ictatoren spreken klare taal
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
t Vaticaan verbitterd
1
Franco wil doorvechten!
Roemenië's oud-minister
president overleden
Chineezen op 20 K.M.
van Peking
Kwestie Kiès in den
doofpot
Praag dient Berlijn
tegemoet te komen
ANDAG 9 MEI 1938.
Laan, Schagen, Tel. 20.
jffve der N.V. Uitg.-Mif. „Kollondt Noorderkwartier"
Tafelredevoeringen van Hitier en
Mussolini. Hitier rinkelt met
den sabel Mussolini is vrede
lievend.
alpen, de onaantastbare
sns tusschen italië en
itschland.
Zoowel Hitier als Mussolini heb
ben Zaterdag een groote tafelrede
[gehouden. Opmerkelijk is het groote
verschil in toon. Die van Hitier was
gereserveerd, en hield zelfs eenigs-
zins een bedreiging van sabelgerin-
kel in, terwijl Mussolini's rede ge
baseerd was op hechte vriendschap
en samenwerking ten dienste van
gerechtigdheid, veiligheid en vrede.
Mussolini spreekt.
ussolini zeide o.a.: Uw bezoek aan Rome
joit en bezegelt het bondgenootschap
clien onze beide landen. Duitschland en
ië hebben zich den laatsten tijd bevrijd
liet, kwaad van tweedracht zaaiende
logienom het nieuwe volksregime te
sppen, dat het kenmerk van deze eeuw
Op dezen door de geschiedenis gewezen
marcheeren onze volken vereend met
ile bedoelingen en met dat ovcrtiiigde
rouwen, dat tijdens de gebeurtenissen
ile/e jaren van vrede en eensgezindheid
iclien de beide naties alle beproevingen
[staan heeft.
nitschland en Italië hebben achter zich
hersenshimimen gelaten, waar Europa in
blindheid zijn lot, aan had toevertrouwd
onder elkaar en met de anderen een
[me van internationale samenleving te
een, dat op gelijke wijze voor allen doel-
fender garanties voor gerechtigheid, vei-
pid en vrede zou kunnen bieden,
nartoe, kan men echter slechts geraken,
Weer de. eerste rechten van ieder volk op
w, arbeid en verdediging uiterlijk er-
jdrworden, en wanneer bet politieke even-
op dc werkelijkheid der historische
clifen, die het zijn basis en zijn karakter
leencn. Wij zijn ervan overtuigd, dat de
kon van Europa op deze wijze de rust en
vrede zullen vinden, die onmisbaar zijn
jde grondslagen van de Europecsche cul-
jr te beveiligen.
Hitier antwoordt.
In zijn antwoord zeide Hitier o.a.:
puitschland en Italië hebben gelijke be
ken en zijn door hun gelijke wcreldbe-
fiouwing nauw met elkaar verbonden,
larmedc is in Europa een blok ontstaan
n 120 millioen menschcn, die vastbeslo-
zijn, hun eeuwige levensrechten te be
te rmen en zich te verdedigen tegen alle
i achten, die zouden pogen, zich tegen hun
tuurlijke ontwikkeling tc verzetten. Uit
ten strijd tegen een wereld van onver-
nd en verzet, dien Duitschland en Italië
ïoudcr aan schouder moesten voeren, is
ïgzanierhand een hartelijke vriendschap
ssschen de beide volken gegroeid, en onze
iendschap zal uitgebreid en verdiept wor-
na tweeduizend Jaren, verrijst dank
'■ij uw geschiedkundigen arbeid, Benito
jfussolini, de Romeinsche staat uit grauwe
rlcvcringen tot nieuw leven. En ten
irdcn van u ontstond uit talrijke stam-
m oen nieuw Genuaansch rijk. Wijzer ge-
"den door dc ervaring van twintig eeu-
'n willen wij beiden, nu wij rcchtstreek-
c buren gewordep zijn, de natuurlijke
'ens trekken, die de voorzienigheid en
geschiedenis duidelijk tusschen onze bei
volken getrokken hebben.
Zij zal dan Italic en Duitschland
door de duidelijke scheiding der le
vensruimten der beide naties niet
slechts het geluk van een vreedzaam
gewaarborgde duurzame samenwer
king mogelijk maken, doch ook als
brug van wederzijdsche hulp en
steun dienen. Het is mijn vaste wil
en mijn erfmaking aan het Duitsche
I volk, dat het daarom de door de na
tuur tusschen ons heiden opgerichte
Alpcngrens voor altijd als een on
aantastbare beschouwt.
I Hitlor besloot met een dronk uit te bren-
pni op bet geluk en de grootheid van het
{'•''•iHansche volk.
Opmerkelijke
mentaren.
Fransche com-
samenleving, die voor ieder gelijke waar
borgen voor vrede en veiligheid kan ge
ven. Een dergelijke verklaring had Berlijn
niet van hem verwacht en Hitier is niet ge
komen om deze taal aan te hooren. Is het
niet mogelijk, dat de Fransche regeering,
inplaats van zich tevreden te stellen met
het uit den weg ruimen van kleine geschil
punten, in het Europeesche kader een basis
voor groote samenwerking zoekt?"
Men zou zeggen, dat Mussolini getracht
heeft zijn eigen volk en het buitenland ge
rust te stellen,- terwijl Hitier iccler uitge-
noodigd heeft de kracht van zijn gewapen
de hand te duchten.
De Duitsche pers
wijst speciaal op de proclamatie van de on-
schendbaax-heid van de Alpengrens. De
Völkischer Bcobachter zegt o.a.:
In drie jaren hebben Mussolini en Hitier
de grootmoedigheid getoond de zonden van
een geheele generatie te herstellen."
De gisteren uitgesproken tafelredevoe
ringen hebben definitief een einde gemaakt
aan het tijdvak, dat Duitschland en Italië
tegenstandex-s waren.
Er is een blok van vx-edc gekomen, waar
langs de aanvallen en kuiperijen zullen af
glijden van al degenen, die nog niet be-
De Fransche Pers geeft zeer dui
delijk te verstaan dat zij het ver
schil in toon der beide redevoerin
gen scherp aanvoelt. Zoo schrijft
Le Temps:
Hitier sprak, alsof er een bondgenoot
rli zPnt'cl' bepaald verdrag bestond,
r ussolini sprak, alsof er slechts sprake is
pan een hechte vriendschap en van sa-
menwerking ten dienste van gerechtigheid;
heid, veiligheid en vrede vqüt allen.
Lc Paris Soir: Mussolini heeft Hitier
^voorgesteld te zamen en met anderen te
zoeken naar een stelsel .van internationale
8 Mei 1938:
MUSSOLINI, DE VREDELIEVENDE!
grepen hebben, dat de toekomst behoort aan
de echte volksstatcn en niet aan de kabi
netspolitici der oude school»
Geen tegenprestatie voor den
Anschluss,
was te vinden in Mussolini's redevoering,
merkt de Giornale d' Italia inet voldoening
op, aangezien Italië niets eischt.
Ten opzichte van den spil LondenParijs,
die wel wordt voorgesteld als een tegenwicht
tegen den spil RomeBerlijn, verklaart het
blad, dat dc mogendheden zich kunnen groc-
peeren zooals zij dat wille». In Rome even
als in Bei-lijn staat dc weg voor iedere con
crete en eerlijke samenwerking met derden
open.
Italië's Koningspaar naar Duitsch
land?
Men verwacht, dat de koning en
koningin van Italië het volgende
jaar een bezoek aan Duitschland zul
len brengen. Algemeen wordt n.I.
aangenomen, dat Hitier, als Duitsch
staatshoofd, het Italiaansch konings
paar tot een bezoek zal uitnoodigen.
Over een datum is nog niets bekend.
Hitler's Zondag.
Gisteren heeft Hitier verschillende beziens
waardigheden van Rome bezichtigd, den
Poolschen gezant ontvangen en later op den
dag manoeuvres bijgewoond. Ook de koning
en de kroonprins waren hierbij tegenwoordig.
Het is waarschijnlijk, dat Hitier
niet voor Woensdag a.s. vertrekken.
De Paus heeft het niet op Hitier
begrepen
Het vaticaan is weinig met. Hitiers be
zoek ingenomen. Het Nat. Socialisme, zoo
zegt men, heeft aan de kerk en katholicisme
te veel kwaad gedaan, clan dat de tegen
woordigheid van zijn leider te Rome, den
hoogen kerkdijken kringen aangenaam kan
zijn, Integendeel, Hitler's houding wekt al
daar verbittering.
Men verwachtte dat Hitier op zijn minst
den wensch had te kennen gegeven om door
den Paus ontvangen te wórden. Daarvan is
niets gekomen. Stellig zou zoo een audiën
tie hebben moeten voldoen aan zekere voor-
waarden, welke degespannen verhoudin
gen tuschen het Vaticaan en Berlijn wetti
gen, doch het feit, dat. hij niet wex-d aan
gevraagd, wordt in kerkelijke kringen op
gevat als een bcleecliging..van Ilitler jegens
den II. Vader en naar men zegt is de Paus
hierdoor diep bedroefd.
Men acht deze houding vijandig, en trekt
hieruit vrij pessimistische gevolgtrekkin
gen voor de toekomstige betrekkingen tus
schen liet vaticaan en het Duitsche rijk, als
mede voor het. lot der Duitsche en Oostcn-
rijksche katholieken.
REGEERINGSWEERSTAND NEEMT TOE.
„Radio-Nacional" ontkent, dat er
sprake zou zijn van een vrede met
de regeering op den grondslag van
een compromis. „De overwinning is
ons" aldus de zender „wij heb
ben haar verkregen door den strijd
en slechts de onvoorwaardelijke ca
pitulatie der rooden kan een einde
aan den oorlog maken."
Regeering blijft tegenstand bie
den.
Aan het Levantfront wordt de weerstand
der regeeringstroepen van dag tot dag doel
treffender. Gisteren zijn de troepen der re
geering in den sector van Aliaga, waar zij
sedert verscheidene dagen tegenstand boden
aan woedende aanvallen op de Siërra del
Pobo en Moratillas, tot tegenaanvallen over
gegaan, waarbij zij erin slaagden de recht-
sche troepen uit een belangrijke stelling te
verdrijven, aldus een bericht uit Barcelona.
Meer naar het zuiden, in den sector dei-
kust, gaan de regeeringstroepen voort zich
te verzetten tegen den opmarsch der recht-
schcn in de richting van Castellon, waarbij
zij hetzelfde succes hebben als de vorige
dagen.
Vernomen wordt nog, dat de rechtschen
aan het Oostelijk front in den sector van
Tremp, een overval hebben ondeinomen op
de rcgeeringsstellingen in het Noorden van
Isona, maar volkomen teruggeslagen zijn.
Een ander geluid
laten de rechtsche berichten hooren. Havas
seint uit Saragossa dat Franco thans mees
ter is van het geheele dal, dat zich uit-
sti'ekt van Alcala naar Chisvert en van de
hoogten rondom de vlakte van Oropesa. De
grootste terx-einmoeïlijkheden welke hen
scheidden van Castellon, zijn thans over
wonnen. In den sector van Morella zijn de
rechtschen over een frontbreedte van K.
M., 10 K.M. opgedrongen.
In het officieele regeeringcommuniqué
wordt gezegd, dat de regeeringstroepen een
vijandelijken aanval in den sector van
Tremp hebben afgeslagen.
Zaterdag is Valencia weer gebombar
deerd. Er schijnt vrij veel schade te zijn
aangericht.
Opstootjes in Barcelona onkenld.
Alvarez del Vayo is op weg naar Genève
afgestapt in de Spaansche ambassade te
Parijs, waar hij de vertegenwoordigers
van de pers heeft, ontvangen. Hij verklaar
de, dat hoewel het Republikeinsche Spanje
in twee declen is verdeeld, Madrid en Ca-
talonië op schitterende wijze weerstand
bieden. Hij ontkende, dat zich te Barcelona
troebelen zouden hebben voorgedaan en
deelde mede het voornemen te hebben
buitenlandsche journalisten uit te noodigen
een bezoek te brengen aan de hoofdstad
der republiek.
De vroegere ministerpresident van Roe
menië, Octavian Goga, is Zaterdagmiddag
om twee uur op het kasteel Ciuca in Ze-
venburgen overleden.
Japan erkent: de toestand is
moeilijk.
Volgens berichten uit Chineesche
bron zouden troepen francstireurs en
communistische soldaten doorge
drongen zijn tot op een twintigtal ki
lometers van Peiping. De brug van
Marco Polo, waar de eerste geweer
schoten in Juli 1937 vielen, vormt
thans het doel van felle gevechten.
Een ander detachement zou zijn
doorgedrongen tot Fentai, ten zui
den van Peiping, aan den spoorweg
naar Tientsin.
Japansche kringen erkennen, dat
de toestand „tijdelijk" moeilijker is
geworden voor hen. Zij ramen de
Chineesche Francstireurs en Com
munisten, die de Japansche troepen
in de provincie Hopei afmatten, op
30.000 man.
De Japansche actie, om Zuid Sjansi ge
heel te zuiveren van Chineesche troepen,
aldus meldt het Chineesche telegraafagent-
schap, is geheel mislukt, ten gevolge van
met succes ondernomen Chineesche tegen
aanvallen. Tot dusverre hebben de Chinee
zen 11 districten in het zuidoosten van Sjan
si heroverd, een in het westen van Sjansi en
2 in het zuidwesten. Tevens hebben de Chi
neezen twee steden heroverd in het noorden
van Honan aan den spoorweg Peiping-Han-
kau.
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat volgens
een door de Japansche militaire autoritei
ten uitgegeven communiqué de Japansche
strijdkrachten gisteren Foe Ning zijn bin
nengetrokken, dat op 130 K.M. ten Zuiden
van Hai Tsjeoe is gelegen, aan het einde
van den spoorweg.
De moord op den Franschen
priester.
De Petit Parisien heeft van zijn corres
pondent te Sjanghai een telegram ontvan
gen, waarin deze verklaart uit zeer betrouw
bare bron bijzonderheden te hebben verno
men over den op pater Fourre, een
Franschen missionaris, te Sjang Lo (Sjan-
toengj door Japansche soldaten gepleegden
moord.
Fourre werd gedood omdat hij nonnen,
uit een door de Japanneezen bezet kloos
ter, wilde beschermen. Volgens Japansche
berichten zou Fourre door politiebeambten
gedood zijn, omdat hij op hen zou hebben
geschoten ten einde een doorzoeking van
het. gebouw te verhinderen.
Behalve pater Fourre, aldus de corres
pondent, hebben de soldaten zijn Chinee
schen bediende, drie Chineesche zusters
Franciscanessen, twee proefleerlingen en
een Chineeschen Christen gedood. Alle lij
ken werden verbrand.
Volgens berichten uit Japansche bron
zou een Italiaansclie missionaris bij het
dorp Hsin Tsjau op 50 K.M. ten Noorden
van Tai Yocan (provincie Sjansi) gelegen,
door Chinecsch soldaten zijn vermoord.
i
OCTAVIAN GOGA f
De regeering heeft besloten oudpremier
Goga een staatsbegrafenis te geven. Eerst
na opening van het testament zal kunnen
worden vastgesteld, of hij in Boekarest of
in Ciucea ter aarde zal worden gesteld.
Goga is speciaal bekend geworden om
zijn Jodenhaat.
Toen Goga op 28 December j.1. premier
werd, was een van zijn eetste daden, scher
pe maatregelen tegen de Joden af te kondi
gen, maar ook de andere minderheden lie
pen gevaar, zoodat zelfs van Duitsche zijde
een waarschuwing aan zijn adres werd
gericht. Lang heeft zijn bewind, dat ook
van andere landen veel critielc uitlokte,
niet geduurd. Op 10 Februari werd hij door
den koning gedwongen heen te gaan,
Dit nummer bevat 8 pagina's
De jaarvergadering van de Frïe-
sche federatie van de S.D.A.P.
In de gisteren gehouden jaarvergadei'ing
van de Friesche federatie van de S.D.A.P.
waar aanwezig waren de partijvoorzitter
Vorrink en de secretaris Woudenberg, is de
kwestie Kiès voor wat de S.D.A.P. aangaat,
in de doofpot gestopt.
Toen de jaarverslagen aan de orde waren
gesteld, verklaarde de afdeeling Hecren-
veen, dat zij, nu het rapport van den
Bergh verschenen is en de kwestie-Kiès op
het congres is besproken, de zaak gaarne
als afgedaan wilde beschouwen en haar
critielc achterwege laten, hoewel zij die wel
degelijk heeft.
Dc afdeeling Bergum diende een motie in
waarin de wensch werd uitgesproken, dat
de voorzitter en secretax-is van het geweste
lijk bestuur hun functies zouden neerleggen.
Verschillende afgevaardigden bestreden
deze motie, terwijl enkele leden van het
gewestelijk bestuur namens bet geheele
bestuur verklaarden, dat zoodanige motie
het gansche bestuur zou belxooren te tref
fen. De motie ondervond anderzijds eeni-
gen steun. Toen zij in stemming gebracht
werd verwierf zij echter slechts 16 van de
22206 stemmen.
De aftredende bestursleden zijn allen met
groote meerderheid herkozen.
Opvolger van den heer Wassing is de
heer Hoogeveen uit Heerenveen geworden.
Ook de leden van den partijraad zagen
hun mandaat vernieuwd.
Race-auto brandend in
publiek gevlogen
Tijdens de autoraces te Brooklands om de
..International Trophy" is de auto van den
Franschen coureur Paul in brand gevlogen.
Terwijl deze trachtte te remmen en zich te
bevrijden, reed een andere Fx-ansche wagen
op hem in. Beide auto's braken door de om
heining heen en reden op bet publiek in,
waarbij verscheidene menschen ernstige
verwondingen opliepen.
Vijf hiervan moesten naar het ziekenhuis
worden vervoerd. Van twee hunner is de
toestand ernstig.
Ook de coureur is naar het ziekenhuis ge-
I bracht.
DB BILT SEINTi
Verwachting: Aanvankelijk
zwakke, later weer toene
mende Westelijke tot Zui
delijke wind, toenemende
bewolking, aanvankelijk wei
nig of geen neerslag, later
kans op tijdelijke regexr,
koude nacht, overdag iets
zachter.
Verdere vooruitzichten: Zachter
met toenemende kans op
regen.
Felix von Habsburg steelt
tafelzilver
Op 11 Maart uit Oostenrijk geweken.
Tegen Felix von Habsburg, broeder van
aartshertog Otto, is een bevel tot aanhou
ding uitgevaardigd wegens diefstal. Felix
von Habsburg, die opgeleid werd in de
Thercsiaanschc militaire academie heeft,
toen hij op 11 aMart uit Oostenrijk uitweek
aldus het Duitsche Nieuwsbureau, het ge
heele zilveren,, aan den staat bphoorendë
tafelbestek en het tafelgoed meegenomen,
naar thans is gebleken.
De waarde van het gestolene is aanzien
lijk-
Spionne tot levenslang
veroordeeld
Poolsche gravin, die acht maan
den geleden gearresteerd was.
Te Berlijn doet het gerucht de ronde, dat
de Poolsche gravin Wielopovska door het
Duitsche Volksgerecht wegens spionnage tot
levenslange gevangenisstraf zou zijn veroor
deeld. Men heeft van dit gerucht tot dus
verre geen officieele bevestiging kunnen
verkrijgen. Zooals men weet, zijn de zittin
gen van het Volksgerecht geheim.
Gravin Wielopovska is acht maanden ge
leden in den expresstrein Warschau-Parijs
gearresteerd onder beschuldiging van spioxi-
nage ten nadeele van Duitschland.
FranschBritsche stap in de
kwestie der Sudeten-Duitschers
De Britsche gezant, Newton, heeft
Zaterdagmiddag het aangekondigde-
bezoek gebracht aan het ministerie
van buitenlandsche zaken, en er bij
minister Kxofta op aangedrongen, dat
het gevvenscht is, dat de Tsjecho-
Slowaaksche regeex-ïng bij haar on
derhandelingen met Henlein den lei
der der Sudeten-Duitsche partij, een
maximum aan concessies doet voor
zoover vereenigbaar met dc veilig
heid van den staat. De Fransche ge
zant Delacroix heeft een soortgelij
ken stap bij den minister onderno
men.
Begrip van Tsjecho-SIowakijsche
zijde.
De Tsjecho-Slowaaksclie pers wijdt de
grootste aandacht aan de demarches, dooi
de gzanten van Frankrijk en Engeland tc
Praag gedaan. Eenstemmig zijn de bladen
van oordeel, dat men van een vriendschappe
lijke daad kan spreken. Zij leggen er echter
den nadruk op, dat re een grens is aan de
concessie, die van Tsiecho-Slowakije ge
vraagd kunnen worden. De officieuze
„Prazske Noviny" schrijft, dat dc openbare
meening den vricndschappelijken raad met
begrip van kalmte aanhoort, omdat zij be
grijpt, dat de stap vol tact en vriendschap
is. De Raad is geheel in overeenstemming
met de plannen en dc politiek der Praag-,
sche regeering en kan daarom in de eexste
plaats beschouwd worden als een bevesti
ging van de rechtvaardigheid der Tsjecho-
Slowaakschc politiek.
Het rechtsche orgaan „Narodni Listy"
schrijft: „De stap van onze. westelijke vrien
den zal aan onze zijde alle begrip vinden.
Ons volk zal tot het einde voor zijn onaf
hankelijkheid strijden, doclx het wil nie
mand van zijn nationaliteit berooven".
De „Venkov". orgaan van de republi-
keinscli-agrarische partij, verklaart, dat de
stap geen inmenging in de binnenlandsche
aangelegenheden beteekent: Engeland en
Frankrijk gaven dezen raad in den geest,
van het verdrag van St. Germain, dat zij
geteekend hebben. De onafhankelijke „Lido-
ve Noviny" schrijft: „Het is de plicht van
onze politiek, dat zoo spoedig mogelijk een
nationaliteitenslatuut geschapen wordt,
maar het is ook een gebiedende plicht, dat
strenge grenzen worden vastgesteld, die wij
nooit en in geen enkel geval zullen over
schrijden".
