P. J. OUD
voor de VRIJZINNIG DEMO
CRATISCHE BOND.
Ml. F. J. O"1*-
I
Wegens vernieling van
Japansche eigendommen
De woordvoerder van de Japan
sche garnizoenstroepen in Tientsin
heeft een verklaring afgelegd, waar
in hij zeide, dat het Japansche leger
besloten heeft een drastische straf
actie te ondernemen tegen het Chi-
neesche vandalisme jegens de Ja
pansche eigendommen in Sjantoeng.
Japan behoudt zich het recht voor
schadeloosstelling te eischen en heeft
zich gereed gemaakt waarborgen ta
verkrijgen.
De Japansche regeering heeft de 17000 In
gezetenen uit Tsingtau teruggetrokken en
beloften gevraagd van den burgemeester,
Sjen Lie Hocng en den gouverneur Han Foe
Tsjoe, ten opzichte van de bescherming van
de Japansche eigendommen en belangen, die
gewaarborgd zijn door verscheidene overeen
komsten tusschen Japan en China, tenvijl
Tsingtau uitgezonderd wordt van de blok
kade en de opmarsch van Japansche troe
pen aan den noordelijken oever van de Gele
Rivier stopgezet is.
Dit alles ter voorkoming eener uitbrei
ding der vijandelijkheden tot Sjantoeng.
Desondanks hebben de Chineesche auto
riteiten opzettelijk en systematisch de Ja
pansche eigendommen in Sjantoeng ge
plunderd.
Voorts wordt er ïn deze verklaring op
gewezen, dat de provinciale regeering van
Sjantoeng den Chineezen toegestaan heeft
Japansche eigendommen te plunderen in
Tsinan op 17 December. dat hineeshe
geregelde troepen op bevel der regeering
steenkoolmijnen, die Japansch eigendom
waren, hebben opgeblazen in Tstetsjoean
en Posjan, ondanks de vertoogen van het
Chineesche volk en de raadgevingen van
de buitenlanders, die vreesden voor werk
loosheid en verergering van den toestand
en dat negen Japansche katoenfabrieken
opgeblazen zijn op bevel van de gemeente
lijke autoriteiten te Tsingtau, terwijl thans
de Japansche eigendommen in Tsingtau
vrijelijk geplunderd worden door geregelde
Chineesche troepen en door het geneupel.
Conflict in de S D.A.P.
toegespitst
Het ComitéAnema breekt het
contact met de commissie van
onderzoek inzake de kwestie-
Kiès.
Het comité-Anem» te Oldeboorn (Fr.)
heeft aan de commissie van den partijraad
der S.D.A.P. inzake het conflict in Friesland
den volgenden brief gericht:
„Reeds onmiddellijk na de instelling van
uw comimissie bleek uit het artikel „Ru
moer rondom de zaak Kiès" in de Arbeiders
pers, dat men vanwege de partijleiding, na.
eerst op zeer weinig fraaie wijze die com
missie er door te hebben gesleept, bezig was
het karakter der commissie te veranderen
van een commissie van onderzoek in een
soort rechtbank.
Uw brief van 16 dezer bevestigt
dat volkomen. U noemt zich in de
zen brief rechters, en Paul Kiès
den beschuldigde, en om de maat
vol te maken zegt ge aan ons geen
verantwoording schuldig te zijn, ter
wijl ge dat wel naar den anderen
kant zijt, want ge zijt ingesteld
door den partijraad, en voorzitter
van dien raad is degene, die voor
ons de hoofdschuldige is, nl. Vor-
rink.
War op deze wijze Ï6 komen vast
te staan wat na het artikel „Ru
moer rondom de zaak Kiès" reeds
te voorzien was, n.1. dat ge niet
zijt een objectieve commissie van
onderzoek, zien wij van alle verdere
contact met uw commissie af."
Hieruit volgt, dat het conflict permanent
is geworden,
EERBERICHT
DB BILT SEINTi
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Westelijke tot Zuidelijke
wind, aanvankelijk opkla
rend. later weer toenemende
bewolking, weimig of geen;
regen, weinig verandering
in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Zacht
weer.
Baromteritaad heden*orgei 8 nar: 779
CENTRALE
VERWARMING
WAT IS ER GE
NOEGLIJKER DAN
EEN VERWARMINGS
INSTALLATIE, DIE U
BLIJVEND VOLDOE
NING SCHENKT.
DE V
TECHU.BUREAU
R I E S
ALKMAAR ROTTERDAM
Tel. 2197—3897 44504
Ondergeteekende heeft de eer U hier
door te berichten dat hij vanaf heden
op zich heeft genomen voor den verkoop
van de producten der Eerste Ned. Cotip.
Kunstmestfabriek te Vlaardingen,
Voor vlotte, prima aflevering en concur
reerenden prijs zal wordep zorggedragen.
Beleefd aanbevelend,
KOLHORN.
TELEFOON 5.
Mandsjoekwo bij
de Anti-Komintern?
Of herziening van het negenmo-
gendheden verdrag? Belang
rijk besluit van het Japansche
kabinet verwacht.
Medegedeeld wordt, dat het Japan
sche kabinet vandaag een zekere
belangrijke diplomatieke maatregel
zal bespreken, welker aard niet be
kend gemaakt wordt. Geruchten zeg
gen evenwel, dat hier sprake is van
een toetreding van Mandsjoetkwo
tot het anti-kominternpaot, of van
een eisch tot herziening van het
negon mogend1? i eden v e rd rag.
Angstig avontuur van eendenja-
ger uit Monnikendam.
Gistermorgen omstreeks 10 uur ging de
Monnikendammer C. B. met oen motorvlet
op jacht naar eenden op het IJsselmeer.
Na eenigen tijd gevaren te hebben kreeg
hij motorpech en gedurende de reparatie
kwam een dikke mist opzetten. Tengevolge
hiervan kon hij zich niet meer oriënteeren
en dwaalde af naar Enikhuizen, waar hij
door waarschuwingsschoten de aandacht op
zich trachtte te vestigen.
De schipper van de „Vijf Gebroeders",
Koch, hierdoor opmerkzaam gemaakt spoed
de zich naar de plaats vanwaar de schoten
kwamen, waar hij Ba aantrof dien hij ver
volgens bij de Oranje-sluizen aan wal
bracht. Nadat hij door een inwoner van
Schellingwoude van een fiets voorzien was,
kon hij de tocht naar huis aanvaarden.