De OPBOUW
van onze
Defensie
Praatte Henlein zijn mond voorbij?
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
4 Dagelijks moet
1 eraan
vel gewerkt worden
Aanmaak torpedo's
te Den Helder
EERBERICHT
Drie mogelijkheden:
Chineezen breken door
de lapansche linies
Mgavr <fef N.V. Uitg.-Mij: „KoHnnd» Noorderkwartier-
est.
ef
>gtr—
V-
va MINISTER VAN DIJK ONT-
VANGT DE PERS. AMERI-
KAANSCHE METHODE.
De Amerikaansche president ont
vangt op regelmatige tijden de pers
op het Witte Huis. In gezelligen kout
zit president Roosevelt dan met
de journalisten te babbelen en stelt
hun in de gelegenheid vragen te
stellen, die hij met zijn bekende slag
vaardigheid beantwoord of ontwijkt.
Een Amerikaansch journalist is een
indiscreet mensch. Waarlijk, wij
Hollanders zullen er b.v. niet aan
denken om den minister van De
fensie te vragen welke tandpasta
hij gebruikt en waar hij z'n haar
zoo netjes laat knippen, Maar een
i, I Amerikaansch krantenman deinst
>re^ daar niet voor terug en Roosevelt
"dJ laoht dan wat goedmoedig en geeft
b? een of ander snedig antwoord.
Roosevelt begrijpt uitnemend de
beteekenis van de pers en hij is dan
ook een sterk voorstander van een
goede voorlichting van de publieke
spreekorganen.
Door dit voorbeeld is waarschijn
lijk de minister van Defensie Z.Exc.
J. C. v. Dijk geinspireerd en heeft
ht] Dinsdag, in de groote zaal van
het Departement van Buitenlandsche
Zaken, de Nederlandsche pers ont
vangen en tal van vragen beant
woord, die schriftelijk en monde
ling gesteld werden.
De minister met 150 vragen be
stormd.
)e Nederlandsche pers wist deze geste
waardeeren en waarschijnlijk wel een
tigtal bladen had een vertegenwoordiger
ir Den Haag gezonden, waar de minister
ir den chef van den regeeringspersdienst
heer A. J. Lievegoed, met een kort
ord werd ingeleid.
Niet minder dan 150 vragen wa
ren er door de persvertegenwoordi
gers gesteld en die vragen waren
door den minister gegroepeerd en
werden groepsgewijze behandeld.
Daar waren vragen van locale be
teekenis bij, die zonder meer wer
den voorbijgegaan, terwijl er heel
wat waren, die „niet voor beant
woording vatbaar" waren.
Hieronder doen we een greep uit de be
woording van die vragen, waarvoor ook
ze lezers interesse hebben.
De opbouw van de Defensie.
De minister begon met er op te
wijzen, dat aan den opbouw van
onze Defensie dagelijks moet wor
den gewerkt, maar dat met dezen
opbouw, met inbegrip van de mate
riaalvoorziening enkele jaren noo-
dig zijn. Men komt voor tal van
vraagstukken te staan, waarvan de
juiste oplossing ernstige overweging
eischt, omdat men er voor zorgen
wil, dat elke aanbouw onze defen
sieve kracht ten goede komt.
ir is in onze weermacht een bedenke-
te achterstand ontstaan, zoowel bij de
bd- als zeemacht en de internationale
welstand eischt. een zoo snel mogelijke ver-
4rking. Opgebouwd zal moeten worden
*a,]to nieuwe organisatie, terwijl de bestaande
1 ""feanisatie versterkt dient te worden. Daar-
bcwfis de ocfentijd verlengd.
Met nadruk wees de minister er
'j op, dat onze regeering, door ver-
3IPC| sterking van haar weermacht niet
1 losgelaten heeft het streven naar in-
e ternationale beperking van bewape-
P.3 ning. „Ons is de nood opgelegd", al-
dus Z.Exc. van Dijk.
Do verhooging van het contin-
)rgf( 06ut.
e jaarlijks contingent Is voor de eer-
vijf jaar, 1939 tot en met 1943, gebracht
huM 32000 man, wat een versterking betee
rt van 12.500, daar het bestaande con-
ilajgent 19.500 bedroeg.
Van die 12.500 man zullen er 4800
dienen voor de uitbreiding van het
tot nu toe bestaande contingent. 3200
zullen dienen voor het vormen
de nieuwe en de uitbreiding van de
bestaande organisatie, terwijl 4600
J. J. C. van Dijk
Minister van Defensie
man zal dienen om in de pl.m. 5 jaar
tijd de legersterkte op peil te bren
gen, omdat daarvoor anders 15 jaar
noodig zou zijn. Deze laatst 4600
zullen na vijf jaar afgevoerd worden,
tenzij door een uitbreiding van de
dienstplichtwet zij in dienst zullen
blijven voor verjonging van de be
staande lichtingen.
Uitbreiding van het kader offi
cieren en onderofficieren.
Door verhooging van het contingent is de
oorlogsorganisatie belangrijk uitgebreid en
daarmee gaat gepaard een uitbreiding van
het kader officieren en o- officieren
Als gevolg van een en ander zul
len nieuwe kazernementen moeten
gebouwd worden en oude weer in ge
bruik worden genomen. Hiervoor is
bereids (zie ons nr. van Woensdag)
een bedrag van 22 millioen uitgetrok
ken.
Daaraan is weer direct verbonden de in
deeling van het garnizoen. Twee hoofdei-
schen worden hieraan gesteld. Als eerste
eisch geldt de landsverdediging en een twee
de eisch is, dat er voldoende oefeningsgele
genheid moet zijn voor de troepen.
De verlenging van den diensttijd heeft drie
grondslagen:
le. grootere geoefendheid van de
troepen;
2e. de aanstaande oorlogsaanvoer
ders practisch te oefenen en
3e. te ontkomen aan het bezwaar,
dat er een groot deel van het
jaar geen geoefende troepen wa
ren.
De noodzakelijke grensbeveiliging.
Vooral dit laatste was van groote beteeke
nis. In dit verband wijst de minister op de
noodzakelijkheid van de grensbeveiliging in
een tijd, waarin men een oorlogsverklaring
niet meer noodig vindt en de methode toe
past van plotselinge grensoverschrijding.
Voor deze grensbeveiliging zal speciaal de
infanterie aangewezen zijn. Er zullen twee
bataljons gevormd worden. Uit het eerste
bataljon, dat 5 maanden zal dienen, zal het
tweede gevormd worden, dat zes maanden in
dienst zal zijn.
D« vredes- en oorlogslegering.
Minister v. Dijk legde er den na
druk op, dat men uit de vredeslege-
ring van de weermacht niet de ge
volgtrekking moet maken, dat in oor
logstijd dezelfde plaatsen bezet zullen
worden. Bij de vredeslégering moet
immers voorname aandacht besteed
wordèn aan de geschiktheid van het
oefenterrein, om all round soldaten
te maken, terwijl in oorlogstijd alleen
het belang van de landsverdediging
spreekt.
Het al of niet plaatsen van een
vredesgarnizoen zegt dus niets over
de verdediging van dit gebied.
Over de critiek, geleverd op de architec
tuur van de kazernes, zei de minister, dat
wel degelijk met de architectuur rekening
gehouden was en dat de projecten onder
worpen zijn geweest aan speciale commissies
en technische ingenieurs, terwijl ook diver
se plaatselijke schoonheidscommissies altijd
nog een woordje meegesproken hebben.
Het Nederlandsche bedrijfsleven
Ingeschakeld.
Bij de aanschaffing van het materieel
voor de weermacht is zooveel mogelijk het
Nederlandsche bedrijfsleven ingeschakeld,
omdat het daardoor tevens ingesteld zou
worden wanneer we in oorlogspositie zouden
komen. De aflevering van het materieel kan
echter slechts in zeer bescheiden mate ge
schieden, omdat ale wapenfabrieken bezet
zijn en een verhooging van den prijs met tot
de zeldzaamheden behoort,
Beveiliging tegen luchtaanvallen.
De minister wees bij dit onderwerp op
de noodzakelijkheid van unificatie van de
verschillende onderdeelen van de luchtbe-
veiliging. Momenteel wordt nog onderscheid
gemaakt tusschen luchtbescherming en
luchtverdediging. De luchtbescherming valt
dan onder den minister van binnenland-
sche zaken, terwijl de luchtverdediging on
der den minister van Defensie valt, onder
het laatste is te verstaan de luchtstrijd
krachten, mitrailleurs, artillerie, zoeklich
ten en luchtwachtdienst.
In voorbereiding is het instellen
van één commando voor de lucht
verdediging.
In verband met den uitbouw van
de luchtstrijdkrachten staat in direct
verband de uitbreiding van het
aantal vliegvelden, omdat, decentra
lisatie van de luchtstrijdkrachten
bij een aanval uit de lucht noodig
is.
Samenvoeging van de luchtstrijd
krachten van land- en zeemacht,
onder een commando levert groote
bezwaren op in verband met de
verschillende taak die beide hebben.
De mentaliteit van de dienst
plichtigen.
Een enkele uitzondering daargelaten
achtte minister v. Dijk de mentaliteit van
de dienstplichtigen goed. Er werd met
ambitie en activiteit gewerkt, niettegen
staande de verlenging een tegenvaller was
Getracht wordt voor de maatschappelijke
ontwikkeling van de jongens zooveel mo
gelijk, te doen, terwijl het departement zal
trachten een wettelijke basis te vormen
voor de jongelui om hen weer terug te
brengen in hun maatschappelijke betrek
kingen.
De groote taak van de Marine.
Een van de voornaamste zaken in tijd
van oorlog is de voorziening in de behoefte
aan voedingsmiddelen van volk en weer
macht. Natuurlijk wordt daartoe de Ned.
Industrie ingeschakeld, maar naar schat
ting is toch dagelijks een aanvoer van 30
tot 40.000 ton noodig, dat beteekent, dat
er eiken dag 10 koopvaardijschepen van
1000 ton binnen moeten komen en uit gaan.
Hier springt vanzelf naar voren de belang
rijke taak van onze marine ten opzichte
van het convoyeeren van deze schepen.
De marine, wier taak ligt zoowel in
Nederland als in de Overzeesche bezittingen
Van Nederland uit worden de zaken ge
leid. Spr. bestrijdt de meening dat het
eilantjen rijk in O. Indië verdedigd zou
kunnen worden door vliegtuigen. Dat is
niet doelmatig en niet verantwoord.
Versterking van het materiaal
noodig.
Het materieel, dat ons land be
zit is voor zijn doelstelling geschikt
en gelijkwaardig aan wat door de
ander Pacific mogendheden wordt
gebruikt.
Maar versterking is noodig al
moeten we die versterking niet
gaan zoeken in het bouwen van
een slagschip, dat is niet verant-
Militaire ntigaven tot het strikt
noodzakelijke beperkt.
In de Memorie van Antwoord van
de Tweede Kamer bij het wetsont
werp tot wijziging en verhooging
van het achtste hoofdstuk der Rijks-
begrooting voor het dienstjaar 1937
wordt met nadruk nogmaals ver
klaard, dat bij het doen van mili
taire uitgaven beperking tot het
strikt noodzakelijke wordt in acht
genomen.
Er wordt, tn het algemeen naar gestreefd
om de voor de weermacht benoodigde arti
kelen zooveel als mogelijk is in het binnen
land te doen vervaardigen.
Als uitvloeisel van dit beginsel
wordt ook thans, nadat hiertoe reeds
eerder niet geslaagde pogingen in
het werk waren gesteld, de aanmaak
van torpedo's hier te lande ter hand
genomen. De daaraan verbonden
werkzaamheden zullen worden ver
richt op de rijkswerf te Den Helder.
Dit heeft het voordeel, dat geprofi
teerd kan worden van de ervarin
gen, waarover het torpedo-atelier
ter plaatse reeds beschikt.
Voor den aanmaak is, vooral in de eerste
jaren, de voorlichting en daadwerkelijke
hulp van de moederfabriek in Europa ver-
eischt. Het onderhouden van het contract
tusschen deze fabriek en een in Indië te
vestigen werkplaats zou de vervaardiging
doen stagneeren en ook tot hoogere kosten
aanleiding geven.
De kosten voor aanschaffing van werk
tuigen en voor de inrichting van een werk
plaats voor den aanmaak van torpedo's en
voor wijziging en uitbreiding van een bank-
werkerij zijn niet op den kapitaaldienst uit
getrokken, in de eerste plaats omdat de
grootte van het benoodigde bedrag dit niet
Dit nummer bevat 8 pagina's
DB BILT SEINTi
Verwachting: Zwakike tot mati
ge Zuidwestelijke tot Zuid-
Oostelijk© wind, meest zwaar
bewolkt met kans op regen
of onweer, iets warmer.
Verdere vooruitzichten): Onzeker
rechtvaardigde, doch ten andere omdat het
niet juist moet worden geacht kredieten op
den kapitaaldienst aan te vragen, waarin
de gewone dienst zonder al te groote be
zwaren kan voorzien.
GEEN VAST SCHIETTERREIN
BIJ PETTEN.
Voorts deelt de minister mede,
dat het geenszins in het voornemen
ligt om nabij Petten een vast schiet-
terrein in te richten. De schiet gele
genheid te Petten is uitsluitend be
stemd voor het nemen van schiet
proeven, en wel in hoofdzaak proe
ven, welke in verband met de veilig
heid niet op het schietterein in de
legerplaats bij Oldebroek kannen
worden genomen.
Van het aanwijzen van een vaet
detachement is dan ook geen spra
ke; normaal bevindt zich geen mili
tair personeel ter plaatse.
woord voor de doelstelling en even
min financieel (een slagschip van
30.000 ton zou 80 tot 90 millioen
kosten).
De scheepsmacht in Indië is pa
raat en om die paraatheid te hou
den is noodig, dat een klein deel
van die scheepsmacht in Holland
is, opdat de oefening van het per
soneel kan plaats hebben op over
eenkomstig materieel, waarbij het
bovendien veel beter is, dat de
schepen hier bemand zijn, dan in
Indië onbemand.
De minister besluit met den wensch uit
te spreken, dat zoowel marine als land
macht hun taak naar behooren verstaan,
waardoor een redelijke waarborg wordt
verkregen voor onze veiligheid.
Onderhond met Engelsch blad
wekt groote verwondering. Bui
tenlandsche bladen te Praag in
beslag genomen.
1. Samenwerking op basis van algeheele
autonomie.
2. Een volksstemming over afscheiding.
3. Rechtstreeksch optreden van Duitsch-
land en insluiting van Sudetengebied
in Duitschland.
In een onderhoud met den specialen cor
respondent van de Daily Mail heeft de lei
der der Sudeten Duitschers Conrad Hen
lein o.a. gezegd, dat wanneer uitgebreide
concessies van de Tsjechoslowaaksche regee
ring uitbleven, het Sudeten-duitsche pro
bleem slechts zon kunnen worden opgelost
door aanhechting van de Duitsch spreken
de gebieden aan het Duitsche Rijk.
De politieke gisting in Tsjechoslowakije,
aldus verklaarde Henlein o.m., vergiftigt
den geheelen toestand in Centraal Europa.
Wanneer deze staat van zaken voortduurt,
zal daar een oorlog uit voortkomen, die zoo
verwoestend zal zijn voor iedereen, dat den
overlevenden Europeanen niets anders zou
overblijven dan bananen te gaan zoeken in
Afrika.
Mijn aanbod aan de Tsjechen is: loyale
samenwerking van de Duitsche bevolking
in dezen kunstmatigen staat op een basis
van algeheele autonomie in de gebieden,
waar de bevolking van Duitsch ras de meer
derheid heeft.
Dit Sudetcnduitsch gebied zou zich langs
de grenzen tot ongeveer 50 K.M. in het bin
nenland uitstrekken. Wanneer de regeering
deze oplossing verwerpt, zouden wij onze
toevlucht moeten nemen tot een andere.
Wij zouden dan het recht moeten
vragen zelf te beslissen over ons lot.
Wij zullen er op aandringen, dat
een volksstemming georganiseerd
wordt onder internationale controle,
teneinde een vrije raadpleging der
kiezers te veroorloven. Onder dit
omstandigheden zou de vraag, wel
ke aan de Sudetenduitschers zou
worden gesteld, als volgt luiden:
„Wilt gij onderdaan zijn .van Jsjecho-
heb tegen Hodza gezegd, dat ik geen opper
vlakkige regeling zou kunnen aanvaarden.
Wij eischen volledige herziening van den
Tsjechoslowaakschen staat. Wij zullen ons
met geen enkel ontwerp op papier tevre
den stellen, voordat de practisché toepassing
bevredigend blijkt."
Praatte Henlein zijn mond voorbij?
Buitenlandsche kranten in beslag
genomen.
De verklaringen van Henlein tegenover
een Engelsch blad hebben in Tsjecho Slo
wakije groote verwondering gewekt, in het
bijzonder in Sudetenduitsche kringen, die
met de zaak verlegen lijken.
Het officieel orgaan van de partij, de
„Zeit", publiceert het onderhoud niet.
In Tsjechoslowaaksche politieke kringen
legt men er den nadruk op, dat de ver
klaringen van Henlein komen op het oogen-
blik, dat Hodza en Henlein hun bespre
kingen zijn begonnen. Beide partijen zagen
in, dat het wenschelijk was, gezien de
ernst van den toestand, zwijgzaam te zijn
over het verloop der besprekingen. Het
personderhoud is niet bepaald geschikt om
de internationale atmosfeer te verbeteren.
Buitenlandsche kranten, die het interview
publiceerden, zijn in Tsjecho Slowakije in
beslag genomen.
HENLEIN.
Slowakije of van „Duitschland". Het
resultaat van een dergelijke volks
stemming zou zijn een meerderheid
van 98 procent ten gunste van aan
hechting aan Duitschland.
Onder Hitier
Er is nog een derde, nog eenvoudiger op
lossing, aldus Henlein:
Wanneer de Tsjechische onder
drukking voortduurt, zouden de Su
detenduitschers, beheerscht door
den wrok over de vervolging, op
een goeden dag de Duitsche regee
ring kuijpen verplichten recht
streeks op te treden en hen terug
te brengen binnen de grenzen
van het Duitsche Rijk.
Aan het slot van zijn verklaringen zeide
Henlein nog, dat hij er niet zeker van
was steeds de opwinding zijner partijgenoo-
ten onder controle te kunnen houden. „De
Tsjechen moeten de noodzakelijkheid begrij
pen uitgebreide concessies te doen," „Ik
300-000 man Chineesche troepen
ontkomen aan omsingeling.
De vertegenwoordiger van het Chi-
neesche Wad Takoeng Pan bericht,
dat het leger van generaal Tang
erin geslaagd is door de Japansche
linies heen te breken. Ook een divi
sie gemotoriseerde Chineesche ar
tillerie is erin geslaagd uit Soetsjan
te ontsnappen.
De Chineesche troepen in Oost-
Honan rukken op en hebben Tsuats-
Jan tachtig kilometer ten Noorden
van de Lunghai-spoorlijn heroverd.
Langfeng is door de Chineesche troe
pen verlaten.
Woensdagavond heeft een afdeeling
van de Chineesche luchtmacht een
Japansche afdeeling van 2000 man
belet de Gele Rivier over te steken.
300.000 Chineezen door de linies.
Nader wordt gemeld, dat ongeveer 300.000
Chineesche soldaten door de Japansche li-
niën rondom Soe Tsjau gebroken zijn.
Sommige afdeelingen marcheerden 66 KM.
per dag. De Chineesche troepen doen thans
heftige aanvallen op de Japansche afdee
lingen, die Lafeng bezet hebben.
Een Chineesch communiqué meldt de vol
ledige omsingeling van een Jaipansche divi
sie onder generaal Doïhara in het gebied
van Lanfeng, als gevolg van het feit, dat
de Chineezen de belangrijke plaats Tsa-
otsjaufoe, in het Zuidwesten van Sjantooeng,
heroverd hebben,
