Persvrijheid en" dictatuur Volkenbond De moord te Rotterdam R00DE*STEB Een „lente-kruistocht" Nog geen steun voor vlas voor non-interventic Economische bevoegdheid van bedrijfsraden Post vluchten op Indii Jaap Kuiper wint grooten wegwedstrijd 1 journalisten in Zuid- en Oost- Europa in de knel De handhaving van de persvrij heid is in Nederland en enkele j andere landen een groot en kost baar goed en het is in dit verband interessant eens 11a te gaan hoe de jongste politieke gebeurtenissen in de laatste maanden ook onvermijde lijke veranderingen in de persstruc- tuur van. sommige landen met zich brachten. De vrijheid van het geschreven woord is een even veelvuldig omstreden als met geestdrift verdedigd goed. En liet was dan ook niet te verwonderen dat de Nederland- sche' Journalistenkring een waarschuwend woord liet hooren toen er onlangs in den boezem van dc internationale journalisten- federatie, (dc F.I.J.) stemmen waren op gegaan om de reglemontsclausule omtrent de persvrijheid maar te schrappen, waar door de persorganisaties van dictatoriaal bestuurde landen* evenzeer tot de F.I.J. 'zouden kunnen toetreden. Het bestuur van de Nedcrlandsche Journalistenkring hoeft niet lang geaarzeld met het kenbaar ma ken van haar standpunt 011 terstond te keh-nen gegeven dat de N.J.K. niet langer prijs zou slellen op het lidmaatschap van den internationalen bond, indien deze haar principes omtrent de persvrijheid zou laten varen. Een standpunt dat getuigt van Ne dcrlandsche gedegenheid en standvastig heid en dat alleszins prijzenswaardig mag worden genoemd. De haard van de crisis. Intüssclien, dat er in de pers van ver schillende Europocsche landen als gevolg van dc jongste politieke schommelingen een en ander is veranderd, valt te begrijpen. In Centraal- en Zuid-Oost-Europa, dc gebie den die wij als de crisishaard mogen be schouwen, is de noodzaak van nieuwe .regelingen overeenkomstig veranderingen van staatsvorm of politióko verhoudingen, duidelijk lot uitdrukking gekomen. Toegegeven dient tc worden, dat liet hierbij voornamelijk gaat om landen waarin de persvrijheid in den eigenlijken zin van het woord met meer bestond, omdat die reeds vóór een systeem had plaatsge maakt, waarbij de pers aan staats toezicht onderworpen was. Met de onafhankelijkheid van Oostenrijk Is ook die dor pers verdwenen, in het hijzon der die organen die de zelfstandigheid van het land. tegenop. het opdringen van het f nntionaal-sorialisme bleven verdedigen. Met verbodsbepalingen, gelijkschakeling en veranderingen van personeel alsmede door het in hechtenis nemen van leidende fi guren, in dergelijke perskringen is de in schakeling van de pers in dc rijkspolitiek in enkele dagen tot stand gekomen. En de oprichting van een nfdeoling van het pronaeanda-ministerie in Weenon doet ons niet langer twijfelen of de kranten in oud- Oostenrijk hebben zich to voegen naar dc aanwijzingen van Berlijn. In Roemenië verscherpte censuur. In Roemenië bestond al ongeveer vier jaar lang een uiterst sehernc censuur. Do nieuwe verhoudingen in dit land houden wat het uiterlijk betreft de persvrijheid wel iswaar nog in eere, maar men laat toch langzamerhand de meest beslissende waar- horgen voor baar handhaving los. Do cen suur is eens te moor verscherpt, de dag bladen die in eonigon vorm een oppnsitionce le houding vertonnen worden onderdrukt 011 nieuw© persverordeningeri hebben dc bestaande perswetten, zeden en gebruiken volkomen omvergeworpen. Journalisten-wet in Griekenland. Een journalisten-wet waardoor de macht van de regecring on de dagbladen en daar door op de journalisten die er aan mede werken aanzienlijk is uitgebreid, is als uit drukking van de verscherpte dictatoriale koers in Griekenland per eind Februari reeds afgekondigd en tegelijkertijd zijn daarmee de laatste zelfstandige stroonjhi- gen van de sinds 4 Augustus 10,% toch wl zoo zeer aan dc regecring onderworpen pers, volkomen opgeheven. De nieuwe grcns-nabuitrschan tus- schen Duitschland cn Hongarije is voor de Hongaarsche regeering aan leiding geweest verschillende voor ontwerpen van wet in te dienen met het aannemen waarvan men tot in grijpende verandering in het perswe- zen komt: een nieuwe perswet, op richting van een pers-kamer, „pro cent afbakening" der Joodsche jour nalisten cn een centraal bureau voor-pérs en propaganda zijn de pij lers waarop dc nieuwe hervorming steunt. Melkwol öök in Japan De Hóllandschc Industrie Maatschappij van caseine-herciding N.V. (H.T.M.C.A.) be richt ons, dat op S dezer te Milaan 't con tract is tof stand gekomen en geteekend tus- •schen de Snia-Viscosa en de uitvinder Auto- nio Fcrretti eenerzijds on de vertegenw. van het industrie-concern Mori-Tokio an derzijds betreffende overname van de Lani- tal-patentrechten voor Japan, liet contract geldt voor het. peheelc gebied van het Ja- pansehe Keizerrijk en Mandsiockwo. Volgens overeenkomst zal het. T.anifal-bc- dri»f in Japan nog dit ia ar gereed komen. Deze overeenkomst kan beschouwd wor den als een verdere belangrijke stap op 'den weg van dc uitbreiding van dc Lani *al, Ook in Cecho-Slowakije ten slotte zal het streven van Hcnlein en zijn Sudeten-Duit- schers zonder twijfel niet zonder invloed blijven op den huidigen persvorm. Meer en veelvuldiger dan ooit zien wij de hotsingen tusschen persvrijheid cn dictatuur En het is zeker niet zoo dat men het ver schil in deze heide richtingen als gevolg van zuiver politieke tegenstellingen moet zien. Zoo wijst bij voorbeeld dc bolsjewisti sche staat, die door het nationaal-socialis- me als antithese van het Derde Rijk wordt gezien, wat de organisatie van haar pers wezen betreft op soortgelijke zienswijzen als die van het Duitsche pers-regiem. Oos tenrijk dat in Adolf Hitlcr's jongste Rijks- dagrede als een product van den democrati seren geest werd afgeschilderd, was theore tisch in het tijdperk van Scipcl en Dollfuss bijvoorbeeld het zuivere voorbeeld van een autoritaire staat, zij het dat de practijk iet wat verzachtte door het onbreken van Prui sische methoden en Duitsche discipline. Foutieve vorstelling cn scheeve berichtge ving zijn kwade producten van een interna tionalen persstrijd. En zij vormen een groot kwaad, ongeacht of die onjuiste be richtgeving het gevolg is van onvoldoend inzicht van den betreffenden journalist dan wel dat zij voortspruit uit verblinde dweep zucht en het ziekelijk verlangen om een meening coüte que coüte ingang tc doen vinden. Men verlange van de pers niet het onmogolijke. Maar wanneer zij er in slaagt de hartstochten van de volkeren van Europa niet verwrongen maar verzacht, „gefiltreerd" weer tc geven, dan levert zij daarmee een niet geringe en waardevolle bijdrage tot het behoud van den vrede. Dader aangehouden, Een af spraakje Op verzoek van de Rotterdamsche politie heeft de Haagsche politie gistermiddag te half een te 's- Gravenhage in zijn woning aan de Isinghstraat aangehouden* den 40- jarigen chauffeur M. J. A. W. dc Z., die verdacht wordt van den moord op dc Rotterdamsche winkelierster waarover wij elders in dit blad be richten. Om kwart voor twee arriveerde, aldus de Tel. voor dén winkel een gesloten perso nenauto, waarin zich twee rechercheurs met den verdachte bevonden. Vrijwel onop gemerkt door het publiek wist men den verdachte den winkel binnen te loodsen. Het was een' man van omstreeks 40-jarigen leeftijd, van middelmatig postuur, gekleed in een gabardine regenjas. Inmiddels was ook de rechter-commissaris, mr. J. v. Vol lenhoven, ter plaatse aangekorpen en in zijn tegenwoordigheid heeft men den ver dachte met het lijk van het slachtoffer ge confronteerd. Ruim een halfuur duurde de confrontatie en terwijl men binnen den vordachto ver hoorde, bleef buiten een groote menigte voor den winkel staan. De verdachte is een ze kere S. uit Den Haag. Om kwart over twee kwam de man zwaar geboeid en wankelend als een gebroken man tusschen de twee rechercheurs, die hem stevig vasthielden, naar buiten. Schuw keek hij naar het pu bliek, dat rond den politic-auto dromde. Bij liet instappen in don auto brak do man in snikken uit. Bekentenis. Op het politiebureau heeft de man - hekend, de vrouw Donderdagavond 11a een gesprek, dat kalm is vcrloo- pen, in een plotselinge vlaag van woede te hebben vermoord. In het. begin van dit jaar had dc vrouw een einde gemaakt aan een verhouding, die sedert eenige jaren tusschen hen had bestaan, zulks op grond van ernstige be zwaren van de zijde van haar familio. Dc man is steeds blijven aandringen op het herstellen van dc verhouding, maar de vrouw hield voet bij stuk. Woensdag is do man por autobus naar Rotterdam gekomen. Hij heeft de vrouw opgezocht én in de beste harmonie hebben zij de zaak nog eens bosproken. Als goede vrienden zijn zij des middags uit elkaar gegaan. De vrouw moest op familiebezoek te iHllcgorsbcrg cn zij kwamen samen overeen, dat de man haar des avonds om elf uur bij de Hculbrug zou ontmoeten. Zulks is ook geschied. Zij zijn samen op- gcloopen naar haar woning. Onderweg heeft do man telkens weer gepoogd de relatie opnieuw aan te knoopen, maar de vrouw bleef weigeren. Hij heeft toen zij eenmaal bij den winkel aangekomen waren, gevraagd of hij even een glas wa ter mocht gaan drinken. Zoo is hij binnengokomen. Hier heeft hij voor de laatste maal gevraagd, om het weer goed te maken. Over de ze laatste weigering is de man plotseling zoo kwaad geworden, dat hij de vrouw bij haar halsdoek heeft gegrepen, welke hij zoo lang •heeft aangetrokken, dat zij dood was. Daarop is hij kalm naar den trein gegaan en naar Don Haag teruggekeerd. Dc man zal naar bet Huis van Bewaring worden overgebracht, PUBLICATIE DENATURATIE VERGOEDING ERWTEN EN VELDBOONEN OOGST 1937. De Nederlandsche Akkcrbouwcentrale maakt bekend, dat de denaturatievergoe- ding voor erwten van oogst 1937, welke zijn gedenatureerd in het tijdvak van 9 tot en met 14 Mei 1938, f 1.30 per 100 kg. zal be dragen voor groene erwten, door handela ren gedenatureerd en voldoende aan het standaardmonstcr van kwaliteitsklasse C, en f 0.80 per 100 kg. voor voedercrwtcn, door telers gedenatureerd. De stcunvergocding voor veldbooncn van den oogst 1937, welke aan de daartoe ge stelde eischcn voldoen en door telers of handelaren zijn gedenatureerd in genoemd tijdvak, zal 12.30 per 100 kg. bedragen. 's.Gravenhage, 13 Mei 1938. (Adv.) Deftig gezelschap Amerikanen komt Holland bezoeken. Dinsdag 17 dezer arriveert in de ochtenduren te IJmuiden het Ame- rikaansche stoomschip „Kungsholm" Aan boord bevinden zich niet min der dan 350 vooraanstaande Ameri kanen, professoren, kunstenaars, I11- dustricclen en bankiers, velen hun ner in gezelschap hunner families. Op 26. April 1.1. is het gezelschap van New York vertrokken. Het maakt een z.g. „Lente Kruistocht", cn tot nu toe hebben de Ameri kanen reeds achtereenvolgens: Madcira, Casablanca, Portugal, Frankrijk, Kanaal eilanden en Londen bezocht. In één dag, dus echt Amerikaansch, zal het gezelschap Holland bezichtigen. Op het programma staan uiteraard: een tocht door de bollenvelden, bezoek aan een diamant slijperij te Amsterdam, bezoek aan de Nacht wacht in het Rijksmuseum,'en tenslotte een besjoek aan Volendam. Het gezelschap, dat niet in autobussen wcnscht te rijden, zal dezen tocht door Ne derland maken in een 70-tal speciaal voor deze gelegenheid gehuurde luxc-privé-auto- mobielen. Des avonds zal de „Kungsholm" weer uit IJmuiden vertrekken. De volgende bestem ming is Kopenhagen, De Amerikanen, die onder leiding reizen van de Fa. Thomas Cook and Sons Ltd. zullen op 30 Mei weer te New York terug moeten zijn. Dc afgelegde afstand zal dan n kleine ÏO.OOO mijlen heb ben bedragen. De kosten van het verblijf op dit varende kasteel varieeren per persoon al naar gelang der accommodatie van 1S0 dollar tot 900 dollar. Schatting van het te velde staande gewas. Van bevoegde zijde vernemen wij' het volgende: Zooals bekénd is, heeft de minister van economische zaken eenigen tijd geleden besloten, voor vlas van den oogst 1938 geen steunregeling te treffen. Naar aanleiding van dit besluit werd van verschillende zijden het verzoek gedaan om toch de opbrengst van de met vlas bcteeldc pcrceelen door taxatie te velde vast te stel len. opdat over de noodige gegevens be schikt zou kunnen worden, wanneer men onverhoopt toch nog een regeling zou moe ten treffen. Op dit verzoek werd toen niet ingegaan, doch waar er thans onzekerheid bestaat omtrent de wijze waarop de situatie op de vlasmarkt zich zal ontwikkelen, heeft de minister alsnog goedgevonden, dat het te veld staande gewas zal worden geschat. Uit deze goedkeuring dient uiteraard niet de conclusie te worden getrokken, dat de minister thans voornemens is wel een steunregeling te treffen. Als gevolg van de hiervoor genoemde be slissing hebben dc provinciale landbouw crisisorganisaties oen dezer dagen aan dc haar bekende vlastelers een formulier voor dc aanvraag van taxatie toegezonden. Alleen Rusland stemt voor Spaan- sche resolutie, om de non-inter ventie op te heffen. Zware nederlaag voor Del Vayo Na een redevoering, waarin de Spaan- sche minister van buitenlandsche zaken, Del Vayo, betoogd had, dat de interventie in Spanje eenzijdig was geweest, en in strijd mot liet internationaal recht, stelde hij den Volkenbondsraad een resolutie voor, waar in beëindiging van de hiet-inmengingspo- litielc overwogen wordt. Lord Halifax en Bonnet hebben verklaard de niet-ihmen- gingspolitiek trouw te blijven. In den loop der beraadslagingen richtte del Vayo nog tot lord Halifax de recht- streeksche vraag, of hij het niet onbillijk vond, aan de nict-inmengingspolitiek- vast te houden, terwijl Duitschland en Italië voortdurend generaal Franco blijven onder steunen. Halifax antwoordde scherp, dat del Vayo slechts van een buitenlandsche inmen ging ten gunste van één partij gesproken had, terwijl de inlichtingen, die de Engel- sclie regeering ontvangen had, het zeker maakten, dat dit niet met de waarheid in overeenstemming was. Del Vayo antwoordde hierop met het voorstel, dat dc volkenbondraad een enquête naar den omvang van de buitenlandsche in menging zou instellen. Del Vayo beweerde hierbij, dat aan de zijde der Barcelona re- roeging slechts 6.000 buitenlandsche vrijwil ligers zouden staan, terwijl Franco den steun zou hebben van een Italiaansch leger van 100.000 man cn vele Duitsche deskundi gen. Lord Halifax vond het niet noodig, op' de ze cijfers te antwoorden. Litwinoff zei de clat Sovjet-Rusland de resolutie goedkeurt. De resolutie werd met vier tegen twee stemmen en negen onthoudin gen verworpen. Alleen Spanje en Sovjet-Rusland stemden voor. Engeland, Frankrijk, Polen en Roeme nië stemden togen. China, Ecuador, Iran, Peru, Zweden, Letland, Nieuw-Zeeland, België en Bolivia onthielden zich. De Negus vertrokken. De Negus is gisterochtend om negen uur met den sneltrein naar Parijs vertrokken. 1-Iij was vergezeld van dr. Martin, den gezant van Abessinië te Londen. Voor het vertrek van den Negus bestond groote belangstelling; er was veel politie op de been, Haile Selassie zal zich direct naar Londen begeven. Voor zijn vertrek werd de Negus 'op het. station begroet;.na mens Bonnet." Duitschland 6 millioen katholieken rijker Door de aansluiting van Oostenrijk bij Duitschland zijn zes millioen Roomsch-Ka- tholiokcn aan het Derde Rijk toegevoegd. Er zijn thans 27 millioen Katholieken in Duitschland tegen 41 millioen protestanten, dus resp. 36 en 54 procent der bevolking. Ongeveer 10 procent der bevolking is noch Katholiek noch Protestant Nachtvorst vernielt fruitoogst Naar wij uit hot Land van Maas cn Waal vernomen, heeft de nachtvorst do laatsto dagen aan het fruit zooveel schade veroor zaakt dat volgens kenners een groot deel van den oogst in die streek als verloren kan worden beschouwd. Minister vreest geen grootere zeggenschap van arbeidersvak bonden op het terrein van de on dernemers. Naar aanleiding van de bezwaren die door sommige Tweede Kamerle den geopperd zijn togen hot wets ontwerp lot wijziging van eenige ar tikelen der Bedrijfsraden wet, hoeft de minister in de Memorie van Ant woord nog eens krachtig zijn stand punt ten aanzien van deze wijziging verdedigd. Zijne Excellentie is van meening, dat de bedrijfsraden niet zijn ingesteld teneinde zich uitslui tend bezig tc houden met aangele genheden van socialen aard. Dc wetgever heeft wel een schei dingslijn getrokken tusschen sociale cn economische bcdrijfsaangclegen- heden, doch de taak van den bedrijfs- raad tevens uitgestrekt tot dc econo mische groep. Do opmerking dat dc Bedrijfsraden voor het uitbrengen van adviezen over economi sche problemen niet deskundig zijn cn op dit gebied dan ook geen verantwoordelijkheid zullen kunnen dragen, heeft den minister verbaasd. De Bedrijfsraden toch .bestaan voor de helft uit vertegenwoordigers van dc werkgevers, die, als bij uitstek deskundig op dit terrein moeten worden aangemerkt. Ook van de vertegenwoordigers der arbeiders in do bedrijfsraden mag in het algemeen wor den aangenomen, dat zij tot beoordeoling van de aan de. orde komende vraagstukken in staat zijn. Til ieder geval zijn dc bedrijfs raden in dc gelegenheid zich tor zake vol doende te oriënteeren, Dat do voorgestelde wijziging zal loiden tot een steeds grooteré zeggen schap van arbeidersvakbonden op een terrein, dat alleen aan de onder nemers zou moeten worden voorbe houden, kan de minister niot on-. dei-schrijven. Door de uitbreiding van zijn adviseorende bevoegdheid op economisch terrein zal de bedrijfs- raad, als orgaan van en voor een be drijfstak, in meerdere mate werk zaam kunnen zijn ter behartiging van algcmccne bedrijfsbelangen; De wenschclijkhcid van die uitbreiding is in verschillende bedrijven ook van ondernemorszijde bepleit. Dc vraag, door sommige andere loden ge steld, of hot niet in het belang van de be drijfsraden zolf zou zijn om de onderhavige wijziging terug te nemen, beantwoordt do minister ontkennend. Dat vele loden zich mot het wetsontwerp geheel konden vereenigen, vernam de mi nister met voldoening. De Bedrijfsraden wet behoeft geen wijzi ging om vertegenwoordiging van dc hoofd arbeiders in de bedrijfsraden mogelijk te maken. Dc adviseerende bevoegdheid, die in de wet op liet algemeen verbindend cn onver bindend verklaren van ondernemersovereen komsten 1935 en de Vestigingswet Kleinbe drijf 1937, aan de bedrijfsraden is toegekend, heeft den minister aanleiding gegeven, om in dc Bedrijfsraden wet de bevoegdheid van den bedrijfsraad als orgaan van advies daaraan aan te passen. Hieraan te verbin den een voorstel tot wijziging van do in die wet geformuleerde taak van den bedrijfsraad als orgaan van overleg, ware naar de mee- ning van den minister oen overschrijding van den opzet der thans voorgedragen wij ziging. Harken! Spitten! SpuitenI SnoeienI Zorgen dat de rozen bloeien Bukken, kruipen, her en der. Heusch: je rug kan er van lusten Daarom af en toe eens rusten Bij 't genot van Roode Ster! NIEMEIJER'S 6, 10, 13et. p«r hall on». Vertrek ven Aankemet te lh™ nreis) 13 Mai iRan»' 13 MeI ftcrugreis) Nh"- 13 Mei |B*»ri 13 MCI (heenreis) lAthene 13 Mei lBasra 13 Mel (têrugreTs) |sin"a"' 13 Mei |RanK' 13 Mel Buizerd (heenreis) A'dam 14 Mei U/Ultennen Belgische bladen vol lof ov»i den Julianadorper. Het mn dig streven van Noordhollandi besten wegrenner eindelijk 1 loond. De bekende Noordhollandsche ren-:, ner Jaap Kuiper uit Julianadorp, vertoeft sinds geruimen tijd in Bel-- gië en neemt daar met groot succes deel aan de wegwedstrijden, die ér worden gehouden voor Onafhanke- lijken. In geheel Noordholland boven bet IJ wor den de successen van Kuiper met grooti vreugde ontvangen, vooral ook in de Zaan streek, waar hij zeer populair is. Na zijn geweldigen wedstrijd „De ronde van Vlaan deren", die hij vorige week reed, roemden de Belgische bladen zijn rijden weer eens Kuiper was de beste man uit den wedstrijd geweest en pas op het laatste oogenblik ont ging hem toen de zege. Reeds vroeg in vorm Dat Jaap Kuiper reeds op dit oogcnblil zoo uitstekend rijdt, komt doordat lii roods gedurende de wintermaanden heel veel heeft, getraind over lange afstandei In wedstrijden van 150 K.M. kan hij dat door momenteel juist zoo goed meekom® Hij heeft Kilometers in de beenen. D bewees hij reeds herhaaldelijk en het fe dat hij zoo goed op den weg reed, w oorzaak dat de directie van de wielerba» „De Schelde" te Bergen op Zoom h was daar voor Zondag j.1. gecontrateerd - hem vrij gaf om de Ronde van Vlaanderei te rijden. In deze ronde speelde hij de eerste viool on het kon niet anders of binnen afzien» ren tijd moest een zege volgen in een vat de wegcoursen. Dat dit reeds Donderdag j.1. het geval zot zijn heeft vrijwel niemand kunnen denken Als Hollander heeft de sterke Kuiper alk Belgen in de schaduw gesteld. In de plaat! Erquelines, vlak bij de Fransche grens heelt hij de schoonste overwinning van zijn leven behaald. De beste Belgische onafhankelijke al Tors Achiel Buysse en anderen hiel hij achter zich; glansrijk won hij den zee zwaren wedstrijd. De Belgische verslag# vers, bij wie Kuiper zeer gezien is, felici teerden hem na zijn schitterende raee! J Kuiper's mooie prestatie moet "bèra- heil zelfvertrouwen terug gebracht hebben. Wal' het vorig jaar steeds zijn vurige hoop ivas -- goed rijden in de wegwedstrijden kj thans in vervulling gegaan. Eindelijk heeft hij met overtuigende bt' wijzen kunnen aantoonen, dat hij momen-l teel een der beste jonge Hollandsche weg renners is. Zulks bleek trouwens ook dezer Óagen uit een statistiek in „Sportecho" waarin hij tot de vijf beste gerekend wordt met Lambrichts, van Hove, Seyen en Swdm Als hij van pech gespaard mag blijven, dan zullen onze lezers meer verbluffende prestaties van Kuiper zien, let maar eens op! Voorloopig blijft de renner nog in België- Pas einde Mei keert hij terug en zal dan. de ronde van Alkmaar meerijden. j Inmiddels was zijn afwezigheid voor Man neveld geen bezwaar om den koppelwed-l strijd In Bergen op Zoom te winnen met Evers uit Alkmaar. Zij wonnen voor Duineveld-Glas en Wet- niaes—Gageldonk, terwijl Manneveld even-j eens de achtervolging won. D® tandem KuiperManneveld doet wel van zich sprekenl et- in

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 2