i
De maritieme verdediging
van ons Rijk
Franco bedreigt verbindingen
met het Zuiden
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
De overeenkomsten
met het P.E.N.
Hodza kondigt wet op de
minderheden aan
Wij moeten zelf voor convooi zorgen 1
Italië's luchtmacht hunkert
naar oorlog
Wilde jacht op dronken
chauffeur
„Ik gaf Schuschnigg de
kans van zijn leven"
SHh
DINSDAG 29 MAART 1938. 81e Jaargang. No. 10532,
Laan. Schagen. Tel. 20.
Kïfgow N-V/lfirg -Mif. ..Vtollond» NoorderttworBer-
AANVAL OP ONS EN ONZE KOLONI6N
GEVAARLIJKER DAN EEN AANVAL
OP CHINA!
ENGELAND KAN ONZEN IMPORT IN
OORLOGSTIJD NIET BESCHERMEN!
Öp den gisteren gehouden vlootavond van
het Nationaal Jongeren Verbond in den
Grooten Schouwburg te Rotterdam, heeft de
luitenant ter zee der le klasse, A. Kroese,
over de maritieme verdediging van Neder
land en zijn overzeesche gewesten besproken.
Nederland kan, aldus spr., op geen
stukken na voldoende produceeren
om de eigen bevolking te voeden, te
kleeden en te verwarmen. In oorlogs
tijd zullen jaarlijks 17 millioen ton
voedingsmiddelen en grondstoffen
de Nederlandsche zeehavens moeten
bereiken, willen wij den strijd voor
onze onafhankelijkheid kunnen vol
houden*
Spreker bracht hulde aan de Nederlandsche
koopvaardijvloot, die gedurende den wereld
oorlog bleef doorvaren ondanks onderzee
boot- en mijnengevaar. Zij heeft echter een
hoogen prijs moeten betalen, want 91 groote
zeeschepen en 252 kleinere vaartuigen zijn
ten onder gegaan.
Ook al zou in oorlogstijd BrittanniS aan
onze zijde staan, dan nog zal dit land onzen
import over zee niet kunnen garandeeren,
want Engeland's positie wordt in hooge ma
te bedreigd door het feit, dat de grootmach
ten Duitschland, Italië en Japan één lijn
trekken. Nederland zal zelf voor zijn con-
vooi-beveiliging in de Noordzee moeten zor
gen, wil onze onmisbare aanvoer in oorlogs
tijd voortgang kunnen vinden.
Hierna behandelde spr. de verdediging
van Nederl. Indië.
Nederland's volksihuisvestiging is sedert
clrie eeuwen gegroeid op de breede basis
van een koloniaal wereldrijk. 75 pet. van de
Nederlandsche koopvaardijvloot bevaart re
gelmatig de Indische wateren. 1/3 gedeelte
van de belastingpenniiingen. welke hier
betaald worden, zijn, volgens professor
Treub, rechtstreeks terug te leiden tot het
bezit van onze overzeesche gewesten.
Het verlies van Ned.-Indië zon
vermoedelijk Nederland's ondergang
tengevolge hebben. Wij hebben ge
zien hoe, nog zeer kort geleden, een
economisch ontwortelde, kleine mo
gendheid ten offer is gevallen aan
de zuigkracht van een grooten
buurstaat. Wanneer Nederland in
Oost-Azië wordt aangerand, dan zal
onze marine krachtig de militaire en
economische verbindingslijnen van
den aanrander aanvallen. Door het
feit, dat Nederland over steunpunten
kan beschikken in N.W. Europa, in
Oost-Azië en in de Caraibische Zee,
zal onze maritieme actie zich over 'n
zeer groot terrein kunnen uitstrek
ken.
De aanvaller zal er daardoor niet in sla
gen zijn daad voor te stellen als een „locale
bestraffingsexpeditie", waarmede de andere
grootmachten eigenlijk geen bemoeienis heb
ben. In zijn marine bezit Nederland dus een
waardevol middel om te voorkomen dat een
aanval op ons gebied door den vijand „ge-
localiseerd" kan worden. De aanvallen op
Abessinië en China hebben geleerd, dat
groote-mogendheden, die belang hebben bij
de handhaving van den status quo en die
daardoor sympathie gevoelen voor den aan
gevallen staat, zich niet tot inmenging la
ten bewegen door uitsluitend „locale vecht
partijen."
De aanval op een zeevarende en
koloniale mogendheid als Nederland
is voor een grooten aanvaller een
veel gecompliceerder en gevaarlijker
avontuur dan een aanval op Abes
sinië of China.
Spr. eindigde met een beroep te doen op
de daadwerkelijke belangstelling van het
Nederlandsche volk voor zijn weermacht, op
dat deze de middelen krijgt die noodig zijn
om in oorlogstijd het vaderland hier en
over zee op doeltreffende wijze te verdedi
gen.
NA AFLOOP VAN HET CONTRACT
EVENTUEEL ZELFSTANDIGE RE
GELING VAN DE GEMEENTEN
MET DE PROVINCIE.
DOCH DAN GEEN REGEERINGS-
BEMIDDELING!
Naar de N.R.Crt. verneemt, beeft de mi
nister van waterstaat, mede namens den mi
nister van binnenlandsche zaken, den be
trokken gemeentebesturen een brief doen
toekomen, in aansluiting aan de ministe-
rieele missive van 18 Februari j.1., waarin
richtlijnen werden aangegeven voor overne
ming der gemeentelijke electricitietsbedrij-
ven in Noord-Holland door het P.E.N.
In den jongsten brief van den mi
nister van waterstaat wordt gezegd
dat na overweging van hetgeen door
de gemeentebesturen te Berde is ge
bracht, bij de bespreking op 24 Fe
bruari j.1. gehouden in het kabinet
van den minister, de regeering van
oordeel is, dat met handhaving van
het beginsel van overgang van het
gemeentelijk distributiebedrijf naar
de provincie, aan de gemeenten,
voor welke de stroomovereenkomst
met de provincie eerlang een einde
zal nemen, de keus kan gelaten
worden, om, hetzij de regeling te
aanvaarden, als neergelegd in het
ministerieel schrijven van 18 Fe
bruari j.1., hetzij zelfstandig een re
geling te treffen met de provincie,
op het tijdstip van afloop van het
leveringscontract.
Indien de gemeenten mochten besluiten
over te gaan tot het treffen van een zelf
standige regeling,, zal niet op bemiddeling
van de regeering gerekend mogen worden,
wat betreft het verkrijgen van een regeling,
als bedoeld in het schrijven van 18 Februari
j.1.
De minister heeft er op aangedrongen
spoedig te mogen vernemen, welk stand
punt de betrokken gemeenten te dezen op
zichte innemen.
Het advies van de vereenlging
van stroomdistributiebedrljven
aan de gemeentebesturen.
Zooals wij reeds gemeld hebben, kon de
vergadering van de Verecniging van Stroom-
distributiebedrijven (V.S.D.B.), in de afge
loopen week te Amsterdam belegd, om het
advies te behandelen, uitgebracht door het
bestuur aan de betrokken gemeentebesturen,
inzake overdracht der gemeentelijke electri-
citeitsbedrijven aan de provincie, niet door
gaan.
Nader vernemen wij, dat bedoeld
advies inhield, dat de gemeentebestu
ren een rechterlijke beslissing zouden
afwachten, alvorens te treden in de
regeling, in groote trekken door de
regeering aangegeven.
Het bestuur wilde n.I. aan het rechterlijk
oordeel de vraag voorleggen, of de gemeen
ten gegadigden zijn in den zin der conces
sie, al dan niet. Dit punt is, naar het bestuur
meent, in de betrokken materie alles beheer-
schend, en een beslissing daarover behoort
aan elke andere decisie vooraf te gaan, om
dat anders geen waarheid in de betrekkingen
verkregen zou kunnen worden.
Dan kan zij de
afleggen.
hoogste proef
Gisterenmorgen is op het vliegveld Lit-
torio de vijftiende verjaardag van de stich
ting van het Italiaansche luchtwapen plech
tig gevierd. Mussolini passeerde de revue
van de luchtstrijdkrachten, die hier gele
gerd zijn, in aanwezigheid van Ciano en de
ondersecretarissen voor het leger, de marine
en Italiaansch Afrika, benevens den secre
taris der partij Starace, en de. maarschal
ken Graziani en de Bono. De ondersecreta
ris voor de luchtmacht, Valle, richtte de
volgende woorden tot Mussolini: In de vijf
tien jaar van haar nieuwe leven heeft de
fascistische luchtmacht schitterende proe
ven afgelegd van haar macht onder de
vele hemelen en tegen vele vijanden.
Zi] heeft echter de hoogste proef
nog niet geleverd. Ongeduldig wacht
zij op bevel om die proeve af te leg
gen.
Ter inleiding van de viering van den
vijftienden verjaardag der stichting van het
Italiaansche luchtwapen, zijn in Italië 29
vliegtuigen, 26 brandstof- en munitie-opslag
plaatsen en vijf luchtvaartscholen ingewijd.
Op de nieuwe vliegvelden zullen ook de
grootste toestellen kunnen landen en star-
ten.
„Geen internationaal gevaar be
dreigt Tsjecho-Slowaklje".
In een door minister-president Hodza. uit
gesproken en door de radio verspreide re
devoering heeft de Tsjechische regeering
aangekondigd, dat een mindenh eden&ta-
tuut zal worden opgesteld voor de Duitsch
sprekende bevolking van Tsjecho-Slowakije
Alle bestaande wetten en maatregelen, wel
ke van toepassing zijn op de Duitsch spre
kende minderheid zouden worden gecon
solideerd in een nieuwen maatregel, welke
de wettelijke basis zullen vormen voor de
oplossing van het minderhedenvraagstuk.
HODZA.
Hodza zeide: Wij treden een nieuwe fase
in van onze mi<nid e rh e d e n p o 1 it i ek. De regee
ring van Tsjecho-Slowakije zal haar poli
tiek de mindert! edenkwestie te behandelen
binnen het kader van de Tsjec'ho-Slowaak-
sche grondwet voortzetten.
Tsjecho- Slowakije heeft altijd weerstand
geboden aan alle pogingen van buitenaf
haar binnenlandsche politiek te beïnvloeden.
Zij zal in deze houding geen wijziging bren
gen.
„Geen internationaal gevaar
bedreigt ons".
In het verdere deel van zijn redevoering
zeide Hodza nog, dat de positie der regee
ring sterker was dan ooit voor de Euro-
peesche crisis.
Hodza besloot: geen enikel internationaal
gewaar bedreigt ons. Er is geen gevaar
voor een conflict in onze buurt. De toe
stand veroorlooft ons en eischt voorts een
vreedzaam bondgenootschap. Tsjecho Slo
wakije werkt er met andere landen aam
mede.
In het binnenland zulllen wij voortgaan
met op rustige wijze te werken.
Niemand zal zich met iets haasten. Wij
zullen de zaken in ons eigen belang rege
len en in samenwerking met hen. die den
vrede, orde bij ons en versterking van onze
staat wenschen.
Volgens den Praagschien corr. van het
Hsb. heeft Hodza ook nog gezegd, dat de
drang van het Duitsche nationaat-social is
me bij vele Duitschers andere overwegin
gen in hun wereldbeschouwing op den
achtergrond heeft geschoven.
Meisje aangereden en niet ge
stopt.
Gisteravond hebben marechausees van de
brigade Zwolle jacht gemaakt op een auto
mobilist, die op de I.Tselbrug een meisje had
aangereden en na dit ongeval, zonder zich
over zijn slachtoffer te bekommeren, door
reed.
De marechaussees, die op de brug surveil
leerden, sprongen onmiddellijk op de tree
plank van de auto om den bestuurder tot
stoppen te dwingen, doch zij moesten deze
wijze van vervolging opgeven daar de be
stuurder steeds harder ging rijden. Zij heb
ben daarop een passeerende auto aangehou
den en daarmede de vervolging ingezet.
Met groote snelheid ging het door de stra
ten van Zwolle.
Plotseling veranderde de vluchtende
chauffeur van gedachte en zette koers in
de richting Kampen.
In de buurtschap 'sHeerenbroek, op tien
k.m. afstand van Zwolle, losten de mare
chaussees een zestal schoten op den vluch
tenden wagen. De schoten troffen evenwel
geen doel Toen kwam echter de automotor
vand en vluchteling dien marechaussees te
hulp. Deze liep warm, zoodat de bestuur
der genoodzaakt was zijn wagen aan den
kant. te zetten, waarop hij t voet verder
wilde vluchten. Deze vlieger ging evenwel
niet op'. De marechaussees pakten den chauf
feur en brachten na een korte worsteling
den man geboeid naar Zwolle terug. Hier
bleek men te doen te hebben met een per
soon uit Hattum, die danig onder den in
vloed van sterken drank verkeerde. De man
is in het huis van bewaring ingesloten.
WIELRENNEN.
Brusselsche Zesdaagsche
een fiasco
RENNERS STAKEN DEN STRIJD
Gisteren zijn de renners, die nog
in het veld van de Brusselsche Zes
daagsche liggen, van hun fiets afge
stapt. Zij weigerden den wedstrijd te
hervatten. Vervolgens werd de koers
geannuleerd De oorzaak van 't sta
ken van den strijd door de renners
is nog niet bekend, maar men mag
aannemen, dat financieele motieven
hierin een rol spelen.
De Zesdaagsche werd slechts heel
matig bezocht, zoodat de directie
weinig geld tot haar beschikking
had.
Zal Katalonië weerstand bie
den? - Lerida zon gevallen zijn.
5000 Italianen hielpen mee, zegt
de regeering.
Het lot van Spanje hangt af van de
weerstand van Katalonië. De snelle op-
marsch van Franco bedreigt de regeerings-
verbindingen met het Zuiden, nu in de pro
vincie Huesca de linksche troepen steeds
meer terugtrekken.
Barcelona is kalm.
Nog steeds zijn werklieden bezig met het
wegruimen van de puinen van het jongste
bombardement en het bergen van lijken.
Op de muren zijn opschriften aangebracht
om de bevolking aan te sporen tegenstand
te bieden aan de rechtschcn.
Lerida gevallen?
Lerida, .zoo men op ons kaartje ziet, een
belangrijke plaats en een voornaam stra
tegisch pünt op den weg naar Barcelona, is
volgens rech'tsche medeeelingen. gevallen.
Officieele bevestiging ontbreekt echter nog.
De rechtsche troepen onder bevel van
Moscardo, hebben gistermiddag Barbastro
bezet, Voor de stad te verlaten, hebben de
regeeringstroepen haar in brand gestoken,
de helft van de stad is in vlamimjen ver
teerd.
De inwoners werden gisteren reeds ge-
evacueerd.
Gistermorgen waren de Franco-troepen
Mequineza reeds binnengerukt, dat gele
gen is bij de samenvloeiing van Ebro en Rio
China op ongeveer tien km. van de grens
van Catalonië en 20 km. ten zuiden .van
Fraga.
Barcelona meldt, dat Zondagochtend vier
vijandelijke vliegtuigen Rosell gebombar
deerd en volkomen verwoest hebben. Het
aantal slachtoffers is nog niet hekend.
5000 Italianen aangekomen?
De beschuldiging, dat 5000 man Italiaan
sche troepen in de afgeloopen maand op het
gebied der opstandelingen zijn aangekomen,
wordt in een gisteravond gepubliceerd offi
cieel regeeringscommuniqué medegedeeld.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Meest matige, in
het Noorden tijdelijk toene
mende, Zuidwestelijke tot
"Westelijke wind, betrokken!
tot zwaar bewolkt, weinig ol
geen regen, in het Noorden
wellicht tijdelijk regen, wei
nig verandering in temp.
/erdere vooruitzichten Somber
zacht weer.
Rede van Hitier in het Sport
paleis.
Gisteravond heeft rijkskanselier Hitier in
het Sportpaleis een redevoering uitgespro
ken. waarin hij met betrekking tot zijn be
spreking met Schuschnigg te Berchtesgaden
woordelijk zeide: „Ik heb Schuschnigg de
grootste kans van zijn leven gegeven".
Na de wijzigingen in Oostenrijk te heb
ben geschilderd, zeide hij: „Wanneer men
aan een voorzienigheid gelooft, moet men
zeggen, dat hetgeen zich in de laatste we
ken heeft afgespeeld, een wonder is".
De wegen van Adolf Hitier.
Todth, algemeen bouwinspecteur, heeft
gistermiddag binnen het kader van de ope
ning der tentoonstelling „de wegen van
Adolf Hitier" uiteenzettingen gegeven om
trent den voorgenomen wegenaanleg. Hij
zeide, dat het voornemen bestaat het rijks-
net, der autowegen met 1100 km. uit te
breiden. De volgende nieuwe verbindingen
zullen worden aangelegd:
1. Salzburg-Linz-Weenen, deze lijn moet
aansluiten op de groote yerbinding Londen-
Istanboel. 2. Weenen-Wiener Neustadt-
Radstadl-Salzburg met een zijweg naar
Graz. 3. Kufstein-Innsbruck met aansluiting
op de rijksautobanen Munchen en Salzburg
bij Rosenhein.
ZEVENJARIG MEISJE DOODELIJK
AANGEREDEN.
Op de plaats, waar te 's-Gravenhage lijn 11
den Westduinweg kruist, is een zevenjarig
meisje C. den H., wonende in de Menninck-
straat, gistermiddag omstreeks kwart over
een door eigen onvoorzichtigheid onder een
H.T.M.-bus gekomen.
Het meisje kwam met een autoped van
den heuvel af. Zij was vrijwel op slag dood.
Verklaard wordt, dat in den loop van de
maand 162 Duitsche en 250 Italiaansche vlie
gers op het rechtsche grondgebied zijn aan
gekomen, zoomede 71 Italiaansche militaire
technici, 18 vliegtuigen en 15 tanks.
Duitsche schepen, welke Duitsch oorlogs
materiaal vervoerden, werden gewoonlijk ge-
convoyeerd door den Duitschen kruiser Ein
den. Men zegt, dat deze schepen te Bilbao
zijn aangekomen.
Twintig Italiaansche snelvarende motor-
booten, die een snelheid van 55 mijlen per
uur kunnen bereiken en bewapend zijn met
twee torpedolanceerbuizen, benevens twee
met Duitschers bemande duikboot-flottieljes
zijn bij Cadiz waargenomen.
