««Geestelijk Leven
y
uis"
n
Het proefbedrijf „Achter-Geest
te Sint Pancras in 1938
Overtollig haar
Terlep's Drogisterij
Saterdag 13 Augustus 1938
Tweede blad
door ASTOR 4
Pierre Curie
Mania Curie-Sklodowski
ndtoe-l
1
iuis pierre
ii.
PVoor ik miin tweede artikel (er zal hor
derde slotartikel voIrch) fa
j drijven, moet ik iets laten voorafgaan.
jk 1l6|, er een oogenblik aan gedacht om
leiin voornemen op to geven, toon ik in
g J de Schei!"- Courant do advertentie las
W waarin liet boek „Madame Curie' werd
|r i, aaneekondigd. Moet ik zóo redeneerde
bollH ik ia ecl1 drietal artikelen dit boek sa-
erv® monvatlen, daaraan eenigc beschouwingen
nero Eevoegcn, lerwijl dit lioek zelf die twee
bollelmensclicill laat zien in hun eenvoudige ver-
sdhevenlieid, zóó suggestief, dat we heil als
jjevend voor ons zien en hén nooit meer
(Bunnen vergeten? Toen kwam de gedachte
00 lt)ij me op dat helaas, ja inderdaad helaas,
lerijeilg.pci^s Mn beperkt, aantal mcnschen geld
gebou-L^,,. j,et aanschaffen van boeken over
^•jieeft. De groote meerderheid doet het, niet,
iterlijlffienvijl zij voor allerlei lorren wèl geld uit
geeft en velen hebben de neiging om te
•e vanWasi,eercn °1' ancleren: ik ken mensehen,
skaar-die nooit een 1)oek k°open en toch graag
lezen en altijd door wetci] te lecnen. Wel
nu. tot die menshen zou ik willen zeggen,
•koopt dit boek nu eens. leest, herleest het.
jk durf met. groote stelligheid te beweren,
iat de lectuur van dit hoek meer waarde
leeft dan liet aanhooren van twintig
.ooie preeken.
Tk ben er zóó mee vervuld, dat ik niet
kan nalaten om hijna iedereen, met wien
in aanraking kom, de vraag te stellen:
lersbft.M»t madame Curie al gelezen,". En
Ban heb ik zonder eenige uitzondering van
«en, dit 't hebben gelezen, steeds als. ant-
i. Kan<fcoord gekregen dat zij 'liet „subliem", „gc-
déslot- fddig" „goddelijk", „ontroerend" vonden.
En wanneer ik van iemand vernam, dat
[lij 't nog niet had gelezen, dan heb ik
steevast gezegd: „maar dat móet u lezen,
miiwiffl P moogt niet nalaten die twee prachtmen-
IB1 fcc
z. ent
Idelen,
meel
- Ar-
neel
ischen,
RAS.
[AS
pond.
gist
nk
AGEN.
BS
en te leeren kennen. U zult er geestelijk
fclzagjijk veel aan hebben."
I Maar, ik weet dat velen niet beschikken
lyer de middelen om het boek te koppen,
(an hen (lemk ik in de eerste plaats bij
iet schrijven. Zij zullen, naar ik hoop,
laaidoor althans eenig idéé krijgen van de
laenschelijkc grootheid van een man en
een vrouw, die van hun leven ie/s wonder
baar moois hebben gemaakt. Juist met 't
ooe op deze mcnschen, voel ik me ver
plicht om over Madame en Pierre Curie te
chrijven. Wij gaan dus verder in aanslui
ting met het vóór veertien' dagen gcschrc-
enc.
Mania is na haar vacantie in Polen naar
'arijs teruggekeerd. Het is het najaar van
S93. Ze bewoont een hoog zolderkamertje
In leeft in armoede. Zij lijdt van de koude,
laar niets kan haar wil om te werken, te
tudceren, dooden.
In 1891 maakt zij kennis met Pierre Cu
rie, die toen reeds naam had als 'schei-
Mndige, vooral in het buitonland, met na
me in Engeland. Een merkwaardig man,
loon van een dokter, die nauwgezet wc-
teuKhappcIijk was, kenmerkte hij zich door
een zeer onafhankelijken geest. Hij werd
volkomen vrij opgevoed en bezocht als kind
zelfs peen school. Zijn vader onderwees
hem zelf en vertrouwde hem later toe aan
cenleevaar, den heer Bazillc, voor zijn ver
dere ontwikkeling. Maar deze Pierre was
reeds op zijn achttiende jaar candidaat en
wordt amanuensis (medewerker) van pro
fessor Dessins!
Met zijn broer Jacques, ook een natuur-
kundige, doet hij een belangrijke ontdek-
king:de piezo-electriciteit. (Eleetrieileit, die
wordt opgewekt door druk, welke op ver
schillende plaatsen op kristallen wordt uit
geoefend). Daarbij vinden zij een instru
ment »it (dcn kwarts piezo-electrometerl,
waarmede zij geringe hoeveelheden clcctri-
citeit nauwkeurig kunnen meten.
Als Jacques benoemd wordt tot loet-aar
tc Montpcllicr, blijft Pierre in Parijs alleen
achter en zet zijn werk en zijn onderzoe-
hmgen voort. Hij vindt de „balans van
Y'irie" uit. Daarmede ontdekt hij de wet,
die sedert „de wet van Curie" zal heetcn
011 daarmede een der geheimen van het
magnetisme is ontsluierd.
Dan erkent de Fransche staat, zijn bui
tengewone verdienste door hem een salaris
'e geven van driehonderd francs per
maand!!;
Maar de beroemde Engelsche natuur-
i ..'""'ge Keivin bezoekt hem en ziet in hem
zijn meerdere. Deze meerdere weigert echter
mdere decoratie.
Hef is pon gelukkige samenloop van om-
andigjiedon geweest, dat deze Pierre J2urie
ae echtgenoot zou worden van Mama. In
1 ,aar',ad hij gevonden 't vrouwelijke genie,
at hcm waardig-was. Slechts na lang
arzelen en veel innerlijken strijd zal zij
Fs'ui,cn !)aar leven aan liet zijne te ver-
|'?T w's* maar al te goed dat dit
eteekende een voor goed afstand doen van
l aar verlangen om na haar studie terug tc
»eeren naar Polen,
liit »den 26sten J"!' 1895 wordt het huwe-
Mania en Pierre gesloten.
hoeV ,er beschrijft in enkele woorden
geen vh -cn ecnvoudig dit geschiedde:
'linv\ni;;i iaP°Q. geen gouden ring, geen
geen frepn kerkelijke dienst,
ten) \t«u '°mdat zij beiden niets heza-
<lari npp 0mn'bus naar het station cn
Dlnaj'V; ,rp,n "aar het stadhuis van 't
woonden UHar f'p 0,1 ders van Pierre toen
PZ i naar Sceaux.
sen die nVe,ljk5reis? °»4 twee nieuwe fict-
unt'vanpo ZC a's buwelijkscadeaux hebben
lair van de huiskamer. Meer hadden, zij
niet noodig. Pierre verdiende nu 500 francs
per maand als lecraar aan de school voor
natuurkunde. Overdag werkt Mania in hel
laboratorium van de Sorbonne. Zij studeert
nog altijd verder, maar heeft haar uiterst
bescheiden huishouden daarbij tc verzorgen.
In hun tweede huwelijksjaar wordt Ma
nia moeder. Dan wordt op 12 September de
kleine Irene geboren. Nieuwe zorg! Maar
zij verstaat de kunst om ondanks alles de
wetenschap trouw te blijven.
In 1807 beschikt Mania over twee diplo
ma's; zij heeft de bevoegdheid leerares tc
worden. Nu nog de doctors titel. In welke
^richting zal zij gaan? Haar trekt als met
onweerstaanbare magnetische kracht aan
het onderzoek naar den oorsprong van on
bekende stralen, die den naam dragen van
„de stralen van Becquerel. Deze Becquercl
had n.1. ontdekt dat het zeldzaam voorko
mende metaal uranium stralen uitzond Het
werd nu een ware passie van Mania om
het raadsel der stralen op te lossen.
Het is mij niet mogelijk uitvoerig tc be
schrijven met welk een scherpzinnigheid en
met welk een ongelooflijke energie zij in
een ellendige localiteit dag aan dag haar
onderzoekingen, berekeningen cn proefne
mingen verricht. Zij komt tot de vaste over
tuiging dat er eén nieuwe tot dusver onbe
kende stof moet zijn, een nieuw clement.
Zij en haar man hebben reeds een naam
daarvoor bedacht: radium.
Vier jaren lang zullen zij zoeken in de
tot laboratorium verheven schuur van 1S9S
tot 1902.
En dan eindelijk het groote, onuitspre
kelijke geluk: zij hebben het radium gevon
den.
Het is vooral Mania, die door het harde
werken lichamelijk steeds meer verzwakt
en vaak wordt zij verontrust door de ge
dachte spoedig te sterven.
Het .is diep ontroerend wat de later ge
boren tweede dochter Eve daar in de le
vensbeschrijving van haar ouders over
schrijft:
Pierre!
De geleerde keert zich verwonderd om
naar Mania, die hem met verstikte stem
zoo angstig heeft geroepen. Wat is er? Lie
veling, wat scheelt je?
Pierre... Als een van ons beiden eens ver
dween... dan moest de ander hem maar
niet overleven. Wij zouden niet meer zon
der elkaar kunnen, nietwaar?
Pierre schudt langzaam het hoofd. Hij
kijkt een oogenblik in het vertrokken, be
droefde gelaat van Mania en zegt dan op
vasten toon: „Je vergist je. Wat er ook ge
beurt, al zou men als een lichaam zonder
ziel worden, men moet toch doorgaan met
het werk."
Hier staan wij voor een overgave aan de
wetenschap, die bijna bovenmenschelijk is.
Hoe weinig kon Pierre Curie, toen hij deze
woorden lot zijn vrouw sprak, vermoeden,
dat eens plotseling het oogenblik zou ko
men, dat hij haar voor goed zou verlaten en
hoe gelukkig zou hij zijn geweest, als hij
in dat uur van sterven, had kunnen weten,
dat zijn innig geliefde vrouw die woorden,
dien raad ten volle zou toepassen.
Een beetje wit droog poeder; dat is het
radium door het echtpaar Curie gevonden.
Maar welke wonderbaarlijke eigenschappen
heeft het. Welk een geheimzinnige kracht
is, wat Mania de radioactiviteit heeft ge
noemd.
Al spoedig ontdekken zij dat de uitstra
ling van radium door alles heen gaat en...
inwerkt op het iuenschelijk lichaam. Door
toepassing op zichzelf kan Pierre dit vast
stellen. In samenwerking met geleerde me
dici worden proeven genomen en het bewijs
wordt geleverd dat zieke cellen (lupus,
kanker) ei- door worden vernietigd.
Op den 25 Juni 1903 wordt Mania „cum
lande" tot doctor bevorderd. Haar dissertatie
(proefschrift) heeft als titel „Het onder
zoek van radioactieve stoffen door madame
SklodowskiCurie".
Zonder veel ophef heeft, de promotie
plaats. Mania, in 't zwart gekleed staat
temidden van de knapste koppen van de
Sorbonne cn verklaart haar onderzoekin
gen, kort, zakelijk, zonder eenig vertoon.
Maar de geleerden zijn diep onder den in
druk van wat door Mania met behulp van
Pierre is bereikt in een verbeten strijd van
vier jaren om het radium te isoleeren uit
het afval van een Oosten rij ksché mijn!
In de hcele beschaafde wereld trok het
echtpaar Curie de aandacht niet alleen van
de geleerden cn de vakgenooten, maar ook
van de industrieelen, die spoedig begrepen
dat radium, sedert de genezende kracht
daarvan was aangetoond, een geweldige
handelswaarde kreeg.
Daar waren echter maar twee mcnschen,
die precies wisten hoe het zuiveren radi
um icon worden verkregen, die twee waren
Pierre cn Mania. Dit bctcekendc dat voor
hen de weg naar rijkdom nu open lag, dat
tonnen gouds voor hen klaar lagen. Er
was niets anders te doen dan een patent
te nemen op hun vinding!
Zoo zouden zij zich dan eindelijk van alle
mutericclc zorgen kunnen bevrijden en in
een goed ingericht laboratorium verder wer
leen...
Ik zoek tevergeefs naar woorden om weer
te geven wat er in mij omgaat, als ik denk
aan deze twee mcnschen, die even samen
de vraag bespreken wat zij zullen doen, nu
de aanvragen der industrie tot hen komen.
Ik word er stil van; ik buig mijn hoofd
vol eerbied voor zooveel menschelijke groot
heid voor zooveel onbaatzuchtigheid; ik
hel) een oogenblik het gevoel of ik sta voor
twee bovenaardsche wezens.
Ziehier wat hun dochter schrijft:
„We moeten eens over óns radium spre
ken, zegt hij dan op kalmcn toon. De in
dustrie ervan zal een groote vlucht nemen
dat is nu wel zeker. Er is juist een brief
uit Buffalo gekomen: technici wcnschen een
onderneming op te richten in Amerika en
verzoeken ons om de noodige inlichtingen.
Nu, cn? vraagt Mania, wie het gesprek
niet overmatig belang inboezemt.
Nu hebben we de keus tusschen twee op
lossingen. Zonder terughouding de resul
taten van onze onderzoekingen beschrijven,
met inbegrip van dc procédé's der reini
ging...
Mania maakt onwillekeurig een toestem
mend gebaar en mompelt Ja natuurlijk.
Of wel, vervolgt Pierre kunnen we
ons als de eigenaars,- de „uitvinders" van
het radium beschouwen. In dat geval zou
den we een patent moeten aanvragen, eer
we bekend maken op welke wijze je de pek
blende (dat is de mijnafval) hebt behan
deld cn zorgen dat we rechten behouden
VÓÓR DEN DUIK IN HET ZILTE NAT.
op de fabrikatie van het radium in de
hccle wereld.
Hij geeft zich moeite om op objectieve
wijze den toestand uit te leggen. Het is
niet zijn schuld als, bij het uitspreken van
het hem weinig vertrouwde woord „patent",
een vage klank van minachting in zijn
stem heeft geklonken.
Mania denkt eenigc oogcnblikkcn na. Dan
zegt zij: Dat is onmogelijk. Dat zou in te
genspraak zijn met den geest der Weten
schap.
Het ernstige gelaat van Pierre verheldert.
Maar hij voelt zich verplicht nog aan te
dringen: Dat denk ik ook... maar ik wil
niet dat wij deze beslissing te lichtvaardig
nemen. Ons leven is moeilijk het zal wel
altijd zoo blijven ook. En we hebben een
dochter; misschien krijgen we nog andere
kinderen.
Voor hen, voor ons, zou het patent be-
teekencn: veel geld, rijkdom. Het zou ons
voorgoed een behaaglijk bestaan verzeke
ren, allerhande werkzaamheden opheffen...
Hij noemt nóg, met een lachje, het eenige
waarvan hij slechts noode afstand doet:
Naweeën van het mond~ en klauwzeer
PRIMA WINTERVOEDSEL IS IN VOL
DOENDE MATE TE WINNEN.
de'om^11-' zwervon zij door de natuur in
Na h 5 Van Pariis.
aan,uJn huwelijk en wanneer dc werk-
-Tcer beginnen, vestigen Pierre
de run i i1 in PPn eenvoudige woning in
stoplpn 'a Gl»^« N'n. Si I* Parijs. Twee
l?;™ withouten tafel, een boeken-
rtegenweordigen het heele ineubi-
GEEN GEBREK AAN GOEDE WEIDE.
(door ir G. J. Lienesch, Rijkslandbouw-
consulent voor Noord-Holland.)
In aansluiting op de publicatie in de
maand April j.1., volgt hier wederom enig
nieuws van het veehoudersbedrijf van den
heer Jb. Blom.
Het is vanzelfsprekend te achten dat de
routine uit voorafgegane jaren goed van pas
komt hij het nieuwere graslandgcbruik.
Nog steeds heeft tic ervaring ons geleerd
dat de maximale productiviteit bij de om
standigheden te Sint Pancras nog niet is be
reikt.
Het gaat evenwel niet alleen de maximale
mogelijkheden te verwezenlijken zonder acht
te slaan op de rationaliteit.
Evenals op iedere boerderij staat ook hier
een economische voortbrenging op dc voor
grond en juist laatstgenoemd doel is aan
leiding lot het bijhouden van dagelijkse aan
tekeningen.
Nu is liet vrijwel niet doenlijk in dit soort
persmededelingen zeer uitvoerige cijfersta-
ten#op te nemen met bijbehorende toelich-
tingen. De stof zou aan leesbaarheid en
daardoor aan voorliehtingswaarde verliezen.
Daarom geef ik, geput uit de dagrapporten
enkele markante waarden teneinde enigszins
duidelijk te maken hoe er „geboerd" wordt.
Wie zich werkelijk voor de finesses van
het bedrijf interesseert kan niet beter doen
dat ter plaatse gaan zien en horen. Mits van
te voren aangevraagd is ieders bezoek wel
kom.
Ter „opwekking" volgen hieronder enige
cijfers welke weinig toelichting behoeven!
Bovenstaande tabel laat duidelijk de ver
meerdering in opbrengst uitkomen.
Hierbij moet nog opgemerkt worden, dat
er tot Augustus nog geen krachtvoeder is
verstrekt.
Ook kan men zien dat tot nu toe de stij
ging over 1938 ten opzichte van vorige jaren
minder sterk is geweest. Men moet hierin,
naar mijn mening, nog niet de wet van de
afnemende meeropbrengsten tot uiting zien
komen, want de productie heeft beslist gele
den ten gevolge van mond- en klauwzeer na
weeën. Dit wordt wel afdoende bewezen door
de volgende afwijkingen in het veebeslag
over 1938. Van de 36 dieren hebben er na
melijk 5 het kalf verworpen, 5 zijn z.g. „over-
melkers", 3 herfstkalvers en 4 „onkant". De
ze toelichting is nodig bij de beoordeling van
de mclkopbrengstcn over '3S, omdat deze an
ders, in vergelijking met andere veebeslagen,
tc laag kon worden geacht.
Het is wel gebleken dat prima wintervoed
sel (hooi en kuilgras) in voldoende massa is
te winnen en dit des te spoediger naarmate
dc kwaliteit heter is.
Men moet zich echter wat meer moeite ge
troosten dan bij de algemeen gebruikelijke
hooiwinning het geval is! De meerdere
kosten, b.v. aan wat extra arbeidsloon en het
gebruik van hooiruilers voor enkele percelen
wegen makkelijk op tegen verliezen door
hooi broei, door tc laat maaien en niet te ver
geten de toch ook als extra kosten uit te
geven lonen voor het „spitten".
Omdat men de te vergelijken objecten niet
naast elkaar ziet n.1. de winning van kwali-
teitsvoeder en de waarde van dit product
gedurende de stalperiode is het moeilijk de
belanghebbenden van hun eigen voordeel te
overtuigen.
De verschuivingen in liet winnen van
stalvocdcr blijken uit het volgende tabelle
tje.
Overzicht van liet gewonnen stalvoeder.
Jaren
1935
hooi
1936
1937
1938
kuilgras
100 M3.
120 M3.
nog tc
maaien
85 M3. 2.35 h.a.
70 M3. 5.25 h.a.
80.000 kg.
(t.m. Sept.)
96.000 kg.
(t.m. Sept.)
51.600 kg.
(t.m. Juli)
48.300 kg.
(t.m. Juli)x)
x) er is nog een reserve aan hooi uit het
jaar 1936 van 10.000 kg.
Het hooi is ondanks het minder gunstige
weer in goede hoedanigheid gewonnen. Bij
het inschuren is ook gebruik gemaakt van
strolagen en landbouwzout, teneinde de
temperatuur in het hooivak zoveel mogelijk
te drukken.
Dat dit schitterend is gelukt mag wel
worden afgeleid uit het. feit, dat de hoogste
gemeten temperatuur 35 C is geweest.
Het kuilgras is geönsileerd onder toevoe-
voeging van liet A.I.V. zuur.
Naast de slakkenmeel bemesting naar 4-8
halen per ha is als kunstmest nog stikstof
toegediend in de vorm van kalkammonsal-
peter S.M.
In totaal zijn tot cn met Juli op de 26 ha
70 balen kalkammonsalpetcr uitgezaaid en
wel als volgt:
in Maart 10 halen van 100 kg
In April 24
in Mei 14V&
In Juni 5
in Juli IVo
Melkopbrengsten in liters gedurende April t/m. Juli:
Jaren
vóór 1 Mei;
Mei
Juni
Juli
Totaal
Aantal melkkoeien
vanaf:
gemiddeld
1935
23/1V 1476
10.133
9.561
8.757
29.927
24
1936
25/1V 3991
11.985
11.429
10.063
37.467
2'S
1937
13/1V 6992
14.213
14.430
13.122
48.757
32
1938
21/IV 4557
16.307
15.679
15.253
51.794
36
70 balen van 100 kg
Natuurlijk is de droogte hier evenmin
bevorderlijk geweest voor de grasgroei als
elders, maar gebrek aan goede weide hebben
de dieren tot nu toe niet gehad, mede dank
zij de aanpassingsmogclijkheid welke in het
omweidïngssystccm besloten ligt. Dit is dui
delijk indien men er van overtuigd is dat
droogte in gelijke mate inwerkt op grote
en kleine percelen, maar dat men van
laatstgenoemde makkelijker wat kan toege
ven dan op' een bedrijf met half wei half
hooiland.
Het. eerst gewonnen hooi is gemaaid be
gin Juni, terwijl er in Augustus ook nog
hooi gewonnen zal worden, indien het weer
niet al te zeer tegen zit.
Dat deze „spreiding" van de hooitijd over
een periode van 3 maanden inplaats van
over 3 wéken heslist minder riskant moet
zijn in de loop der jaren zal wel algemeen
bevestigd worden! De resultaten op ,.Ach-
tcr-Geest", getoetst aan practijk en weten
schap, wijzen tenminste geheel in deze rich
ting en het is zaak voor den veehouder zich
ook op dit punt te beraden voor de komende
jaren. De huidige omstandigheden toch
noodzaken "tot een bedrijfspolitick waarhij
de kostprijs van de melk zo laag mogelijk
wordt gehouden. En waar dc „vaste" lasten
per ha nagenoeg gelijk zijn hij 'n slechte
of beste veebezetting is hef zaak de moge
lijkheden voor hetere bedrijfsuitkonisten te
kennen en te gebruiken.
Dan zouden we ook een mooi laboratoriuaii
kunnen hebben.
Er komt een starende uitdrukking in
Mania's oogen. Ze overlegt ernstig het
vraagstuk van de winst, \an de matcriecle
belooning. Dan verwerpt zij het bijna da
delijk: Natuurkundigen maken altijd zon
der voorbehoud hun onderzoekingen he
kend. Dat onze ontdekking een handels
waarde krijgt, is een toeval waarvan we
niet mogen profiteeren. En hot radium zal
dienen om zieken te behandelen Het
lijkt me onmogelijk daaruit voordeel te
trekken. Ze tracht volstrekt niet haar echt
genoot tc overtuigen: ze vermoedt wel,
dat hij alleen uit nauwgezetheid heeft ge
sproken over dat patent. Haar woorden,
drukken inet volstrekte zekerheid hun bei
der mecning uit, hun onwankelbare opvat
ting van dc taak die de geleerde heeft te
vervullen.
Na een stilte herhaalt. Pierre, als een
echo, de woorden v'an Mania: Neen liet
zou in tegenspraak zijn met den geest der
Wetenschap. Hij is opgelucht. Hij voegt er
bij', alsof hij een kleinigheidje in oixie
brengt: Ik zal vanavond dien Amerikaan-
schcn ingenieurs schrijven en liun de noo
dige inlichtingen geven."
Wie deze aanhaling kan lezen zonder
aandoening, heeft geen begrip voor zicle-
groothcid.
Het echtpaar Curie leeft liever verder
onder moeilijke omstandigheden, dan geld
te maken uit hun ontdekking. Zij waren
nu eennnaal geen zakenmenschen, geen
practische menschen. Zij waren van bur
gerlijk standpunt bezien twee onnoozclo
dwazen, die de zeldzame kans op rijkdom
niet hebben benut. Maar ik denk hier aan
wat er geschreven slaat in den bijbel over
dwaasheid, die is wijsheid bij God!
Aan een ding echter kondon Pierre en
Mania niet ontloopcn. Zij worden beroemd.
In de wetenschappelijke wereld worden hun
ne. namen nooit anders dan met ontzag
cn bewondering uitgesproken. Prijzen
vvorden hun toegekend. Ze krijgen uBnoodi-
gingen om voor geleerde, buitenlamlsche
genootschappen te spreken. En... hun een
voud blijft; 't is of alle huldebetuigingen
langs hen heengaan zonder hen to beroe
ren. Dit blijft zoo, óók wanneer zij tezamen
met Becqurcl den Nobelprijs vooi' natuur
kunde krijgen in December van 1903.
Aandoenlijk is het te vernemen, hoe zij,
na het ontvangen van den Nobelprijs (ze
ventig duizend francs) terstond denken
aan anderen, die steun noodig hebben: ar
me Poolsche studenten, bedienden in liet
laboratorium e.a. Voor zich zelf laten zij
een vertrek opnieuw behangen cn een had
kamer inrichten. En Pierre kan zijn karig
bezoldigde betrekking opgeven, waardoor
hij meer vrijen tijd voor zijn studie heeft.
Maar nog altijd ontbreekt hun een goed-
ingericht laboratorium cn werken zij ver
der in de oude schuur, die hun lief is ge
worden, omdat zij daar het eerste schijnsel
van hun radium hadden aanschouwd op
een der heerlijkste avonden in hun leven,
toen zij in liet donker binnen traden. Twee
innig gelukkige mcnschen; twee verheven
geesten, die in onverbrekelijke harmonie
samen hadden gezocht en gevonden; twee
trouwe dienaren van de wetenschap en
van de mcnschheid; twee zuivere zielen
op wie de roem der wereld geen vat heeft,
want: (dit zijn de woorden, die Mania
sprak tot een Amërikaahsch journalist,
die voor zijn courant de Curic's 'kwam in
terviewen) „In de wetenschap moet men
alleen 'belangstelling koestenen voor do
feiten, niet voor de personen.'
ASTOR.
op gezicht, armen en beenen verdwijnt
onmiddellijk door DULMIN ONTHA-
RINGSCRÊME. Volkomen onschadelijk.
Prijs per tube 75 cent.
Hoogzijde Schagen
