Kerkrecht boven
Nederlandsch recht?
Woensdagsche Mijmerij
De I Oss tilm 1 draait in vertraagd tempo verder
Kalmte alleen kan
ons redden
Een nieuw serum
tegen lepra
Het vervoer is er
voor het bedrijf!
Ontvluchtingspoging
van een gevangene
Gooische tram maakt
ccn slachtoffer
Vuur verteert drie
boerderijen
„Als het Nederlandsche recht niet onvoorwaardelijk geldt,
„Is de rechtszekerheid althans voor het Protestantsche
„deel van ons volk ondergraven."
Tweede Kamer zet vandaag behandeling voort
Aan het eind van een zeer bewogen Tweede Kamerver
gadering, waarin de meeningen over de voorgestelde en-
quête-W endelaar zeer verdeeld waren, lieeft' de heer Al-
barda, gesteund door den heer Oud, een motie ingediend,
waarin de Kamer den Minister van Justitie nadere inlich
tingen over de kwestie Oss vraagt. Heden zal de Kamer dus
te beoordeclen hebben of eerst over deze motie, dan wel
over het enquêtevoorsjel zal worden gestemd. De Oss-film
gaat dus in vertraagd tempo verder.
De zaak-Oss heeft in de Tweede
Kamer wederom beroering verwekt.
Was het eenige maanden geleden
het publiek op de tribunes, dat
door den voorzitter wegens wange
drag huis-toe werd gejaagd (dit
geschiedde, zooals men zich herin
neren zal, tijdens de behandeling
van de interpellatie-Drop), nu was
het één der Kamerleden, die de
zaal werd uitgezet.
Tijdens de debatten over het en-
quête-voorstel-Wendelaar keurde de
heer Rost van Tonningen, afge
vaardigde van de N.S.B., in heftige
bewoordingen het ministerieele be
leid af. Hij sprak van „verdoeze
lingstactiek" en verweet ook de
commissie van rapporteurs, een der
gelijke tactiek toe te passen.
„Want", aldus de heer Rost van
Tonningen, „de commissie van rap
porteurs heeft opzettelijk de door
mij schriftelijk overhandigde, zwa
re beschuldigingen tegen den minis
ter weggelaten. Ik zeg opzettelijk
omdat ik bij voorbaat in de afdee-
lingen tegen de weglatingen pro
testeerde."
Op dit oogenblik hamerde de
voorzitter, die gedurende het voor
afgaande gedeelte der rede, den
spreker reeds meermalen met ha
merslagen tot de orde had geroepen,
en zeide; „Ik kan dit niet verder
toelaten. U kunt zóó niet doorgaan,
lk ontneem u het woord".
De heer Rost van Tonningen ant
woordde hierop: „Dit kunt u niet
doen, want ik oonstateer slechts
feiten.".
De voorziter ontnam ten tweeden
male den spreeker het woord. Het
geen de heer Rost van Tonningen,
di« zeer toornig was, verder zeide,
werd overstemd door het gehamer
van den voorzitter en een kort ap
plaus van een deel der kamer.
De voorzitter deelde daarop mede,
dat hij den heer Rost van Tn"**'u-
gen voor vandaag het recht ont
zegde de vergadering der kamer
bij te wonen.
Deze verliet daarop de zaal, den
voorzitter toeroepend: „Dat zijn in-
quisitie-niethodcn".
De vergadering wordt daarna tien minu
ten geschorst.
Het woord is dan aan den heer de Geer.
die zich tegen het houden van een enquête
verklaart. Spr. is van meening, dat de re
geering over veel hetere gegevens beschikt
dan het publiek, en dat een nieuwe inter
pellatie voldoende is. Men moet zich noofi
achter iemands rug
tot anderen wenden, roept de heer de Geer
■uil, maar anderzijds dure de al dan niet
gerechtvaardigde twijfel voort.
De heer Alharda (SDAP) wijst er op dat
het onbevredigend resultaat der interpella
tie is. dat de antwoorden van den minister
niet onmiddellijk werden geanalyseerd. Spr.
heeft minachting voor zekere agitatie,
antipapisme en antisemitisme
zijn even verachtelijk! Echter de heer Wen
delaar had samenwerking moeten zoeken.
Spr. geeft voorkeur aan een nota van den
minister. Deze nota komt tenslotte in han
den van de Kamerleden, en
dan kan altijd nog een nieuwe en
quête of interpellatie volgen.
Dominee Kersten is voorstander
van de enquête. Een verwijt van antipapis
me aan zijn adres wijst spr. af (gelach)
maar het wapen der marechaussee heetf
recht op rechtvaardiging.
Het is treurig dat het zoo lang
moest duren, eer tegen de misstan
den werd opgetreden. Spr. wcnscht
eerherstel voor de briqade der Kon.
Marechaussee te Oss, die zoo goed is
opgetreden tegen Toon de Soep e.d.,
Ook nu er R. Katholieke priesters bij
betrokken zijn. Er is het noodige
licht ten opzichte van het toepassen
van canoniek recht niet verkregen.
Noch de protestantsche minister van
Defensie, noch de Katholieke minis
ter van Justitie heeft het noodige
licht doen schijnen. Toch moet dit
geschieden in het landsbelang, ter
wille van ons Geuzenvolk en het Ne
derlandsche recht. Wat gebeurd is,
is duidelijk van Roomsch standpunt,
in het stelsel van Roomsche kerk-
regeering. Maar als het Nederland
sche recht niet onvoorwaardelijk
geldt, is de rechtszekerheid althans
voor het Protestantsche deel van
ons volk ondergraven.
De lieer Maarsevcen (R.K.) wijst de en
quête af. Door gerucht en sensatie mag
men zich niet op ongewone wegen laten
dringen, zegt spr.
De beer van Houten (Clir. Dem.) vraagt
zich af, waarom de minister zoo drastisch
en haastig heeft ingegrepen. Moest, de po
litie een les krijgen.
Handen af van geestelijken?
Waarom juist Oss?
Het blijkt dat volgens kanonniek
recht een geestelijke verlof noodig
heeft om als getuige op te treden.
Staat het Nederlandsch recht dan
niet op den voorgrond? Het privi
legie der geestelijkheid bestaat dus,
ook al mocht het niet worden toege
past. Het is dus een feit dat de goe
de naam der geestelijkheid zooveel
mogelijk moet worden ontzien.
De kern der Ossche zaak is: is
hier een geval aan de orde, dat het
kerkelijk recht is gesteld boven het
Nederlandsche recht? Daaruit ver
klaart zich de onrust onder ons
volk!
De zaak is geen relletje, roept spr. in ver
voering, het is niet de bedoeling de Katho
lieken een hak te zetten, maar tucht is ge-
wenscht! Spr. verklaart zich vóór een en
quête mits de commissie zoo veelzijdig mo
gelijk worde vastgesteld.
Zwanenberg zei: 't Zal jullie berouwen,
zegt de lieer Marchant et d'Assembourg, toen
de marechaussee Zwanenberg arresteerde. Hij
wist dus al wat er volgen zou! Weerlooze
ambtenaren is de mond gesnoerd, maar het
is onjuist de schandalen in het regiem der
R.K. Staatspartij te verbergen!
Spr. zou wel eens willen weten of het
wegvallen van bepaalde gedeelten uit het
Voorloopig Vei slag al dan niet aan opzet is
te wijten. Dat ware na bet gebeurde met
den lieer Host van Tonningen wel interes
sant. De goede uitzonderingen daargelaten,
schijnt men weg te laten, wat de regeering
onaangenaam is.
Spr. wil eerherstel voor de brigadc-Oss.
Doch dit gebeurt niet door liet voorstel-'Wen-
delaar. Als bet nationaal-socialisme recht en
waarheid zal hebben gebracht hier te lande,
dan eerst zal het mogelijk zijn. (Vroolijk-
heid.)
De heer Oud (V.D.) toont aan. dat een
enquête niet, in de eerste plaats het beleid
van den minister betreft. Een interpellatie
beteekent geen wantrouwen.
Als spr. stemt voor het voorstel-
Wendelaar is dit geen wantrouwen
tegenover den minister. Echter, is
een enquête noodig?
Spr. had liever een commissiale nota ge
zien en wil de debatten over het voorstel
Wendelaar schorsen.
Onder het motief dat door de enquête-
Wendelaar alle
andere wegen geblokkeerd
ziin, verklaart de heer Schouten (A.R.) zich
tegèn, en dringt aan op een nota. Zeker zal
de Kamer niet nogmaals onder de bekoring
van 's ministers woorden komen, zoodat
een derde interpellatie noodig is.
Dc kleinere fracties steunden het. enquête-
voorstel zonder voorbehoud. Haar woord
voerders waren behalve de heeren Van
Houten (c.d.) en Kersten (s.g.) de lieer
Wijnkoop (comrn.) Een uitzondering maak
te dus de n.s.b., welker woordvoerders de
hoeren Rost van Tonnïngen en de Mar
chant et d'Ansembourg alle parlementaire
middelen verwierpen en den minister in
een strafproces voor den lioogen raad wil
den dagen.
De heer Wendelaar heeft de sprekers be
antwoord. Spr. betoogde dat men licht
wcnscht, hij, Wendelaar het volle licht wil
laten schijnen en men zelfs geen kaarsje
wil laten branden. Het voorstel-Wondelaar
is niet tegen dc regeering bedoeld, maar
liet houden een-er nieuwe interpellatie is
ondoeltreffend en bet vragen van een nota
is sterk vertragend.
De lieer Alharda, gesteund door den heer
Oud, beeft daarna een motie ingediend,
waarin de kamer den minister van Justitie
nadere inlichtingen over de kwestie-Oss
vraagt.
De vergadering wordt om 5.40 verdaagd
tot heden uur.
Heden zal de kamer dus te beoordeelcn
hebben of eerst over deze motie dan wel
over het enquête-voorstel zal worden ge
stemd.
Een Fransch adcies, om de harts
tochten der partijgangers tot be
daren te brengen.
De vroegere minister-president Flandin
heeft gisterochtend in een radiorede geant
woord op de perscampagne, welke is ont
ketend na zijn jongste verklaring in hel
congres van de Democratische Alliantie.
Hij zeide o.a.. dat hij zou voortgaan te
strijden voor een algcheele niet-inmenging
in Spanje en voor een aanpassen van de
Fransche politiek aan de Engelsche.
v FLANDIN
Wat betreft Tsjecho-Slowakije
loofde Flandin zonder voorbehoud
de Fransche politiek op liet oogen
blik van het Sudetenconflicl, welke
bestond in het aansporen tol kalmte
te Berlijn en Praag en zijn toe
vlucht te nemen tot onderhandelen
in plaats van tot geweld.
Flandin betreurde de onjuiste berichten
en beleedigingen welke de volken kunnen
brengen tot een nutteloozen oorlog. Ten
slotte zeide hij: „ik ben steeds van meening
geweest, dat men om den vrede te bewa
ren, sterk moet zijn. De groote kracht is
evenwel de kalmte, welke de hartstochten
van de partijgangers en de wraakzucht van
de ideologiën het zwijgen oplegt."
Belangwekkende proefnemingen.
Naar Aneta uit Malang verneemt,
vertoeft momenteel aldaar de Zweed-
sche deskundige op het gebied dei-
Lepra, prof. dr. Renstierna. Met
toestemming en onder controle
van den dienst voor volksgezond
heid heeft hij naar de N.R.Crt. meldt
aldaar leprozen ingeënt met een
serum van eigen vinding. Binnen
kort verwacht men hierover mede
deel ingen te kunnen doen inzake
het resultaat.
Terzake van de proefneming door prof.
Renstierna verneemt Aneta nader, dat het
Lepra-instituut te Batavia inderdaad toe-
semming daartoe heeft verleend. Prof.
Renstierna bracht een eigen serum mee,
bestaande uit een cultuur van lepra-bacil-
len, waarmede ook in andere landen reeds
proeven zijn genomen. Resultaten zijn niet
uitgebleven, doch de wetenschappelijke
waarde daarvan kan eerst over zeer langen
duur en door uitgebreide, vergelijkende
onderzoekingen nader blijken.
Ook in Batavia zijn enkele lepra-patiön-
len reeds niet dit scrum behandeld. Prof.
Renstierna vertoeft reeds eenige maanden
op Java en hoopt, mede aan de hand van
zijn verkregen ervaring later de resultaten
van zijn experiment te vergelijken en te
publirecren.
Uitdrukkelijk vestigt het Lepra-instituut
er de aandacht op, dat wetenschappelijk
omtrent het resultaat thans positief noch ne
gatief iets kan worden gezegd.
Ook in België dure
aardappelen
Nederland maakt goede prijzen
In antwoord op een interpellatie betref
fende de maatregelen om ongeoorloofde vcr-
hoocing der aardappelprijzen te voorkomen,
heeft dc Belgische minister van economi
sche zaken in dc kamer o.m. verklaard, dat
getracht is den invoer van aardappelen te
begunstigen. Nederland heeft la'ng niet zijn
gebeele contingent gebruikt. Het verkiest 't
zijn aardappelen aan een ander naburig
land te verknopen tegen 'n voor Nederland
veel voordeeliger prijs. Men kan de regee-
ring dus niet verwijten zich te verzetten
togen den invoer van aardanpelcn, te
minder, daar zij besloten heeft de contin
genten te vergrooten en invoervergunningen
te verstrekken aan allen, die daarom vra
gen. Dezp laatste maatregel beeft gunstige
en onmiddellijke gevolgen gehad.
Spoorljjn met station te koop.
Ik zou nooit hebben geloofd, dat een van
de phantasieën van Himpe tot werkelijkheid
was geworden, als ik het niet met eigen
oogen in de krant had gelezen.
weet wie Himpe was: de eeuwige stu
dent, wiens beroemde grappen overliepen
van originaliteit. Hij huurde op de Leid-
sche veemarkt voor een tientje een koe.
nam deze mee naar de „Vergulde Turk"
en liet het beest als een trouwe hond aan
zijn voeten liggen, terwijl hij zich laafde
aan de dagelijksche dosis alcohol. Hij liet
zich in Amsterdam stapvoets door de Leid-
schestraat rijden in een open rijtuig, en
droeg daarbg een breed wit lint over de
borst, waarop te lezen stond: „Interessante
vreemdeling".
Hij had beloofd, op een studentencon
cert de vioolsolo te verzorgen en bleek op
den bewusten avond naar België te zijn
vertrokken; zijn vrienden achterhaalden
hem nog aan het station Rotterdam met
een telegram en verheugden zich bij het
begin van het concert met zijn antwoord:
„Ben onderweg". Twee uur later echter
arriveerde zijn telegram uit Antwerpen:
„Ben aangekomen".
Maar ook begaf hij zich eens naar een
veiling van oude locomotieven, even buiten
Leiden, bekeek aandachtig alle typen, liet
ten slotte zijn keuze vallen op een logge
„Jumbo", informeerde naar den prijs, en
sprak de beroemde woorden: „Stuurt u
mij deze locomotief naar de Breestraat 49,
tweede étage, en doet u er voor een dub
beltje rails bij."
Ik weet niet wat er van al deze boeien
de verhalen waar is ook de studenten
maatschappij bezit haar Emil Ludwigs
maar een feit is het, dat het laatste ver
haal nu werkelijkheid is geworden. De heer
A. van Poelgeest te Leimuiden, zoo ver
telt de courant, heeft (niet alleen een loco
motief), maar een spoorlijn èn een station
gekocht: de voormalige spoorlijn Alphen
aan den RijnUithoorn, en het station
Gouwsluis. Hij is er eigenaar van gewor
den voor 99951 gulden, en misschien heeft
juist die ééne gulden mij doen denken
aan het dubbeltje rails van Himpe, of
schoon er in dit geval meer aanleiding is
voor de veronderstelling, dat de 9950 gul
den voor de rails zijn betaald en alleen
die ééne gulden voor het station, want i
gezien de bekendheid van de gemeente
Gouwsluis zal het station aldaar zeker 1
geen Charing Cross of St. Lazare zijn ge
weest.
Het meest heeft mg in het bericht ech
ter de kleine bijzonderheid gefrappeerd,
dat „de kooper zelf nog niet weet, wat hij
met zijn nieuw verworven bezit zal doen."
Men zegt, dat er vrouwen zjjn, die alleen 1
maar koopen óm te koopen, maar tot eer
van het zwakke geslacht moet ik getuigen
dat nog nooit een vrouw is thuisgekomen
met de mededeeling: „Mannie, ik heb van
daag in de opruiming een station gekocht,
een echt station, met een snoezig spoor
lijntje erbij. Ik weet nog niet goed wat ik
ermee moet beginnen, maar het was zóó
ongelooflijk goedkoop, dat ik er eenvoudig 1
niet van af kon blijven. Bovendien waren i
er ook andere vrouwen, die er op loerden,
en dus
De vraag laat mij niet los: Wat gaat 1
meneer Van Poelgeest met zijn station en i
zijn lijntje doen? Aan zijn zoon geven op
zijn 12den verjaardag? Dit lijkt mg in 1
strijd met alle paedagogie. Zoo'n jongen i
wordt op die manier steeds veeleischen
der! Hij zal beginnen met Prof. Goudriaan 1
van de N. S. als collega aan te spreken,
en hij zal niet rusten vóór hij op zijn 13en
verjaardag eenige Diesels op de lijn mag 1
installeeren. Op zijn 14den verjaardag zal
hij een underground, een Zeppelin of een
Nieuw-Amsterdam verlangen, en waar is
het einde? Neen, dit is geen opvoeding,
zulke kinderen worden op den duur onuit
staanbaar en ik durf de hoop uitspreken,
dat de familie den heer Van Poelgeest van
zulk een noodlottig plan zou afhouden.
Ik denk zelfs, dat de heer Van Poelgeest
het heelemaal niet vóór zijn zoontje heeft 1
gekocht, maar voor zichzelf. Er zijn col-
lectionneurs die graag iets hebben wat een
ander niet heeft, en het is altijd de moeite
waard te kunnen zeggen, dat je een spoor
lijn en een station bezit. Maar het waar
schijnlijkste is nog, dat hij op dit traject
veel moet reizen en voortaan geen last van
medepassagiers wil hebben, zoodat hij de
raampjes kan open- en dichtdoen wanneer
hij wil. Is dat ten slotte niet ieders ideaal?
En niet omgekeerd. Onze Rijn
vaart is bij het stelsel van vrije
vaart groot geworden!
In zijn jaarrede, ter vergadering van het
Centraal Bureau voor den Rijn- en Binnen
vaart te Den Haag gehouden, legde de voor
zitter, de heer J. Roelofs Azn er den nadruk
op, dat algemeen bindende voorschriften
voor het vervoer in hun reacties ons totale
economisch bestel direct raken. Teneinde
wellicht onherstelbare schade aan de alge-
meene Nederlandsche belangen te vermij
den, dient volgens de ordening van het ver
keer met nog meer voorzichtigheid te wor
den aangezet, dan de ordening van op zich
zelf slaande bedrijfstakken.
De principiëcle gedachtefout wordt
gemaakt, dat het bedrijfsleven er is
voor het vervoer en niet omgekeerd
en daarom vreest spr. dat de ko
mende verkecrscoördinatie zich te
veel zal richten op het binnenland-
sclie vervoer-paparaat als zoodanig,
resp. verstarring zal veroorzaken.
Spr. acht het in te voeren vergunnings-
en tariefstelsel onvercenigbaar met de func
tie cn het wezen van het vervoer in ons
maatschappelijk bestel en uit in dit ver
band zijn bezorgdheid voor de gevolgen van
coördinatiemaatregelen, ten opzichte van
het Rijnverkeer, vooral voor dat buiten onze
grenzen. Onze Rijnvaart is immers hij het
stelsel van vrije vaart groot geworden!
Hij voelde nies voor den celwa
gen. Na achtervolging door
drie veldwachters weer gepakt.
De dertig jarige Haarlemmer K., die we
gens diefstal was aangehouden en na het
verhoor door den rechtercommissaris met
nog vijf andere gedetineerden per celwagen
van het gerechtsgebouw naar het Huis van
Bewaring teruggebracht zou worden, heeft
heden een poging gedaan om te ontvluch
ten.
Op de binnenplaats van het paleis van
Justitie, waar vier rijksveldwachters toe
zicht hielden op het transport, rukte hij
zich los en snelde den achteruitgang van
het gebouw uit, waarvan het hek open
stond.
Veldwachter schoot viermaal,
maar kon hem niet raken.
Terwijl een der veldwachters de gevan
genen bleef bewaken, zetten de drie ande
ren den vluchtende na, die slechts een ge-
ringen voorsprong had. Hij stoorde zich niet
aan de herhaalde sommatie om te blijven
staan, waarop een der veldwachters zijn re
volver trok cn vier schoten loste, zonder
echter den man te treffen. K. wist hierna
ziin voorsprong nog te vererooten en via
allerlei steegjes in het Begijnenhof, de Kor
te Jansstraat te bereiken. Toen een der
veldwachters, die van een voorbijganger een
fiets leende, enkele ooeenblikken later de
ze straat inreed, bleek de vluchteling echter
verdwenen te zijn. Het vermoeden, dat hij
in een van dc vier huizen van het straatje
was ingegaan, werd bowaardheid toen de
veldwachter deze woningen doorzocht. Op
den zolder van een meubelmagazijn troffen
zij den man aan, die daarna zonder ver
zet weer naar het gerechtsgebouw werd te
ruggebracht.
Dit is in korten tijd reeds de derde maal.
dat er te Haarlem door een arrestant een
poging tot ontvluchting werd gedaan.
Doodelijk ongeval te Blaricum
Gisteravond is op den I-Iuizcrweg te Bla
ricum een ernstig ongeluk voorgevallen.
De heeren G. uit Blaricum cn P. "N. de B.
uit Laren kwamen per taxi bij de woning
van den heer G. aan.
De heer G. was reeds zijn woning binnen
gegaan. terwijl de heer de B. met den chauf
feur afrekende.
Deze wilde daarna eveneens naar
binnen gaan, waartoe hij de rai's
van de Gooische tram moest overste
ken. Op dat oogenblik naderde juist
de motortram. welke om even voor
half elf van Huizen naar Blaricum
vertrekt. De heer de B., merkte den
wagen niet op, ondanks.het feit, dat
gelijk de taxichauffeur bevestig
de de wagenvoerder signalen gaf.
De heer de B. werd vijftien meter
verder op het trottoir geslingerd,
waar hij met verbrijzeld hoofd bleef
liggen.
De dood was terstond ingetreden.
De tram stond eerst 58 meter na de plaats
van het ongeluk stil.
Het slachtoffers was 53 jaar oud, gehuwd
en vader van twee kinderen.
Brandweer kan niets uitrichten
wegens gebrek aan water.
Gistermiddag omstreeks twee uur heeft
in den uithoek Derpt te Veghel een felle
brand gewoed, tijdens welken drie boerde
rijen in de asch zijn gelegd.
Het vuur is ontstaan in een hooimijt,
staande achter dc boerderij van den land
bouwer M. de Mol. De vlammen sloegen
weldra op de hoeve over en deelden zich
vervolgens mede aan de op meer dan der
tig meter afstand gelegen boerderijen, be
woond door de landbouwersgezinnen J. van
Asseldonk en P. van Lieshout.
De plaatselijke brandweer verscheen spoe
dig ter plaatse, doch kon wegens gebrek
aan water niets uitrichten. Zij moest lij
delijk toezien hoe alle drie boerderijen een
prooi der vlammen werden.
De inboedels konden gedeeltelijk worden
gered.
De oorzaak van den brand is vermoe
delijk bet spelen met vuur door kinderen.
De schade wordt door verzekering gedekt.
De werkverschaffings-
loonen
Minister stelt onderzoek in.
Op de vragen van den heer Hilgenga be
treffende herziening van de basisuurloonen
der in de werkverschaffingen tewerkgestel
de arbeiders heeft de minister van sociale
zaken geantwoord, dat hij ter zake een
onderzoek laat instellen.
Mede aan de hand van het resultaat van
dit onderzoek zal de minister nagaan, of,
als gevolg van verhoogingen van de loonen
in het vrije bedrijf, herziening van loonnor-
men bij de werkverschaffie verantwoord is.
Indien zulks het geval blijkt te zijn, zal
tot herziening worden overgegaan.