Militaire incidenten in
Duitschland
Nederland is ontwaaktl
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Verzet tegen
Tsjang-Kai Sjek?
Ontevredenheid onder de officieren
De ex-Kroonprins onder bewaking?
K.L.M. in West-Indië maakt
het goed
Prins en Prinses in April'39
naar Ned.-Indië
Vuurgevecht aan de Sovjet-
Russische grens?
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1938. 81e Jaargang. No. 10492.
Laan. Schagen. Tel. 20.
0i»gO»» der N.V. llitg. MiT. „Vtollnndr Noordertworfier-
Geruchten en gevoel van onzekerheid
GERUCHTEN EN GEVOEL VAN
ONZEKERHEID.
Volgens te Warschau uit Berlijn
ontvangen berichten zouden zich te
Allenstein (Oost-Pruisen) en Stolp
(Pommeren) militaire incidenten
hebben voorgedaan in verband met
de jongste wijzigingen bij de rijks-
weer.
Te Berlijn doet het gerucht de ron
de, dat de ex-kroonprins en zijn twee
de zoon, prins Ferdinand, de laatste
dagen onder strenge bewaking van
de politie gestaan hebben. Eenigen
tijd geleden deelde men mede dat de
kroonprins de DuitschOostenrijk-
sche grens gepasseerd was, op weg
naar Italië. Uit Weenen komt een be
richt, dat de kroonprins inderdaad
eenigen tijd geleden de Oostenrijk-
sche grens is gepasseerd. Hij was ver
gezeld van een aide de camp. Hoe
wel hij bij zijn papieren geen paspoort
had, lieten de douanebeambten hem
toch passeeren omdat zij hem her
kenden. Naar men zegt geschiedde
dit tusschen drie en zes Februari.
Intusschen is het zeker dat de kroon
prins zich thans te Berlijn bevindt,
waar hij gisteren op een buitenland-
sche legatie heelt geluncht.
Steeds weer duiken geruchten op, die wij
zen op monarchistische intriges.
Dat de toestand in het leger nog niet ge
heel in orde is, wordt bevestigd door een Ti-
mes-bericht uit Berlijn, overgenomen in het
Hsbl., meldende, dat de binnenlandsche po
litieke toestand door de maatregelen van jl.
Zaterdag is geregeld. Zooals reeds gemeld
was de opvatting in goed ingelichte kringen
in Berlijn, dat de leger-reorganisatie een
compromis moest beteekenen tusschen de
officieren en de nazi-leiders. Aan den eenen
kant neemt de partij via Hitier de directe
hoogste leiding van het leger over en von
den er geen mutaties plaats, welke den in
druk moesten maken van een „zuivering op
groote schaal". Aan den anderen kant zijn
twee bij het leger zeer in aanzien staande
militairen benoemd als opvolgers van Von
Blomberg en Von Fritsch.
Het is echter duidelijk, dat bij de officie
ren door deze mutaties ontevredenheid
moest worden gewekt. Verzekerd wordt dat
drie bekende generaals bij wijze van protest
hun ontslag hebben aangeboden. Het offi
cierscorps is thans in twee kampen ver
deeld: zij die sympathiseeren met de gene
raals, die om de een of andere reden niet
meer wenschcn samen te werken met het
regime en zij die gehoorzaam blijven aan de
regeering. Het resultaat van de maatregelen
van jl. Zaterdag is dus dat de politiek in
het leger is gebracht, waar zij tot nu toe
om redenen van discipline uit gehouden
was. De tegenstand van de officieren tegen
politiek in het leger was bekend, en dat
vormde al lang een punt van wrijving met
de nazileiders die van meening zijn, dat die
bezwaren niet kunnen gelden in een staat,
waarin immers alle mcnschen nationaal-
socialislen zijn, althans verondersteld wor
den of behooren te zijn.
De ontevredenheid der officieren zou spoe
dig voorbij kunnen zijn als zij konden aan
nemen dat de maatregelen van jl. Zaterdag
definitief waren.
De vraag rijst echter of de N.S.D.
A.P. het hierbij zal willen laten. De
„Völkischer Beobacliter" schreef Za
terdag dat de partij nu de verant
woordelijkheid had overgenomen
voor de politiek en den geest in het
leger. Is het mogelijk dat de partij
er op zal aandringen dat de veld
predikers worden afgeschaft, dat het
militaire saluut vervangen wordt
door den Hitlergroet, dat alleen zij
die in het nationaal-socialistische ca-
dettencorps zijn geweest officieren
van het leger mogen worden? Dit
zijn alle punten van het nat. soc.
programma om het leger tot een
echt .„volks" of nationaal-socialis-
tisch leger te maken.
Men kan zich voorstellen, dat de nazi-lei
ders bijzonder groot wantrouwen hebben te
gen de oude officieren, die in 1923 weer in
het leger zijn gekomen om behulpzaam te
zijn bij den opbouw van de nieuwe weer
macht. Het zijn meest leden van het oude
leger, dat gesteld is op de onafhankelijk
heid van zijn tradities.
Men gelooft niet dat Hitier van plan is
deze veranderingen door te drijven, maar de
EX-KROONPRINS WILHELM.
geest in het leger zal beslist lijden onder
het gevoel, dat zulke dingen boven het hoofd
hangen. En bovendien zullen deze kwesties
aanleiding geven tot politieke discussies on
der de manschappen in de kazernes. Persoon
lijke onzekerheid wat betreft de toekomst
en wat betreft benoemingen, op grond van
invloed uit de partij en wegens mogelijke
bewaking door de geheime politie, zal ook
een drukkenden invloed oefenen.
Het is deze voortdurende onzeker
heid over de toekomst van de betrek
kingen tnsschen het leger en de par
tij, welke verantwoordelijk is voor de
spanning in de politieke situatie,
welke te Berlijn nog steeds heerscht.
Het publiek is er van overtuigd, dat
de benoeming van von Ribbentrop
en de terugroeping van drie ambas
sadeurs minder een deel vormen van
een vooropgesteld plan dan wel een
middel om de aandacht af te leiden
van ernstige militaire moeilijkheden.
In 1937 werden 6300 passagiers
vervoerd tegen 3500 in 1936.
De resultaten van het K.L.M.-be-
(1 rijf in West-Indië geven vooral den
laatsten tijd het beeld van een ver
heugende vooruitgang.
In verband met het feit, dat tusschen ons
Cura<;ao en Coro een stad in Venezuela
niet ver van de kust tusschen Maracaibo en
Caracas belangrijke handelsbetrekkingen
bestaan, is men er thans toe overgegaan een
proefdienst naar deze stad te openen en men
verwacht, dat deze nieuwe lijn alleszins le
vensvatbaarheid zal hebben. Reeds werden
verscheidene extra-vluchten van Willem
stad naar Coro gemaakt.
Niet alleen het luchtnet, doch ook de vloot
en het personeel, dat in de West te werk
gesteld- is, breiden zich nog steeds uit. De
Fokker „Duif" is op het vliegveld Hato in
gereedheid gebracht voor het verrichten van
luchtfotografisch werk, terwijl dit toestel te
vens beschikbaar wordt gehouden voor het
uitvoeren van bijzondere vluchten, zooals
b.v. zieken vervoer.
Op het oogenblik heeft de K.L.M. drie
vliegtuigbestuurders op Curascao, nl. de hee-
ren Vicello, André de La Porte en Rüpplin
von Keffikon. Zeer binnenkort echter zal
zal nog een vierde vliegtuigbestuurder naar
West Indië worden gezonden, nl. de heer
N. W. Bos.
De vooruitgang van het K.L.M.-bedrijf in
de West moge tenslotte nog blijken uit het
fijt, dat in het afgeloopen jaar 6300 passa
giers op het West-Indisch luchtnet werden
vervoerd tegen 3500 in 1936.
Ook België heeft een massa
moordenaar
Edouard Bru heeft reeds drie
moorden bekend.
Te Antwerpen is gearresteerd de 25-jarige
Edouard Bru, die ervan werd verdacht een
21-jarig dienstmeisje. Julia de Kempeneer
met een revolver te hebben vermoord. Bru
gaf toe dezen moord te hebben bedreven;
tevens bekende hij een tweeden en een der
den moord. Een caféhoudster uit Gent en
een vrouw in een hotel te Brussel waren
hiervan de slachtoffers. Het laatste misdrijf
is reeds een jaar geleden gepleegd.
Zijn er nog meer slachtoffers?
Thans wordt Bru ervan verdacht te Lijk
het dienstmeisje Madeleine Lardinois, oud
22 jaar, te hebben omgebracht. Het lijk van
het slachtoffer is 21 Maart 1937 op haar ka
mer gevonden, waar de moordenaar haar
een bezoek had gebracht. Evenals het Brus-
selsche slachtoffer, was Madeleine Lardi
nois met een kous geworgd.
Onze gevaarlijke strategische positie
VLIEGVELDEN VERHOOGEN DE
KANS OP NEUTRALITEITSSCHEN-
NIS.
Generaal-majoor Alting von Gen-
san hekelt fel de actie van som
mige gepensionneerde officieren
Voor de afdeeling Amsterdam van
de Algemeene Vereeniging van Ne-
derlandsche Reserve-officieren sprak
gisteravond generaal-majoor Jhr. J.
Th. Alting von Geusau, commandant
der le divisie over „De strategische
positie van Nederland en in verband
daarmede taak en samenstelling van
de Nederlandsche weermacht."
Onder de aanwezigen merkten wij op ge-
geraal-majoor P. W. Best, commandant van
de IVe divisie en de ondercommandant van
marine, de kapitein ter zee H. Jolles.
Generaal-majoor Jhr. J. Th. Alting von
Geusau behandelde de strategische positie
van ons land, zoowel uit een oogpunt van
den oorlog te land, als van dien in de lucht
en ter zee.
De beveiliging van onze grenzen
Wat de landoorlog betreft schetste hij de
geweldige versterkingen, welke ter weerszij
den van de Fransch-Belgisch-Duitsche grens
zijn aangelegd, versterkingen, welke er in
1914 niet of in zeer beperkte mate waren.
Hieruit concludeerde spreker dat
waar de weg van den minsten weer
stand over ons land loopt, de kans
om, als in 1914, buiten een West-
Europeesch conflict te blijven, zeer
belangrijk gedaald is.
Dit zelfde geldt ook "oor den luchtoor
log, want het bezit van onze vliegvelden
als tusschenposten tusschen oorlogvoeren
de landen is zeer belangrijk voor de ope-
ratieën. Dit gevaar van neut ral i lei tsschen-
nis bestond in 1914 in het geheel niet,
Dat ten slotte het bezit van onze havens
en zeegaten voor het voeren van een ha-n-
delsoorlog van groot gewicht is, is mis
schien wel het duidelijkste gebleken door
het mislukken van den Duitschen duik
bootoorlog in 1914. De veronderstelling is
volgens spreker niet gewaagd, dat indien
de Duitschers zich op onze havens had-
de kunnen baseeren, het resultaat wel
licht geheel anders ware geweset.
Beginsel van collectieve veilig
heid is ons ontvallen.
Waar het beginsel van de collectieve
veligheid door het volkomen falen van den
Volkenbond ons ontvallen is en boven
dien de politieke tegenstellingen in Europa
dagelijks in aantal en omvang toenemen,
heeft de geschetste zoo gevaarlijke strate
gische positie eindelijk de oogen van het
in zalige rust voort doezelende Nederland
sche volk geopend en daarmede is' als hij
tooverslag de sympathie en offervaardig
heid van ons volk voor zijn weermacht
herleefd.
Preventieve werking van onze
weermacht.
En zulks is begrijpelijk, want alleen een
behoorlijke weermacht kan ons land buiten
den oorlog houden. Spreker stelde hier
scherp de preventieve werking van onze
strijdkrachten op den voorgrond en toonde
aan hoe in 1914 onze weermacht inderdaad
die werking heeft uitgeoefend en daarmede
ons land en volk de onmetelijke weldaad
bewezen heeft ons in die vier jaren buiten
den wereldbrand te houden.
Spreker zegt verder, dat die preventieve
werking alleen tot haar recht komt, indien
onze weermacht zoo goed is, dat zij in het
buitenland als een factor van bcteekenis.
als een werkelijk overwicht op de balans
wordt beschouwd.
Wanneer spreker dan onze weer
macht van voor kort aan dezen
eisch toetst komt hij tot de meest
ontstellende conclusie, zoowel ten
aanzien van de materieele uitrus
ting als van de personeel geoefend
heid.
Terug over Amerika?
Het Algemeen Indisch Dagblad
van 2 Februari deelt mede, dat de
reis van het Prinselijk Paar naar
Xederlandsch-Indië in April 1939
een aanvang zal nemen, aldus de
Tel. De kleine Prinses Beatrix zal
gedurende de Indische reis van
Haar Ouders, door H.M. de Konin
gin onder Haar zorgen worden ge
nomen.
Nog steeds overweegt men, zooals
wij destijds reeds meldden, terug
te reizen over de Vereenigde Sta
ten.
Moderniseering
Engelsche slagschepen
DUFF COOPER LAAT ZICH
NIET UIT OVER DE TONNAGE.
De eerste Lord der Engelsche ad
miraliteit, Duff Cooper, heeft gister
in het Lagerhuis bevestigd, dat drie
der vijf pantserschepen van de klas
se van de Queen Elizabeth, den laat
sten tijd gemoderniseerd zijn en dat
Duff Cooper.
de beide andere thans in bewerking
zijn. De minister ontweek de vraag
of deze bewerking een wijziging der
tonnage met zich mede bracht. De
tonnage was oorspronkelijk 31.000 t.
De vijf betrokken linieschepen zijn
de Queen Elizabeth, de Valiant, de
Warspite, de Barham en de Malaya.
Drie Estl anders gedood.
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau zou
zich op het ijs van het Peipus-meer weder
om een grensincident hebben voorgedaan,
waarbij aan Estlandsche zijde drie personen
zouden zijn gedood.
Volgens een bericht uit Estlandsche bron
waren Dinsdagochtend vroeg twee man
schappen der Estlandsche grenswacht met
een koetsier op patrouille gegaan langs de
afgebakende grenslijn, welke op 500 M. van
de eigenlijke grenslijn verwijderd ligt.
Des avonds waren zij evenwel nog niet
teruggekeerd.
In den nacht op Woensdag hebben de
Sovjet Russische grensautoriteiten te Dow
aan de Estlandsche grenswacht medege
deeld dat Estlandsche grensbewakers Sov
jet-Russisch gebied hadden betreden om
Sovjet-Russische visschers te arresteeren en
bij een vuurgevecht om het leven waren
gekomen.
Lof voor den minster van Defensie.
Spreker beschouwde daarop de vele en
zeer groote verbeteringen, welke in den
allerlaatsten tijd, vooral dank zij het ener
gieke bewind van den tegenwoordigen mi
nister van Defensie, zijn aangebracht. De
materieele verbeteringen spreken voor zich
zelf.
De verlenging van den eersten oefentijd
verschaft ons beter geoefende soldaten, beter
geoefende reserve-off. en een zekere stra
tegische veiligheid, terwijl de contingents
uitbreiding ons in staat stelt om de groo
te gaten, die zich in ons oorlogsleger hevon
do" te stoppon. Bij een en ander betoogde,
spreker, dat al die verbeteringen echter tijd
kosten. liet is trouwens een fatum, dat rust
op alle miliaire-organisatorische fouten. Ze
worden met een pennestreek begaan, maar
het duurt jaren om ze te hei-stellen.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Meest matige, in
het Noorden tijdelijk krach
tige. Zuidwestelijke, latei
ruimende wind, betrokken
tot zwaar bewolkt met tij
delijke opklaring, waar
schijnlijk eenige regen,
zachter, vooral in den nacht
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
Japansche leger ver-
verscht voor den strijd
Chineesche bombardementen langs
den spoorweg TientsinPoekau.
Woehoe heroverd?
Te Sjanghai geeft men uiting aan
de vrees voor een opstand in de pro
vincie Szetsjoean tegen de centrale
regeering, die thans haar zetel heeft
in de hoofdstad dezer provincie,
Tsjoengking. Deze vrees vindt zijn
oorsprong in de berichten, volgens
welke de provinciale leiders den
door Tsjang Kai Sjek benoemden
gouverneur der provincie als zooda
nig weigeren te aanvaarden.
Bombardementen op Japansche
troepen
Elf Chineesche vliegtuigen hebben de Ja
pansche troepen, die langs het zuidelijk deel
van den spoorweg TientsinPoekau gecon
centreerd zijn, gebombardeerd, tenvijl de Ja
pansche luchtmacht Tsjangsja, de hoofdstad
van de provincie Hoenan, alsmede ïsjang
aan de Jangtse en de buitenwijken van
Kanton heeft gebombardeerd.
Woehoe door de Chineezen her
overd?
Volgens officieele berichten zijn Chinee
sche mobiele garden de stad Woehoe aan de
Jangste ten Zuiden van Nanking tot op 5
kilometer genaderd. De voorhoede zou
reeds de stad zijn binnengedrongen, terwijl
in de stad zelf hevig zou worden gevochten.
„De „San Tang Pau", het officieele or
gaan van het Chineesche leger, bevestigt in
tusschen, dat Woehoe weer hernomen is.
TSJANG KAI SJEK.
Hebben de Japanners Tsingfeng
veroverd?
De Japansche colonne, die door het zuide
lijk deel der provincie Hopei zuidwaarts op
rukt fn de richting van den Loenghai-spoor-
weg, meldt, dat zij, sedert het begin van
den opmarsch op 7 dezer, 27 k.m. oprukt.
Zij beweert Tsingfeng veroverd te hebben
en bevindt zich thans op 120 k.m. van haar
doel.
Aanslag in de Fransche concessie.
Gistermorgen is een bandgranaat in de
Fransche concessie te Sjanghai ontploft te
genover het gebouw, dat voor de vijandelijk,
heden in gebruik was van een particulier
instituut, dat. geleid werd door personen
met fascistische denkbeelden, liet gebouw
wordt thans bewoond door gevluchte stu
denten. Er vielen geen slachtoffers.
Japans leger gereed voor verde
re opmarsch.
De Japansche militaire woordvoerder te
Sjanghai heeft verklaard, dat het Japansche
leger thans weer geheel verzameld is en
gereorganiseerd en gereed staat voor een
verderen opmarsch in China.
