Hoe en waarom worden
wij geregeerd?
Langendijker Groentenveilingen
Televisie in
het jaar 1950
Dinsdag 11 Januari 1938
Tweede blad
Betere vooruitzichten voor de
stapelproducten? Iets hoogere
omzetten practisch van geen
beteekenis er komt reeds
vraag uit het buitenland - aard
appels hoog er in prijs vrij
veel roode kool aangevoerd
betere prijzen gele kool
groole aanvoer ook minder
slechte prijzen oploopende
prijzen voor Dcensche witte kool
aanvoer van savoye kool en
groene kool 'f ging er beter
mee weinig aanvoer van
bloemkool uien buitengewoon
duur zelfs stek voor hooge
prijzen verkocht breekpeen
ook duur goede prijzen voor
bieten geringe aanvoer van
andijvie weinig spruitkool en
boerekool aanvoer rammenas.
Het "jaar 1938 zet niet slecht in
voor Langendijk. En er zijn ver
schijnselen welke er op wijzen, dat
de gang van zaken met de stapel
producten beter zal zijn dan we dit
de laatste jaren gewoon waren. Het
ware inderdaad te wenschen, dat
er voor de tuinbouwers betere tij
den aanbraken.
Want ook het. afgeloopen jaar is weer
slecht geweest. Blijkt uit de gepubliceerde
cijfers van enkele veilingen, dat de finan-
ciëele omzet iets hooger is geweest dan in
1936, dit is echter van zoo geringe beteeke
nis geweest, dat van een eigenlijke verbe
tering inderdaad niet gesproken kan worden
De eerste week van 1938 is echter zeer veel
gunstiger dan de overeenkomstige in ver
schillende vorige jaren. In tegenstelling met
toen is .er nu een bevredigende vraag naar
verschillende producten. In Duitsohland is
de teelt van bewaarkool niet meegevallen
en het ziet er naar uit, dat onze Oosterbu
ren het niet buiten onze stapelproducten
zullen kunnen stellen. Dan kan nog worden
aangenomen, dat de betalingen veel geregel
der zullen kunnen plaats vinden dan ver
leden jaar, zoodat daarmee een belangrijke
voorwaarde voor een vlotten handel is ver
vuld.
Ook uit andere landen schijnt op
het oogenblik al eenige vraag naar
de Langendijker producten te be
staan. De voorraden zijn echter niet
groot, zoodat een behoorlijke prijs
moet worden gemaakt, om een loo-
nende uitkomst te kunnen krijgen.
Wat dc koolsoorten betreft, is het de roo-
4e kool, de tegen zeer bevredigende prijzen
van de hand gaat. Doch dc slechte finan-
cicele toestand, waarin vele tuinders ver-
Reeron, is oorzaak geweest, dat zij hun
rood© kool hebben geteeld conla a méta, d.
w. z. voor de helft met den landeigenaar
hl de polders, waar die kool werd verbouwd.
Veel zal er dus voor de tuinders hier in
dergelijke gevallen niet overschieten.
De aardapoelenaanvoer had niet veel te
5eteekonen: het meeste werd uit dc hand
gekocht. Dc prijzen waren iets beter. Voor
blauwe Eigenheimers werd van 1.70
f 3.10 betaald en voor Bevelanders van
,f 2.20-/ 2.40
De aanvoer van roode kool was
aanmerkelijk grooter dan verleden
weck. Eensdeels is dat toe te schrij
ven aan de goede vraag met als ge
volg betere prijzen, anderdeels aan
dc omstandigheid, dat er veel moet
worden doorgeschoten en dat dus
niet bewaard kan blijven. Er wordt
dan ook weinig eerste kwaliteit
aangeboden.
Voor eerste soort werd 5.70—f 6.40 be
taald, voor een enkel partijtje werd zelfs
l ;T hcs,Pcd- Tweede kwaliteit bracht
4.80 tot ruim 5, soms tot 5.10 op. Zelfs
voor afwijkend goed werden redelijke prij
zen betaald, n.1. van 1.80—3. Deze prij
zen kunnen vor dezen tijd zee bevredigend
Worden genoemd.
Er kwam ook veel gele kool aan beide
Veilingen. Nog meer dan hij de roode was
luer\an de zwakke kwaliteit de oorzaak.
Lr is maar weinig gele kool. die tot de
beste, sterke met een lang uithoudingsver
mogen behoort. Zeer veel moet hiervan wor
den doorgeschoten. Een goed tecken kan
het dan ook worden genoemd, dat ook voor
deze kool betere prijzen werden besteed.
Voor eerste kwaliteit werd nu f 2—f 2.50 bc-1
sleed, soms nog iets meer. Tweede kwali
teit bracht 1.401.90 op. voor de zwaar
dere soms nog iets moer. Dc aanvoer over
schreed de 50 spoorwagons.
Aanvankelijk beter ging het ook met de
Dcensche witte kool, waarvan vooral aan dc
veiling te Noordscharwoudë een groole aan
voer was.
Voor dit product was zoowel vraag v. export
als van den kant der zuurknolfahrie-
kanten, die een goeden prijs besteedden voor
de groot©. Eerste kwaliteit van 3 pond en
zwaarder werd voor 3—3.40 verkocht,
tweede kwaliteit voor 2.—f 2.40, soms op-
loopend tol 2.80. Voor afwijkend goed
werd f 1.50-f2 betaald Ook vor deze koolsoort
was de groote aanvoer gedeeltelijk toe te
sendijven aan de noodzakelijkheid van ver
koopt n door te zwakke hoedanigheid.
Savoye-kool was ook wat moer gezocht,
zoodat iets hetero prijzen konden worden
bedongen. Er werd nu van 1.80—2.60
voor de beste soort betaald; mindere kwali
teit ging voor 1—f 1.60.
Groene kool was ook duurder dan de
laatste weken. Er werd nu n.1. f 1.60—f 2.80
voor besteed.
Bloemkool kwam er slechts zeer weinig
meer. Het zal er weldra wel heelemaa.1 mee
gedaan zijn. Eerste soort bracht ongeveer
8.- op, tweede soort 1.50f 2.50
Uien waren al weken lang voor
zeer hooge prijzen verkocht. Deze
week zouden ze echter mog duurder
worden. Zeldzaam hooge prijzen
werden voor dit artikel betaald.
Voor grove uien werd f 9f 10.40 besteed,
alzoo de f 10 overschreden. Gewone uien
brachten Zaterdag aan de Brocker veiling
f9.40_f 10.50 op. aan die te Noordschar
woudë f 10—f 10.70. nadat ze de vorige
dagen voor f9.50 tot ruim f10 waren ver
handeld. Voor drielingen werd f7.60 tot
f8.40 betaald en voor nep. die echter spo
radisch werd aangevoerd. f7.S0f8.60. Zelfs
voor stek werden prijzen betaald, waaraan
goede uien meestal niet kunnen tippen n.1.
f 5 tot f 6.50
Zeer goede prijzen werden ook betaald
voor breekpeen. Grove peen bracht 2.20
2.S0 op, verschillende malen zelfs oploo
pende tot 3 a 3.40. Ook voor bieten
werden heel goede prijzen besteed: grove
golden van 1.20 tot ruim 2, terwijl voor
middenmaat f 33.50, voor beste kwali
teit, tot 4 werd betaald. De aanvoer was
echter niet groot.
Nog werden enkele partijen andijvie aan
gevoerd. Ze brachten 1.30—2.10, een en
kele 60 cent op.
Voor spruiten werd 6.407 betaald,
voor boerekool 1.50. Van beide was slechts
weinig aanvoer.
Dan kwam er nog wat rammenas, die
1.50 opbracht en knolselderij, waarvoor
2 werd betaald.
nam de vergadering met algemeene stem
men het besluit het bestuur op te dragen
alle pogingen in liet werk te stellen om de
vervroeging van het sluitingsuur van 2
op 1 uur ongedaan gemaakt, te krijgen. Het
bestuur zal daartoe een officiéél adres op
stellen vergezeld van adhaesie-betuigingen
van alle daarvoor in aanmerking komende
organisaties.
KOEDIJK
Bond van Staatspensionneering.
Zondagavond werd door de afd. van den
Bond voor Staatspensionneering een pro-
paganda-avond gehouden in het lokaal
van den heer Jb. Groot. De leiding van de
vergadering berustte bij den heer P. Hart,
die een krachtig openingswoord sprak in 't
belang van het Staatspensioen. Daarna was
het woord aan de heeren Daan Pool en
Tommy Bonman voor het afwerken van
hun programma, dat uit geheel nieuwe
nummers bestond. Ernst en luim wisselden
elkaar af en evenals altijd muntten de ar-
tistcn weer uit door hun met zorg gekozen
nummers. Décors en costumcs waren weer
frisch. De stemming was bij de talrijke aan
wezigen er spoedig in, mede door de pas
sende muziek van J. v. d. Brink.
De voorzitter bracht dank aam allen, die
medegewerkt hadden aan het welslagen
van dezen avond en wekte de jongemen-
schcn op om lid te worden.
Het hoofdbestuurslid, de heer Boskamp,
sprak ook nog een propagandistisch woord,
waarna de vergadering gesloten werd.
SINT MAARTEN
INSTITUUT VOOR ARBEIDERSONT
WIKKELING.
Uitgaande van het Instituut voor Arbei
dersontwikkeling werd Zaterdagavond ten
huize van den hoer J. v. Schoorl alhier een
openbare vergadering gehouden, waarbij de
heer Wim Wiese als spreker optrad met het
onderwerp: „China-Japan".
De heer v. d. Laan uit. Dirkshorn vertoon
de een serie beelden, hierop betrokking heb
bende.
De heer C. de Vries, voorz. opende met
een passend woord deze bijeenkomst, waar
na de spreker het woord kreeg.
De heer Wiese geniet in Hollands Noor
den reeds zooveel bekendheid als redenaar,
dat hier niet behoeft te worden gezegd, dat
hij dezen avond lot een loerzamcn en tevens
aangenamen wist te maken.
Voor de pauze gaf de spreker een over
zicht van dc ontwikkeling der beide lan
den na het midden der 19e eeuw en daar
uit was duidelijk te verstaan, dat, vooral
Japan, naar middelen moest zoeken om
plaats voor zijn producten en overbevolking
te verkrijgen. Hoe Japan dit probleem tracht
op te lossen werd na de pauze behandeld.
Na beëindiging sprak voorz. dc hoop uit
dat deze leerrijke avond de menschen tot
hieer weetgierigheid zou aansporen en ve
len lid van het Instituut zouden worden.
ou en Vjriep
verdrijft U wonder snel met
CACHETS MljNMAROT
Kaken 12 cachets 50 ct. Proef doosje 2stuks 10ct
Vereen, van Oud-Leerlingen van de R.L.W.S.
Uit onze omgeving
OPBRENGST KINDERPOSTZEGELS.
Van Barsingerhorn, Harenkarspel,
Schagen, St. Maarten, Wierin-
waard en Zijpe.
De Directeur van het Postkantoor te
Schagen deelt mede dat de netto-opbrengst
welke ten goede komt aan de kinderbe
scherming, van de in de gemeenten Bar
singerhorn, Harenkarspel, Schagen, Sint
Maarten, Wieringerwaard en Zijpe verkoch
te kinderzegels bedraagt f 2S6.4S. Hieronder
is begrepen de opbrengst van dc door de
comités verkochte zegels.
ANNA PAÜLOWNA
BOND VAN PLAATSEL. VEREEN.
De voorzitter, de heer H. Jonker Hz.,
opende de halfjaarlijksche algemeene verga
dering in zaal Kossen met een beschouwing
over het doel en streven van den bond.
Geen jaar, zoo zeide spr., schijnt voorbij te
kunnen gaan zonder dat het geloof in het
bestaansrecht van onzen bond op de proef
wordt gesteld. Gelukkig begrijpen alle aan
gesloten vereenigingen dat men het goede
nooit moet verwerpen omdat men het be
tere wcnscht. Men houde zich steeds voor
oogen dat de mogelijkheden die wij kun
nen verwezenlijken een vaste grens hebben
die wij niet eigenmachtig kunnen verplaat
sen. Laat ons echter, zoo besloot spr., rus
tig voortgaan op dezen weg, opdat de be
voegde autoriteiten tot het inzicht zullen
kunnen komen dat wij een vrijwillige orde
ning voorstaan van het gemeenschapsleven
van een zeer groot deel van onzen polder.
Na ampele besprekingen werd de lijst van
uitvoeringsdata voor het resteerende seizoen
vastgesteld die, zooals steeds, aan den Bur
gemeester wordt toegezonden.
De heeren G. van Oeveren en L. Borst
werden aangewezen om de financiëcle reke
ning van den penningmeester den heer C.
Raap, na te zien.
Op voorstel van den heer Stins (N.A.S.B.)
Rede van Burgemeester Loggers van Barsingerhorn
Gistermiddag hield de Vereeniging van
Oudlecrlingen der Rijkslamdbouwwinter-
school te Schagen, in het Noordholl. Kof
fiehuis de eerste cursusvergadering van dit
seizoen. Toen de voorzitter, de heer P. S.
Eenhoorn, de vergadering opende, was de
zaal stampvol. De heer G. G. Loggers, bur
gemeester van Barsingerhorn, zou een le
zing houden over het onderwerp: „Iloe wij
geregeerd worden en waarom."
De Voorzitter heette dc aanwezigen van
harte welkom, in het bijzonder den spreker
van dezen middag. Voorts heet spr. welkom
de eere-ledcn, de heeren Smeding, de Vries
en Ir. Lienesch. Speciaal richt spr. een
woord van waardeering tot den heer Sme
ding en wenscht dezen geluk met do beide
onderscheidingen, die den heer Smeding
den laatstcn tijd te beurt zijn gevallen. (Ap
plaus).
Spr. heet voorts' welkom de voorzitter en
secretaris van Hollands Noorderkwartier,
de heeren de Veer en Nobel, het lid van
de Commissie van Toezicht op de school,
den heer Koster, de dames van de Huis
houdschool en van den Bond van Platte
landsvrouwen, de donateurs en de jongere
leden. Spr. wil laatstgenoemden tot inten
sieve medewerking aansporen.
Spr. wijst in dit verband op den heilza-
men invloed van de conversatielessen van
den heer Lienesch.
Spr. verklaart hierop de vergadering voor
geopend.
In een met groote belangstelling gevolgde
rede, behandelt vervolgens de heer G. G.
Loggers, Burgemeester van Barsingerhorn,
het onderwerp:
„Ho© worden wij geregeerd en
waarom?"
Allereerst vraagt spreker aandacht voor de
tegenstelling democratie en autocratie. Hij
haalt de schrijvers uit de oudheid aan en
noemt de verschillende regeeringsvormen als
monarchie, oligarchie (regeering der rijken)
democratie, ochlocratie gepen pelregeering)
en anarchie (rcgeeringloosheid).
De indeelingcn berusten allen op het aan
tal bestuurders, maar zijn niet fundamenteel
en volgens Prof. Bongcr terug tc brengen
tot twee bestuursvormen, n.m.j. democratie
en autocratie. Democratie is dan dc zich zelf
besturende staat, autocratie wordt bestuurd
door de boven de leden der gemeenschap
staande macht. Deze macht kan worden uit
geoefend door één persoon, dan spreekt men
van alleenheerschappij, maar ook door wei
nigen „olichargie".
Een monarchie kan daarom zoowel demo
cratisch als autocratisch worden bestuurd en
hetzelfde is het geval met een republiek.
Spreker doet daarna enkele grepen uit den
vóórhistorischcn tijd, de oude geschiedenis,
de middeleeuwen en de nieuwe geschiedenis,
om aan te tooncn dat de eeuwen door men
beide'regeeringsvormen heeft gekend.
Dc overgang van de zich in de 16e en 17e
eeuwsche staten ontwikkelende autocratieën
In het laboratorium der toe
komst.
GESPREK MET
EDOUARD BELIN.
In Parijs zetelt in zijn „toekomst-
laboratorium" de Fransch© radio-
deskundige en voorvechter van de
televisie, Edouard Belin, de uitvin
der van dc draadloóze televisie.
Eenige verslaggevers zijn onlangs
op weg getogen om hem over de te
levisie, zooals die zich in het jaar
1950 ontwikkeld zal hebben zijn
meening te vragen. Het laborato
rium staat niet in de stad, maar
midden in de vrije natuur, een klein
eindje van Parijs afgelegen. Plot
seling ziet men daar twee hooge
masten midden op het land staan,
die zich tot bijna in de wolken uit
strekken. Zij vormen het middel
punt van een groot fabrieksbedrijf.
„In iederen uitvinder moet iets van Jules
Vcrne zitten", zegt de directeur van dit
reusachtige laboratorium, Edouard Belin,
van zich zelf. En inderdaad krijgt men den
indruk, dat tussclien al deze clectrische
apparaten, zend- en ontvangtoestellen, aan
een toekomstige wereld gewerkt wordt. Van
hieruit heeft, dc beeld-telegrafie een zege
tocht door dc wereld gemaakt., terwijl de
directeur van dc instelling één van de me
de uitvinders van de televisie is.
Alles, wat men tot nu toe ont
dekt heeft, is nog geen tele
visie!!!
„Televisie? O, zeker", zegt Belin, „maar
dan geheel anders dan tegenwoordig. Wat
men tot nu toe gemaakt en ontdekt heeft,
is zeer prijzenswaardig, en ook wetenschap
pelijk wel van belang, maar het is tocli nog
geen televisie!!"
Zeer verbaasd over dit oordeel van Belin,
vroeg men daarop: „Maar bent U dan niet,
zelf de uitvinder van deze dingen, die U
hier nu zelf als onbruikbaar verklaart?"
„Hoe tegenstrijdig het ook klinken mo
ge", antwoordde Belin, „Maar ik moet te
gen mijn eigen geestesproduct spreken. Ik
ben inderdaad dc uitvinder van het prin
cipe van de televisie in haar tegenwoordi
ge» vorm en reeds in het jaar 1896 deed ik
dc eerste onderzoekingen op dit gebied. In
den loop van de jaren ben ik echter tot de
overtuiging gekomen, dat dc televisie vol
gens mijn eigen principe zich niet op de
juiste wijze ontwikkelt en daarom heb ik
mij op de beeld-telegrafie geworpen.
Op het 'oogenblik kan ik genist zeggen,
dat, voor zoover er in de techniek van vol
maaktheid gesproken kan worden, dc beeld-
telegrafie een afgesloten geheel vormt.
Daarom is thans weer liet tijdstip gekomen,
dat ik mij uitsluitend met de televisie ga
bezighouden: maar, op een geheel nieuwe
basis.
Televisie, zooals ze zijn moet.
Ik wil geen afbrekend criticus zijn, ver
volgde Belin, „en ik heb dan ook gedurende
de laatste jaren nauwkeurig de ontwikke
ling van dc televisie gevolgd. Tenslotte kan
men ook zijn eigen geestes-product, al is
het eenigszins mismaakt, niet verloochenen
en ik bewonder werkelijk allen vooruitgang,
die door dc uitvindingen van de geleerden,
tot stand gekomen is en die mijn verwach
tingen verre overtreft. Maar voor mij is tele
visie nog geheel iets anders.
Met een klein voorbeeld zal ik trachten
duidelijk tc maken, wat ik bedoel. Het over
kwam een professor aan de Sorbonne hier
in Parijs. Deze geleerde belde onlangs op
een vroeg morgenuur een hem bekende
dame op en om een grapje te maken, begon
hij het gesprek met de volgende woorden:
..Goeden morgen, mevrouw! Maar wat zie
ik? U bent nog in het geheel niet netjes
aangekleed!!" „Mijn hemel!!", was het ant
woord en zoor verschrikt legde dc dame dc
telefoon op den haak Hiermee wil ik maar
aantoonen, vervolgde Belin, dat de gespro
ken woorden zoo duidelijk door de telefoon
klonken, dat dc dame meende, dat de ge
leerde werkelijk voor haar stond. En dit is
nu, wat ik onder de „nieuwe basis" versta.
Door de telefoon hoort men niet de stem al
leen, men hoort meer.
Dc televisie beelden hebben het nog nie<t
zoo ver gebracht. Men ziet tot nu toe twee
dimensionale beelden, die, al zijn ze nog
zoo mooi en duidelijk, geen bijzonderen in
druk op dc menschen maken. Het is er al
niet zoo mee gesteld, als met de film. Ook
het witte doek is nog maar een illusie en
nog steeds geeft liet dc werkelijkheid niet
weer. Men zal eerst een volledige realiteit
bereiken, wanneer »de beelden drie-dimen
sionaal worden. Nu geldt evenwel voor de
televisie niet hetzelfde als voor de film,
want de televisie is reeds tegenwoordig
geen illusie meer waarbij de* mensch zijn
fantasie moet laten werken, maar. exacte
werkelijkheid.
De mensch leeft te kort...
Ik geloof zeer zeker aan den gestadigen
vooruitgang van de techniek en daarom
kan ik met een gerust hart zeggen, dat in
het. jaar 1950 ieder mensch naast zijn tele
foon een televisie-apparaat zal hebben staan
(Wc zullen dan maar stilzwijgend aanne
men. dat ieder mensch tegen dien tijd ook
in het bezit van een telefoon-toestel is!!)
Helaas leeft de mensch te kort. Andere zou
ik U kunnen beloven, dat het nieuwe televi
sie-systeem dan zeker het „Belin-systcem"
zou zijn!! Daar hiertoe evenwel zeer inspan
nende werkzaamheden bohooren cn ik niet.
zeggen kan, of ik in hot jaar 1950 nog tot. de
levenden behoor, kan ik niet zeggen, wie
dc uitvinder van de televisie, zooals ik die
mij voorstel, zijn zal..."
naar de democratieën van de 19e cn 20e eeuw
was zoo overtuigend, dal we meenden tot de
conclusie te mogen komen, dat. dc democra
tische gedachte niet meer zou kunnen wor
den gestuit.
De crisisjaren hebben ons wel anders ge
leerd, roept spreker uit.
De moderne democratie kenmerkt zich
door het kenmerk dat dc volkswil aangeeft
in welke richting het land bestuurd moet
worden, terwijl het vertegenwoordigend
lichaam gelegenheid biedt, tot openbare con
trole en critiek.
Daarenboven geeft ze een groote mate van
geestelijke vrijheid en kunnen verbeteringen
langs vreedzame» weg worden nagestreeft.
De moderne autocratieën geven juist het te
genovergestelde te zien. Hier noir wel 'n ver
tegenwoordiging maar zonder zelfstandige be
voegdheid. In fascistische staten worden de
candidaten eerst getoetst op een zuiver fas
cistische overtuiging, zoodat voor het. aange
ven van andere richtlijnen van Staatsbestuur
niet de gelegenheid is.
Bij het nationaal-socialisme is het, zegt
spreker, al niet veel beter.
Ook het Russische corporatieve kiesrecht
sluit gerechtvaardigde critiek op de regce-
ring uit en is volgens Kranenburg, in den
een part ijsta at een camouflage voor een dic
tatoriaal, absolutisch bewind.
Natuurlijk, zegt. spreker, heeft de democra?
tie schaduwzijden, werkelijke en vermeende.
Niets op deze wereld kan nu eenmaal vol
maakt worden genoemd.
Als voornaamste bezwaar wordt genoemd,
dat de meerderheid in een democratie her
slist en de waarheid zich nu eenmaal niet
bij meerderheid van stemmen laat vaststel?
len.
Maar datzelfde bezwaar geldt ook voor de
autocratie, want ook de leider heeft de. waar
heid niet, in pacht, terwijl dc democratie dit
op de dictatuur voor heeft, dat de onbelem
merde toetsing van de mecningen de waar
heid dichter kan doen henaderen.
Ook verwijt men dc democratie wel, dat ze
te langzaam werkt. Als het. noodig is, moet
ook zij dictatoriaal handelen In dit verwijt zit
zeker een grond van waarheid, maar ten
slotte blijft de gelegenheid tot openbare con?
tröle cn critiek, terwijl dc geschiedenis der
laatste jaren toch wel heeft, geleerd, dat
vooral de autocraticn door onverwachte da.-
den veel ellende hebben ondervonden.
Het meest ernstige verwijt dat men
de democratie echter kan maken Is
de uitstooting van de keurbende door
de massa. Leiders die er een zelf
standige meening op na probeeren te
houden en die medeverantwoording
durven te dragen voor onaangename
maar toch in het algemeen be
lang zijnde maatregelen, worden door
hun kiezers maar al te dikwijls tot
heengaan gedwongen. Het gevolg is
dat de besten zich terugtrekken.
Spr. citeert dan de woorden van onzen oud^
minister Oud: „Hij, die vrijheid geniet, moet
ook bereid zijn verantwoordelijkheid te dra
gen". Maar verantwoordelijkheid eischt in
de eerste plaats zelfstandigheid.
Hoewel voorlichting der kiezers valt toe
te juichen, is toch druk op het parlement,
b.v. in den vorm van massa-demonstraties
een der grootste gevaren voor liet democra
tische bestel.
Deze nadeelen der democratie mogen ech
ter geen reden zijn tot een ander regiem
over tc gaan. Het gaat niet om liet beste
regeeringsstelsel, maar om het best moge
lijke.
Het is normaler te trachten de democratie
van haar fouten te genezen, dan te grijpen
naar een stelsel dat. is gebaseerd op over-
heersching en onderdrukking van de vrije
mecningsuiting.
In het vervolg van zijn rede schetst de
deskundige spreker het karakter van onze
constitutioneele monarchie, waarin den bur
gers als voornaamste rechten zijn toegekend
godsdienstvrijheid, vrijheid van onderwijs,
briefgeheim, drukpersvrijheid, petitierecht,
recht van vereeniging en vergadering cn ac
tief cn passief kiesrecht.
Als voornaamste plichten zijn te noemen:
gehoorzaamheid aan de wetten des lands,
belasting betalen, dienstplicht cn als onge
schreven, maar daarom niet minder belang
rijke verplichting n.m.1. het medewerken aan
de pogingen tot verbetering van den Staat,
Het geestelijk en zedelijk peil van een volk
is, zegt spreker, beslissend voor de gehalte
en de zuiverheid van het partüwcze.n, waar
uit tenslotte het parlement wordt geboren.
Vervolgens behandelt spreker de ontwik
keling van ons parlementaire stelsel, dat
via de belastingkiesrecht cn maatschappe
lijke geschiktheid en welstand kwam tot het
algemeen kiesrecht voor mannen cn vrou
wen.
Hoewel natuurlijk dc bevolkingsaanwas
ook een woordje medespreekl, geeft, de toe
name van het. aantal kiezers dat van 137709
in 1850 groeide tot 4128735 in 19:13 een beeld
van de buitengewoon toegenomen volksin
vloed.
Een zeer belangrijk element in ors staats
bestuur is de onbeperkte minlsterieele ver
antwoordelijkheid. Zij vormt als het. ware
een bescherming van het Konin'.lijk gezag.
Onze grondwet zegt uitdrukkelijk: de Koning
is onschendbaar, de ministère zijn verant
woordelijk.
Juist de verantwoordelijkheid der minis
ters. die met de Koning(in) de Kroon vor
men, jegens de volksvertegenwoordiging,
vormt het parlementaire stelsel.
Komende tot het meerderheidsb' rinsel, hit
veel bestreden stolsel de helft plus een, zegt
spreker, dat de organisatie van het sociale
leven mogelijk is geworden doordat verschil
lende groepen door één wil worden geleid.
Allerminst wil een stembusoverwinning
