C'o m'iml
Sudetenland
Sudetenhand
1
Geheimzinnige
vliegtuigen boven Japen
Spaansche regeering roept
meer maneen op
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
in
Volledig zelfbestuur eerste voorwaarde
Nederlandsche gasmaskers
goedgekeurd
Engelands „Vliegende
Vesting" in actie
EERBERICHT
Een Zuidwester raast
over Nederland
DINSDAG 31 MEI 1938. 81e Jaargang. No. 10584.
Laan, Schagen, Tel. 20.
itr N.V. Uitg.-Mij: „Welland» Noorderkwartier'
De tegen
voorstellen
der Henlein
partij
In veertien punten heeft de afgevaardigde
undt op het congres te Karlsbad de eischen
er Sudeten Duitsche partij uiteengezet. De
ihoud van zijn rede, tot dusverre geheim
luden is thans gepubliceerd.
De Juridische positie der Sude
ten,
•ehoi
dus Kundt, is noch in overeenstemming
et de door de Tsjechen gedane beloften bij
stichting van den staat noch met de be-
iginselen van rechtvaardigheid en blijven-
i natuurlijke orde. De volksgroep heeft
et deelgenomen aan het tot stand bren-
n van dezen toestand en haar eischen be-
üffende haar positie worden dus niet be-
irkt. Uit de onderhandelingen bij de vre-
sconferentic en uit de memoires der Tsje-
ische gedelegeerden ter conferentie blijkt,
t het recht der groep, over zichzelf te be
schikken, formeel erkend werd.
Zelfbestuur.
Kundt etscht, dat het Tsjechische
volk zijn beloften zoo spoedig mo
gelijk nakomt door bevredigende
maatregelen. In de eerste plaats
moet men de Duitsche volksgroep
het juridische en moreele recht op
een gelijke positie binnen den staat
waarborgen en dit recht in de wet
vastleggen. Daarvoor is een uitge
breid zelfbestuur noodig.
Juridische gelijkheid.
Juridische gelijkheid moet de Duitsche
iderheid worden gegeven door erken-
i van de rechtspersoonlijkheid der groep
erkenning van het grondgebied, evenals
gemeenschappelijke bezit i nhet alge-
zou moeten worden beschouwd als
'vreemdbare volkseigendom, beheerd
de Sudetenduitschers zelf en gewaar
t^gd door de wet. De Duitsche eilandjes
de door andere nationaliteiten bewoonde
'eken moeten ook juridisch als door
eemd gebied omsloten grond worden er
nd.
Derhalve, aldus Kundt, moet ons zelf
stuur zich uitstrekken over den persoon
ken eigendom van onze groep,
t Wij verdedigen onvoorwaardelijk het
i, jrinsel der volkssouvereiniteit. Staatssou-
ireiniteit bestaat slechts als functie der
uvereiniteit van de volksgroepen.
Het is derhalve niet de meerder
heid der burgers. maar het zijn de
volken en de taalverwante groepen,
die in gelijke samenwerkinq de po
litiek en het bestunr van den staat
moeten regelen."
Kundt zegt verder, dat de staat gereor-
niseerd zal moeten worden op den grond-
ap; van een nationaal kadaster der volks-
itrieenschappen en van de volksgrenzen.
I e Duitsche groep moet in een gesloten
roep vereenigd worden. „Wij moeten zelf
csWssen over onze geestelijke opvoeding,
is cultureel leven, ons bestuur en de ont-
üeling der krachten van ons volk."
Uitoefening der macht gedeeld-
Dc uitoefening der macht zal gedeeld
loeten worden. De Duitsche taal moet als
aatstaal, met het Tsjechisch gelijkgesteld
orden. In de verschillende vollcsgebieden
loeten de minderheden door minderheids-
chten beschermd worden. De volksgroep
oet rechtsgelijkheid bezitten ten aanzien
in de leiding en de opvatting der han-
lspolitiek. Het ambtenarencorps der
latsbedrijven moet worden aangepast aan
t gebied ,waar het werkzaam is. In de
otrale bestuursorganen van welken aard
k moet het beginsel van evenredigheid
orden toegepast. Bij het aanleggen van
De opstandelingen in Mexico
geven zich over
Generaal Cedillo niet te vinden.
Sinds 27 Mei hebben de vrienden van
'neraal Cedillo geen direct contact meer
et hem gehad.
Zooals men weet, heeft de generaal toen
middags uit El Salto moeten vluchten
lor de federale troepen.
Men weet niet of Cedillo probeeren zal
]t te wijken naar de Vereenigde Staten
dat hij hoopt de guerilla te kunnen voort-
stten. Het avontuur van Cedillo nadert
in einde. De laatste groepen opstandelin-
Bn geven zich over aan de federale troe-
en. Ondanks alle nasporingen heeft men
odillo nog niet ontdekt. Hij beschikt niet
J'er Pen vliegtuig en zal moeilijk kunnen
luchten. Men veronderstelt, dat hij naar
on tevoren gereed gemaakte schuilplaats
ftevlucht
Zijn dokter heeft verklaard, dat hij een
lartaandoening heeft en niet voor langen
'l^eori zwervend leven kan leiden.
De minister van oorlog overweegt eer
aug de naar San Luis gezonden contingen-
terug te trekken.
nieuwe verbindingswegen, wegen, kanalen,
vliegvelden, moet rekening gehouden wor
den met de behoeften van ieder taalverwant
gebied. Voor de handhaving van orde en
rust binnen de volksgroepen moet iedere
groep alleen bevoegd zijn in haar eigen
gebied. Het centrale veiligheidsorgaan moet
voor alles waken voor de handhaving der
orde tusschen de verschillende groepen en
tegenover het buitenland. Iedere volksge
meenschap kan slechts bestuurd worden
door ambtenaren, behoorende tot dezelfde
nationaliteit, en dit tot op de hoogste posten.
Hetzelfde moet voor de justiie gelden!
Voor de centrale regeling van vraagstuk
ken en instellingen, die geheel onder den
staat ressorteeren, zal het beginsel van
verdeeling moeten worden toegepast: natio
nale staatssecretarissen met autonome ver
antwoordelijkheid moeten benoemd worden.
Tenslotte mag door de buitenlandsche poli
tiek geen enkele volksgroep tegenover de
geheele natie gesteld worden. Zij moet blij
ven streven naar samenwerking tusschen
de „moedernaties" en den staat, zoodat de
vriendschap der volksgroepen voor de „moe
dernatie" de onveranderlijke basis der bui
tenlandsche politiek is.
Minister verstrekt twee vergun
ningen.
Naar het Hsb. verneemt, heeft de
minister van Sociale Zaken, thans
gelet op de bepalingen avn het Gas-
maskerbesluit, vergunningen ver
leend aan het Staatsbedrijf der Artil
lerie-inrichtingen aan de Hembrug
en aan de N.V. „Electro" Zuur- en
Waterstof fabriek, te Amsterdam, om
een gasmasker te vervaardigen, over
eenkomstig de ingediende aanvrage
en de daarbij behoorende bescheiden.
eHt nummer in het merk van het
gasmasker van de „Hembrug" zal
006 zijn, dat van de N.V. „Electro"
004.
Wat de fabrikatie van de gasmaskers op
de „Hembrug" betreft, wijzen we er nog op
dat deze niet daar ter plaatse geschiedt.
De „Hembrug" krijgt van onderscheidene
fabrieken afzonderlijk het rubber gelaatstuk,
de filterbus en de vulling voor deze bus en
zet dan enkele met deze onderdcelen het
masker in elkaar.
Met inbegrip van het Belgische gasmasker
zal het aantal, in Nederland verkrijgbare
volksgasmaskers, dus drie bedragen.
Valencia vier malen gebombar
deerd. Fansch koopvaardij
schip in brand gevlogen. Her
leefde actie aan de fronten.
Welke lading had de Stancroft?
De regeering heeft een decreet
uitgevaardigd, waarbij de lichtingen
1925 en 1926 onder de wapenen wor
den geroepen. Een tweede decreet
behelst, dat alle officieren minstens
zes maanden aan het front moeten
dienen, terwijl voorts alle artsen van
de lichtingen 1923 tot 1927 worden
opgeroepen en alle specialisten
van openbare werken beneden de 45
jaar. De autoriteiten zullen te Barce-
lona 16 en te Valencia 7 bomvrije
kelders laten bouwen. In Catalonië
zullen tabaksfabrieken worden op
gericht, om in het tekort aan sigaren
en sigaretten te voorzien.
Valencia vier maal gebombar
deerd.
Valencia is gisteren vier maal gebombar
deerd. Hierbij is het Fransche koopvaardij
schip El Djem, dat in de haven lag, door
een bom getroffen en is in brand gevlogen.
Men heeft het schip buiten de haven moe
ten sleepen. De helft van de lading was
gelost, een lid der bemanning is gedood,
verscheidene andere personen zijn gewond,
Vliegtuigen hebben voorts Sagunto en Cule-
ra bestookt, echter zonder slachtoffers te ma
ken.
Bij Teruel
duurt volgens berichten uit Valencia de
druk der opstandelingen op het gebied ten
Zuidoosten van Teruel voort. In den sector
i .van Escandon wordt hevig gevochten, De
Oproep tot steun aan defensie.
Iedere man zijn eigen post.
De eerste vliegboot van het nieu
we type van het Britsche luchtwa-
pen, dat als „vliegende ves
ting" bekend staat, heeft met goed
gevolg zijn eerste proefvlucht ge
maakt.
Deze boot is de eenïge op de wereld, die
meerdere gevechtstorens met snelvuurkanon
nen bezit. Men ziet op den neus van het
vliegtuig deze toren duidelijk.
Oproep defensie te steunen.
Minister Inskip heeft» gisteravond voor de
radio een toespraak gericht tot alle burgers,
.waain hij hen opwekte steun te verleenen bij
de voorbereiding voor de defensie van het
land en 't rijk. „Jonge mannen, zoo zeide
hij o.m., gij hebt de keus tusschen de gere
gelde troepen en achter hen de hulptroe
pen, voor hen, die niet in staat zijn toe te
treden tot de actieve troepen, in het bijzonder
voor de oudere mannen, zijn er de luchtbe
schermingsdiensten".
Iedere man een eigen post.
Tijdens een debat over de defensie in het
Lagerhuis heeft minister Inskip ondermeer
gezegd, dat er in vredestijd geen dwang kan
zijn, doch dat in oorlogstijd tenslotte iedere
man een eigen post toegewezen moet krij
gen in overeenstemming met zijn leeftijd
en zijn aanleg.
frontlinie heeft daar eenige wijziging onder
gaan.
Uit een bericht uit Saragossa valt af te
leiden, dat de rechtsche troepen tot den
aanval zijn overgegaan tusschen Albocacer
en Teruel. Op den uitersten rechtervleugel
zijn gemotoriseerde troepen krachtig vooruit
gedrongen, waardoor Teruel geheel bevrijd
is van het vuur der regeeringsartillerie.
Tegen het einde van den avond hebben
de regeeringsbatterijen de stellingen der op
standelingen in de buurt van de hoofdstad
hevig onder vuur genomen.
Barcelona deelt verder mede, dat de re-
geerings troepen in den sector Sort, La Masia
ten zuidwesten van Roni bezet hebben, even
als stellingen ten westen van Serrat de la
Cunilla en bij Roca Penayada. Aan het
oostelijk front wordt overal heftig gevoch
ten. De regeeringstroepen hebben hier Bor-
ral Blancc en Al de Huela heroverd en vele
gevangenen gemaakt. Ook de top Coronillas
werd genomen. Vier toestellen van Franco,
die gisterochtend een luchtaanval op Barce
lona wilden ondernemen, werden verjaagd.
Welke lading had de Stancroft?
In het Engelsche Lagerhuis heeft
Butler medegedeeld, dat er verluid
de, dat, ofschoon de geheele lading
van het s.s. „Stancroft" nog niet ge
lost is, toch gebleken is, dat zich
daaronder vliegtuigmotoren en kis
ten. patronen beenden.
Men zal zich Herinneren dat dit
Engelsche schip in Spaansche wate
ren door een Engelsche destroyer
naar Gibraltar werd gebracht.
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat
de Duitsche nietinmengingswaarne-
mer, kapitein Hintze, uit zijn functie
is afgetreden om niet bekend ge
maakte redenen. Er wordt verklaard,
dat Hintze de voornaamste getuige
zal zijn in de vervolging van Stan
ley Scott, den gezagvoerder van de
Stancroft.
Geen Fransch oorlogsmateriaal
gezonden!
In verband met berichten uit buitenland
sche bron deelt het ministerie van oorlog
mede, categorisch deze berichten tegen te
spreken. Geen enkele aanvalswagcn, geener
lei oorlogstuig van het Fransche léger, werd
ïiaar Spanje gezonden.
Ongerustheid te Tokio. Chl-
neesch verzet in Zuid Sjansi
neemt toe. Bombardement op
Kanton.
Zondagnacht heeft het verschijnen
van Chineesche vliegtuigen boven
West Japan groote verwarring ge
wekt in Tokio.
Te Foekoeoka, in het noorden van
Kioesjoe, ontvangen inlichtingen
meldden, dat omstreeks midder
nacht vliegtuigen, welker aantal
niet vaststaat, gehoord waren bo
ven het eiland Iki, tusschen Korea
en Kioesjoe. Tegen dezelfde tijd
vloog een toestel boven Foekoeoka.
Uit het geheel der ontvangen be
richten blijkt, dat de vliegtuigen,
wier aantal minstens drie heeft be
dragen, kwamen uit het Zuid-Wes
ten, waarschijnlijk van Kanton. Zij
vlogen boven Kioesjoe, van het zui
den naar het noorden, over de ge
heele lengte van het eiland en ver
wijderden zich vervolgens naar Ko
rea. Men geeft niet aan of er bom
men neergeworpen zijn.
Een regeeringscommuniqué
zegt, dat de onbekende vliegtuigen, die bo
ven Japan gevlogen hebben, gezien zijn,
toen zij vlogen boven het zuidelijk deel van
de provincie Kagosjima. De twee toestellen
vlogen in noordelijke richting. Een telegram
uit Koemamoto meldt, dat de toestellen de
ze stad om 22 uur 30 in het noorden pas
seerden. Zij hebben dus van het zuiden naar
het noorden boven de helft van het eiland
Kioesjoe gevlogen.
De aanvallen op Kanton.
Volgens schattingen van de Chineesche
autoriteiten zijn bij de drie Japansche lucht
aanvallen op Kanton 1100 personen gedood
en .1600 gewond.
Britsche zendelingen te Kanton hebben
den aartsbisschop van Canterbury verzocht
de openbare meening te vestigen op het
bombardeeren van de burgerbevolking en
de Britsche regeering te vragen bij Japan te
protesteeren.
De vereeniging van Amerikaansche bewo
ners van Kanton heeft een gelijk verzoek
gericht tot Cordell Huil.
De strijd aan den Loenghai-
spoorweg.
Naar Domei meldt, Is bet Japan
sche oppercommando voornemens
bet offensief aan den Loenghai-
spoorweg uit te strekken tot Han-
kau. Volgens de laatste berichten
van het front neemt de Japansche
druk In het bijzonder toe op den
reohter vleugel, met als doel Kai-
feng en Tsjenhsien, het kruispunt
van den spoorweg Peking—Hankau
met de Loenghailijn.
Omtrent het offensief der Japanneezen
aan den Loenghai-spoorweg wordt van Ja
pansche zijde gemeld, dat de in het Zui
den opereerende troepen na een kort ge
vecht de versterkte stad Pohsien veroverd
hebben en tot 50 K.M. voorhij Kweiteh in
de richtincr van Lanfeng zijn opgerukt.
Van Chineesche zijde wordt medegedeeld,
dat nabij Lanfeng een Japansche afdeeling
omsingeld en tot de Gele Rivier terugge
dreven is. Van Japansche zijde is hier
omtrent niets naders medegedeeld.
Di het door het keizerlijk hoofdkwartier
gepu* "meerde bericht, aldus Domei, wordt
toegegeven, dat het verzet der ChineescM
troeoen in Zuid Sjansi opmerkelijk is toe
genomen, dooh de Chineezen zijn volgens
dit communiqué overal verslagen.
DN nummir bevat 8 pagina's
b
DB BILT SEINT*
Verwachting: Afnemende Noord
westelijke tot Westelijke
wind, half tot zwaar be
wolkt, weinig of geen regen,
koude nacht, overdag wei
nig verandering in tempe
ratuur.
Verdere vooruitzichten: Opkla
rend met afnemende wind
Tusschen 8 Mei en 28 Mei hebben zich in
Zuid Sjansi veertig gevechten van beteeke-
nis afgespeeld. De sterkte der Chineesche
troepen bedroeg tezamen 97.000 man, waar
onder 15.000 man, die door de Japanneezen
te Koewo in Z.W.-Sjansi zijn verslagen.
Het communiqué vermeldt ten slotte, dat
aan Chineesche zijde 5.650 man sneuvelden,
terwijl het aantal dooden en gewonden bij
de Japanneezen 585 bedroeg.
Een maximum 'windstoot win
83 kg. per vierkants vnetea^
Landbouwer tegen een auto ge*
worpen.
Blijkens de gegevens van de filiaalin
richting van het Koninklijk Nederlandsch
Meteorologisch Instituut bereikte de Zuid
wester voorjaarsstorm zijn hoogtepunt gis
teren omstreeks twee uur. Om 13.55 war be
droeg de gemiddelde windsnelheid (over
vijf minuten) 19.8 meter per seconde?, d.i.
ruim 70 k.m. per uur. Tezelfder tijd werd
een maximum windstoot geregistreerd van
83 kg. per vierkante meter.
De storm is veroorzaakt door de depressie
ten noorden van ons land boven de- Noord
zee en den hooeen druk in het Zuiden.
Ook de ongelukken zijn niet uitgebleven.
Helaas valt een menschenleven te betreu
ren benevens drie gewonden. Overigens be
perkte de schade zich tot losgeraakte dak
pannen, standpijpen, schoorsteenen, toren
tjes, dakkapelletjes en andere wankele
bouwsels, terwijl ook boomen het moesten
ontgelden.
Een boom velde een voetganger
Een rware, hooge boom op het Museum
plein te Amsterdam sleurde in haar val een
lantaarnpaal mede en kwam bovendien
terecht op een voetganger, die niet zoo snel
uit de voeten kon komen. De man werd
met een gecompliceerde beenbreuk opgeno
men en vervoerd naar het Nederlandsch
Israëlitisch Gasthuis.
Door den storm den trein niet
gehoord.
Gistermiddag omstreeks één uur ïs op den
onbewaakten overweg te IJsselmonde de
55-jarige W. Westerik uit IJsselmonde, die
te voet de spoorbaan wilde oversteken, door
den trein uit Dordrecht gegrepen en op
slag gedood.
Het uitzicht ter plaatse is vrij .zoodat ver
moed wordt, dat de man door den loeien-
den storm den trein niet heeft hooren aan
komen.
Het stoffelijk overschot van het slachtoffer
is naar de algemeene begraafplaats te
IJsselmonde overgebracht.
Landbouwer door rukwind tegen
auto geworpen.
Gistermiddag omstreeks vijf uur heeft
zich op den Rijksstraatweg Den Bosch
Tilburg, veroorzaakt door den storm, een'
ongeluk voorgedaan, waarbij drie personen
werden gewond.
De landbouwer M. Maas hit Haren (N.
B)., die van een zijweg per rijwiel den
straatweg wilde oprijden, werd door een
rukwind tegen een passeerende auto ge
worpen.
De bestuurder van de auto meende
nog op het laatste oogenblik te
kunnen uitwijken en reed tegen
een langs den weg staanden boom.
Twee inzittende dames uit Tilburg
bekwamen verwondingen aan het
hoofd en konden, na verbonden te
zijn, naar htm woonplaats worden
overgeöraoM.
De fandbouwer liep ernstige- wonden op
e;i kreeg bovendien inwendige kneuzingen,
ha verbonden te zijn werd hij naar ziin
woning vervoegd,
f
