ei* Co u runt
fittere pillen
i
voor Chamberlain
1 i
Arbeidsdienstplicht voor
alle Doitsche onderdanen
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Wat een bof
voor Zand voort!
Rustelooze veldslag
tegen Lutine-kogels
Minder overwerk!
Franco kan de Italiaansche
soldaten missen!
Militair vliegtuig
neergestort
Schmeliog ernstig
geblesseerd
S.A. lieden aangevallen
door Wienerinnen
Laan, Schagen, Tel. 20.
VRIJDAG 24 JUNI 1938. 81e Jaargang. No. 10604.
Uitgave cfer N.V. llitg.-Mir. „'Hollands Noorderkwartier"
Attlee
„Chamberlain helpt
Franco de Britsche zee
lieden vermoorden".
In een veelbewogen zitting van het
Lagerhuis is een waar trommelvuur
van vragen op den eersten minister
Chamberlain gericht. Er heerschte
groote opwinding naar aanleiding
van de nieuwe aanvallen op Britsche
schepen. Fel is geageerd tegen Cham-
berlain's politiek.
De lijdzaamheid van Engeland,
hijvoorbeeld de conservatief Duncan,
i een aanmoediging voor de schenders van
Tj.Jït recht.
Attlee vroeg: „Is het niet duidelijk, dat de
fit ï^euwe gewelddaden tegen onze schepen het
.^middellijke resultaat zijn van uw jongste
tde, die als het ware een uitnoodiging was,
.®n Britsche schepen te bombardeeren?"
.fChamberlain antwoordde slechts dat de
zl-»igeeringspolitiek in het Huis reeds eerder
eenas uit0611!?626**
h.etET VERLOOP DER ZITTING.
m
Attlee opende de debatten. Het is geen ge-
v^,eim, zeidc hij, dat alle aanvallen op vreed-
"jemie Britsche handelsschepen van de Ba
daren komen. Engesclie oorlogsschepen en
liegmachines zouden het gemakkelijk kun-
verhinderen, echter
de houding der regeering was, dat
niets gedaan moest worden om Fran
co tegen te gaan den oorlog te win
nen. Dit beteekent, dat nict-inmen-
ging aan een zijde belangrijker is
dan de levens van Britsche zeelie
den. Hij vroeg of Groöt-Brittannië
niet in staat is zijn onderdanen te
beschermen wegens de dreiging van
andere mogendheden. Spreker be
twijfelde dat. Hij gelooft niet, dat het
onmogelijk is op te treden. Wanneer
wij voortgaan, aldus Attlee, te be
rusten in deze aanvallen op Britsche
schepen, zou spreker niet weten,
waar het naar toe gaat. Hij voegde
hieraan toe: ieder van ons wil alles
doen, wat hij kan, om alles, wat op
een oorlog lijkt of wat tot een oorlog
zou kunnen leiden, tegen te gaan.
De eerste minister moet duidelijker
zijn wil hij het Huis doen gelooven,
dat wij de levens van Britsche zee-
i lieden niet kunnen beschermen.
;In zijn antwoord wees Chamberlain er op,
jtt het gaat om vrede of oorlog. Men moet
iet alleen kijken naar de omstandigheden
in het oogenblik, doch ook denken aan de
logelijke consequentie van eenige actie,
jel'ke wij mochten ondernemen voor het le
en en het geluk van onze landgenooten.
Van het begin van het Spaansche conflict
f, heeft de oppositie een zeer hardnekkig
p somtijds verbitterd verzet geboden tegen
p geheele politiek der niet inmenging
Een interruptie en een incident.
Onder luide toejuichingen der la-
bourafgevaardigden stond Attlee op
en zeide, dat de eerste minister vol
komen abuis was en dat de politiek
der niet-inmenging door de labour-
beweging werd aanvaard totdat ge
bleken was, dat zij volkomen een
zijdig was.
Toen Chamberlain opstond om
zijn rede te vervolgen, riep 'n jonge
man van een der gaanderijen:
„Chamberlain moedigt Franco aan
Britsche zeelieden te vermoorden".
Tegelijkertijd riepen twee andere
mannen ongeveer hetzelfde.
Zij werden direct verwijderd.
Voortgaande verklaarde Chamberlain we
erom met nadruk dat steeds de Britsche
olitiek er naar gestreefd heeft het groot
te der Britsche belangen, n.1. den vrede te
ebouden en wees hij erop,dat de reeders ge
oegzaani gewaarschuwd zijn, dat zij op
teen risico varen. Na een woordenstrijd
let Attlee en Lloyd George, over een evcn-
leele blokkade van Majorca, welke naai'
Ie"
De
-an
Zij
het
ïeu
tte
en
<-*•
De standvastigheid der regeering
ten opzichte van Tsjecho-Slowa-
kije deed de vrede bewaren, maar
voor haar zwakheid ten opzichte
van Spanje, betaalt zij een ver
schrikkelijke prijs.
Geen enkele andere
mogendheid zou zoo
iets dulden
de meenïng der opposanten, een einde aan
den oorlog kon maken, besloot Chamber
lain:
„Wij gaan geen wijziging brengen in onze
politiek ten aanzien van Spanje. Wij zijn
voornemens de nietinmengingspolitiek te
voeren, die op het oogenblik een betere kans
schijnt te bieden tot een succes te worden
dan wellicht op eenig ander voorafgaand
oogenblik in haar geschiedenis. Wij zijn
niet voornemens een wijziging te brengen
in de termen onzer waarschuwing aan Brit
sche schepen."
Zeeschuimerij
en anders niets is het, zeide de liberaal Sin
clair. „Wij moesten, aldus spr., als represail
le een rechtsch oorlogsschip tot zinken bron
gen, voor iederen aanval, dien Franco on
derneemt". Sinclair voegde hieraan toe, dat
de standvastigheid ten opzichte van Tsje-
cho Slowakije den vrede heeft gered, maar
dat Groot Brittanje een verschrikkelijken
prijs zou kunnen moeien betalen voor de
zwakte der regeering ten aanzien van de
Spaansche kwestie.
Churchill zeide: „Ik verklaar met pijnlij
ke gevoelens, dat ik geloof, dat het waar is,
dat geen andere groote vlootmogendheïd een
dergelijke behandeling zou dulden. Japan,
Italië en de Ver. Staten zouden zich niet on
derwerpen aan deze behandeling, die maand
na maand voortduurt.
Tenslotte zeide de onderstaatssecretaris
Butler, dat de regeering voornemens is,
voort te gaan met de bestudeering van het
denkbeeld van veiligheidszones, en vrijha
vens. Wij zijn, aldus Butler, thans in be
spreking met de autoriteiten te Burgos ten
aanzien der vrijhavens en wij gaan voort,
met de autoriteiten te Barcelona dringend
de kwestie van veiligheidszones in een ha
ven als Barcelona te bestudeeren.
De Labour-motie tot verdaging, waarover
gedebatteerd werd, werd met 275 tegen 141
stemmen verworpen.
Gemeente-ambtenaar pleegt frau
de. - F 30.000 schade, maar
sinds Mei is de gemeente ver
zekerd!
Voor duizenden guldens is de gemeente
Zandvoort benadeel^. Op vermoeden van
verduistering is gisteren gearresteerd de
heer K. v. d. M„ adjunct-directeur van ge
meentewerken, aldaar. Tijdens het verlof
van den heer v. d. M. warén de onregel
matigheden ontdekt. Er zou een bedrag van
minstens f30.000 mee gemoeid zijn.
Aan den rol geweest.
Eenige dagen geleden had hij aan zijn
directeur enkele dagen verlog gevraagd, ten
einde naar hij zeide een congres te
bezoeken. Achteraf is gebleken, dat de man
zich naar Antwerpen heeft begeven en daar
veel is uitgegaan.
De verduisteringen zijn in de laatste twee
jaren gepleegd, v. d. M. liet betaalde pos
ten voor water en gas openstaan en stak
het opgehaalde geld in zijn eigen zak.
Bij zijn arrestatie vond de politie op den
man nog slechts 750 francs. Voor zijn ver
trek heeft hij een pakje, inhoudende 10.000
gulden aan een adres te Zandvoort afge
geven, met het verzoek dit voor hem te
bewaren. Het pakje bleek na de arrestatie
nog in het bezit te zijn van den persoon,
aan wien het ter bewaring was gegeven.
Deze wist niet wat het pakje bevatte. De
boekhouder-kassier heeft een volledige be
kentenis afgelegd. Aangezien de gemeente
Zandvoort sedert Mei j.1. tegen fraude ver-
zekei'd is, zal zij van het gebeurde geen
padecl ondervinden*
Terschelling heeft het goud al beet.
De Karimata is onder zeer gunstige weers
omstandigheden gistermorgen het derde et
maal van maximale werkzaamheden inge
gaan en alles wijst erop, zegt de N.R.Crt.
dat het bedrijf rustig den vierden
dag zal halen. De Karimata voert een klei
ne twintig meter ónder water een rusteloo-
zen veldslag tegen de kanonskogels van de
Lutine, die 140 jaar geleden op den bodem
van de zee terecht zijn gekomen. De loopen-
de band van bagge remmers woelt meedoo-
genloos in die ondergrondsche roest- en ko-
gelhoop en brengt nu en dan weer iets bo
ven. Vandaag zijn er een goede twintig ka
nonskogels door de zeeftrommel gehossebost
en op het droge gebracht. De koperen pla
ten met het Warrmcrk schijnen daar bene
den ook nog niet utigeput te zijn; wedex-om
zijn een paar maal stukken koper naar bo
ven gebracht, zoodat de vangst voor van
daag waarlijk niet slecht kan heeten. Ten
slotte heeft men nog enkele stukken wrak
hout met koperbeslag naar boven weten te
brengen.
Voor zoover wij weten heeft het Karimata-
bedrijf met geen enkelen tegenslag te kam
pen gehad, behoudens dan dat de machtige
baggeremmers een kabelti'os om zoo te zeg
gen hadden stukgebeten. De ingenieurs tel
len dergelijke accidenten nauwelijks; waar
gehakt wordt vliegen immers spaanders.
Wij vernamen dat de zelf registreerende
spanningmeters op de Karimata geen enke
le afwijking hebben vertoond. De molen
werkte heden op een diepte van 17 a 18 me
ter en schuift langzaam over het talud van
het wrak heen en weex*, overigens voor den
leek volkomen onmei-kbaar. Achter den mo
len wordt de hoop uitgebaggerd zand voort
durend hooger, zoodat zij soms bij eb-
val valt waar te nemen. Gisteren is bo
ven op den molen een kompas gemonteerd,
waarbij de directeur van de Zeevaaiischool
op Terschelling assistentie heeft verleend.
De booten van den vasten wal brengen
steeds nieuwe gasten tiaar het eiland. De
maand Juni is voor West al goed: de mees
te pensions zijn geheel of gedeeltelijk bezet
en stellig heeft de eilander gelijk die de op
merking langs zijn neus liet gaan: Terschel
ling heeft het goud nu al beet. Velen ver
dienen een aardige duit aan dit wereldbe-
drijf en pensionhouders met name prijzen
het feit, dat de gouddelverij samenvalt
met het badseizoen. De Karimata is de
prachtigste attractie die men voor Terschel
ling bedenken kan. De reederij Doeksen zal
van 1 Juli af dagelijks excursies met het
stoomschip Prinses Juliana naar de Kari
mata oiganiseeren; ongetwijfeld zal van die
gelegenheid, gezien de groote belangstelling
voor het werk, gebruik worden gemaakt. De
Karimata beheerscht de dagelijksche ge
sprekken; er komt geen brief op 't eiland
aan of de naam Karimata staat er in ver
meld. In Hotel Nap rinkelt altijd weer een
telefoon. Soms zelfs is er een naieveling
aan den vasten wal, die door de telefoon
informeert of vandaag ook goud gevonden
is...
Terschelling is een tweede Soestdijk ge
worden. Een klein legertje menschen van de
internationale pers, houdt hier de wacht hij
het ja bij wat eigenlijk?, en van elke
tarbot die men hier nuttigt wordt veronder
steld, dat 't beest bij de nadering van den
majestueusen Karimata zich- doodelijk-vcr-
schrikt in de netten van den Schellinger
visscher heeft gestort.-Het Karimatabedrijf
is doodernstig, maar daaromheen springen
de duiveltjes van humor en ironie en men
vermaakt er zich uit verveling gaarne me
de met de humor en met de tarbot...
Nog kunnen wij melden, dat gisteren een
gezelschap van de Billitonmaatschappij op
Terschelling is aangekomen en direct de
reis naar de Karimata heeft gemaakt.. Het
middagmaal werd aan boord van de tin
baggermolen genuttigd.
Regeering zal de vergunningen
nog schaarscher verleenen.
De regeeringspersdienst deelt mede:
In verband met het belang, dat in de hui
dige tijdsomstandigheden gelegen is in een
verdeeling van beschikbare hoeveelheid
werk over een zoo groot mogelijk aantal
arbeiders, treedt de wenschelïjkheid naar
voren, bij het verleenen van vergunningen
tot afwijking van den wettelijk toegestanen
arbeidsduur naar nog gi-ootere beperking
te streven dan tot dusverre reeds het geval
Uit den aard der zaak zullen zich
steeds gevallen voor blijven doen,
waarbij overwerk niet te vermijden
is. doch het moet niet onmogelijk
worden geaht, den omvang van 't
jaarlijks verrichte overwerk tot klei
ner proporties terug te brengen,
zulks niet alleen voor zooveel betreft
vergunningen van individueelen
aard, doch ook wat aangaat de
collectieve en de seizoenvergunnin
gen (bv. voor het kleedingbcdrijf.)
Ten einde het ontstaan van moeilijkheden
zooveel mogelijk te voorkomen, moet het
raadzaam worden geacht, dat allen, die van
het instituut der overwerkvergunningen ge
bruik maken, trachten door het toepassen
van andere middelen, als het tijdig ter op
leiding in dienst nemen van meer perso
neel, 't bedingen van ruimer leveringstijden
c.d., de noodzakelijkheid van werktijdver-
ruiming te beperken,
Zal Mussolini ze terugroepen
om de in werking treding van
het Britsch-Italiaansche verdrag
te bevorderen?
De Romeinsche correspondent van de
„News Ghroniclc" schrijft, dat Mussolini
na bestudeex-ing van het rapport van Gra-
ziani over den militairen toestand in Spanje
tot de slotsom zou zijn gekomen, dat hij on
middellijk 10.000 man uit Spanje zou kun
nen terugtrekken, zonder Franco ernstig te
schaden. Uit 't rapport van Graziana zou
blijken, dat de Italianen, die een belangrijke
rol hebben gespeeld, in Maart jl. thans geen
beslissend element meer vormen. Franco be
schikt over wel opgeleide mannen, die de
plaats van de Italianen zouden kunnen in
nemen. Hierdoor zou Mussolini in staat zijn
een gebaar te maken, waardoor Chamberlain
het Britsch-Italiaansch verdrag in werking
kan doen treden.
Frontnieuws.
In het communiqué van het rechtsche
hoofdkwartier wordt o.m. gezegd, dat aan
het front van Tei-uel, ten zuiden van den
weg van Temel naar Sagunto het belang
rijke massief van Muela met al zijn heuvels
werd bezet.
In het door radio-Norte uitgezonden le-
gerbericht van het ministerie van lands
verdediging woivlt o.a. medegedeeld, dat de
linkschen in het gebied van Oxida, waar de
opstandelingen hun linies eenigszins had
den kunnen verbeteren, de krachtige aan
vallen van den vijand alle hebben afge
slagen.
Het Fransche leger betreurt ze
ven dooden.
Bij Tours (Fi\) is gisteren een militair
vliegtuig verongelukt. Hierbij zijn om het
leven gekomen zeven personen, vijf officie
ren van den genei-alen staf en twee onder
officieren.
Het ongeluk geschiedde op ongeveer der
tig kilometer benoorden Tours. Het vlieg
tuig kwam van Villa Coublay en keerde
naar zijn basis terug na te Toux-s brandstof
te hebben ingenomen. Tot nu toe werd het
stoffelijk ovei-schot van vier inzittenden ge
borgen. De overblijfselen van het vliegtuig
zijn verkoold, aan de lijken zaten nog de
half ontplooide valschermen. Men veron
derstelt dat deze niet meer te gebruiken
waren tengevolge van de gei-inge hoogte.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet be
kend, doch volgens de mededeelingcn van
enkele boeren zou het toestel in de lucht
ontploft zijn.
Tekort aan arbeidskrachten
Werken van Staatspolitieke be-
teekenis moeten voortgang heb
ben.
De Duitsche minister president,
generaal veldmaarschalk Göring
heeft als lasthebber van Hitier voor
het vierjarenplan een verordening
uitgevaardigd, welke op 1 Juli van
kracht wordt, teneinde de noodige
arbeidskrachten voor werken, die
om staatspolitieke redenen dringend
zijn, te verzekeren. Hiermede worden
de wettelijke bases gelegd voor een
algemeenen, in tijdsduur beperkten
dienstplicht van alle Duitsche on
derdanen.
Alle tot arbeiden in staat zijnde mannen
cn vrouwen van ieder beroep zijn verplicht,
lijdelijk op een hun speciaal toegewezen
werkplaats niet een gewoon ai-beidscontract
dienst te doen, resp. zich aan een bepaalde
opleiding te onderwerpen. Voor de dienst
plichtigen blijven de oude betrekking en de
tot dusverre verworven rechten behouden.
Het loon der dienstplichtigen zal niet ge
ringer zijn dan dat van het tot dien toe in
de vorige betrekking verdiende.
In de motiveering wordt er op gewezen,
dat terwijl in Januari 1933 nog zeven mil-
lioen werkloozen aanwezig waren, dit in '36
gedaald was tot één millioen, welk getal
sinds Mei 1938 tot een derde millioen was
teruggeloopen, waarvan dan een groot deel
slechts beperkt voor arbeiden geschikt was.
Volledig tot werken in staat zijnde werk
loozen waren er toen nog ongeveer 37.000.
Door deze stijging van het aantal arbeiden
den is er geen reserve aan arbeidskracht
meer. In het bijzonder bestaat niet de mo
gelijkheid om de groote behoefte aan ar-
beidskrachten voor bijzonder belangrijke
werken, welker uitvoering om staatspoli
tieke redenen geen uitstel lijden kan, snel
en met zekerheid te dekken. Göring heeft
zich daardoor gedwongen gezien om in een
verordening de wettelijke grondslagen te
leggen voor een algemèene in tijdsduur be-
.perkte dienstplicht voor alle Duitschers,
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DB BILT SEINT:
Verwachting: Zwakke tot mati
ge wind uit Westelijke
richtingen, betrokken tot
zwaar bewolkt, weinig of
geen regen, zelfde tempera
tuur.
Verdere vooruitzichten)» Weinig
verandering.
In Zuid-Afrika zijn joden
ook menschen
Minister tegen anti-semitisme.
De minister voor den Mijnbouw, Hofmeyer,
heeft te Benoni een rede gehouden, waarin
hij zeide, dat hot antisemietisme in Zuid-
Afrika een giftige infectie is, die van over
zee is komen aanwaaien. Het verschijnsel is
in strijd met de Zuidafi-ikaansche tradities
van vrijheid, verdraagzaamheid en gastvrij
heid, zoodat men er tegen in verzet moet
komen.- Hofmeyer zeide, dat hij het ideaal
niet zag in eenvormigheid, maar in eenheid
van het Zuidafrikaansche volk.
fëzdUm
Drie weken in strekverband.
Dadelijk na het gevecht om het
wereldkampioenschap in het zwaar
gewicht, dat in den afgeloopen nacht
zoo sensationeel ten gunste van Joe
Louis verliep, heeft Schmeling zich
naar een bekend arts begeven. Na
een onderzoek van twee uren in een
polikliniek, waarbij vele röntgen
foto's werden genomen, bleek het,
dat twee beentjes, die in het rech
tergedeelte van zijn rug onder de
nier den wervelkolom met de lende
spieren verbinden, gebroken zijn.
De professor van de chirurgische afdce-
ling, prof. Brennan, zeide, dat de behande
ling van dezen breuk zeer latgi is en een
uiterste rust eischt. Schmeilng zal dan ook
dx-ie weken in strekverhand moeten liggen.
De Duitsche kampioen zal op 2 Juli a.s. op
een brancard naar de boot gebracht worden
en zoo vervoerd worden, waarna hij in
Duitschland verder zal worden behandeld.
Trotsch en verheugd.
Joe Louis was zeer trotsch en verheugd
over zijn ovex*winning. Hij verklaai-de aan
de journalisten, dat hij zich nu pas werke
lijk wereldkampioen voelde. Van een slag
in de nierstreek wil hij niets weten. „Met
een harden, linksche hoek op zijn lichaam
héb ik Schmeling tegen den grond geslar
gen". Hij wil niet voor de derde maal te
gen Schmeling uitkomen. „Waarom nog een
partij? Ik ben nu quitte, met hem.'
In de negerwij ken van de groote steden
is druk feest gevierd. In Cleveland moest
de politie zelfs traangas gebruiken, terwijl
to Chicago talrijke vensterruiten werden in
geslagen.
De totale recette bedroeg, de rechten voor
film en radio inbegrepen, 1 millioen 15096
dollar, waarvan 940096 dollar voor plaats
bewijzen. Van de nettowinst van 803113 dol
lar kreeg Louis 321245 Schmeling 160622
dollar, zoodat Louis in iedere seconde van
bet gevecht 2606 dollar verdiende. Er ble
ken, na telling, 72000 toeschouwers geweest
te zijn, waarvan 66277 betalende.
VERONTWAARDIGING OVER HET
KWELLEN VAN JODINNEN.
In de Dorsgasse, in een der arm
ste wijken van Weenen, is een
groep S.A.-lieden aangevallen door
arbeidersvrouwen. De politie moest
ingrijpen om de orde te herstellen.
De vrouwen hadden afkeurend
toegezien, hoe de S.A.-lieden een
aantal Joodsche vrouwen dwong,
hun auto's te wasschen. Toen een
der Jodinnen, die in blijde verwach
ting was, flauw viel, werd het den
toeschouwers te machtig.
