Een Oostenrijksch-
Duitsch persincident
Visscherij een landsbelang
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Mussolini tevreden
Vliegtuigen duurder dan
kruisers
Critieke toestand in
Midden China
De zee beukt Engelands kust
Luchtvaartbrigade
in oprichting
<v€%hi lUiill
DONDERDAG 17 FEBRUARI 1938. 81e Jaargang. No. 10498.
Laan. Schatten. Tel. 20.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mii1. „Hollands Noorderkwartier"
Goering voorziet reeds de gelijkschakeling
De nieuwe persvrede tusschen
Duitschland en Oostenrijk is inge
luid met een dissonant en te Wee
nen is men daarover zeer verstoord.
Voor bedoelden dissonant zorgde de
Duitsche „National Ztg.", het blad
van Goering, dat het accoord met
Oostenrijk ziet als een „étappe" en
alvast gewaagt van den „volgenden
stap der Duitsch-Oostenrijksche paci
ficatie", dewelke brengen zal de
„unificatie der binnenlandsche poli
tiek, de gelijkschakeling van het
Duitsche volk binnen de grenzen der
beide landen". De „National Ztg."
werd daarom gisteren in Oostenrijk
verboden.
Men verklaart te Weenen, dat er in de
overeenkomst met Duitschland slechts spra
ke is van goede betrekkingen tusschen bei
de landen en geenszins van een gelijk op
trekken.
Uit goedingelichte bron wordt vernomen,
clat dit incident diplomatieke gevolgen zal
hebben. Er zouden te Berlijn stappen wor
den gedaan tegen de taal van het Duitsche
blad, die hier beschouwd wordt als onver-
eenigbaar met de Oosten rij ksche onvatting
van de nieuwe Duitsch-Oostenrijksche over
eenkomst. De gezant van Oostenrijk te Ber
lijn, Tauschitz, zou zelfs opdracht hebhen
gekregen, de persoonlijke aandacht van den
Fuehrer op dit incident te vestigen.
De opwinding over de taal van de „Natio
nal Ztg." is te feller, meldt Havas, wijl dit
htad, dat de spreekhuis is van Goering, een
der weinige Duitsche dagbladen is, welke,
krachtens het accoord van 11 Juli 1936, in
Oostenrijk mogen worden ingevoerd en ver
spreid.
Dit blad is dus in de gelegenheid, recht
streeks de openbare meening van het Oos-
tenrijksche land te bereiken en het is zon
der meer duidelijk, dat als een dergelijk
Duitsch orgaan dat in Oostenrijk als offici
eus wordt beschouwd, gewaagt van de ko
mende1 „gelijkschakeling", verklaringen van
de Oostenrijksche regeering over.de hand
having van 's lands onafhankelijkheid en
een souvereine binnenlandsche politiek veel
zoo niet alles van hun betpekenis verliezen.
Dat de regeering Schuschnigg zich intus-
schen beijvert om den volke voor te houden,
dat aan de onafhankelijkheid van Oosten
rijk niet is en ook niet wordt getornd, is
begrijpelijk.
Men stelt de vrijlating der politieke ge
vangenen en het toelaten van nationaal-so-
cialisten tot het Vaderlandsche front voor
als een vrijwillige daad, teneinde de bin
nenlandsche eenheid tot stand te brengen
en de vrede te verzekeren.
Ook Duitschland luidt de klok der verzoe
ning en stelt hot resultaat van de bespre
kingen te Berchtcsgaden voor als 'n vrijwil
lige overeenkomst tusschen twee souvereine
staten.
Mussolini, die ongetwijfeld tegenover
Duitschland een diplomatieke nederlaag
heeft geleden, zet ook maar een vroolijk ge
zicht. hoewel het hem toch wel zwaar te
moede zal zijn nu de Pruisische laars zoo
dicht hij de Brennerpas komt.
De Bomeinsche correspondent van het
Hsb. seint dat de Italiaansche regeering
zeer verheugd is over de resultaten van
de besprekingen te Berchtesgadcn.
Zij was tot in de kleinste details inge
licht over wat er gebeuren ging en. zij
heeft trouwens nooit getwijfeld aan de
mogelijkheid van efm goede verstandhou
ding tusschen Berlijn en Weenon. Zoowel
de as RomeBerlijn, als de Romeinsche
protocollen zijn thans sterker dan ooit te
voren.
Seyss Inquart naar Berlijn.
Van gezaghebbende zijde te Weenen
wordt vernomen, dat de nieuwe Oosten-
rijsche minister van binnenlandsche 'zaken
Seyss Tnouart, gisteravond om 18 uur 30
naar Berlijn is vertrokken.
Vrees voor betoogingen der tri-
omfeerende nazis.
Bij het tot stand komen van het amnestie-
besluit waren ongeveer 700 politieke gevan
genen in arrest, met inbegrip van de per
sonen. die in voorloopige hechtenis zaten.
Het aantal loopende processen wordt ge
schat op 2500. -
Gelijk reeds gemeld, zal de amnestie óók
gelden voor talrijke veroordeelden uit de
processen in verband met de gebeurtenis
sen in Juli 1934, o.a. voor dr. Rintelen en
de inspecteurs van politie Gotzmann en
Seeligmann, terwijl ook dr. Tavs van de
amnestie zal profiteeren.
Uit !het concentratiekamp Woellersdorf
zullen ongeveer 40 personen ontslagen wor
den. Er wordt echter niet gedacht over een
Opheffing van het concentratiekamp.
Belangstelling van Engeland en
Frankrijk.
De Britsche ambassadeur te Berlijn, heeft
zich gisteren naar Wilhelmstrasse begeven
om zich op de hoogte te stellen van den
stand der betrekkingen tusschen Duitsch
land en Oostenrijk. Tevens vestigde hij den
aandacht op de belangstelling van Engeland
voor het handhaven van de onafhankelijk
heid en onaantastbaarheid van Oostenrijk.
De Fransche ambassadeur heeft tot twee
maal toe een onderhoud gehad met von Rib-
bentrop.
In het Lagerhuis heeft Eden gezegd nog
niet over voldoende gegevens te beschikken
om een oordeel uit te spreken over de
binnenlandsche veranderingen in Oostenrijk
en zeide slechts dat Engeland met groote
opmerkzaamheid de ontwikkeling in Cen
traal Europa volgde.
De Duitsche „stammen" m Eu
ropa.
Uit de voldoening over de resultaten van
de bespreking te Berchtesgadcn, waaraan
men in Duitsche leidende kringen uiting
geeft, blijkt dat men zich geen illusie moet
maken over de beteekenis der te Weenen
genomen maatregelen. De concessies, door
Oostenrijk gedaan ten behoeve van „de ont
spanning tusschen Duitschland en Oosten
rijk", zullen een gunstig thema voor Hitlprs
rede in den rijksdag leveren. Do gemeen
schap der verschillende „Duitsche stam
men", over Europa verspreid, is een on
derwerp dat Hitier niet in zijn rede zal
laten ontbreken.
In den bewapeningswedloop kan Neder
land helaas niet geheel ten achter blijven,
merkte de heer van Rappard (lib.) gisteren
in de Eerste Kamer op.
De verlangens der Regeering zijn beschei
den genoeg, t.a.v. de maritieme verdedi
ging zelfs te bescheiden. Gelukkig is de mi
nister voorstander van een harmonische
vloot.
Wat sommige gepensionneerden
verkondigen over de vervanging
van kruisers door vliegtuigen, is
niet de meening van de geheele ma
rine en zeker niet die van de be
roeps-officieren. Men slaat trou
wens. aldus spr., de plank mis als
men meent, dat op den duur vlieg
tuigen goedkooper zijn dan kruisers.
Spr. is voorstander van een krachtige ar-
tillcriebewapening der kruisers, In Indië
moeten we eengen tijd op eigen kracht
kunnen drijven.
Onze vloot moet in staat zijn, de verbin
dingslijnen van den vijand aan te tasten.
We moeten ook beducht zijn op het gevaar
dat anderen zich van voorraden wil voor
zien.
OPMARSCH DER JAPANNEEZEN
DUURT VOORT.
WREEDHEDEN TE NANKING.
De opmarsch van de Japanneezen
bij de Loenghai-spoorweg duurt voort
Er zou volgens Japansche berichten
een bres zijn geslagen in versterkte
Chineesche stellingen. Er wordt ver
woed gevochten.
Critieke toestand in Midden-China.
De laatste berichten uit Sjanghai en Tokio
toonen aan, dat in den langgerekten strijd
voor en tegen de Japansche overhecrsching
in Midden-China een zeer critiek stadium is
bereikt. In een conferentie van Chineesche
militaire leiders te Hankau zou besloten zijn,
alles in 't werk te stellen om zich op de lijn
SinssiangTsjechsjauKaifeng staande te
houden tegen den hernieuwden Japanschen
opmarsch, uit het noorden naar den Loeng-
hai-spoorweg. Men vraagt zich af, of de Chi-
neezen, ten einde raad, wellicht de dijken
van de Gele Rivier zullen doorsteken en het
land onder water zullen zetten, om de Ja
panneezen te stuiten. Het water in de rivier
is thans op het laagste peil, aangezien de
sneeuw in Tibet bevroren is, maar het peil is
voldoende om uitgebreide overstroomingen te
veroorzaken, indien de noordelijke dijk zou
worden doorgestoken.
Wei wei bezet.
Van Japansche zijde wordt medegedeeld,
dat de Japansche roepen gisteren Weiwei
hebben bezet. De Japansche troepen zijn hier
door tegenover drie divisies van het leger
der Chineesche regeering gekomen.
Chineesche successen.
Volgens officieele Chinoesche berichten zijn
de Chineezen Tsining binnengerukt. De Ja
pansche opmarsch in het zuidelijke gedeelte
van den spoorweg TientsinPoekau wordt
geremd door herhaalde Chineesche aanval
len op de achterhoede, waardoor de verbin
dingslijnen verbroken worden en vele Ja
pansche soldaten 'neuvelen. Hoewel de Chi
neesche troepen zware, verliezen hebben ge
leden, zijn de Japannors er nog niet in ge
slaagd de Chineezen uit den „IJzeren Gor
del" ten noorden van Weiwei te verdrijven.
vrouwen blijven
Chineesche
vechten.
De leidster van het opleidingskamp voor
Chineesche meisjes, kapitein Yiyun Tsjen,
heeft verklaard dat zoolang de oorlog zal
duren, de Chineesche vrouwen zullen hel
pen in den strijd. Mejuffrouw Tsjen ver
klaarde verdèr, dat maatregelen genomen
De situatie bij den Lunghai-spoorweg.
Het pijltje geeft de richting van den
Japanschen opmarsch aan.
Een orkaan woedde aan het begin van de
ze week langs de Engelsche kust. Dorpen
werden geïsoleerd door het opgezwiepte w
ater, badplaatsen liepen hevige schade
op. Hierboven ziet men de badhokjes van
Whitstable als kaartenhuisjes ineenge-
drukt. Vele bewoners van de geteis
terde dorpen zochten een toevlucht op zol
der. Uit Horsey wordt gemeld, dat Roy Ra
ndal een drie en twintigjarige melkboer
den geheelen nacht moest doorbrengen op
het dak van zijn wagen. De politie die
het water, in een roeiboot gezeten, afzocht,
vond den man in zijp. netelige positie en
bevrijdde hem.
worden om de vrouwen van China te mo-
biliseeren. De oudere vrouwen zullen ach
ter blijven om voor de kinderen te zorgen
en in de fabrieken te werken om de jongere
vrouwen in staat te stellen naar het front
te gaan voor de verschillende diensten al
daar, zooals geneeskundige dienst, verple
ging en propaganda.
Wreed Japansch optreden te
Nanking.
Van officieele Chineesche zijde wordt me
degedeeld, dat ongeveer veertig procent
van Nanking door brand is vernield. De
Japansche soldaten hebben de twee groot
ste hotels geheel geplunderd. Alles is door
hen weggenomen, zilverwerk, glas, dekens,
toilet-artikelen, electrische geleidingen en
zelfs badkuipen.
Ook worden de Japansche troepen be
schuldigd niets te doen voor de voedselvoor
ziening. zoodat 250.000 menschen door den
hongerdood worden bedreigd.
Ook te Nantau zijn de Japansche militai
ren wreed opgetreden. Meer dan vijfduizend
Chineezen zijn uit dit gebied naar het front
gezonden om hier versterkingen aan te leg
gen voor de Japanneezen.
Wat het kost!
Volgens de Japansche pers heeft het Mi
nisterie van Financiën de supplementaire
begrooting van leger en vloot vastgesteld
op 4.800 millioen yen.
Bergen, Waalhaven en Soester-
berg krijgen luchtvaartiegimen-
ten.
Naar het Rott. Nieuwsblad bericht, zullen
binnenkort officieele mededeelingen worden
gedaan over ingrijpende veranderingen bij
de militaire luchtvaart.
Er zal een luchtvaartbrigade ko
men, ter vervanging van de lucht-
vaartfdeeling, bestaande nit 3 lucht
vaartregimenten, een te Bergen, een
te Waalhaven en een te Soesterberg.
In Soesterberg zal een opleidingsregiment
komen, omvattende de opleiding tot vlieger
en waarnemer, zoomede tot mitrailleurschut-
ter. Uit de twee regimenten te Bergen en
Waalhaven komt de oorlogsformatie. Onge-
Dit nummer bevat 8 pagina's
J
EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Verwachting. Matige Oos
telijke wind. helder tot licht
bewolkt, droog weer, lichte
tot matige vorst des nachts,
overdag om het vriespunt
Verdere vooruitzichten* Nog
weinig verandering.
BarometeriUnd hedenmorgen 8 oer 777
reekend de reserve, zal de sterkte van de re
gimenten te Rotterdam en Bergen ieder 100
vliegtuigen bedragen
Totaal zal de luchtvaartbrigade een 500
vliegtuigen omvatten. Er zal onderscheid
worden gemaakt tusschen vliegtuigen voor
de luchtverdediging en voor vliegtuigen ten
dienste van het veldleger.
Bij het veldleger krijgt iedere divisie-
groep 10 verkenningsvliegtuigen, 8 artille
rie-waarnemingsvliegtuigen en eenige vlieg
tuigen voor de pantser-divisie, terwijl bij
den staf 24 jachtvliegtuigen komen.
Het le luchtvaartregeiment zal in eer
ste lijn bestaan uit 24 éénpersoons-jacht^
vliegtuigen, 48 jachtkruiservliegtuigen type
G 1, 16 bombardementsvliegtuigen en 12
strategische verkenningsvliegtuig-afdeelin-
Voorts wordt aan elk luchtvaartregiment
een compagnie luchtvaarttroepen toegevoegd
Aan het hoofd van elk lucht vaartregiment
komt een luitenant-kolonel te staan. Het
hoofd van de luchtbrigade zal zijn een
kolonel of een generaal-majoor.
Het 2e luchtvaartregiment wordt gesplitst
in twee groepen, met aan het hoofd een
majoor.
Het is aan te nemen, dat de personeele
sterkte der regimenten eenige honderden
manschappen zal bedragen. Wat Bergen
betreft, is het, zegt de Alkm. Crt., wel uit
gesloten te achten, dat daa_r een nieuwe
kazerne zai komen, immers de bezetting
der regimenten bestaat grootendeels uit of
ficieren en onder-officieren, waarvan de
meesten zijn gehuwd.
De Nederlander eet gemiddeld
slechts zeven pond visch per
jaar!
Een zoute haring
gaat er altijd inl
Het mag verwondering baren, dat
een zóó echt Nederlandsch en zóó
oud bedrijf als de visscherij in zijn
veelzijdige beteekenis in het eigen
land zoo weinig bekend is, zeide mr.
J. H. Kiewiet de Jonge, voorzitter
van de Ned. Visscherij Centrale in
een gistermiddag te Vlaardingen ge
houden vergadering, welke onder
auspiciën stond van de „commissie
tot bevordering van het vischver-
bruik."
Men weet wel, dat wij een respectabele
:ee-vloot bezitten, doch men weet niet veel
neer. Men weet b.v. niet, dat de zee- en
zoetwatervisscherij jaarlijks aan in rond ge
tal 50.000 visschers arbeid geven, om van
het groot aantal arbeidskrachten aan de
wal niet eens te spreken. Op het stuk der
arbeidsintensiviteit neemt het bedrijf der
visscherij wellicht de eerste plaats in.
Sprekende cijfers.
Welke Nederlander weet, dat de
totale waarde der in 1936 aangevoer
de visch (met inbegrip van door
vreemde schepen aangevoerde visch)
f 18.000.000 vertegenwoordigt en dat
de visch op onze handelsbalans voor
de uitvoer in hetzelfde jaar een cij
fer aangaf van ruim f 12.000.000 (in
1927 bijna f 28.000. 000). Voor 1936
was het overeenkomstige cijfer voor
onzen boterexport f 36.000.000.
De beteekenis voor
vaardij.
de koop-
Realiseert men zich wel zoo ging spr.
verder dat aan de visscherij als direct ge-
interesseerde bedrijven vastzitten: scheeps
werven, touw- en nettenindustrie, kuipe
rijen, ijsfabrieken e.a., om van het groot
verbruik van kolen, olie, zout e.d. niet te
spreken?? Heeft men wel eens bedacht, dat
zonder visscherij de Nederlandsche koop
vaardij moeilijk tot één der toonaangeven
de in de wereld had kunnen uitgroeien,
omdat uit de visscherijwereld een belangrijk
deel der opvarenden van onze koopvaardij
schepen de jaren door steeds is gerecru-
teerd? Spr. zette uiteen, dat de visscherij
een wezenlijk bestanddeel van ons volks
huishouden uitmaakt.
Ook de regeering zoo ging hij voort
is in onze dagen gaan begrijpen, dat het
behoud van de visscherij een landsbelang
is. 7
Wet het binnenland betreft, weten we,
dat het verbruik onbevredigend en voor
uitbreiding vatbaar is.
Het gemiddeld jaarlijksche vischverbruik
per hoofd van de bevolking zou hier te
lande in dezen tijd volgens schattingen
3% Kg. zijn, in Engeland 27% Kg., in
Duitschland 1.8 Kg. Het cijfer voor het
gemiddeld vlecschverbruik was in 1935,
18.9 Kg. Deze cijfers spreken voor zich zelve.
Bij de bestaande verhoudingen hier te
lande, achtte spr. op zich zelf een bevre
digende uitbreiding van het vischverbruik
mogelijk zonder dat daarbij zou behoeven
te worden gevreesd, dat onze veeboeren en
slagers in opstand komen!
Wat men ver haalt, is lekker!
Als sprekend voorbeeld noemde hij mos
selen. Men kan zeggen, dat nagenoeg onze
geheele productie naar België en Frankrijk
gaat en dat, terwijl het betreft een zeer
goedkoop volksvoedsel van de eerste soort.
In Parijs eten de Hollanders de „moules
mariniers" met graagte. En waarom dan
thuis niet?
Ten aanzien van het gebruik van ha
ring, zeide de heer Kiewiet de Jonge, dat
de positie der haringvisscherij beduidend
minder ongunstig is geweest dan die der
overige takken van onze visscherij. In de
alerlaatste jaren is de aanvoer van zoute
haring gestegen. In 1935 waren het cr"e-
veer 550.000 kantjes, in 1936 meer dan
750.000. Niettemin ish et seizoen 1937 aan
gevangen zonder oude voorraad van betee
kenis. Weliswaar zijn de priizen in deze
jaren over het algemeen niet bevredigend
geweest, doch dat doet aan de beteekenis
van deze feiten weinig af.
De export van versche haring vertegen-
woodrigde in 1936 een bedrag van bijna
f 850.000. De zoute haring noteerde in dat
jaar een cijfer van ruim f 5.000.000, een to
taal van f 6.000.000. dat is 50% van de waar
de van onzen visch-export in 1936.
Spr. meende te kunnen zeggen, dat voor
de toekomst der haringvisscherij geen zorg
behoeft te bestaan.
In 1937 werden bijna een milloen kantjes
aangevoerd of bijna het dubbele van 19v35.
De gemiddelde prijs zakte tot f 7.50 per
kantje. In 1929 was deze prijs f 17.
Spr. bepleitte tenslotte samenwerking on
der de bedrijfslieden, en sprak zich uit te
gen een van bovenaf opgelegde regeling.
