Vercenigdc Staten achter Een kreet om vrede en eenheid - internationale orde DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER Rijk staat achter de provincie Noordholiand Puinhoopen in Barcelona Toch een Poolsch ultimatum VRIJDAG 18 MAART 1938. Laan. Schageru Tel. 20. Uitgave Jee N.V. Uitg.-Miii „Vlollonds Noorderkwortiel- Toenemende wetteloosheid noopt tot bewapenig Isolatiepolitiek is gevaarlijk Staatssecretaris Cordell Huil heeft gisteren te Washington het woord gevoerd voor de leden der Na tionaal Pressclub, waarbij hij over de buitenlandsche politiek der Ver- eenigde Staten zeide: Door instinct en traditie is ons land tijdens zijn geheele geschie denis oprecht toégedaan geweest aan de zaak van den vrede. Binnen de grenzen, opgelegd door den tijd en de omstandigheden, hebben wij er naar gestreefd ons te kwijten van de verantwoordelijkheden als lid der familie van naties, door den vrede te bevorderen. Wij hebben vast geloofd aan de heiligheid van verdragsverplichtingen en hebben getracht dit geloof in toepassing te brengen bij onze buitenlandsche be trekkingen. In samenwerking met alle andere naties hebben wij plechtig de ver plichting aangegaan niet ons toe vlucht te zullen zoeken tot geweld als instrument voor onze nationale politiek. Dit alles geeft ons het moreele recht onze diepe bezorgdheid uit te spreken over de toeneming der wet teloosheid, de groeiende veronacht zaming van verdragen, het vaker voorkomen van geweldpleging en tal van andere onheilspellende ten- dencies, die opkomen in de sfeer der internationale betrekkingen. Na gerefereerd te hebben aan de reeds zoo vaak herhaalde verzekering, dat het niet de bedoeling is de Amerikaansche bur gers en belangen in China in den steek te laten, hield IIull staande, dat het afstand doen van^recliten en te dulden, dat belan gen verloopen met het oog op de feitelijke of dreigende schending in eenig belangrijk gebied ter wereld, slechts een veronachtza ming van de wet en de grondbeginselen der internationale orde kan aanmoedigen en al dus bijdragen tot de onvermijdelijke ver breiding der anarchie over de geheele we reld. In de wereld, waar het regiem van geweld nog niet definitief door het regiem van de wet is verdrongen, is het de plicht van een groole natie gewapende strijdkrachten te handhaven, welke berekend zijn voor de taak der landsverdediging. Geen politiek zou rampspoediger zijn dan wanneer een belangrijke natie er in zou te kort schieten op de juiste manier te wapenen, wan neer de internationale wetteloosheid hoogtij viert. Wat vandaag over de geheele wereld het meest op het spel staat is de toekomst van fundamenteele principes, die den grondslag moeten vormen voor de internationale orde tegenover de internationale anarchie. De we reldschokkende ontwikkeling in de laatste jaren en de plotselinge gebeurtenissen in de afgcloopen weken geven een tragische de monstratie hoe snel de besmettelijke bron van verdragsschending en gewapend geweld zich van het eene gebied naar het andere verbreidt. Huil zeide, dat een afzijdig blij ven staan onontkoombaar de geheele wereld terug zou brengen tot den toestand van middeleeuwsche chaos, toestanden, werwaarts eenige deelen van oost en west zich reeds bewe gen. Dat is het lot, waarin de verblinde isolati- onisten tot het uiterste de Vereenigde Sta- en en de wereld zouden willen storten. De vraag is voor het oogenblik of de leer van het geweld opnieuw zal worden onttroond en of deze en andere vredelievende naties on onderbroken, hetzij alleen of in samenwer king zullen werken aan de bevordering van den vrede en het behoud van wet, ordè, mo raliteit en rechtvaardigheid als onschokbare bases der geciviliseerde internationale betrek gen. Wij zouden, indien wij. dat zouden kun nen, ons met een dergelijke houding kunnen verzoenen, het geheele vraagstuk onze rug gen kunnen toekeerep en de verantwoorde lijkheid bij te dragci.ig,vt>|zijn oplossing van de hand kunnen wijzen^ rhaar laat ons geen illusies hebben over lictgéen een dergelijk optreden voor ons als natie zou medebrengen. Wij kunnen ons onttrekken aan de deel- CORDELL HULL. neming aan de wereldaangelegenheden, maar wij kunnen ons niet aan de wereld zelf onttrekken. Wij wenschen te leven in een we reld, waarin vruchtdragende con structieve internationale betrekkin gen kunnen dienen als middelen om over de geheele wereld de voor deden te zaaien van stoffelijken, geestelijken en zedelijken vooruit gang van den mensch en te dien einde zullen wij voortgaan volledi- gen en oprechten steun te verleenen aan de fundamenteele principes die den grondslag vormen der interna tionale orde en voortgaan, waar ook noodig, en op iederen uitvoerbare en vreedzame wijze, samen te werken met andere naties, die worden gécfi'e- ven door dezelfde wenschen en de zelfde doelen beoogen. Slechts door onze redelijke bijdrage te le veren aan de stevige vestiging van een we reldorde, gebaseerd op de wet, kunnen wij, aldus besloot Huil zijn verklaring, het pro bleem van onze eigen veiligheid in het juiste perspectief houden en ons aldus van onze verantwoordelijkheid jegens onszelf kwijten. Groote betoogingen te Warschau. Vermaan van de Britsche re geering. Het Poolsche antwoord op het voorstel van Litanen, een gemengde commissie te benoemen, is gister avond om 10 nor via Tallin te Kan- nas ontvangen. Het gaat om eien waar ultimatum, dat zes punten bevat en een termijn van 48 uur vaststelt Het Litausche kabinet is onmiddellijk bijeen gekomen. De Poolsche openbare meening blijft op gewonden door de spanning tusschen Po len en Litaiien en de geheele pers, behalve de officieuse bladen, schrijven met vette let ters, dat Polen genoeg heeft van het stil zwijgen van Lithauen. Een arbeidersblad meent te weten wat 't ultimatum inhoudt. Polen zou geëischt hebben 1.herstel van normale diplomatieke betrek kingen, 2. herstel der post- en spoorwegbetrek kingen, 3. accoorden over de nationale minder heden, 4. een handels- en douaneovereenkomst, 5. afschaffing van de Littausche grondwets artikelen, waarin Wilna de hoofdstad van Liltauen genoemd wordt, 6. schadeloosstelling van het nagelaten ge zin van den doodgeschoten Poolschen soldaat. Het blad is onmiddellijk in beslag ge nomen. De Britsche ambassadeur te War schau heeft instructie gekregen na drukkelijk de Poolsche regeering te wijzen, op het belang, dat de Brit sche regeering hecht aan een min nelijke schikking van deze kwestie." Groote betooging te Warschau. Gisteravond hebben meer dan honderd duizend personen betoogd op het Maar schalk Pilsoedski plein, om te protesteeren tegen de provicaties van Litauen en te eischen, dat de normale betrekkingen tus schen Polen en Lithauen zouden worden hersteld. De kwestie der elccfricifeifsvoorziegiag Vragen van den heer Sweens beantwoord. De minister van Waterstaat heeft het volgende geantwoord op de vragen van den heer Sweens in verband met gevoerde be sprekingen in zake concentratie van de electriciteitsvoorziening in Noordholland: Tot goed begrip van de besprekingen, die de ministers met het Px'ovinciaal Bestuur en diverse gemeentebesturen in Noordhol land voerde, diene het onderstaande: Het Provinciaal electriciteitsibedrijf van Noordholiand heeft besloten de levering van electrische energie, welke tot nu toe geschiedde door tusschenkomst van gemeen telijke distributiebedrijven, te vervangen door levering rechtstreeks aan de verbrui kers. In verband daarmede wenscht het de overeenkomsten met de gemeenten na af loop niet te vernieuwen. Daarentegen willen de gemeenten in het algeméén bestendiging van den bestaanden toestand, zij het dat zij. of althans eenige harer, geen bezwaar hebben tegen het aan gaan van nieuwe overeenkomsten op voor waarden, eenigszins afwijkende van die van vorige overeenkomsten. Het betreft hier derhalve een aangelegenheid, die rechtstreeks al leen de provincie en de gemeenten aangaat. Niettemin heeft de regee ring gemeend in deze aangelegen heid niet afzijdig te kunnen blij ven en dat wel bepaaldelijk, wijl bij slepend blijven van de geschillen zeer groote belangen in het gedrang zullen komen, terwijl niet te ver wachten is, dat de zoo dringend noodige oplossing, welke bevredi ging zal kunnen schenken, eerlang zal kunnen worden verkregen, in dien daarop niet invloed wordt uit geoefend door een gezag, staande boven en buiten de partijen. Aan het einde van het vorige jaar werd trouwens in een geschil tusschen de provin cie en een der gemeenten door partijen zelf de behoefte aan oplossing zoo sterk ge voeld, dat elk van deze op de regeering een beroep tot tusschenkomst hééft gedaan. Van oordeel, dat het standpunt van de provincie in beginsel juist te achten is, heb ben de ministers van Waterstaat en van Binnenlandsche Zaken aan het Provinciaal Bestuur en de gemeentebesturen voorstel len gedaan ten aanzien van de voorwaar den, waaronder de overgang van de distri butie bedrijven van de gemeenten naar de provincie zou kunnen geschieden, welke voorstellen door de provincie zijn aanvaard maar waaromtrent de gemeenten zich nog niet hebben uitgesproken. Meer dan duizend slachtoffers. 180.000 buitenlanders onder Franco RECHTSCHE ZEGE NABIJ? Het aantal slachtoffers van de luchtaanvallen, welke Barcelona se dert Woensdagavond heeft onder gaan, bedraagt meer dan 400 dooden en bijna 800 gewonden. Gisteren zijn meer dan 350 personen gedood. De luchtaanvallen zijn zeer hevig en moorddadig. De bommenwerpers vliegen bijzonder laag. Voor de veertiende maal onderging Barce lona gisteravond een luchtbombardement. Vrouwen en kinderen in de arbeidersbuur ten werden getroffen. De ontploffingen volgden elkaar met groote snelheid op: Tragisch is, dat een schare menschen, die een toevlucht zocht in een bioscoop, vlak voor den ingang hier van door een bom getroffen werd. De stad ligt bezaaid met puin, waaronder de politie, die het opruimingswerk ter hand heeft genomen, vele lijken vandaan sleept. Tot het hittere einde.... Gistermiddag heeft de ministerraad ge durende twee uur te Barcelona vergaderd. Alle ministers verklaarden door te willen strijden tot de overwinning, aangezien zij zeker zijn van den steun van het volk. Aan het front van Aragon. De speciale correspondent van Reuter te Hendaye verklaart, na een bezoek aan alle fronten tijdens de campagne van de vorige week, thans in staat te zijn ongecensu reerde bijzonderheden te geven over buitenlandsche troepen, die deelne men aan het offensief der opstan delingen aan- het front in Aragon. Het middelste gedeelte der legeraf- deeling, welke Alcaniz heeft bezet, omvat twee volledige divisies Itali- aansche troepen, die elk ongeveer 12.000 man tellen. Daarenboven is er een gemengde divisie van het vreemdelingenlegioen, dat voor 90 procent der manschappen en waarschijnlijk een iets lager percentage der officieren uit Spanjaarden bestaat. De Fransche regeeringsverklaring Scherpe oppositie van rechts kamer spreekt vertrouwen in de regeering uit. Frankrijk wil hartstochtelijk den vrede. Waneer het gaat om den vrede in Europa, is er geen enkel initiatief dat Frankrijk niet zal ne men. Frankrijk wil echter zijn onaf hankelijkheid en veiligheid behoe den. Om deze beide wenschen tot overeenstemming te brengen, zullen wij tot het niterste der menschelijke krachtsinspanning gaan. Aangezien de omstandigheden ons land ertoe dwingen, willen wij zijn militaire kracht nog meer vergrooten. Dit is de kern van de gistermiddag door minister-president Leon Blum in de Fran sche Kamer afgelegde regeeringsverkla ring, weilke luid werd toegejuicht door de socialisten, de communisten en een, deel der radicalen. Na een overzicht te hebben gegeven van de omstandigheden, waaronder en waardoor een nieuwe regeering geroepen werd, be sprak Blum de crisis in Europa, die een Fransche regeeringscrisis tengevolge had. Het belang des lands zou heb ben geëischt dat deze crisis opge lost werd door de vorming van een krachtige regeering, welke alle republikeinsche krachten der natie vereenigde rondom de door haar aangestelde meerderheid. De poging werd ondernomen. Zij slaagde niet. Toen werd de tegenwoordige regeering gevormd. Zij bestaat uit dezelfde politieke elemen ten als de eerste regeering van deze pe riode Zij berust evenals de eerste op de vorming .van het volksfront waaraan de meerderheid des lands haar vertrouwen heeft gegeven. Intnsschen is zij vastbe sloten peen enkele gelegenheid te laten voorbijgaan om rondom de meerderheid de noodzakelijke aaneensluiting van een Fransche eenheid op te wekken. Zij zal steeds bereid zijn de poging opnieuw te wagen welke helaas mislukt is en zij zal bezield zijn met den geest die deze poging had ingegeven. He is thans geen tijd voor formules en debatten, zeide Blum. Later zullen wij ten aanzien van iedere groep de verklaringen afleggen, waarop zij recht heeft. In de eerste plaats moeten de gevaren van den buitenlandschen toestand worden afge weerd. Loonen en prijzen. Wij zullen, vervolgde Blum, in de beide Kamers de bespreking voortzetten van de teksten die de moderne arbeidscode vormen. Wij zullen een ontwerp voor evenwicht uit eigen kracht indienen met betrekking tot het pensioen voor onde arbeiders. Wfl zijn er zeker van het oor te treffen van het volk der arbeiders, want men krijgt alles van het volk, wanneer men het het ge voel geeft, dat men met het volk voor het ideaal, dat sinds anderhalve eeuw het zij ne is, optreedt. Wij hopen vurig, dat onze stem overal den zelfden weerklank zal vinden. Eens zal Frankrijk het schouwspel bieden van een sterke, moedige -natie, die trotsch is op zich zelf en opgewassen is tegen zijn historie en zijn lot." Vele moeilijkheden, vervolgde Blum zich tot rechts wendende, zouden verdwenen zijn, als gij naar mijn op roep geluisterd had, Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINT) Verwachting: Zwakke tot mati ge Z.W. tot Z. wind, zwaar tot half bewolkt, waar schijnlijk droog, kouder des ochtends, later iets zachter in het Noorden, en in het Zuiden zachter. Verdere vooruitzichten: Weinig verandering. De rechtsche troepen tellen vermoedelijk 180.000 man, die tot verschillende nationa liteiten behooren. Caspe gevallen. De troepen van Franco hebben Caspe, een stad van meer dan 20.000 inwoners, en een belangrijk knooppunt van wegen tusschen Aragon en Catalonië, veroverd. De eerste hartstochten uitgewoed. De „Times" schrijft, dat het uur van Fran co's zege veel nader is gekomen. De bevol king is oorlogsmoe en wenscht aan beide zijden van het front slechts den vrede. De eerste hartstochten zijn uitgewoed. Ontbinding van den Rijksdag Verkiezingen op den dag van de Oostenrijksche volksstemming. In verband met het feit, dat de Oostenrijkers in het Duitsche parle ment hun zetels moeten innemen, zal Göring hedenavond den Rijksdag ontbinden. Op grond van het aantal Oostenrijksche kiesgerechtigden valt te rekenen op 60 a, 70 Oostenrijksche afgevaardigden, die het aantal volksvertegenwoordigers in het Duitsche par lement, dat thans 741 bedraagt, niet onbe langrijk komen vergrooten, zegt bet Hdbld. Op 10 April, den dag van het plebisciet in Oostenrijk dus, zouden meteen de verkiezin gen voor den Rijksdag plaats hebben. Interessant is nog, dat men te Berlijn over weegt de eerste zitting van den nieuwen Rijksdag in Weenen te doen plaats hebben. ludendorff's graf. De groeve van wijlen generaal Ludendorff op het kerkhof van Tutzing aan het Starn- berger Meer, is thans zooverre gereed, dat de lijkkist derwaarts kon worden vervoerd. Op den geboortedag van den veldheer, 9 April, zullen de werkzaamheden voltooid zijn. Een buste van den generaal zal de groeve sieren. Indien het tot de catastrofe mocht komen, welker naam ik nauwelijks durf uit te spre ken, zoudt gij uw krachten vereenigen voor den oorlog? Ik vraag u eendrachtig te zijn ter vermijding van een oorlog (bijval op de linksche banken). Naar aanleiding van Blum's aanbod, dat door de minderheidsfracties was afgewezen, zeide de minister-president: „Er bestaat geen Fransche eenheid zonder de communisten. Zou men het zonder de communisten doen, als er een oorlogskabinet gevormd zou moe ten worden? Flandin besteeg daarna het spreekgestoel te en verklaarde te spreken namens de min derheidsgroepen. De minderheidsgroepen zijn overtuigd dat het welzijn van Frankrijk afhangt van de eensgezindheid van alle Franschen. Zij hebben steeds de regeerin gen van het Volksfront gevraagd te regeeren voor het geheele volk. Flandin verklaarde verder, dat een een heid van de partijen slechts tot stand kan komen op grond van een nieuw program ma, dat voor allen aannemelijk is. De com munisten verlangen bijvoorbeeld staken van de niet inmengingspolitïek ten aanzien van Spanje en iederen dag weer doen zij aan vallen op buitenlandsche regeeringen, waar mede de anderen in vrede willen leven cn normale betrekkingen wilden onderhouden. Bovendien onderhoudt deze partij betrekkingen met de derde interna tionale en volgt zij de voorschriften van Moskou, hetgeen spreker niet in overeenstemming lijkt met de noodzakelijke onafhankelijkheid van leden van de Fransche regeering. Na hem nam de rechtsche afgevaardigde Laurent Fernand het woord, die verklaarde dat zijn partij niet wil samen werken met de leiders van de communisten, die hun bevelen uit Moskou ontvangen. Zij zal even wel de communisten de hand reiken, zoo zij weer een deel van de van de groote Fransche familie zullen zijn geworden. Verschillende sprekers bepleitten vervol gens de eenheid. Ten slotte betuigde de Kamer met 369 stemmen tegen 169 haar vertrouwen in de -zeneering Blum.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 1