Dr. Colijn over de vooruitzichten in 1938
Zestig families beheerschen
Amerika
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Roemenen reiken Italianen
de hand
Keres en Reshevski leiden
te Hastings
s.
EERBERICHT
Val van Tsingtau
verwacht
Doorbraak bedreigt regee-
ringsfront bij Teruel
Laan, Schaffen, Tel. 20.
VRIJDAG 31 DECEMBER 1937. 81e Jaargang. No. 10458,
\Öitgöve cfef N.V. Uitg.-Mif. „Hollands Noorderkwartier" 4
De toestand ongunstiger dan een jaar geleden
De fascistische Staten nemen een overheerschende positie in
Volkerenbond niet langer levensvatbaar
Stijging van ons welvaartspeil niet waarschijnlijk
Minister-President Dr. H. Colijn heelt
in een onderhoud met den vertegen
woordiger van het Fransche dagblad
„Agenoe économique et financière"
te 's-Gravenhage, zijn indrukken
weergegeven ten aanzien van de be
langrijkste problemen in verband
met de vooruitzichten voor 1938 op
politiek en economisch gebied in Ne
derland, Nederlandsch-Indië en de
wereld.
Ten aanzien van de internationale
economische positie merkt minister
Colijn op, dat deze in vergelijking
met die van einde 1936, was achter
uitgegaan. Nadat de nog overgeble
ven goudlanden gedwongen waren
geworden den gouden standaard los
te laten, was er, hoe men ook verder
over die wijziging moge denken,
mede in verband met een verleven
diging der wereldconjunctuur, eenige
reden om aan te nemen, dat op
«enigszins ruime schaal zou worden
overgegaan tot opheffing van han
delsbelemmeringen. Dit was zelfs in
uitzicht gesteld. Die verwachting is
niet vervuld in den tijd, dat de gun
stige wereldconjunctuur zich bleef
voortzetten (tot den zomer 1937) en
zal dus ook wel niet vervuld worden
nu de stijging in de conjunctuur tot
staan kwam en zelfs in sommige op
zichten het omgekeerde viel te zien.
De hoop op een algemeene verbete
ring der conjunctuur is verzwakt en
die op vermindering van handels
belemmeringen is verdwenen. Daar
om acht de minister over het alge
meen den toestand thans ongunsti
ger dan een jaar geleden.
Antwoordend op de varag of de handelsbe
lemmeringen in de wereld binnen afzien-'
Ibaren ktijd zouden kunnen worden ver
licht of opgeheven, verklaarde dr. Colijn:
„Inderdaad. Alle oude obstakels zijn ge
bleven en enkele nieuwe zijn er bijgekomen
Het streven naar nationale zelfvoorziening
neemt hier en daar op beslissende wijze
toe en dit kan geen ander gevolg hebben
dan dat het wcreldgocderenverkeer nog
meer zal worden afgesnoerd en de verar
ming der volkeren toeneemt. Wat betreft
de internationale politieke toestand ver
klaarde de heer Colijn, dat het voor een
staatsman, die tot een der kleinere landen
behoort, voorzichtig is om zich maar niet al
te veel uit de spreken over de „groote" po
litiek. Ook al omdat men slechts zeer ten
deele ingelicht is over wat in de raadka
mers der groote mogendheden .behandeld
wordt on. dat men zich dus beperken moet
tot wat imcn „gemeenplaats" pleegt te noe
men."
Al weer vergelijkend met den toe<stand
van een jaar terug, is er verslechtering te
constateeren. Do oude moeilijkheden zijn
er alle nog. Geen van betcckenis is opge
ruimd. In Spanje houdt de burgertwist aan
en de non-interventie doet haar naaim eer
aan. Er wordt tot nog toe in geen enkel
opzicht geïntervenieerd. Het Abessijnsclie
geval staat nog altijd op de dagorde. De
vraag van Duitschland naar koloniën wordt
nog even luid, zoo niet luider gehoord dan
een jaar geleden."
„En zoo is er meer. Maar naast
de oude kwalen, die den patiënt
kwellen, zijn er nog nieuwe en bij
zonder pijnlijke bijgekomen. Pijn
lijk vooral omdat de OosUAziatische
gebeurtenissen en het uittreden
van Italië uit den Volkenbond wel
als het overlijdensbericht van de
collectieve veiligheid mogen wor
den beschouwd."
Aangaande de betcekenis en de gevolgen
van de beslissing van Italië op 11 Decem
ber 1.1. vooral wat betreft de volkenbond, ver
volgde de minister zijn exposé met er op
nieuw op te wijzen dat dc collectieve veilig
heid begraven was. „Al was dc laatste jaren
de hoop, dat de idee der collectieve veilig
heid gered kon worden al sterk verzwakt,
nu naast Duitschland en Japan ook Italië
den bond den rug toekeerde, moet men de
hoop geheel laten varen.
Behalve Rusland zijn er nu nog maar twee
groote mogendheden lid van den bond. Be
halve Amerika zijn er drie huiten den bond.
Indien er al menschen gebleven zijn, die,
onder deze verhoudingen, nog geloof hechten
aan collectieve veiligheid, dan zal het aan
tal verdwijnend klein zijn. Ik behoor er in
elk geval niet toe. Zoolang Italië nog lid
van den Bond was kon men nog een zwakke
r'h«»t. how\ nog wd eens
DR. H. COLIJN.
in het lid zou komen, maar nu Italië uit de
te Genève aangenomen houding deze conse
quentie heeft getrokken, mag men hierop
mi niet meer rekenen."
„Men ziet de aanhangers van een
bepaalde staalkundige ideologie
steeds dichter elkaar naderen en wat
nog meer zegt, in zoodanige positie
komen, dat zij door hunne versprei
de ligging in twee werelddeclcn, een
merkwaardig overheerschende posi
tie innemen. Dit is één kant van de
zaak. De andere kant is, dat nu wel
duidelijk gebleken is, dat een Vol
kenbond, die rust op den in 1919 ge
legden grondslag geen levensvat
baarheid heeft. Dat te weten is intus-
schen misschien een voordeel, omdat
daardoor de weg naar een beteren
toestand kan worden geëffend."
Daarna werd aangeroerd het probleem van
een eventueele herverdeeling van mandaats-
of koloniale gebieden en het grondstoffen-
vraagstuk. Hieromtrent beperkte minister
Colijn zich tot de volgende opmerkingen.
„Men moet zijn hand nimmer in een wespen
nest steken en dus moet een Nederlandsch
minister-president zich niet mengen in din
gen, die hem niet aan gaan. Nederland heeft
niets verworven van wat vroeger aan
Duitschland behoorde en dus staan wij bui
ten het probleem van de teruggave der Duit-
sche koloniën. De oplossing is moeilijk ge
noeg en daarom doen outsiders maar beter
zich er heclemaal niet over uit te laten."
Wat betreft de politieke toestand van Ne
derland, wees de minister er op, dat deze
altijd dezelfde is geweest. Volkomen vrij van
alle banden met wie ook: geneigd om in
vréde te leven met ieder, die ons met rust
laat. aDt weet in het buitenland sinds vele
jaren en men waardeert dit standpunt. Het
eenige zwakke punt in onze positie was wel
licht dat tot voor kort onze hulpmiddelen
onvoldoende waren om zekerheid te ver
schaffen, dat onze zclfstandigheidspolitick
onder moeilijke omstandigheden ook feitelijk
kon worden volgehouden.
Na hetgeen intusschcn in 1936 cn 1937
reeds geschied is op het stuk der militaire
voorzieningen en nu dc minister van defen
sie erin geslaagd is voor de, vóór de jongste
verkiezingen gelegde, grondslagen voor ver
dere versterking der weermacht een belang
rijke meerderheid in de Tweede Kamer te
vinden (aan de goedkeuring der Eerste Ka
mer behoeft niet. getwijfeld te worden), nu
rust de zelfstandighcidspolitick van Neder
land op een stevigen grondslag, omdat we
de middelen zullen bezitten deze zoo noodig
kracht bij te zetten".
„Op economisch gebied valt over den toe
stand van Nederland niets nieuws te zeg
gen. Invoer en uitvoer zijn beide belangrijk
toegenomen, al hebben we het peil van 1929
nog lang niet bereikt. Let men hierop al
leen, dan is de toestand in December 1937
beter dan in December 1936.
Waagt men zich eind 1937 .aan be
spiegelingen voor de toekomst, dan
heb ik evenwel het gevoel, dat wij
blij mogen zijn indien de lijn in
1938 van nn aan horizontaal blijft
loopen.
Maar men moet er aan denken, dat een
minister geen profetische gaven bezit en er
eiken dag dingen gebeuren, die zelfs wel
gefundeerde verwachtingen over hoop wer
pen".
Tot besluit roerde dr. Colijn nog even den
eeonomischen en politieken toestand van
Nederlandsch-Indië aan, opmerkend, dat de
economische situatie in Indië zeer sterk is
verbeterd* «1 ziet het er momenteel lang zoo
rooskleurig niet meer uit als enkele maan
den geleden.
Gelukkig echter zijn er in dc afgcloopen
jaren enkele internationale regelingen voor
sommige belangrijke stapelproducten tot
stand gekomen (tin, thee, rubber, suiker),
die een terugval tot niet-loonende prijzen
zullen voorkomen. Dit zal in vele streken
ook een ongustige terugslag op de bevol
king voorkomen. De toestand is thans dus
niet onbevredigend, al zullen de jaren van
hoogconjunctuur, als wij na den oorlog nu
en dan hadden, naar de meening van den
minister niet terugkeefen. „In politiek
opzicht is er niets bijzonders op te merken.
De laatste tien elf jaar was het in Indië
volkomen rustig en nu de economische toe
standen verbeterd zijn, is er geen enkele
aanleiding iets anders dan orde en rust te
verwachten".
Sovjet-Unie dreigt niet-
aanvalspact op te zeggen
Geëmigreerde Joden mogen Bul
garije niet binnen.
Goga, de nieuwe Rocmcensche minister
president, hoeft verklaard, dat allo bond
genootschappen met de verschillende groote
en kleine mogendheden (Kleine Entente)
geëerbiedigd zullen worden.
Enkele bladen drukken een verklaring
van Goga af, volgens welke deze toenade
ring zou zoeken tot Italië. Deze verklaring
luidt naar Reuter meedeelt:
„ïk behoef niet opnieuw mijn
oude gevoelens van aanhankelijk
heid jegens Italië uit te spreken.
De politiek van toenadering tot Ita-
lië, die ik voorgestaan heb toen ik
in dc oppositie was, zal ten uit
voer worden gelegd, nu ik aan de
macht ben."
Dat een voorgenomen toenadering tot
Italië de andere buitenlandsche betrekkin
gen in gevaar kan brengen moge blijken uit
een Reu ter-bericht, volgens hetwelk in di
plomatieke kringen te Boekarest het ge
rucht gaat, dat de Sovjet-Russische gezant
de regccring Goga het voornemen van
Rusland zou hebben te kénnen gegeven het
nonagressiepact met Roemenië op te zeggen.
Tevens verluidt, dat de contracten van
Roemenië met Frankrijk en Tsjecho Slowa
kije voor de levering van bewapeningen tij
delijk opgeschort zijn na het aan het bewind
komen van het kabinet Goga.
Joden bezorgd.
Onder de .Todem is na de afkondiging van
anti-seanietische maatregelen groote conster
natie onstaan.
De Bulgaarsche regeering heeft
een verbod uitgevaardigd voor Jo
den en andere emigranten uit Roe
menië om Bulgarij binnen te ko
men.
SCHAKEN.
Overwinningen van Landau en
Schelfhout.
De uitslagen van de derde ronde van het
internationaal schaaktournooi te Hastings
luidden:
Hoofdgroep: TylorFairliurst 10; Keres
Mikenas 1—0; Reshevsky—Fine
Alexander— Flohr afgebroken in betere stel
ling voor Alexander; Sir. G. ThomasA. R.
B. Thomas 10
De stand in deze groep is nu: 1 cn 2 Ke
res en Reshevsky, ieder VA pnt; 3 Flohr 2
pnt., plus 1 afgebroken partij; 4 en 5 Tylor
en Sir. G. Thomas, ieder VA pnt.; 6 Alexan
der 1 pnt. plus twee afgebroken partijen, 7
Fine, 1 pnt. plus 1 afgebroken partij, 8 Mi
kenas 1 pnt., 9 cn 10 Fairhurst en A. R. B.
Thomas, ieder 0 pnt.
In de reservegroepen verloor Prins van
Norman en van Doesburgn van List; Lan
dau en Schelfhout daarentegen wonnen hun
partij resp. van Peters cn Ritson Morry.
Strijd tusschen geld en democratie
Ickcs, de Amerikaanschc minis
ter van binnenlandsche zaken, heeft
in een gisteravond voor de radio uit
gesproken redevoering o.m. gezegd,
dat er een onverzoenlijk conflict be
staat tusschen de macht van het
geld en dc macht van het democra
tische besef, dat in de afgeloopcn
maanden zoon hevigheid heeft be
reikt, dat het duidelijk is, dat tot
het einde toe, voor de plutocratie
of de democratie, moet worden uit
gevochten, totdat Amerika's zestig
families of Amerika's 120 millioen
menschen, het zullen winnen.
MIMSTER ICKES.
Deze zestig families hebben gedreigd, dat
tenzij zij vrij zullen zijn te speculeercn,
vrij van voorschriften, vrij om de
rest van ons zonder beperking van
hun financieele cn oeconomische macht
te overheerschen de Vereenigde Staten hun
eerste algeineene sit down staking zullen
hebben, niet van de arbeidersklasse, niet
van het Anierikaansche volk, maar van
zestig families en van het kapitaal, dat
geschapen is door het geheelc Anierikaan
sche volk, waarover de zestig families de
controle hebben verworven.
Indien het Anierikaansche volk
dit bluf noemt, zal Amerika een
democratisch en vrij Amerika zijn
doch wanneer het Anierikaansche
volk van deze bluf zwicht, zal
Amerika een fascistisch Amerika
zijn, dat onderworpen is aan de
groote zakenlieden, een geknecht
Amerika.
Na aanvallen op eenige leiders der In
dustrie, besloot Ickes met de schuld voor de
tegenwoordige omstandigheden toe te schrij
ven aan de onwelwillendheid van zekere uit
den tijd zijnde leiders van particuliere on
dernemingen het democratische spel te spe
len.
Concludeerende, sprak Ickes de
waarschuwing uit, dat de macht der
geconcentreerde welvaart in de a.s.
zitting van het congres gedwongen
moet worden zich te schikken naar
de Amerika ansche wetten.
Hieronder een teekening van het
nieuwe raadhuis van Anna Pau-
lowna, tot den bouw waarvan dc
Raad gisteren besloot, volgens het
ontwerp van den Alkmaarscheo
architect, den heer D. Saai. Het ge
bouw zal worden opgetrokken in
goudgelen steen met donkeren tra»
rand. In den uitbouw aan den acb
terkant wordt de secretarie geves
tigd. De Raadszaal komt op de eer
ste verdieping.
Dit nummer bevat 22 pagina's
J
DE BILT SEINTt
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Noordoostelijke tot Noor
delijke of Noordwestelijke
wind. aanvankelijk licht tot
hal ft bewolkt, later weer
toenemende bewolking, wei
nig of geen neerslag, tem
peratuur om het vriespunt
tot lichte vorst.
Verdere vooruitzichten: .Weinig
verandering.
CHINA
CHINEEZEN BLIJVEN PLUNDEREN.
De val van Tsingtap, waar de Clii-
ncczen in grooten getale Japansche
eigendommen hebben vernield, kan
ieder oogenblik worden venvacht.
Toch gaan de tot, razernij opgezweep
te Chineezen voort met hun plunde
ringen, terwijl de uittocht van de
verschrikte bevolking voortduurt.
De vluchtelingen, bevreesd voor de
vreeselijke wraak der Japanners, be
geven zich in stroomen naar het bin
nenland, te voet, per rijwiel, op kar
ren of met andere vervoermiddelen.
Buitenlanders veilig te Tsinan Foe.
Uit Japansche bron wordt medegedeeld,
dat een honderdtal te Tsinan Foe verblijven
de buitenlanders gezond cn wel is. Open
bare gebouwen zijn verwoest en dc Chinee-
schc troepen ten oosten van Taisjan trekken
zich naar het zuiden terug.
Dc .Tapanncezen melden, dat hun troepen
hun opmarsch in Sjantoeng voortzetten zon
der er tegenstand te ontmoeten.
Van het front van Zuid-Sjansi worden geen
veranderingen gemeld. In Noord Sjansi zijn
to Woetaisjan geconcentreerde communisten
begonnen zich te verplaatsen in dc richting
van Tai Yoean Foe. Dc Japanneezen hebben
hen op verscheiden punten bestreden.
De laatste trein nit Hankau.
De laatste trein van Hankau naar Hong
kong is gistermorgen vertrokken met 55
mannen, 130 vrouwen en 128 kinderen van
tien nationaliteiten, onder meer 63 Engel-
schen en 1(77 Amerikanen. Alle 13 wagons
waren bedekt met de vlaggen der nationali
teiten.
SPANJE
Volksfronters houden
dapper sfand
TERUEL NOG IN LINXSCHE
HANDEN.
Even buiten Teruel is tusschen de Fran
co-troepen en de Volksfronters over een 40
K.M. lang front een veldslag losgebroken,
welke volgens Un. Press te vergelijken ia
met de grootste veldslagen uit den wereld
oorlog.
Een witte generaal verklaarde: „Deze
strijd zal zich wellicht ontwikkelen tot
een slag. die voor den geheelen. oorlog
beslissend kan zijn.
Volgens de laatste berichten zonden
de regeeringstroepen In moeilijk
heden zijn geraakt en enkele wij
zigingen in hun frontlinies hebben
moeten aanbrengen. In Ternel zelf
hebben de regeeringstroepen hun
voordeelen echter behouden.
Het rechtsche radiostation van Sa-
ragossa deelt mede, dat men na de
operaties van gisteren kan verze
keren. dat het linksche front van
Ternel definitief gebroken is, maar
zoover schijnt het volgens andere
berichten nog niet te zijn. Wel zou
de linkervleugel der republikeinen
omsingeld zijn, zoodat met een mo
gelijke doorbraak van het front re
kening moet worden gehouden.
Zoowel de republikeinen als' de nationa
listen maken gebruik van al het oorlogs-
materleel, dat de moderne krijg kent: hon
derden tanks zijn in actie, voortdurend
dondert het geschut, talrijke vliegtuigen
cirkelen door het luchtruim en een enorm
aantal machinegeweren van het nieuwste
type schieten hun kogels op de tegenstan
ders af.
