ontsteltenis
te Rotterdam
Ontspanning in Midden-Europa
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Nieuwe
Verzoenende houding
Joden als minderheid in
een Arabiscben staat
Van Klaveren overwint
Christoforidis
In 1939 grooter contingent
onder de wapenen
DINSDAG 24 MEI 1938. 81e Jaarflang. No. 10579.
Laan, Schagen, Tel. 20.
Öifgaw iet N.V. Uitg.-Mif. „Holland; NoorderVworrier"
imi
Waarschijnlijk
vervoerde
internationaal
terrorist een
ontplofbare stof
Ontploffing op den Coolsingel. - Een doode
en zwaargewonden. - Groote verwoesting.
Men denkt aan een bomaanslag.
DOK ZELFONTBRANDING VAN EEN
FILM MOGELIJK. - POLITIE BEWAART
HET STILZWIJGEN.
Gistermiddag omstreeks kwart over twaalf heeft op
den drukken Coolsingel te Rotterdam, vlak voor het Lu-
mière bioscooptheater 'n geheimzinnige ontploffing plaats
gehad. Hierbij is een tot heden onbekend man gedood.,
terwijl de 44-jarige heer T. J. Westra, en zekeren heer Pats
zwaargewond werden. Meende men eerst met een bomaan
slag te doen te hebben, na een uitgebreid onderzoek is
de politie later tot de conclusie gekomen, dat men te doen
heeft met een ongeluk, ontstaan bij het ongeoorloofd ver
voeren van explosieve stoffen.
Terwijl op het spitsuur tusschen twaalf en
'één uur, het als steeds op de Coolsingel een
komen en gaan van voorbijgangers was,
hoorde men plotseling een geweldigen slag,
en schoot
een vuurzuil
omhoog. Een getuige vertelt, dat hij op het
zelfde moment het lichaam van een gedoo-
den man naast zich neer zag ploffen. Zooals
begrijpelijk waren allen, die het ongeluk
zagen gebeuren, hevig ontdaan. Enkelen
kregen het met de zenuwen te kwaad en
moesten naar het ziekenhuis worden over
gebracht. Bijna terstond verschenen ambu-
Jance-auto's, die het slachtoffer opnamen, en
ook een zwaargewonde, den heer Westra, ver
voerden. Het vreeselijk ongeluk veroorzaak
te overal in Rotterdam
groote opschudding,
en hier en daar ïn de binnenstad, zelfs ver
van de plaats.van de ramp, vormden zich
groepjes menschen, die het gebeurde druk
bespraken. Het was voor de politie geen ge
makkelijke taak om de oorzaak van het on
geval na te gaan. De eenige, die haar vol
ledig zou hebben kunnen inlichten, was de
gedoode man, want het kwam reeds direct
vast te staan, dat deze het slachtoffer van
eigen nalatigheid of eigen opzet was gewor
den. Als steeds waren de getuigenverklarin
gen zeer verward. Men was te zeer ontdaan
over het afgrijselijk schouwspel. Echter na
dat men de eerste veronderstelling van een
bomaanslag had laten varen, omdat ner
gens bomscherven waren te vinden, moest
men wel tot de conclusie komen, dat de
man, die gedood werd, ontplofbare stoffen
vervoerd had en per ongeluk een fleschje,
waarin deze vervat waren, had laten vallen.
Een internationale terrorist,
Op het lijk is een pas gevonden, ten na
me van Joseph Novack, die in 1882 in
Duitschland geboren zou zijn. De foto op
den pas klopt, maar de Vreemdelingen
dienst schijnt gegronde redenen te hebben
aan de echtheid van den pas te twijfelen.
Er zijn nog eenige getuigen gekomen,
die hebben medegedeeld, dat zij op de
Kruiskade een man hebben gezien, wiens
signalement overeenkomt met dat van het
slachtoffer. Hij was toen in gezelschap
van een tweeden man. Zij zijn den Coolsin
géi opgegaan, maar daar hebben zij af
scheid van elkaar genomen.
Naar den tweeden vreemdeling wordt een
onderzoek ingesteld. In de buurt van de
plaats, waar de explosie zich heeft voorge
daan zijn een Mexicaanseh en een
Duitsch geldstuk gevonden.
De Coolsingel, welke direct was afgezet,
is in den loop van den middag voor het
verkeer vrijgegeven. De plaats van 't on
geluk is nog met hekken afgezet en staat
onder politiebewaking.
Het theater Lumiere heeft gisteravond
nog geen voorstellingen mogen.geven in ver
band "met een aan te brengen hulppla
fond, daar tengevolge van de ontploffing
het. plafond zwaar beschadigd was.
De stukjes blik, die ten slotte zijn ge
vonden, acht men afkomstig van de ver
nielde fittingen en "lampbeschermers van
het theater Lumiere.
Een complot in ons land?
Het politieonderzoek, dat in verband met
de ontploffing te Rotterdam tot diep in
den nacht is voortgezet, heeft nog uitge
wezen, dat het slachtoffer van wie thans
vrij zeker kan worden aangenomen, dat
het dezelfde is als de houder van het ge
vonden paspoort, de Duitscher J. Novaks
eer9t Zondag 1.1. ons land is binnengeko
men.
Voor de Rotterdamsche poMtie Is
dc naam van dezen Duitscher geen
onbekende en hoewel door de autg^
riteiten nog groote geheimzinnighei
wordt betracht, ls inmiddels even
eens komen vast te staap, dat ge
noemde vreemdeling reeds eerder
met de Rotterdamsche politie in aan
raking is geweest.
De politie neemt dan ook aan, dat de ge
dragingen van den Duitscher een politie-
ken achtergrond hebben gehad.
Een Tsjech gearresteerd.
Het Hsb. verneemt nog, dat de politie in
een hotel in de binnenstad een Tsjech heeft
gearresteerd, die er van wordt verdacht de
man te zijn, in wiens gezelschap het slacht
offer van de explosie aan den Coolsingel
heeft vertoefd.
Gebleken is nog, dat de gearresteerde he
denmiddag om vier uur een koffer in het
hotel heeft afgegeven. De koffer is door de
politie in beslag genomen. Er is een kans,
dat deze arrestatie licht in de zaak zal
brengen.
Een film ontbrand?
Een geheel nieuwe hypothese
werpt de N.R.C. op. Het blad vraagt
zich af, waar een der getuigen ver-
kaarde, dat hij een groote zwarte
rookwolk heeft waargenomen met
in de kern een felle roode vlam,
of hier geen sprake kan zijn van
zelfontbranding van een film.
Deze aard van ontploffing is vrij typee
rend voor een celluloid-explosie en dit zou
er op kunnen duiden, dat het slachtoffer
een film heeft vervoerd, waarvan het cel
luloid. mogelijk tengevolge van zelfontbran
ding tot explosie is gekomen.
Dat iemand met een film over den Cool
singel wandelt is zeker niet minder ge
loofwaardig dan dat hij er met een of an
der explosief zou loopen. Het was trou»
wens gisteren Maandag en dus de dag,
waarop de wekelijksche filmbeurs wordt ge
houden. Hoewel in den regel op die beurs
geen films komen, is het toch niet onmo
gelijk, dat iemand, die juist uit het bui
tenland is aangekomen, daar met een film
naar toe had willen gaan. Hoe dit zij, wel
zeer merkwaardig is, dat men, naar wij
vernemen, vlak bij de plaats, waar het
slachtoffer is gevonden, sporen heeft aange
troffen, welke op filmresten zouden kunnen
duiden.
De N.R.C. herinnert in verband met de
filmhypothese aan de ramp van de Fla
mingo, het toestel van de K.L.M., dat ver
leden jaar bij Halle (België) is verongelukt,
welk ongeluk, naar men zich zal herinne
ren is toegeschreven aan de mogelijkheid,
dat films, welke met dit toestel werden
vervoerd, door zelfontbranding tot explosie
zouden zijn gekomen.
tegenover Sndefen Duitschers
Tsjechische premier spreekt bij
na drie uren met Henlein.
Gisteren heeft de leider der Su-
detendultschers, Eonrad Henlein, te
Praag een onderhond gehad met mi-
nister-president Hodza, dat bijkans 3
uren geduurd heeft.
Sudetenduitsche kringen verkla
ren, dat de besprekingen tusschen
Hodza en Henlein niet ongunstig
zijn geweest en dat Hodza zich in
een verzoenend licht heeft laten
zien.
Het volgende ofiicieele communiqué
werd door de Sudetenduitschers gepubli
ceerd: „Vandaag zijn tusschen de Sudeten
duitsche partij en de regeering informatie
ve besprekingen geopend, welke ten doel
hebben den toestand op te helderen en de
gemoederen te kalmeeren."
Van regeeringszijde werd een communiqué
van, soortgelijken inhoud vertrekt*
Een voorstel van Emir Abdallah
van Transjordanië. Over de ver
deeling van Palestina.
Emir Abdallah van Transjordanië heeft
aan de commissie voor de verdeeling van
Palestina een officieel schrijven gericht, dat
dertieh punten bevat aangaande het sta
tuut van Palestina. De voornaamste pun
ten zijn de volgende:
Palestina zou vereenigd worden
met Transjordanië. De toekomstige
staat zou een Arabische staat zijn,
waarin de Joden de rechten van
minderheden zouden genieten, en
een autonoom bestuur zouden heb
ben in hun districten, terwijl zij te
vens verhoudingsgewijs zouden zijn
vertegenwoordigd in het parlement.
De Joodsche immigratie zou tot deze dis
tricten beperkt worden, buiten welke iedere
verkoop van gronden aan joden verboden
zou zijn.
Het schrijven) stelt een regeling voor een
tijdvak van tien jaren voor, tijdens welken
tijd het Britsche mandaat gehandhaafd
zou worden.
"Wederom aanval op Joodsche
kolonie.
In den vorigen nacht werd een buiten
gewoon hevige aanval gepleegd op de Jood
sche kolonie te Hanoeta, dicht bij de Liba-
neesche grens, De strijd duurde verschei
dene uren. De kolonisten, geholpen door
politiebeambten verdedigden zich verwoed
en slaagden er tenslote in de aanvallers
op de vlucht te drijven.
BoJUen
Nu een titelgevecht met Tenit
Onder groote belangstelling zijn
gisteravond in de Doelen te Rot
terdam internationale bokswedstrij
den gehouden, waarbij als hoofdpar
tij op het programma stond een ge
vecht tusschen van Klaveren en den
Griek Christoforidis. Van Klaveren
won op punten en zal nu waarschijn
lijk tegen den Europeeschen kam
pioen in het middengewicht,
Edouard Tenet, om den titel uitko
men.
Redde Polen den vrede?
De boodschappen van Chamberlain t
AAN BERLIJN:
Werk met ons samen voor het tot
stand komen van een overeenkomst.
AAN PRAAG:
Voorkom incidenten, tref een rege
ling met de Sndeten.
Chamberlain heeft in het Lager
huis verslag uitgebracht, van het
geen Londen te Praag en Berlijn
heeft gedaan. Men is in Engeland
tot de conclusie gekomen, dat de toe
stand in Midden-Europa iets minder
gespannen is, al blijven de tegen
stellingen groot.
Chamberlain verklaarde, dat de voor
naamste zorg van de Britsche regeeiing was
al haar invloed aan te wenden in het be
lang van het betrachten van zelfbeheer-
sching, waar zij kon, in woord en daad en
daarbij tevens den weg open te houden voor
vreedzame onderhandelingen over een be-
vi'edigende regeling.
De Britsche regeering heeft de re
geering van Tsjechoslowakije aan
gespoord, alle maatregelen te nemen
om incidenten te voorkomen.
Tevens heeft de Bi-itsche regeering
aan Berlijn medegedeeld welken
z-aad zij aan de regeering te Praag
had gegeven en welke verzekerin
gen hierop waren ontvangen. De
Duitsche minister van buitenland-
sche zaken heeft hierop geantwoord
dat hij de pogingen van de Britsche
regeering met instemming begroette,
en dat de Duitsche regeering ten vol
le den wensch van de Britsche deel
de, dat de onderhandelingen zouden
De Britsche regeering heeft verder de
Duitsche regeering gewezen op het groote
belang van het vinden van een oplossing
waardoor de Europeesche vrede zon worden
bewaard en zij gaf den ernstigen wensch te
kennen, dat de Duitsche regeering met haar
zou medewerken tot het vergemakkelijken
van het tot stand komen van een overeen
komst.
Redde Polen den vrede?
De diplomatieke medewerker van de Eve-
ning Standard heeft o.a. in de eerste editie
geschreven:
Een telegram uit Warschau aan Berlijn
heeft gedurende het weekeinde den vrede in
Euz'opa ge.red. Door Goering aangespoord
radicale maatregelen tegen Tsjecho-Slowa-
kije te nemen, tegen den raad van zijn di
plomatieke en militaire raadsleden in, heeft
Hitier Zaterdagavond een telegram ontvan
gen van den Duitschen ambassadeur in Po
len, baron von Moltke, waarin deze hem op
de hoogte bracht met een onderhoud, dat
hij dien dag gehad had met den Poolschen
minister van buitenlandsche zaken Beek.
Tijdens dit onderhoud, dat ten doel had de
CHAMBERLAIN.
definitieve houding van Polen t« leeren
kennen in geval van een inval van Duit
sche troepen in Tsjecho-Slowakije, heeft
Beek aan von Moltke verklaard, dat in ge
val dat een gewapend conflict zich over ge
heel Europa zou uitbreiden, Polen niet neu
traal zou kunnen blijven.
Mét andere woorden, de verte
genwoordiger van Duitschland werd
in kennis gesteld met het feit, dat
indien Frankrijk en Engeland
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DB BILT SEINTt
Verwachting: Meest matige Z.-
westelijke tot N.-westelijke
wind, aanvankelijk zwaar
bewolkt tot betrokken met
eenige kans op regen ol
onweer, later opklarend,
koeler overdag.
Verdere vooruitzichten* Koel
weer.
UIT ONZE OOST
Indlë sluit geen defensieleenlng.
Het moederland helpt.
Ondanks de van verschillende zij
den geopperde suggesties heeft de ïiv
dische regeering, naar de Tel. ver*
neemt, niet het voornemen voor de
jaren 1938 en 1939 een defensie-lee
ning uit te schrijven. De inkomsten
van het defensie-uitvoerrecht wor
den voor dit jaar op 6 millloen en
voor 1939 op 7 millioen geraamd, ter
wijl het moederland dit jaar voor 5
millioen bijspringt voor loonuitga-
ven, hetgeen minstens ook voor 1930
het geval zal moeten zijn.
In het volgende jaar zal een grooter contin
gent militie worden opgeroepen, dat, zoo-
wel bij leger als vloot, intensiever zal wor
den geoefend.
Tsjechoslowakije te hulp zouden
komen, het Poolsche leger zich zon
scharen aan de zijde van de West-
Euro pee sche mogendheden,
In Poolsche kringen te Londen wordt ont
kend, dat Minister Beek Zaterdag den Duit
schen ambassadeur te Waz-schau de hou
ding van Polen uiteen zou hebben gezet
in geval van het uitbreken van een oorlog
wegens Tsjecho-Slowakije.
Naar verluidt, stelt Polen er geen prijs
op zijn houding te bepalen in een veronder
steld geval, dat zich nog niet heeft voorge
daan.
Het ls rustig ln Tschecholowakjje.
De beide slachtoffers van het incident te
Eger zullen heden ter aarde worden besteld.
Hitier heeft een krans gezonden.
Op ons kaait jé ziet men het Sudeten-
Duitschland met de voornaamste Sudeten-
centra, de plaatsen waar de incidenten voor
kwamen, zijn er op vermeld.