Een gruwelijk
bombardement
Sloep van Hr.Ms. Gelderland" omgeslagen
in Spanje
4ritsche dienstplicht
in oorlogstijd
Luchtgevechten
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
0 Weer felle strijd aan het Teruel-front
Conflict in het hariog-
visscherij bed rij f
in het Verre Oosten
0 Avontuur bij Callantsoog
s
Voldoende geld voor
tertiaire wegen?
Z.H. dc Pans 81 jaar geworden
S<*IuuhvI*oii nl
WOENSDAG 1 JUNI 1938. 81e Jaargang. No. 10585.
Laan, Schagen, Tel. 30.
tfifgtm- <*r» N.Y.-Uitg.Mij: „Holloade NooftkrimoftietV
Bij aanval op klein stadje hon
dorden vrouwen en kinderen
gedood.
De nieuwste In de reeks bombar
dementen op open steden in Spanje
is die op het kleine plaatsje Gra
nollers, 30 K-M. benoorden Baroe-
lona. Vijf laagvliegende toestellen
der Francotroepen wierpen twintig
bommen.
Vijf honderd personen zijn gedood
en vierhonderd gewond. Het zijn
meest vrouwen en kinderen.
De doodenzaai was te klein
Een speciale correspondent van Havas
leidt omtrent den luchtaanval op deze
laats het volgende:
Gistermorgen om negen uur hebben vijf
,je| liegtuigen, die op gemiddelde hoogte vlo-
li jen, een twintigtal bommen neergeworpen
Granollers. De aanval ging zoo snel in
ïjn werk, dat niemand tijd had dekking te
;en in de speciale schuilplaatsen, die in
let stadje aangelegd zijn.
Bijna alle projectielen kwamen neer
in het centrum van den bebouwden
kom. Op het oogenblik van den aan
val verdrong zich een groote menig
te menschen op 't Maisir-plein, waar
de vischhal staat, om inkoopen op
de markt te doen. Hier werd een
ware slachting aangericht. Een der
bommen trof den vischhal. Bijna alle
in den hal aanwezigen werden weg
gemaaid. Een deel van den hal stort-
f te in en bedolf de aanwezigen on-
1 der de puinen. De hoofdstraat van
Granollers was bijna geheel ver
nield. Vijftien gebouwen stortten
hier in.
Na het eerste oogenblik van ontzetting,
lerd onmiddellijk de hulpverleening geor-
jniseerd. Onophoudelijk werden gewon
en in het ziekenhuis aangevoerd. De doo-
Inzaal was echter veel te klein voor het
foote aantal slachtoffers, zoodat men de
meeste lijken langs den muur van het kerk
hof neerlegde. Een man werd gedood tegen
vijf vrouwen of kinderen.
Op vragen van den Havascorrespondent
verklaarde de burgemeester, dat geen en
kel militair doel getroffen is. Men heeft de
bommen uitsluitend op het centrum dei-
stad gericht.
El Djem gezonken.
Hot Fransche s.s. El Djem, dat eergiste
ren in de haven van Valencia door vlieg
tuigbommen getroffen was, is vanmorgen ge
zonken. Het schip ligt gedeeltelijk onder wa
ter. Het bevindt zich bij het strand van Na-
zaret. Ook het Britsche stoomschip Penthe-
nes is gezonken.
Van de fronten.
Bij een luchtgevecht aan het Oostelijk
front zijn gistermiddag 14 Fiat-toestellen en
een Messerschmidtmachine door de regee-
ringsluchtmacht neergeschoten. Zijzelf ver
loor drie toestellen.
Het front loopt op het oogenblik over Te-
ruel, Castralto, Aldehuela, Puebla de Val-
verde, Puerto de Mingalvo, en Gulla. Men
hecht in Saragossa groot belang aan de te
genwoordige operaties, waarvan men een
snelle beslissing verwacht.
Van regeeringszijde meldt men:
Aan het front van Teruel woedt
een felle strijd, de luchtmacht en
de artillerie van de troepen van
Franco bestoken zonder ophouden
de stellingen van de regeering.
De regeeringstroepen zijn, niettegenstaan
de hun gering aantal, tot een tegenaanval
overgegaan en hebben het dorp Aldehuela,
elf kilometer ten zuidoosten van Teruel aan
den weg naar Sagunto heroverd. De troepen
van Franco zijn langs dezen weg enkele
kilometers opgerukt. Ook in de vallei van
de Rio Mijares zijn de rechtschcn opge
rukt.
Vage mededeelingen van minis
ter Inskip geven tot vele vragen
aanleiding.
Zoo wij gisteren berichtten heeft
de Engelsche minister voor coördi
natie der defensie Sir Thomas Ins
kip o.a. gezegd:
„In vredestijd kan er geen dwang
bestaan, doch in oorlogstijd zal ten
slotte aan eiken man die post wor
den toebedeeld, welke, al naar zijn
leeftijd en bekwaamheden, geschikt
voor hem is".
INSKIP.
Chamberlain zal heden in het
Lagerhuis een verklaring afleggen
over het vraagstuk van dienst
plicht in tijd van oorlog. Het
schijnt dat Inskip bij zijn verkla
ring niet 't oog had op een dienst
plicht in den klassieken zin van het
woord, maar op mobilisatie van
alle hulpbronnen der natie. Ver
scheidene leden der oppositie zijn
voornemens een debat over deze
kwestie aan te vragen, indien de
verklaring van Chamberlain niet
A®*£fiende opheldering zal brengen.
Naar aanleiding van de mededeelingen
van Inskip heeft, Attlee in het Lagerhuis
den ministerpresident gevraagd of hij een
witboek wilde publiceeren over de maatre
gelen, welke de regeering overweegt in tijd
van oorlog. Chamberlain gaf een ontken
nend antwoord en voegde hieraan toe, dat
plannen voor de landsverdediging aan het
parlement zouden worden voorgelegd, wan
neer de gelegenheid zich zou voordoen.
De Engelsche regeering doet dus nogal
tamelijk geheimzinnig over deze kwestie.
Intusschen, aldus het Hsb., is het toch wel
mogelijk van al die geheimzinnigheid den
sluier af te nemen.
Er is, naar uit zeer goede bron wordt ge
meld, in hoofdlijnen een plan opgesteld in
zake „verplichten nationalen dienst" met de
bedoeling voldoenden aanvoer van jonge
mannen voor de drie wapenen te verzeke
ren. Dienstdwang voor de industrie zou de
regeering niet, beoogen, maar wel nationale
diensten, zooals voor de afweer van lucht
aanvallen, voor de brandweer, medische
diensten enz.
Er komt dus loting en wel onmiddellijk,
zoodra een noodtoestand aanwezig wordt ge
acht. De plannen zijn echter nog niet in
details uitgewerkt. Het oorspronkelijke plan
is al verscheidene malen gewijzigd en het
wacht op completeering tot de tijd daartoe
wordt geacht te zijn aangebroken.
Rijksbemiddelaar beveelt drin
gend arbitrage aan.
De Rijksbemiddelaar in het derde district,
prof. mr. A. C. Josephus Jitta, heeft, de be
trokken partijen in het conflict in het ha-
ringvisscherijbedrijf dringend in overweging
gegeven, de geschilpunten door arbitrage te
doen beslechten.
Partijen moeten zich verbinden in
afwachting van de beslissing van den
arbiter, waarmede wel ten minste
14 dagen gemoeid zullen zijn, te la
ten monsteren en te monsteren op de
oude arbeidsvoorwaarden, aange
vuld en gewijzigd t.a.v. die punten,
waaromtrent overeenstemming is be^
reikt.
Zoodra partijen bericht zullen hebben, dat
zij in principe tot deze arbitrage bereid zijn,
zal een conferentie worden gehouden om de
regeling van de procedure der arbitrage
uast te stellen.
De bombardementen op Kanton.
Japan laat zijn hnmane me
thoden varen. Japansche di
visie bij Langfeng ontzet?
Cholera in Sjanghai
De Japansche en Chineesche lucht
strijdkrachten zijn zeer actief ge
weest. Een hevig luchtgevecht heeft
o.a. plaats gehad bij een Oostelijke
voorstad van Hankau,
Van officieele Chineesche zijde wordt me
degedeeld, dat gisterochtend bij een lucht
aanval der Japanneezen op Hankau elf Ja
pansche jachtvliegtuigen neergeschoten zijn.
Achttien andere jachtvliegtuigen kwamen
tot een oostelijke voorstad van Hankau,
waar zich een hevige luchtslag heeft afge
speeld. De Chineesche luchtmacht zou geen
verliezen hebben geleden.
De Japansche vloot in de Chineesche wa
teren deelt mede, dat boven Hankau twin
tig Chineesche toestellen zijn neergeschoten
tijdens een gevecht tusschen 50 Chineesche
en 30 Japansche machines. Een der Ja
pansche toestellen is niet teruggekeerd.
Kanton opnieuw gebombardeerd.
Om negen uur gisterochtend wederom
luchtalarm geslagen. Vijf Japansche vlie
gers verschenen boven de stad en begonnen
stelselmatig met hun vernietigend werk.
liet is onzeker waarop de aanvallers het
gemunt hadden, doch de ontploffingen wer
den gehoord uit de richting van Honam,
een dichtbevolkte wijk.
Het blijkt wel dat de luchtaanvallen op de
dichtbevolkte stad Kanton in de laatste da
gen door de Japanners stelselmatig worden
uitgevoerd en zullen worden voortgezet.
Het voornaamste doel zijn de spoorweg
verbindingen naar Hankau en Kauloen te
vernielen; blijkbaar vertrouwt Japan de
Kauloen spoorweg niet al te best, het ver
voer van wapens en munitie kan al te
gejnakkelijk via Kanton naar Midden-Ghina
(Hankau) geschieden. t
Dit zou Japan zeer ongelegen komen, nu
zij een offensief tegen Hankau in den zin
hebben.
Op het kaartje ziet men het Britsch en
Portugeesch bezit weergegeven aan de Kan
tonstroom op Parelrivier en waaraan ook
Kanton gelegen is.
Aantal slachtoffers overdreven?
Een speciale verslaggever van de „Ti
mes" meldt uit Kanton, dat de officieele cij
fers over het aantal slachtoffers bij de laat
ste luchtaanvallen zeer overdreven zijn en
dat men ze wel met 50 pet. kan venmin-
(poan I Mror, Ki,r
deren. Hij voegt hier echter aan toe, dat
de Japanneezen hun tactiek hebben ver
anderd en de betrekkelijk humane metho
den, welke zij sinds een paar maanden
hebben toegepast, hebben laten varen.
Doihara's divisie ontzet?
Naar van officieele Japansche zijde
wordt medegedeeld, is het den Ja
panneezen gelukt, de nabij Lanfeng
bijna omsingelde divisie onder gene
raal Doihara te ontzetten.
Tot dusver wordt door de Chineezen nog
nog toegegeven, dat de Japanneezen erin
geslaagd zijn, de divisie-Doihara te ontzet
ten.
Cholera in Shanghai.
De cholera neemt in de internationale ne
derzetting te Shanghai den omvang van een
epidemie aan. In verband hiermede heeft
de Japansche consul-generaal den deken
van het consulaire corps alhier medege
deeld, dat Chineezen en staatsburgers van
derde mogendheden slechts met een vacci
natiebewijs toegang tot het door de Japan
neezen bezette stadsdeel hebben.
Prins Bernhard bij den
Olympischen Dag
Naar wij vernemen, zal Z.K.H. Prins
Bernhard zeer waarschijnlijk den Olympi
schen dag op 26 Juni in het stadion te Am
sterdam bijwonen.
Zooals men weet. zal de voetbalwedstrijd
tusschen het Nederlandsch en het Neder-
landsch-Indische elftal een onderdeel daar
van vormen.
Waarom werkt de
Pachtwet nog niet?
Vragen van Kamerlid.
De heer van der Sluis, lid van de Tweede
Kamer, heeft aan den minister van Justi
tie gevraagd:
1. Kan de minister mededeelen, welke
de oorzaken zijn, dat de pachtwet nog niet
in werking is getreden?
2. Kan de minister mededeelen, wanneer
de in-werkingtreding van de pachtwet te-
Een hachelijk avontuur is gister
avond doorgemaakt door een officier
en enkele matrozen van Hr. Ms. Gel
derland, toen zij met een motorsloep
naar de kust voeren teneinde aldaar
een der matrozen af te zetten.
Om half zes had de matroos lc klasse van
der Panne te kennen gegeven dat hij, in ver
hand met de begrafenis van zijn moeder, die
Woensdag zou plaats vinden, naar den
vasten wal moest.
Van de Gelderland, die ter hoogte van
Callantsoog circa anderhalve mijl uit dc
kust lag, werd de motorsloep afgezet, be
mand met een 5-tal matrozen, waaronder
van der Panne en een officier. De branding
was voor het strand zeer hevig, zoodat men
verplicht was de dreg uit te gooien en zich
hiermede te laten afzakken naar den vas
ten wal. Zonder incidenten bereikte men
echter het strand, de matroos werd afgezet
en direct daama ving de terugtocht aan.
Ilct bleek al spoedig, dat men thans meer
moeite zou hebben. Alle pogingen werden
aangewend het vaartuigje met den kop op
do golven te houden, doch keer op keer
sloegen de golven er over heen.
Tengevolge hiervan begon het zeil
doek van den kap te scheuren en
kort daarna was er geen enkele be
schutting meer in de sloep. De volle
zee beukte nu op het vaartuig en op
een noodlottig oogenblik kwam men
dwarszee te liggen.. Na een enkele
mislukte poging kapseisde de sloep
en de 5 inzittenden kwamen in de
hevig bewogen zee terecht.
Gered.
Het ongeval gebeurde op circa 50 meter
van het strand en gezien de hevige bran
ding mocht de positie der opvarenden vrij
hachelijk genoemd worden. Gelukkig kon
den er 4 van de 5 opvarenden zwemmen.
Het was hard werken voor de
Tnanpen, die hun kameraad natuur
lijk niet in den steek lieten, doch
hem hielpen het strand te bereiken.
Moeizaam tornden zij tegen de gol
ven op en eindelijk gelukte het hen
vasten grond onder de voeten te
krijgen. Men was gered.
Na even uitgerust te hebben en adem ge
schept, is men op de duinen geklommen.
Een jongen van Callantsoog ontdekte hen,
kwam informeeren wat gebeurd was en
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DB BILT SEINTJ
Verwachting: Matige tot krach
tige, in het Noorden tijdelijk
wellicht stormachtige Zui
delijke tot Westelijke wind,
betrokken tot zwaar be
wolkt, later opklarend,
waarschijnlijk nu en dan,
regen, aanvankelijk iets
zachter, later iets koeler.
Verdere vooruitzichten: Onge«
stadig weer.
„Elke weg, waarop een anto
komt, behoeft niet verbeterd te
wordenl"
Prov. Staten van Noordholland heb
ben de voordracht tot vaststelling
van een Tertiair Wegenplan en wij
ziging van het bestaande Secundaire
Wegenplan z.h.s. aangenomen,
Tijdens de bespreking over deze voor
dracht merkte de heer Groen (R.K.) op, dat
de bijdrage voor onderhoud en verbetering
der tertiaire wegen uitgetrokken, te gering
is. De toestand van vele tertiaire wegen is
zeer slecht Op de nu voorgenomen wijze zal
de verbetering zeer lang duren. Hij dringt
aan op spoedige verbetering.
De heer Stapel (Tib.) meende, dat de 10
der beschikbare gelden, die voor tertiaire
wegen worden uitgetrokken, voldoende is.
De wegen in Noordholland zijn goed; elke
weg, waarop een auto komt, behoeft niet
verbeterd te worden. Voor de tertiaire we
gen wordt genoeg gedaan.
De heer Bomans fGed. Staten) verklaarde
o.a. dat als iets hem een doom in het oog
is, dat is de krankzinnigheid, dat op een.
weg tusschen twee belangrijke centra,
Utrecht en Hilversum, twee tollen voorko
men. Misschien is krankzinnigheid te sterk,
maar idioot is het zeker, f Gelach.) Spr. zet
voorts uiteen, dat. voor de tertiaire wegen
nu voldoende wordt uitgetrokken.
Gisteren vierde Z. H. de Paus zijn Sisten
verjaardag. Gisterochtend heeft de Heilige
Vader in zijn particuliere kapel de H. Mis
opgedragen en vervolgens heeft hij een
aantal kardinalen en prelaten ontvangen.
bracht zoo spoedig mogelijk koffie. Inmid
dels werden reeds pogingen in het werk
gesteld de sloep, die onbemand ronddreef,
te bergen. Met een lijn trachtte men het
vaartuigje te benaderen, maar hierin slaag
de men niet.
Op de Gelderland had men door de sei
nen van de mannen op de duinen bemerkt
wat er voorgevallen was en zette men
ijlings een motor- en roeisloep uit De laat
ste kreeg geen kans door de branding te
komen en ook de motorbarkas had zeer veel
moeite. Tenslotte is een der matrozen aan
wal langs een lijn, die men van de barcas
had uitgegooid, aan boord getrokken, waar
na men de anderen, middels seinen, beduid
de, dat zij onderdak moesten zoeken. Per
auto is het viertal daarna naar Den Hel-,
der teruggekeerd.
MODELGEVANGENIS. Een luchtfoto van de straalvormig gebouwde model-
gevangenis te Manilla op de Philippijneni.