critiek oogenblik
voor Nederland 1
Marim-yliigtuig brengt den
nacht buitengaats daar
Britsch-Fransctie sympathie
Tokio vreest een nieuwen oorlog
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
4307 Middenstanders
vroegen hulp
voor Tsjecho-Slowakije
onverflauwd
aan.
dijk M
lunch w
u. Het
koers
urlijk
Laan, Schagen, Tel. 20.
r word y3IJDAG 22 JULI 1938. 81e Jaargang. No. 10628.
hQ"f'l.l^iT_-<fc<.tt V |jOH<l^Mii: hollands Noordert-orfrer"
J opffewi
i oogeii]
om
Schag
de daj
n J.
crde mij!
Alkma^
TvlomOotlogsdreiging
leerlij.
digd.
beteekent
yo bet leven
met wel
is, ongfc
fa. Kees.
Eeo negatieve houding tegenover
dê werkloosheid is niet langer mo-
geljjlf, merkte mr. J, J. Schokking
(Wassenaar) op in zijn inleiding
overliet vraagstuk: „Hoe de werk
loosheid te overwinnen?", welke in
leiding hij heden op de Christelijk-His-
torische Zomerconferentie te Lunte-
ieren Meld.
Het afwachten van een herstel
dmigt een wachten te worden zon
der termijn.
R Hel moet echter naar menschelijk voor-
Bakkö} uitgesloten worden geacht, dat
cr Ha|g]j eeQ wijziging spoedig zal intreden,
aanbevelingen van mr. Trip in het jaar-
plag der Nederlandsche Bank zijn juist
dit opzicht op zand gebouwd, aldus spr.
[manent oorlogsgevaar beteekent in een
je huishouding permanente inkrimping.
Ieder volk moet allereerst trach
ten intern de werkloosheid te over
winnen. Op gevaar af, dat daar
mede een blijvende lagere levens-
voet ontstaat, dan waarmede op
grond van de verwachtingen aan-
Bur gaande een herstel der wereldcon-
ink h junctuur aanvankelijk was gerekend.
a zijn jaarverslag dringt Mr. Trip eigen-
uitgt ftk aan op wederopvatting der deflatiepoli-
iek. In 't gesloten milieu, waarin wij' nood-
ir voWwongen zijn terechtgekomen, gaat die
itiek niet zonder meer op. Te minder
de Defensie steeds hooger eischen zal
stellen aan het budget. De tegenbewe-
ing, die alleen de crisis kan doen verdwij-
in, ontstaat onder die omstandigheden nu
imaaftoor de werking van het particuliere initia-
ii'iltlei alleen,
eiirs,r
Is dat echter zoo, dan moet de eco-
nomisch-financieele politiek zich
aanpassen aan 't menschelijk-maat-
schappelijke en niet omgekeerd. Dit
betreft ook het al dan niet op peil-
houden der geldwaarde. De werk
loosheid maakt, als zij vortduurt, de
maatschappij zwak en weerstands-
loos.
Halfheden.
ostcr,
Sch.
1,30
I. M.
I;
Ha-
II;
Ai
Zoodra men zich" dit in Nederland reali-
5.e.ert. Dadert, een critiek ogenblik. Eigen-
iool I'ik is dat al aangebroken, Naast de onze-
Hfi- herheid der feiten staat de onzekerheid van
het oordeel.
III En dientengevolge ontstaan inner
'inaj lijke tegenstrijdigheden. Budgetaire
en sociale politiek kloppen niet met
elkander. De Werkfondscredietcn ko-
men in strijd met de financieele
richtlijnenHet Egalisatiefonds
bindt de waarde van den gulden1
aan die van valutas, wier economi-
schc-financieele achtergrond afwijkt
van die der interne monetaire poli
tiek in ons land. Van binnen uit
wordt de gulden hoog gehouden,
üaar buiten relatief te laag.
ns Bij dergelijke verhoudingen is het onjuist
nanRSt V00r experiment de gezindheid
i wejke aan de experimenteeie politiek elders
1 ten grondslag ligt, namelijk hel wilen zoe
ken naar nieuwe oplossingen, bij voorbaat
te veroordeelen.
(Trouwens minister Colijn heeft het ex
periment al aangekondigd, n.1. door in de
tweede Kamer te betoogen. dat de werk-
oosheid moet worden bestreden op grond
'an haar sociaal aspect, „Sociaal" kan hier
Bm! ?,eeI{encn zorg voor de minderbedeel-
d?.cb zorg voor de nationale maat-
f schappij'
iu haar geheel.
hier opnieuw en nu in acuten
„.j Prt>bleem der vrijheid weer aan
oi ae.
Actieve werkloosheidspolitiek dreigt
8 moer individueele vrijheid weg
°emen dan de ordening al heeft
ciaan. Het probleem der toekomst
jJ0® de rechtstaat te vereenigen
vorm "6Wuste hanteering van den
dom Iail ^et nationaal-sociale ren-
ti-nofn i .t'tisschen hiedt een cen-
7i'oht ?e]eide ecconomie in dit op-
den y ^ansen dan ordening op
grondslag van tegen elkander
Budgetaire en sociale politiek
kloppen niet met elkander, al
dus mr. Schokking.
De Werkfondscre dieten komen
in strijd met de financieele
richtlijnen.
Mr. Dr. J. SCHOKKING.
ageerende sociaal-economische groe
pen. De overheid kan, wat de so
ciaal-economische groep niet kan:
zich buigen voor het individueele ge
weten.
Omslagstelsel beter dan fonds
vorming.
De specifieke middelen moeten ook onder
de loupe worden genomen. Openbare werken
mogen niet de hoofdzaak vormen.
Veel aantrekkelijker is een systeem van
loontoeslagen, dat bovendien de rationalisa
tie een natuurlijke rem aanlegt door voor de
bedrijven den arbeid goedkoop te maken.
Export-credietgaranties kunnen op veel rui
mer schaal dan tot nu toe worden verleend.
Exportpremies hebben duidelijke nadeelen
(dumping), minder nadeelen heeft een te
rugbetaling bij uitvoer van invoerrechten be
taald op hier te lande verwerkte grondstof
fen.
Vervolgens is uit financieel oogpunt
na te gaan of de fondsvorming nog
langer het geschikte systeem is voor
financiering der sociale voorzienin
gen. Een omslagstelsel schijnt beter.
De 40-urenweek biedt vermoedelijk minder
mogelijkheden dan men wel aanneemt.
Een vergunningsstelsel voor rationalisa
tie schijnt weinig aantrekkelijk. Op andere
wijze, b.v. door prijsbepaling van de kracht-
tarieven zou misschien wat meer zijn te be
reiken. De individueele behandeling van ie
der bedrijf uit het oogpunt van sociaal ren
dement en werkgelegenheid hoort bij iedere
werkloosheidspolitiek. Het is er de schaduw
zijde maar tevens de onmisbare voorwaarde
van.
Een arbeidsdienst, desnoods ge
dwongen, is zeker noodig, aldus spr.
Van een gedwongen arbeidsdienst
gaat een goede preventieve werking
uit ten aanzien van steunfrande's
en door de werkloosheid veroorzaak
te arbeidsschuwheid.
Een volk, dat de spreuk „Ora et labora"
tot richtsnoer neemt, mag vertrouwen door
de moeilijkheden ten volle heen te komen,
aldus besloot spr.
883 kon het borgstellingsfonds
helpen!
Uit een verslag van het departement van
Economische Zaken blijkt, dat in 1937 de 32
borgstellingsfondsen voor kleine midden
standers in ons land per 31 December be
schikten over een kapitaal van f450.161.73
en een inkomen van f 124.481.47. Het nomi
naal uitgezette bedrag aan borgstellingen
bedroeg op het einde van het jaar f267.326.08.
In totaal werden 36 credieten geheel afge
lost, en wel tot een bedrag van f 10.650.45,
terwijl op de resteerende posten f45.6S4.47
aan aflossing werd ontvangen. Het werke
lijk loopende risico bedroeg op gemelden
datum derhalve f210.991.16. De achterstand
in aflossingen en rente beliep f6.581.84, of
plm. 2Y2 van het nominaal bedrag der
borgstellingen, terwijl de verliezen ten laste
van 1937 een bedrag van f2.177.39 uitmaak
ten of pl.m. 0,8 van het nominaal bedrag
De onkosten, waaronder de kosten van op
richting, salarissen, vergoedingen enz. be
droegen in totaal f28.774,05. Het batig ex
ploitatie-saldo der 32 fondsen over 1937 be
liep in totaal f93.530.03.
4307 aanvragen.
Het aantal bij de 32 fondsen binnengeko
men aanvragen bedroeg op ultimo Decem
ber 1937 4307. Aan 883 aanvragers werd
een crediet. verleend, d.i. 20Y:% der aan
vragen. Het gemiddelde credietbedrag was
f 311.57 en de gemiddelde looptijd 2 jaar
en 4 maanden.
Gememoreerd wordt, dat die arbeid dik
wijls met vele moeilijkheden gepaard ging,
als gevolg veelal van het ontbreken eener
administratie en te weinig inzicht bij deze
kleine middenstanders in eigen zaak. Al
vorens tot credietverleening 1c kunnen over
gaan, zagen de fondsen zich dan ook mees
tentijds genoodzaakt, ten behoeve der te
helpen zaak regelingen te treffen met cre
diteuren e.d. opdat een nieuwe zakelijke
basis kon worden gevormd, op welke, al
dan niet met behulp van een credietje, kon
worden voortgebouwd.
Het verslag constateert, dat de borgstel-
lingsfondscn geleidelijk erkend worden als
onpartijdige vertrouwens en bemiddclings-
instellingen, en op weg zijn, zich een
plaats te veroveren in dc belangensfeer van
den middenstand.
PRESIDENT ARRONDISSEMENTSRECHT
BANK TE ALKMAAR.
Bij K. B. van 16 Juli 193S is benoemd tot
president van rle arrondissementsrechtbank
te Alkmaar: Mr. A. M. Ledcboer, thans
rechter in gemelde rechtbank.
LANDING OP ZEE TER HOOGTE VAN
PETTEN. REEDE VAN TEXEL IN MIST
GEHULD.
Het marine-vliegtuig T. 23. dat
deelneemt aan de marine-oefenin
gen op de Noordzee, vond Woens
dagavond, toen het even na midder
nacht op zijn plaats terugkwam, de
reede van Texel in een dichten mist
gehuld.
De commandant van het vliegtuig,
die een landing bij mist te riskant
achtte, vloog terug naar zee en daal
de op de Noordzee, ter hoogte van
Petten, alwaar hij wachtte tot het
zicht voldoende was opgeklaard. Het
vliegtuig is gistermorgen op zijn sta
tion teruggekeerd.
Oefeningen hebben een vlot ver
loop.
Naar wij vernemen, hebben de oefeningen
op de Noordzee, waaraan een 25-tal oorlogs
schepen en vliegtuigen deelneemt, en die
Maandag j.1. zijn begonnen, tot hog toe een
zeer vlot en bevredigend verloop. De ma
rine-leiding, die deze oefeningen ditmaal
minder geschikt achtte voor bijwoning door
de pers, is bijzonder tevreden over de pres
taties van het personeel der vliegtuigen, on
derzeebooten en bovenwaterschepen. Het
hoofddoel der oefeningen is de oplossing in
de praktijk der tactische problemen, die zich
voordoen bij de bescherming van onze han
delsscheepvaart, in geval van oorlog. Door
de wisselende omstandigheden van weer,
gesteldheid der zee en zicht in de afgeloopen
dagen, hebben de oefeningen groot nut af
geworpen.
De vaar- en vliegtuigen kecren heden
weer naar hun vredesstandplaats terug.
Stad in Britsch indië belegerd
Rebellen beschikken over twee
oude kanonnen
De „Times" meldt, dat de stad Si-
kar in Jaipoer (Britsch-Indië) door
troepen van de regeering belegerd
wordt, nadat opstandelingen zich
van de stad hebben meester ge
maakt.
De rebellen beschikken over twee oude ka
nonnen. De commandant der regeeringstroe-
pen heeft den opstandelingen 48 uur tijd ge
geven: is dan geen capitulatie gevolgd, dan
zal de stad met geweld genomen worden.
Duizenden bewoners hebben, verontrust
door de orlogsvoorbereidingen, Sika>r verta
len. De rebellen schijnen intusschen nog niet
bereid zich over te geven.
Nieuwe troepenbewegingen?
Hodza zet zijn titanenarbeid
voort.
In een onderhoud, dat de Fran-
sche minister Bonnet gisteren met
den Tsjechoslowaakschen gezant
Osoesky heeft gehad, deelde de eer
ste mede, dat het standpunt der
Fransche en Engelsche regeeringen
ten opzichte van Tsjechoslowakije,
zooals dit bepaald is op de confe
rentie te Londen, zooals dit doel
treffend aan den dag is getreden kor
ten tijd daarna tegen 21 Mei en zoo
als het sinds dat tijdvak is geble
ven, nog steeds ongewijzigd is.
De beide regceringen volgen met de groot
ste aandacht den gang der besprekingen
der Tsjechoslowaaksche regeering ten aan
zien van het nationaliteitenstatuut met den
levendigen wonscli dat de spoedige be
handeling en afkondiging daarvan dc ge-
wenschte rust in centraal Europa zal bren
gen.
Nieuwe troepenbewegingen.
De afgevaardigde Wollner van de Sudeten-
duitsche partij heeft gisteren uit Rarlsbad
aan minister-president Hodza een telegram
gezonden, waarin hij zegt dat hij, ofschoon
het Tsjechoslowaaksche persbureau nog pas
enkele dagen geleden het bericht omtrent
nieuwe troepenverplaatsingen tegengespro
ken heeft, uit verschillende gebieden van
zijn kiesdistrict Karlsbad de mededeeling
heeft ontvangen, dat desondanks dergelijke
maatregelen worden getroffen.
Hodza confereert verder.
Inmiddels gaat Hodza voort diverse be
sprekingen te voeren over 't nationaliteiten
statuut. Hij heeft de Engelsche gezant ont
vangen en ook een delegatie van vier leden
van het comité van overeenstemming der
Poolsche partijen.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DB BILT SEINT»
Verwachting: meest zwakke
wind uit noordelijke tot oos
telijke richtingen, betrokken
tot zwaar bewolkt met wei
nig of geen neerslag des
nachts en in den ochtend',
later gedeeletlijk bewolkt,
droog en vrij warm weer.
Verdere vooruitzichten: goed zo
merweer.
Paus hekelt opnieuw
rassenleer
„Overdreven nationalisme houdt
op menschelijk te zijn."
De Paus heeft een toespraak gericht tot
200 jeugdige geestelijken der Italiaansche
Katholieke actie, waarbij hij zijn veroordee
ling van de rassenleer uitsprak, zeggende:
„Men zou waarlijk zeggen, dat men het ar
tikel van het credo: „Credo in ecclesium ca-
tholicam" heeft vergeten.
„Katholiek en universeol", en niet ra
cistisch, noch nationalistisch, noch separa
tistisch, maar katholiek.
Men moet den belangrijksten geest
den geest des geloofs overal uitdra
gen... maar gezegd moet worden,
dat er iets verfoeilijks bestaat, n.1.
die geest van separatisme, van over
dreven nationalisme, die juist om
dat hij niet christelijk is, ten slotte
ook ophoudt menschelijk te zijn.
Dit ook dient om voor u in het licht
te stellen de volle waarde van de missie,
die de kerk u toevertrouwt door u medewer
kers aan de Katholieke actie te noemen.
De Katholieke actie is feitelijk het leven
der kerk, omdat zij het Katholieke leven
is en er geen actie kan zijn zonder leven."
Als Rusland niet terugtrekt, zal
Japan nagaan of geweld moet
worden gebruikt. Alle Japan-
sehe stappen blijven vruchte
loos. Russische oorlogsbodems
stoomen op.
Het roode leger met
400.000 man bij Mandsjoekwo
Alle berichten over het mislukken
van de onderhandelingen over het
grensincident te Mandsjoekwo heb
ben in Tokio, de Japansche hoofd
stad een uiterst nerveuse stemming
teweeggebracht. Men vreest het uit
breken van een oorlog met Rusland,
nog voor de oorlog met China is ge
ëindigd. Hoe het zij, een verzoening
met Moskou is zeer moeilijk, en Ja
pan zal, terwille van zijn prestige
niet anders kunnen doen, dan ge
weld gebruiken, wanneer de Rus
sen niet vrijwillig terugtrekken.
Russische oorlogsbodems stoo
men op.
Uit Noord Korea wordt gemeld, dat vier
Sovjetrussische troepentransport schepen zijn
waargenomen, die troepen uit Wladiwostok
naar de Possiet-baai brengen. Dc Possiet-
baai is het punt aan de Russische kust, dat
het dichtst bij de plaats van het grensinci
dent ligt.
De „Tokio Nitsji Nitjsi" verneemt uit
Sisjin aan de Noordoostkust van Korea, dat
te Wladiwostok 50.000 Russen van alle wa
pens, in het bijzonder gemechaniseerde en
gemotoriseerde eenheden, zijn aangekomen.
Als buitenste gordel van verdediging moe
ten aan de Oostgrens van Mandsjoekwo, tus-
schcn Nikolsk aan de Oessoeri en Possict,
duizenden kleine versterkte posten zijn ge
bouwd, waar totaal 50.000 man zijn gele
gerd, zoodat, in en om Wladiwostok in to
taal 100.000 man liggen.
Het blad schat de totale sterkte van het
roode leger ten Oosten van het Baikalmecr
op 400.000 man of twintig divisies.
Ruim dertig Russische vleigtuigcn zijn ïn
formatie vliegende de grens gepasseerd. Zij
vlogen gistermorgen hoven Toengning, een
stad in Mandsjoekwo aan de Oostelijke grens
ondanks het feit, dat het op dat oogenblik
zwaar regende.
Dreigementen op Moskon
invloed.
geen
Omtrent het onderhoud, dat de
Japansche ambassadeur Sjigemitsoe
gisteren met den volkscommissaris
van buitenlandsche zaken Litwinof
heeft gehad, meldt men thans en
kele nadere bijzonderheden. Sjige
mitsoe zou volgens het Russische
persbureau verklaard hebben dat,
indien de Sovjet-Unie niet haar
troepen zou terugtrekken uit het
gebied van Hoentsjoen, Japan het
gebruik van geweld zou moeten over
wegen. Litwinof zou hierop hebben
geantwoord, dat tegenover Moskou
dreigementen geen succes hebben.
Japansche kringen verklaren, dat men
kan vreezen, dat Rusland gebruik zal ma
ken van het incident in de eerste plaats
om op dit oogenblik van Tokio de vaste
toezegging te krijgen, dat Japan zich niet
legen Rusland zal keeren na de Chineesche
campagne en in de tweede plaats om een
preventieven oorlog tegen Japan te be
ginnen op het gunstige tegenwoordige oogen
blik, ingeval Japan zou weigeren waarbor
gen voor de toekomst te geven.
Dezelfde kringen wijzen er echter op, dat
Rusland zich vergissen zou, wanneer het
op de volgzaamheid van Japan rekende
door de ongunstige toestanden van het
oogenblik voor de positie van Japan, voort
vloeiende uit de mobilisatie van zijn legers
cn zijn bedrijfsleven voor de Chineesche
campagne, te overdrijven.
Japanners trekken terng nit
Zuid Sjansi.
Naar het Chineesche telegraaf agentschap
mededeelt hebben volgens een officieele
verklaring de Chineezen op 19 Juli Wangts-
jiang, de stad aan de Jangtse, tegenover
Matang. heroverd en zijn zij thans bezig
met de verdrijving der Japanneezen uit de
omgeving.
In het gebied ten westen van Kaifong be
vinden zich geen Japansche troepen. In
Zuidoostsjansi wordt fel gestreden op een
front van 40 k.m. tusschen Hoema, Tsjoewo
en Jitsjeng.
NIEUW GRENSINCIDENT
Uit Hsiking wordt melding gemaakt van
een nieuw grensincident. Bij Soetasjan, ten
oosten van Mantsjoelie, zouden Russische
soldaten de grens hebben overschreden en
een grenspatronille van Mandsjoekwo heb
ben beschoten. Deze laatste beantwoordde
't vuur en nam een Rus gevangen.
De Mandsjoekwosche grens-autoriteiten
hebben last gegeven de grensbescherming te
versterken*