Het jaar 1937 in hei leven der Volkeren -Oudejaarsavondgedachten- Thomasvaêr en Pieternel 9 Ieder nieuw jaar schijnt het begin van «en nieuwen tijd. Het is, of met het oude jaar ook een verleden wordt afgesloten. Nieuwe verwachtingen staan op, nieuwe be- Joften kondigen zich aan. Zoo staan we nu aan den avond van 1937. En een moedeloosheid, verlammender dan ooit, overvalt ons, wanneer we uitzien over dit jaar en de voorafgaande jaren. Het is niet langer de druk der wereldcrisis, die ons benauwt, hoe zeer die ook ons maat schappelijk leven ontredderd heeft. We wisten, dat de oorzaken daarvan in ihet verleden lagen, al werkten die ten deele ook nu nog door, en we konden blijven ge- looven, dat het der menscbheid gelukken zou zich boven die crisis uit te worstelen. Een benauwender angst heeft ons echter al vaster omklemd en groeit aan tot een verlammende obsessie. We zien met ont stellende duidelijkheid ons cultuurleven doorbroken door krachten, die we reeds lang overwonnen dachten. En het is of we de mcnschheid zien afglijden naar een on vermijdelijke catastrophe. Algemeene teleurstelling. Wanneer wc de beteokenis van de gebeur tenissen van 1937 in een algemeene uit drukking willen samenvatten, kunnen we dat niet beter doen dan door in deze ge beurtenissen de duidelijke manifestatie van de groote algemeene tegenstelling, die den laatsten tijd het internationale leven over- heersclite, te zien, de zichtbare voltrekking over de goheele beschaafde wereld van de verdeeling der staten in twee vijandelijke kampen. De Engelsche regcering, en op haar voor beeld de Fransehe, maar minder beslist die te zaïmcn de leiding hebben van wat men het democratisch kamp zou kunnen noemen trachten deze algemeene tegenstelling te loochenen, Zij, en met haar de regccringen van andere staten, willen niet weten van ideologische fronten en verkondigen, dat de vorm van binnenlandsdh bestuur er niet toe doet. Ook tusschem staten, die van ge heel tegengestelde beginselen uitgaan is samenwerking mogelijk. Zoo gesteld, is te gen deze l>cwcring niet. vcol in te brengen. Maar de tegenstelling waarop het hier aankomt, is niet die tusschen de zoogenaam de totalitaire staten en de deniocratische. Reeds de medewerking van de Sowjet-repu- bliek, die toch ook tot de totalitaire staten behoort, met de democratische en de aanwe zigheid van verschil lende autoritaire sta ten, die in beginsel zeer dicht hij de totali taire staten staan, als Polen en Zuid-Slavië in het democratische kamp, bewijzen, dat deze tegenstelling een andere is. Zij is die .tusschen de staten, algemeener nog tusschen dat deel der menscbheid, dat de ordening van het leven door recht en moraal, zooals de menscbheid die in eeuwen van worsteling heeft gewonnen, wil handha ven en dat deel, dat alleen de macht en hel geweld erkent, zoowel in het nationale als in het internationale leven, en ieder beroep op recht of moraal minachtend af wijst. Toetreding van Italië tot Dnitsch- Japansch verdrag. Deze samentrekking, die ook ondanks de loochening der tegenstelling een samentrek king der tegengestelde krachten tengevolge moest hebben, teekende zich wel zeer dui delijk af in het toetreden van Italië tot liet Duitsch-.Iapansch verdrag, dat van de nau were aaneensluiting van Duitschland en Italië het onmiddellijk gevolg was. De naam van dit. verdrag, dat zich als anti-commu nistisch aandiende, was in hoogc mate misleidend. Noch Duitschland noch Japan heeft binnen eigen grenzen last van het communisme. De strijd legen het communisme, waar voor het verdrag moest dienen, zou dus rle strijd buiten de eigen grenzen zijm en hield als zoodanig reeds een poging tot inmen ging in andere aangelegenheden in. Maar het had ook in zijn oorspron- kelijken vorm alleen een anti-Russische1 strekking. De toetreding van Italië heeft niet alleen de basis van het verdrag verbreed, maar ook zijn strekking algemeener ge maakt. Men kan zeggen, dat de drang tot. aaneensluiting de drie staten het "middel van het reeds bestaande verdrag heeft doen aangrijpen. Het heeft daarbij zijn anti-communisfischen naam behouden. Mussolini beeft ervoor gezorgd, dat de ware beteekenis van dit anti-communismc de wereld wat duidelijker werd. Te Paler- mo en te Rome. waar hii den tegenstander de vrede aanbood, daarbij nog eens duide lijk het bestaan der tegenstelling ondcr- streependc> beeft hij in zijn vooruit aange kondigde. redevoering als voorwaarden ge steld te Palcrmo: geen bolsjewisme aan de Middellandsche Zee. maar later te Rome: geen bolsjewisme in Europa. Wanneer men nu bedenkt, dat Mussolini onder bolsjewis me verstaat niet alleen socialisme, maar mede alle cenigszins links georiënteerde democratische richtingen, feitelijk ook het liberalisme, dan is daarmee het verdrag gekenschetst als een uitdaging aan de bestaande levensordening, een bedreiging tevens van anderep vrijheid en als een streven naar oplegging van eigen wil aan de rest der wereld gedemonstreerd. Italië uit den Volkenbond. Het uittreden van Ttalië uit den Volken bond sluit zich hierbij als logisch gevolg aan. Onverwacht kwam die uittreding zeker niet. Sinds de Volkenbond vergeefs ge tracht, heeft door toepassing van sancties Italië's aanval op Abessynië tot staan te brengen, heeft Ttalië zich feitelijk aan alle Yolkenboudswerkzaamhedcn onttrokken en Mussolini voor den Bond geen goed woord meer over gehad, zoodat het duidelijk was, dat. Italië te eenigcr tijd don Bond zou verlaten. Duitschland, Italië en Japan, thans alle drie uit den Bond. hebben steeds de onder linge verwantschap en de bestaande tegen stelling gevoeld en zijn dientengevolge el kaar steeds dichter genaderd. De internationale spanning. De internationale spanning schijnt hier door wel tot. haar hoogste graad opgevoerd, als vooral de jongste gebeurtenissen in Chi na ons hebben kunnen leeren. En het was' dan ook vanzelfsprekend, dat niet alleen de politiek der staten van het Duitsch-Ttali- aanseh-Japansch verbond, maar geheel de internationale politiek door de algemeene tegenstelling beheerscht werd. We zien dan ook in 1937 als onmiddellijk gevolg van de concentratie van agressieve krachten in de spil Berlijn'RomeTokio een wederzijd- sclie concentratie, die doet denken aan een algemeene troepcnschouw voor de te leveren slag. Zoowel de agressieve staten als hun groote tegenstanders trachten zooveel moge lijk hun onderlinge- verbondenheid te ver sterken en kleinere staten tot zich te trek ken ter versterking van hun kamp. Het streven naar versterking. Het stroven naar versterking kwam wat de spil RomeBerlijnTokio betreft door talrijke bezoeken o.a. door de erkenning van Mantsjoekwo door Italië, een gebaar, waar bij Duitschland zich wegens zijn groote be langen in China niet kon aansluiten. Een der duidelijkste openbaringen van de versterking van de spil BerlijnRome. was wel het bezoek van Mussolini aan Duitsch land. De keus van Mussolini. Langen tijd scheen het twijfelachtig of Mussolini zich zelfs na den Abessijnschen veldtocht geheel van de Westersehc mo gendheden zou afkceren dan wel zou trach ten het front van Stresa te herstellen. Om trent zijn keuze, is thans geen twijfel meer mogelijk. En bet, heeft den schijn alsof de Westersche mogendheden nog eerder via Berlijn dan via Rome een wcderzijdschc toenadering kunnen bewerken. Polen en de Kleine Entente. Het zijn Polen en de staten der Kleine Entente, die de spil RomeBerlijn naar zich toe tracht te trekken, waartegenover de Westersche mogendheden de aaneensluiting dezer staten aan Frankrijk trachten te ver sterken, terwijl door de verovering van een overheerschendc positie in Spanje Italië een overwicht in de Middellandsche Zee pro beert te verkrijgen, waarbij het door Duitsch land gesteund wordt. De reis van Dclbos heeft echter bewezen, rlat zoowol de staten der Kleine Entente als Polen nog trouw blijven aan de Fransehe vriendschap. Ongetwijfeld is bij de Zuid-Sla vische rcgecring een toeneiging tot de spil RomeBerlijn merkbaar. Maar de heftige beloogingen tijdens Delhos' bezoek hebben getoond, dat het Zuid-Slavische volk, al wa ren dan die bctoogingen vooral om binnen- landschc redenen tegen de regeering gericht, sterk tegen de toenadering tot Rome en Ber lijn gekant is. En al staan Oostenrijk en Hon garije aan den kant van Duitschland en Italië, de, reis van Von Ncurath naar Wee- nen heeft duidelijk gemaakt, dat men te Wcenen nog altijd een al te nauwe aanslui ting aan Duitschland als een gevaar ziet en dat men zoowel daar als te Boedapest de oogen ook wel eens naar het Westen richt. Weenen. de zwakke plek. Te Weenen bevindt zich trouwens de zwak ste plek van de spil Rome-Berlijn. De vrees van Itaiië voor een doordringen van Duitschland naar den Bremier is nog niet sreweken. En het is nog zeer onwaarschijn lijk, dat Italië in een Duitsch overwicht in Midden-Europa zou willen berusten zelfs al zou het daarvoor een zekere compensatie krijgen door versterking van Zijn positie in de Middellandsche Zee. De strijd in Spanje. Het is ook dit Italiaansche streven, dat in Italië's inmenging in don strijd in Spanje tot uiting kwam en aan dien strijd zijn voor den Europeesehen vrede zoo ge vaarlijk karakter gaf. De strijd zelf ver liep dit jaar meestal ten gunste van de op standelingen, al behaalden dan ook de re- geeringslroepen telkens nog voordooien en namen zij herhaaldelijk het initiatief. Oorlogstuig en troepen naar Spanje. Waarschijnlijk de overtuiging dat Franco gcwonnen^pel heeft de reden, dat de inmenging van Duitschland cn Italië ten gunste van Franco in het laatst van 1937 ©enigszins getemperd heeft. Want on danks de in het, vorig jaar gesloten over een komst van niet-inmenging gingen deze beide staten ook in het afgeloopen jaar door met het zenden van oorlogstuig en troepen, een inmenging, die vooral van den kant van Italië belangrijke afmetingen aannam en tenslotte door Italië ook officieel werd erkend. Oorlog tusschen Japan en China. In tusschen is een ander en ernstiger ge vaar vanuit Oost-Azië den wereldvrede ko men bedreigen. De aanval van Japan op China naar aanleiding vn een onbeteeke- nend incident, in Noord-China is, al is dan een oorlogsverklaring uitgebleven, tot een oorlog tusschen Japan en China uitgedeid, waarin ook de belangen der Europeesche mogendheden en van de Vereenigde Staten ernstig bedreigd worden, vooral nu Japan blijk geeft met die belangen al heel weinig rekening te willen houden. I>c tegenstand der Chincezen zoowel in Noord-China als te Sjanghai, wrfar de Ghineesch© troepen wekenlang tegen de overmacht van de zoo veel beter uitgeruste .Tapanscho troepen stand hielden, beeft Japan verrast cn voor spelt een langdurigen oorlog, waarin Ja pan's finant.iëolc middelen, die. uiterst zwak staan, het wel eens konden begeven. Nanking veroverd. Met de verovering van de Chineesehe hoofdstad Nanking blijkt tenminste het Chineesehe verzet nog lang niet. gebroken. De Chineesehe, rcgecring heeft, zich naar het binnenland teruggetrokken «n de strijd wordt van daar uit voortgezet. Hot, ernstigst incident is wel dat van voor een paar weken, toen Engelsche en Ame- rikaansche oorlogssliepen op de .Tangtse bij Nanking door Japanschc vliegtuigen en .Tapansche schepen werden aangevallen, waardoor een Amerikaansche kanonneer boot tot zinken weid gebracht. De .Tapan sche regeering heeft zich gehaast veront schuldigingen aan te bieden en genoegdoe ning te heioven. Zoowel dé Amerikaansche als de Britsche regecring heeft hiermede voorloopig genoegen genomen, echter on der de uitdrukkelijke voorwaarde, dat te gen herhallner zal worden gewaakt. Japan streeft naar de volkomen overheer- sching van China en de volkomen uitscha keling van anderen uit Oost-Azië. Zijn wei gering om aan de conferentie te Brussel deel te nemen, die naar aanleiding van China's beroep op den Volkenbond plaats bad, maar op een volslagen mislukking uit liep en de machteloosheid der Westersche mogendheden wel in een zeer schril licht zette, heeft voldoende duidelijk gemaakt, dat het de Oost-Aziatische zaken alleen wenscht te redderen en zich ook van het negenmogendhedenverdrag. krachtens het welk de Brussolso'ne conferentie bijeenkwam niets meer aantrekt. Het Negen-mogendhedien-verdrag. In dit negenmogendheden-verdrag is ook Nederland partij. En liet zijn dan ook onze belangen, die bij den strijd in Oost-Azië ten nauwste betrokken zijn en door de .Tapan sche expansiozucht in het godrang dreigen te raken. Tiet besef, dat ook wij door de lieerschcndc internationale spanningen ge vaar loopen, is daardoor belangrijk ver sterkt. Maar ook reeds vóór het Oost-Azia tisch conflict was dit duidelijk. Het is zeker mede dit bewustzijn, dat ons nationaal bewustzijn heeft verlevendigd en onzen nationalen zin versterkt: Maar ook verschillende gebeurtenissen als bet, huwelijk van H.K.H. Prinses Juliana de nationale Vondel-herdenking en de verkie zingen voor de Tweede Kamer met den daaraan voorafgaanden verkiezingsstrijd verhoogden ons nationaal leven. Het Prinselijk Huwelijk. Het huwelijk van Prinses Juliana met Prins Bomhard van LippeBiesterfeld bracht oen enthousiasme als ons volk maar zelden toont. Geheel ons volk bleek tc doe len in de vreugde van het Prinselijk paar. En de latera mededccling, dat de Prinses in blijde verwachting was, die de aankondi ging inhield van liet voortleven van ons Oranjehuis veroorzaakte algemeene blijd schap. Hoezeer ook Z.K.H. Prins Bomhard in de algemeene sympathie deelde, bewees de belangstelling bij het auto-ongeluk, dat hem trof. De verkiezingen. De verkiezingen van de Tweede Kamer der Staten Generaal, bleken bij iiaar voorbe reiding een bijzondere belangstelling gaande te maken, wat zeker voor een groot deel bet gevolg was van het optraden der natio naal socialistische partij. Ze brachten ech ter aan deze partij niet de verwachte over winning. Het werk van de nieuwe Kamer De werkzaamheden van de nieuwe Ka nier werden weer evenals de. vorige jaren hoofdzakelijk bepaald door de economische crisis, al toonde die crisis eenige verande ring ten goede. Zoo werd do crisis-invoorwct gewijzigd, werd opnieuw de Crisisraad in gesteld, een vestigingswet aangenomen, kwam een regeling tot stand voor extra hulp aan werkloozen en werd de crisishef- fing op rundvloesch afgeschaft. Het kabinet, dat uit de verkiezingen tc voorschijn kwam was niet het nationale kabinet op bjeedc basis, dat vrij algemeen verwacht was. maar een zuiver rcchtsch kabinet met Dr. Colijn als voorzitter van den ministerraad. De Wereldjamboree. De wereldjamboree, te Vogelenzang ge houden, trok een buitengewone, belangstel ling en een stroom van vreemdelingen naar ons land. België. Het naburige België doorleefde ook een spannenden verkiezingsstrijd voor een Brus- sclschc kamerzetel tusschen Degrellc, den aanvoerder der Belgische nationaal-soeia- listcn, de Rex-parlij en den minister-presi dent Van Zeeland, die als candidaat van alle andere partijen, behalve de Vlaam- sche nationalisten die met Rex samengingen, een éclatante overwinning behaalde. Het gc- hcele jaar door werd echter het parlemen taire leven in België door do Rex-beweging verontrust. En de beschuldigingen van die zijde tegen don minister-president al* vioegeren directeur van de Nationale Bank leidden ten slotte tot het aftreden van Van Zeeland, wat een langdurige ministerieele crisis tengevolge had. België's huitenlandschc politiek onderging in zooverre eenige wijziging, dat het rle nauwe samenwerking met Frankrijk ver brak cn een zelfstandiger politiek ging vol gen. Duitschland. In Duitschland werd het streven naar autarkie, die het van het buitenland onaf hankelijk moest maken, voortgezet. Het i- jarenplan. dat er het gevolg vam was. leid de tot het aftreden van Dr. Schacht als minister van economische zaken, waardoor Göring geheel de leiding kreeg van het economisch leven. De strijd met de Kerken nam voortdurend een sqherperen vorm aan en had de arrestatie vam tal van predikan ten tengevolge. De tot stand koming van een handels verdrag met Frankrijk scheen tot een be tere verhouding tusschen twee nabuurlan den te zullen leiden. Frankrijk. Ook Frankrijk beleefde dit jaar een mi nisterieele crisis, die echter van korten duur was. In de plaats van den socialisti- schen leider Blum kwam de radicaal-socia list Chautcmps aan het hoofd der regee ring. Het volksfront, waarop de regeering steunt, Jileef echter intact, al werd de strijd ertegen voortdurend feller gevoerd. De kortelings ontdekte samenzwering bewees, welk gevaar bet land van uiterst rechts bedreigde. De nauwe samenwerking met Engeland bleef gehandhaafd en werd zoo mogelijk nog versterkt. Engeland. Het Engelsche bewapeningsprogram, dat een defensieleening noodzakelijk maakte, loonde, dat Engeland uit den internationa len toestand ook de noodzakelijkheid dezer samenwerking begreep. Moeilijkheden bleven Engeland dit Jaar niet bespaard. De opstand in het Noorden van Engelsch-Indië en de ongeregeldheden in Palestina, die na het voorstel tot ver- dceling van dit land in een Arabischen en 'n Joodschen staat met 'n klein Engelsch ge Th. Langzaam galmen twalef slagen Door den verren beemd gedragen— P. 't Is de torenklok van Schagcn Schagen's opperplaag der plagen Th. Die ons trouw den tijd verkondigt P. Elk uur vijf minuten zondigt Door te vroeg of door te laat... Th. Piet, toe laat de klok er buiten De vaart des-tij d$ is niet te stuiten Ook al is het uurwerk dol, P. Kom neem nog een oliebol Laat ik 't ponsglas nog eens vullen Toasten wij op 't oude jaar... Tx„. Nou, dat jaar was nogal naar! P. Je meent 't? Th. 'k Zie Japan, 'k zie de Chineozen Van de dooden kon je lezen Ik zie Spanje, 'k zie twee vrinden Die 't goed samen kunnen vinden- Troep na troep den arm geheven „Eeuw'ge vrede" is hun streven... Karhardt, Simpson, langs me gaan, Piet, je leeft op een vulkaan! Geld regeert, de rest is franje... P. Zeg, je had 't over Spanje Heb jij altemet misschien De eerewoord-geïntcmeerden Die em tóch zoo netjes smeerden In de buurt oft zoo gezien? Th. Ze zeit wat!— P. Een schandaal met zóóveel kansen Th. St. Piet! Zwijg toch! Denk aan Hansen Want ons gesprak komt in de krant En in ons lieve Nederland... Zeg, geef me nóg een oliebol, Wie zei ook: „Niets is ons te dol?" P. Goed, zwijg ik verder over Spanje Wat zeg je Thomas, van Oranje? Na jou geklaag, verlang ik roem! Th. De jonge loot schoot welig bloem— Ons volk, dat moest Oranje schragen Den laatsten tijd in droeve dagen! P. De Prins? Th. De Prins, maar 't komt weer goed En 't zal, Godlof niet lang meer duren Dan is 't gezin in blij der uren Gelukkig weer vereend! P. Maar in ons landje is 't nog crisis Omdat er steeds nog veel verlies is, Th. De werkloosheid 't vult nog kolommen P. Maar 't kwartje van minister Romme Dat brengt den stempelaar op dons! Th. Ilrain.,. geef. me nog een glasie pons.. P. De crisisspijsvetwetcontróle De varkensoorïnerkwerkzaamheid Begint op zijn retour te raken De boer wil zulk gedoe graag kwijt- Th. Hoe is 't mogelijk! bied daartusschen eer verergerden dan dat ze en oplossing konden brengen, brachten Engeland heel wat zorgen. Maar de grootste zorgen veroorzaakten wel de internationale spanningen, waarbij Engeland de leiding nam bij de pogingen liet uitbreken van een, internationaal conflict te verhinderen. Rusland. In Rusland hebben de eerste alg. verkiezin gen voor "n volksvertegenwoordiging onder 't, Sovjetbewind plaats gehad. Het blok van communisten en partijloozen heeft vrijwel alle zetels veroverd. De Vereenlgde Staten. In de Vereenigde Staten duurt de strijd om de New Deal, de nieuwe sociale wet geving, voort. Maar ook een andere strijd begint zich al duidelijker af te teekenen, die tusschen de isolationisten, zij die Amerika verre willen houden van iedere bemoeienis met niet-Amerikaansche, speci aal Europeesche aangelegenheden, en de voorstanders van een nauwere aansluiting aan het zoogenaamde democratisch blok. De redevoeringen van Roosevelt, waarin hij zoo beslist voor de vrijheid opkomt en. wijst op het groote belang, dat Amerika bij de handhaving ervan ook in de overige wereld heeft, zijn zoovele pogingen om den strijd ten gunste der laatsten te beslis sen en het Amerikaansche volk aan de ge dachte van bemoeienis met de aangelegen heden der wereld te wennen. Van het ver loop van dezen strijd zal voor een goed deel de wereldvrede cn de toekomst der menscbheid afhangen. P. En om nu nog eens aan te toonen Zeg moet dat met één o, of twéé? Th. Piet, praat me dèsnoods over Mussert Maar zwijg toch over 't spellingswee— P. We krijgen óók weer meer soldaten Onz' moed is groot, al zijn we klein... Wij brullen, waar wij eertijds blaatten! Lieb Vaterland kann ruhig sein!! Th. Zoo is er meer! We gaan thans eischen De winkelier zij hooggeleerd! P. Dat met 't diplonmmaatgcregel ,,'t Gezond verstand niet wordt [geweerd... Th. Maar zou je niet een oogje wagen Aan ons plaisante oude Schagen? Daar speelt ook menigeen een ral Hier, moet je nog een oliebol? Schagen, parel van het Noorden Dat mijn oog zoo vaak bekoorde... P. Lieve help. Tom wordt zelfs lyrisch Hoewel hij niet boven zijn bier is! Th. Schagcn met zijn knappe Flapper Wie zou ooit zóó rap en dapper Eonen naakten onverlaat Deponeeren op de straat Als die onzen Burgen-ader Listig-sluipend kwam te nader? P. Schagen met zijn persperiklen Met zijn vlijmende artiklcn Roomsch of Staats., een cathechismois? Th. Denk toch vooral ook om de fiscus, Die op laatsten kermisdag Zich zoo populair toch zag Door de blijde kermisgasten Van hun rijwiel te ontlasten *t Oude spreekwoord gaf weer leering: Waar 't volk is, daar is óók de nering! P. Och, ik zie 't Schagen van mijn Cdroomen Steeds mij naderbijer komen Tien hectare wordt bebouwd Zag men ooit een plan, zóó stout? En de ijsbaan gaat verdwijnen Maar, daarvoor moet dan verschijnen 't Kurort aan den Schager Wiel Dat wordt wat, mijn lieve ziel 's Zomers zwemmen, 's winters baden, Een heerlijk zitje op dc kaden, Tafeltjes en leuke stoelen... Th. En heete hoofden, om af tc koelen... P. Ach, man, dat klagen geeft geen lor, Schagcn moet excelcior! Th. Nou, dat kan, als we maar willen, Wais van nukken en van grillen En niet voor elke gulden meer Een trapje hooger op de leer! Want al die rangen cn die standen Dat doet de beste plannen stranden Omdat Jan er is, zegt Piet „Néé, dan kom ik lekker niet!" Met wat meer elkaar vertrouwen Kan dc marktplaats véél verstouwen... Ik heb er zóó mijn buik van vol t P. Neem nou nog een oliebol... En laat ons dan tot slot weer 't Best van 't best, aan glle menschen! [wenschen van

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 21