Boter-export naar Duitschland gestegen
Barbertje moet hangen
"AKKERTJE
Langendijken
Sproeten komen vroeg in
het voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
Vrijdag 25 Maart 1938
Tweede blad
„Het Helsche gas gericht heeft
zich ten langen leste ontferremt
over mij en mijn benauwde
veste."
(Vrij naar Vondel.)
In Noordscharwou is een Barbertje en die
móet hangen! Eenige malen reeds heeft de
beul zijn strop klaar gehad, telkens brak op
het laatste moment het touw en moest de
executie worden uitgesteld. Wéér klinken
den veroordeelde de doffe slagen, waarmee
de spijkers in de galg worden geslagen, in
«de ooren, wéér bekijkt de beul met sinister
welbehagen zijn touw, wéér is alles klaar
om nadat de veroordeelde bij zijn nek is
opgehangen tot de dood erop volgt het som
bere '„justice eet fait' recht is gedaan te doen
klinken. Recht Recht??? Enfin, Barbertje
ïnoèt hangen en hij zal hangen!
Barbertje is meneer van den Abeele, de
Veelbesprokene en er zal nog meer over
hem worden gesproken. Men kent de ge
schiedenis. Meneer Abeele is ambtenaar van
de gemeenschappelijke lichtbedrijven en
sociaal-democratisch raadslid te Noord-
scharwoude. Er is van alles uitgevonden
door de commissie voor de lichtbedrijven
(burgemeester en wethouders der aangeslo
ten gemeenten) dit raadslid van de groene
tafel te verwijderen, zelfs dreigde hem ont
slag als ambtenaar. Eindelijk heeft de
Kroon beslist, dat de heer Abeele èn als
raadslid, èn als ambtenaar kon aanblijven.
De „gascommissie" sloeg een figuur, Bar
bertje hing toch niet. Maar de gascommis-
sie bestaat uit mannen met knappe koppen
en vasthoudende karakters en de gascom
missie zint op wraak
Barbertje zal hangen
In 1939 worden de nieuwe verkiezingen
yoor de gemeenteraden, gehouden. Daar
zit wat in, voor de leden der gascommds-
sie. In alle stilte is gepraat, geredeneerd,
gekonkelfoesd om het in goed-Langenr
dijksch te zeggen, en...
weldra zullen de gemeenteraden,
.van de aangesloten gemeenten, als
zij willen, een besluit mogen nemen
om voor de nieuwe zittingsperiode
van den raad het' ambtenaar zijn
bij de gemeenschappelijke liohtbe-
drijven onvereemigbaar te verklaren
■met het raadslidmaatschap van hun
gemeente.
Het concept-besluit gereed I
Het conceptbesluit cirouleert thans als ge
heim document bij de leden van de gas-
commisie en het staat wel vast, dat de
meerderheid 't voorstel van het dagelljksch
bestuur zal overnemen.
Zoo matigt zich dus het bestuur van de
gascommissie rechten aan, die uitsluitend
rechten van de Staat, van het Rijk zijn.
Immers de wetgever, het volk dus, regelde
in de gemeentewet de eischen van benoem
baarheid, regelt ook de uitsluiting van het
raadlidmaatschap.
Door een besluit te nemen, als be
doeld, zou aangenomen dat de
hoogere instanties het zouden sanc-
tioneeren, een geheele bevolkings
groep van het raadlidmaatschap
worden uitgesloten.
Wie zegt, of vandaag of morgen meneer
Van Spengler en meneer Kroonenburg en
de andere meneeren van de gascommissie
het niet in hun hoofd krijgen om bijv. werk-
loozen van het raadlidmaatschap uit te slui
ten of slagers of metselaars of groenteboe
ren?
De Kroon heeft in hoogste instantie be
brengt hulp In gezinnen, waar
door geboorte, onvolwaardig
heid of ziekte van kinderen bij
zondere nooden zijn ontstaan.
Zendt Uw bijdrage op Postgiro
75000 Den Haag.
slist, dat de heer Abeele niet valt onder
diegenen die volgens art. 25 der gemeente
wet niet voor het raadslidmaatschap in
aanmerking komen. Wat wil men, nu nog?
Barbertje moet hangen.
We zien er warempel nog van
komen, dat de gemeenten het be
drijf overdoen aan de gemeente
Noordscharwoude, als deze coupe
de thèatre wèèr niet slaagt.
Dan kan Noordscharwoude gas leveren
aan de andere gemeenten, dan is meneer
Abeele gemeenteambtenaar, aangesteld en
ondergeschikt aan het gemeentebestuur,
dan kan Barbertje hangen... Maar als dat
gebeurt schrijven we een nieuw artikel, en
daar schrijven we dan boven, wat eens Sha-
kespeare schreef in zijn Koning Lear:
„Het is een kwaal des tijds, dat dollen
blinden leiden".
Economische en politieke pers
pectieven.
Gisteravond werd in het lokaal van den
heer G. Oud een bijeenkomst gehouden
door het Instituut v. Arbeidersontwikke
ling. waar de heer T. Gulden een lezing
hield over „Economische en politieke pers
pectieven".
De burgerlijke economie is er nooit in
geslaagd een wetenschap te worden; door
dat zij niet kan voorspellen, zeide spr.
De socialistische economie is wel een we
tenschap; zij is er in geslaagd vele gebeur
tenissen te voorspellen.
Er is dus slechts één wetenschappelijke
economie, de socialistische.
Spr. wees op de macht van de 200 fami
lies die de wereld beheerschen, volgens
president Roosevelt. Regeerimgen worden
door deze machten, bijv. die der petroleum-
magnaten, beinvloed. Spr. ging de ontwik
keling van het kapitalisme na, voorts de
invloed van de uitvindingen, waardoor de
fabrieksarbeid ontstond, op de vorming
van het fabrieksproletariaat. Het eerste mo
derne kapitalisme is begonnen in 1836.
Sinds dien tijd kwamen geregeld crisissen
voor! Spr. gaf een grafische voorstelling
van den economiscben toestand, de op-en-
neergaamde conjunctuurlijn.
Thans is men aan de perioden, van 6 jaar,
d.w.z. om de zes' jaar komt de malaise. De
eerste oorzaken van deze op ein neergaande
beweging van de conjunctuur waren de
geregeld om de elf jaar voorkomende mis
oogsten.
Deze misoogsten worden veroorzaakt door
zonnevlekken, welke op meerdere gebieden
des levens invloed hebben.
De levensduur van de vaste producten,
is afhankelijk van de golven der conjunc
tuur. Er zijn lange en korte conjunctuur
golven. De kortcgolfbeweging wordt steeds
korter, maar ook de lange golfbewegingen
worden korter. De gasfabrieken hadden een
levensduur van 40 jaar. De electriciteitscen-
trales, welke de gasfabrieken opvolgen,
worden thans afgeschreven in 30 jaren. De
scherpte van de crisis van 1929 is een ge
volg van het samenvallen van het laagte-
punt van de lange golf en van de korte
golf. Daarom beteekent dit een korte cri
sis te zullen zijn, hetgeen in het buitenland
wel is gebleken. In Nederland is de verbe
tering tegengehouden door het Regeerings-
beleid. Over een paar jaar zal echter ook
in Nederland de opgang komen, omdat wij
worden meegesleurd door de andere lan
den. De opgang van de lange golf is be
gonnen in 1932 en zal duren tot pl.m. 1945
Wij krijgen dus nu een periode van bloei
en na pl.m. 4 jaar de opheffing van de
werkloosheid, behalve de 1% werkloosheid,
die er altijd is.
Spr. wees op de noodzakelijkheid van een
andere conjunctuurpolitiek.
De crisis wordt niet veroorzaakt door oor
log of revolutie, maar juist andersom. Di
rect oorlogsgevaar bestaat er volgens de we
tenschap nu niet, hoewel de wil van één
dictator dit plotseling veranderen kan. De
oorlog zal anders eerst komen aan het ein
de van de hoogconjunctuur, nadat wij nog
een goeden tijd hebben gehad.
Spr. ging de invloed van de conjunctuur
na op het toetreden tot partij en vakbewe
gingen op den gedachtengang van de men-
schen. Spr.'s conclusie is, dat in de naaste
toekomst zal komen een stijgende conjunc
tuur, verbetering van de oositie der arbei
ders en toeneming van oorlogsgerucht, maar
niet eerder oorlog dan aan het einde van de
hoogconjunctuur, verscherping van den klas
senstrijd en der klassetegenstellingen en
weer haar eigen weg gaan van de arbeiders
beweging.
Hierna werden een aantal -'ragen gesteld,
welke door den spreker werden beantwoord.
Daarna volgde sluiting.
Geslaagd.
Voor het eindexamen teekenschool 5-ja-
rige cursus van de Ver. ter Bevordering van
het Vakonderwijs in W.Friesland slaagden
van de teekenschool te Zuidscharwoude: Jb.
Henselmans te Noordscharwoude en C. Rut-
sen te Zuidscharwoude.
OUDKARSPEL.
Kerkverkiezing.
De periodiek aftredende notabelen van de
N.H. Kerk alhier, de heeren Jb. Eecen en
F Moeijes, werden bij de gehouden verkie
zing herkozen.
ANNA PAULOWNA
Middenstandsver eeniging.
De heer C. Kaan opende de in Veerburg
gehouden vergadering van de neutrale
middenstandsverecniiging met een welkomst
woord, in het bijzonder tot den spreker,
den heer L. G. Eggink, en tot een belang
stellende uit Wieringerwaard. Van Wet
houder Op 't Veld. die het gemeentebestuur
zou vertegenwoordigen, was bericht van
verhindering ingekomen.
De heer Eggink sprak over de heteekenis
van de vestigingswet voor den middenstand,
over de consequenties, die zij meebrengt
en over de middelen om te maken, dat de
wet werkt tot heil van den middenstand.
Spr. ziet de Vestigingswet als een gevolg
van de crisis en van de veranderingen, die
zijn gekomen in het distributiesysteem; de
opkomst van het warenhuis, de coöperatie,
het filiaalwezen. De overheid voelde zich
gedrongen in te grijpen in het liberaal
economisch systeem, het vrije spel der eco
nomische krachten. In principe laat zij de
vestiging van nieuwe bedrijven vrij. maar
eischt waarborgen dat de zaak geen één
dagsvlieg wordt, Ook gaat zij beunhazerij
tegen (het opvatten van een handeltje
door werk'loozen b.v.)
Voor de eischen aangaande credietwaar-
ddgheid en vakbekwaamheid worden de
normen vastgesteld resp. door de Kamers
van Koophandel en de vakbonden.
Spr. behandelde meer in het bijzonder
den eisch: algemeene handelskennis. Die
eisch is, in tegenstelling met de beide an
dere, voor iedereen dezelfde. De midden-
staindsvereenigingen zijn ingeschakeld om
mede te zorgen, dat deze eisch tot zijn
recht komt.. Zij zullen de diploma's n«a ge
houden examens, uitreiken. De organisa
ties verzorgen ook het onderwijs in alge
meene handelskennis, maar dit is niet ge
bonden aan de middenstandscursussen al
leen. Spr. ontraadde evenwel in te gaan op
allerlei verlokkende aanbiedingen. Er zijn
al particuliere cursussen die slagen voor 't
examen garandeeren, maar zij kunnen na
tuurlijk niets garandeeren! De regeering
stelt de examieneisclxen vast in ovei-leg met
de organisaties.
Neem dadelijk
als de Griep U grijpt!
1 of 2 "Akkertjes", direct genomen,
stuiten dien aanval. Die nare hoofd
pijn, dat grieperige, rillerige gevoel
en dieopkomende koorts verdwijnen.
Per koker van 12 stuks - 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks - 2 stuivers.
In den modernen tijd is meer bekwaam
heid noodig en moet men in vele zaken in
zicht hebben* om zich staande te kunnen
houden in den strijd om het bestaan. Het
onderwijs voor het examen algemeene
handelskennis omvat dan ook vele vakken.
Spr. noemde die en gaf een overzicht van
de inrichting der middenstandscursussen.
Ook de verschillen in eischen voor oude
ren en jongeren, de spoedcursussen voor
ouderen en de vrijstellingen voor het afleg
gen van examen behandelde spreker.
Na de pauze beantwoordde de heer Eg
gink nog verschillende uit de vergadering
gekomen vragen,, waarna de gelegenheid
werd gegeven zich aan te melden voor een
hier op te richten spoed- en vol ledigen cur
sus. Die gelegenheid tot aangifte blijft tot
1 April opengesteld.
De heer Kaan sJoot hierna de vergade
ring. den spreker dankend voor zijn voor
lichting.
HARENKARSPEL
Rijwielpad DirkshornKerkbuurt.
Van den minister van Sociale Zaken is
bij het Gemeentebestuur bericht ingekomen,
dat de bruggenbouw in het rijwielpad
DirkshomKerkbuurt in eigen beheer mag
worden uitgevoerd.
Weridooze timjmerlieden zullen hij dezen
bruggenbouw te werk worden gesteld.
Volgens verkregen inlichtingen zal 't zeer
waarschijnlijk zijn, dat nog dit jaar het
nieuwe rijwielpad voor het verkeer kan,
worden opengesteld.
Wij gelooven. dat de Raad, door indertijd
tot den aanleg van dit rijwielpad te heslui
ten, een voor de gemeente goede beslissing
heeft genomen welke het verkeer tusschen
Dirkshorn en Kerkbuurt zeer za'1 vergemak
kelijken en gunstig zal beïnvloeden.
Stand der werkloosheid.
Op Maandag 21 Maart j.I. stonden in deze
gemeente 94 werkloozen ingeschreven. Hier
van zijn er 54 geplaatst in werkverschaf
fing, 29 opgenomen in steunregeling, 3
maken een wachtweek door, terwib 8 uit
de werkloozemkas trekken.
Nederland at in 1937 meer bo
ter dan in 1936.
Kaasuitvocr grooter
Caseïne-export verdubbeld.
Blijkens het jaarverslag van den
Bond van Coop. Zuivelverkoopver-
eenigingen over 1937 overtrof de to
tale afzet der producten dien van
1936. Vooral de uitvoer van kaas
toonde een flinke stijging.
Stemmen de uitgevoerde hoeveelheden tot
tevredenheid, de prijzen toonen een minder
gunstig beeld. Na aftrek van het depreciatie-
percentage van den gulden, was de gemid
delde prijs van de boter, ondanks de sinds
1932 ongekende hausse in het najaar van
1937, ten opzichte van 1936 slechts pl.m. 15
pet. hooger en waren de kaasprijzen gelijk
aan die van het vorige jaar, terwijl daar
tegenover de productiekosten belangrijk ge
stegen zijn.
Wat de producten afzonderlijk be
treft, blijkt dat de vermindering in
het binnenlandsche boterverbruik
tot staan gekomen was en de con
sumptie in 1937 ten opzichte van
1936 gestegen.
Het boterverbruik (de boter welke in de
margarine gemengd moest worden, niet mee
gerekend) bedroeg in het afgeloopen jaar
gemiddeld 761 ton per week, in 1936 was
de consumptie gemiddeld 733 ton per week.
De boter-uitvoer bedroeg in totaal 53.817.600
Kg., tegenover 54.166.000 Kg. in 1936. Nadat
in de laatste jaren de uitvoer van Neder-
landsche boter naar Duitschland noodge
dwongen voortdurend teruggeloopen was,
heeft het afgeloopen jaar het keerpunt ge
bracht. Onze export vertoont tegenover het
vorige jaar een stijging van 33 pet. en wel
van 9.672.000 tot 12.850.000 Kg.
De totaal invoer van boter in Groot-Brit-
tannië is in 1937 geringer geweest dan in
1936. Ook het Nederlandsche aandeel liep
iets achteruit, n.1. van 36,891.000 Kg. in 1936
tot 36.014.000 Kg. in 1937. Het prijspeil van
de Engelsche botermarkten was in 1937 aan
zienlijk hooger dan in 1936.
Export naar België.
De vooruitzichten voor den Nederland-
schen boterexport naar België, een vroeger
belangrijk afzetgebied, zijn weinig rooskleu
rig. Het uitvoercijfer vertoont ten opzichte
van het vorige jaar een flinken teruggang.
Voor het eerst sinds jaren nam de uitvoer
naar Nedcrlandsch Oost-Indië af (1936:
894.000, 1937: 851.000 Kg.), die naar West-
Indië daarentegen vertoonde weder een stij
ging, t.w. van 239.000 tot 307.000 Kg.
Kaas.
De afzet van kaas in het binnenland bleef
ongeveer op hetzelfde peil als in 1936. De
binnenlandsche markt is kwantitatief nog
steeds het belangrijkste afzetgebied van
Nederlandsche kaas.
Dc kaasexport, welke in 1936 56.840.000 kg.
heeft bedragen, steeg in 1937 tot 66.897.000
kg. Tal van moeilijkheden werden weder
ondervonden. Enkele van de belangrijkste
afzetgebieden hebben in den loop der jaren
hun import sterk belemmerd door contin-
genteering, (b.v. Duitschland en Frankrijk),
terwijl de normale export naar Spanje is
weggevallen. Het prijsverloop in het afge
loopen jaar is evenwel niet onbevredigend
geweest. De gemiddelde prijs was iets hoo
ger dan dien welke over 1936 kon worden
uitbetaald. De oorzaken die hiervoor zijn
aan te wijzen, zijn o.a. het plan-Deterding,
waardoor de surplus-voorraden in het be
gin van het jaar konden worden opgeruimd
zoodat de pakhuizen practisch leeg waren
toen de groote productie begon en het groo
tere contingent voor Duitschland.
Wij moeten onze kwaliteit ver
beteren.
De zuiveltentoonstelling die in Augustus
van het afgeloopen jaar in Berlijn is ge
houden, heeft uitgewezen, dat het Duitsche
product in kwaliteit vooruitgaat en dat, of
schoon ons product nog altijd aan de snits
staat, wij wat kwaliteit betreft zeer voorzich
tig moeten zijn en deze zoo mogelijk nog
moeten verbeteren, omdat wij anders wel
eens achter zouden kunnen geraken bij lan
den als Denemarken, Finland, Noorwegen
en Zweden.
In het tweede halfjaar van 1937 is een
zeer bescheiden kwaliteitscontrole ingesteld
voor den export van kaas naar Duitschland
welke zeer gewaardeerd wordt.
De kaasuitvoer naar België, dat met Duïtsch
land tot onze beste kaas-afnemers behoort,
bleef in '37 vrijwel gelijk aan die van 1936
Als afzetgebied van Nederlandsche kaas is
deze markt zeer in trek, daar de productie
van kaas in België nog minimaal is. Men
verwacht, dat deze in de naaste toekomst
niet in belangrijke mate zal toenemen.
De export naar Engeland nam weder toe
en bedroeg 11.867.000 kg. of 1.917.000 kg.
meer dan verleden jaar.
Melkpoeder.
Wat de uitvoer van melkpoeder betreft,
deze nam naar België en Engeland belang
rijk toe, nl. resp. van 4.929.000 tot 6.667.000
kg. en van 4.381.000 tot 9.479,000 kg.
Daartegenover stond echter een zoo groo
te daling Van den afzet in de Ver. Staten
van Amerika, en wel van 10.936.000 tot
1.253.000 kg. dat onze geheele uitvoer van
melkpoeder van 23.465.000 kg. in 1936 ver
minderde tot 21.835.000 kg. in 1937.
Omtrent den uitvoer van caseïne wordt in
het verslag tenslote medegedeld dat deze
meer dan verdubbelde Bedroeg hij in 1936
729.000 kg. over 1937 steeg bij tot 1.753.000
kg. Ook de invoer van dit product in Neder
land nam toe n.1. van 425.000 tot 616.000 kg.
Dienstboden-opleiding.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen
bestaat er ook voor jonge meisjes uit deze
gemeente gelegenheid om kosteloos opge
leid te worden tot dienstbode.
De opleiding duurt drie maanden. De
meisjes worden ondergebracht in interna
ten. Voor iedere gezindte is een afzonderlijk
internaat.
Wie voor deze opleiding in aanmerking
wenscht te komen, kan zich vervoegen, tem
Raadhuize te Dirkshorn, waar alle ge-
wenschte inlichtingen gaarne worden ver
strekt.
Aangezien de geheele opleiding benevens
het verblijf in het internaat geheel koste
loos is, betwijfelen wij niet, of velen zullen
van deze unieke gelegenheid gebruik wil
len maken om zioh de noodige vakbekwaam
heid, die ook een dienstbode zeer te pas
zal komen, eigen te maken.
Regeeringsjubileum H. M. do
Koningin.
Naar wij vernemen, ligt het in het voor
nemen ook in deze gemeente het 40-jarig
regeeringsjubileum van M.M. de Koningin
op Dinsdag 6 Sept., a.s. feestelijk te her
denken.
Te zijner tijd zal een comité in het leven
worden geroepen, tot het beramen van
plannen om het gedenkwaardige jubileum
op zoo'n feestelijk mogelijke wijze te vieren.
BARS1NGERHORN
De Vestigingswet.
Woensdagavond hield de Middenstands-
vereeniging een buitengewone ledenvergade
ring in de zaal van „de Fox-tuin".
Voorzitter de heer D. Gorter heette de
aanwezige leden met hunne dames welkom,
in het bijzonder den heer Niestadt, die zou
spreken over de Vestigingswet en ten Brug-
gencate, die een causerie zou houden over
Nederl. Indië.
De heer Niestadt verkreeg allereerst het
woord. Op duidelijke wijze behandelde spr.
deze voor den Middenstand zoo belangrijke
wet. Om misverstand te voorkomen, zegt
spr., dat deze wet pas van toepassing wordt,
zoodra de betrokken bedx-ijfstak er om
vraagt. Reeds een 30-tal Vakorganisaties
hebben zich met den Minister in verbinding
gesteld, zoodat mag worden venvacht dat
binnen niet al te langen tijd alle takken van
bedrijf onder de bepalingen van deze wet
zullen vallen.
Men moet deze Vestigingswet, aldus spr.,
bezien in het licht van de jeugd. De oudere
generatie zal met de beslissingen niets, maar
dan ook niets te maken hebben, alleen zij,
die den 25-jarigen leeftijd niet hebben be
reikt, zullen zich aan het examen moeten
onderwerpen, betreffende vakbekwaamheid
en algemeene Handelskennis. Spr. acht deze
maatregel echter in het belang van den
Middenstand in het algemeen. De groot
bedrijven hebben zich daarop x-eeds of zullen
zich daar zéker op instellen, om niet ten
achter te blijven, zullen ook de Middenstan-
dex-s zich daarbij moeten aanpassen. Het is
een gelukkig vex-schijnsel, dat vooral in ons
district, d,e wil tot een hetere algemeene
ontwikkeling aanwezig is, getuige de vele
cux-sussen, welke reeds worden gehouden.
Op eenvoudige wijze behandelt spr. vervol
gens de Wet zelve, waarover in dit blad
reeds meerdere uiteenzettingen zijn gege
ven, en vervolgens nog het Middenstands-
borgstellingsfonds.
Nadat van de gelegenheid tot het stellen
van vragen, door enkele aanwezigen gebruik
is gemaakt., dankt, voorzitter den heer Nie
stadt voor zijn leerzame causerie.
Ned. Indië.
De heer ten Bruggencate vei-krijgt hierna
het woqrd, die in zijn inleiding ervan ge
waagt, dat Indië feitelijk voor velen te on
bekend is: De menschen weten niet wat
Indië voor ons land beteekent. Spreker
vindt dat jammer en mede daardoor ge
voelt hij zich gex-oepen om iets te vertel
len over dat mooie land. Uit alles wat de
heer ten Bruggencate bespreekt, blijkt hoe
zeer hij, die vele jaren in Indië dooi-bracht
zich nog tot dit land voelt aangetrokken.
Over Atjeh, de Bataklanden, de Preangex-,
over de gx-oote steden, als Medan, Batavia
Soerabaja, Makassar e.a. en niet het minst
ove dre binnenlanden, spreekt de heer ten
Bruggencate als iemand, die inderdaad dit
land kent. De mooie lantaarnplaatjes ver
duidelijken daarbij het gespx-oken woord.
De heer Gorter was zeker de tolk van
de aanwezigen, toen hij den heer ten Brug
gencate dank zegde, voor het gesprokene.
Boternoteering
De commissienoteering voor Nederland
sche boter is heden vastgesteld op 79 cent
per kg.
De zuinige Schot
Sta je nu al pp, liefste. Denk erom,
we snoeten, f5.-— per nacht betalen-!
