raags voorstellen I
Is basis aanvaard
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
„leder zakenman reisgereed
in den zadel"
erlijo acht den toestand zeer ernstig
Bombardement op Schiphol
Nieuwe graanpolitiek 1
Laan, Schagen, Tel, 20.
DONDERDAG 8 SEPTEMBER 1838. 81e Jaargang. No. 10889
~K»gO«e <f« N.V. Uitg -Miy „VtoWoed» Nooftterhworttcr"
ri*€*o»
esprekingen echter door een nieuw
yeosifleident voorloopig opgeschort
HITLER ADVISEERT HENLEIN
DE PLANNEN VAN BENESJ
NIET TE AANVAARDEN.
OPZIENBAREND ARTIKEL IN
DE TIMES VERWEKT CONSTER
NATIE TE LONDEN EN PRAAG.
De immer vage berichtgeving over Tsje-
cho-Slowakije is thans verwarder dan ooit.
Zijn de onderhandelingen met Praag afge
broken? Zijn ze niet afgebroken? Er zijn be
richten, dat de Sudetenduitschers de laatste
voorstellen van Praag als basis aanvaarden,
er zijn ook berichten, dat zij de onderhan
delingen afbreken, zoolang een incident te
Marisch Ostrow niet uit de wereld is. Een
opzienbarend hoofdartikel in de „Times"
welks meening meestal als officieus wordt
beschouwd en waarin het invloedrijke blad
afscheiding van het Sudetenduitsche gebied
als nieuwe mogelijkheid noemt, wordt door
de Engelsche regeering officieel tegengespro
ken. In Praag is men op de Times heftig
verbolgen.
In lange rij trokken de duizenden Woens
dagmiddag in huldigend défilé langs het
paleis te Amsterdam, waar H. M. de Ko
ningin de begroetingen vriendelijk in ont
vangst nam.
gende fase gekenmerkt zal zijn door de pu
blicatie van het z.g. plan van Runciman.
De Duitsche regeering dat is althans de
indruk voelt zich zeer sterk en wordt nog
aangemoedigd door de beschouwing van de
Londensche Times.
Het Timesartikel
heeft, zooals gezegd zoowel te Londen als
te Praag groote consternatie gewekt.
Zij is slechts te vergelijken met de stem
ming na het bekend worden van de Hoare-
Laval worstellen in December 1933. Om
deze beroering te hegrijpen moet men de pu
blicatie van het artikel in zijn histoi'isch
verband zien zegt de N.R.Crt. Van het be
gin af aan heeft de Engelsche regeering
het standpunt ingenomen dat de oplossing
van de Sudenteduitsche kwestie moest
worden gezocht binnen het kader van den
Tsjechischen staat. Zij heeft Runciman
naar Praag gezonden om een dergelijke op
lossing te bewerkstelligen en slechts twee
weken geleden noopte de militaire agressie
van Duitschland haar er toe bij wonde van
Sïr Jolm Simon Duitschland te waarschu
wen voor de gevolgen van een gewelddadig
ingrijpen in de Tsjechische kwestie. Hen-
derson heeft daarna aan von Ribbentrop
deze waarschuwing nog eens op ondubbel
zinnige wijze verduidelijkt. Tegelijkertijd
werd druk op Praag uitgeoefend om het
tot nieuwe concessies te lxewegen. Ten ge
volge van dezen zwaren druk is Praag nu
gisteren met het vierde plan voor den dag
gekomen, dat verder gaat in de richting
van een aanvaarding van het programma
van Karlshad, dan men ooit had durven
hopen.
Op dat oogenblik en terwijl Lord Halifax
en zijn adviseurs zich afvroegen hoe zij er
Hitier van konden overtuigen dat Enge-
land's waarschuwing tegen een geweldda
dig ingrijpen geen bluf was, komt Enge-
land's eerste blad, dat in het buitenland
algemeen bekend staat als het officieele re-
geeringsorgaan, met het idee de Tsjechische
kwstie door een cessie van de betwiste ge-
biéden aan Duitschland op te lossen, ,als de
bewoners van dit gebied de nieuwe voorstel
len van Praag weigeren te aanvaarden.
DUITSCHLAND ACHT DEN
TOESTAND ERNSTIG.
Berlijnsche diplomatieke kringen leggen
een levendige ongerustheid aan den dag
met heit oog op de ontwikkeling der Sude
tenduitsche kwestie.
De woordvoerder der Wdlhelmstrasse
verklaarde, dat door de incidenten van gis
ter een gevaarlijke toestand is geschapen.
Politieke kringen voegen hier aan toe, dat
deize incidenten de zwakte bewijzen der
regeering te Praag, die zich geen reken
schap geeft of wil geven vand en toestand.
„Zeer zeker zijn te Praag invloedrijke krin
gen vastbesloten tot iedcrcn prijs iedere
poging tot een vreedizame regeling van het
Sudeteniprobleem te saboteeren. De ver
antwoordelijkheid voor den toestand valt
uitsluitend op de regeering van Tsjeciio-
Slowakije, welke te zwak is om degenen,
die onrust en verwarring willen zaaien,
tot de orde te. roepen."
Dit nummer bevat 8 pagina's
j!
De gebeurtenissen in de laatste
24 uur.
Wstermoi'gen is de Sudeten partij begon-
m niet de bestudeering der regeerings-
itellen. Kundt en Rosche brachten ver-
uit. Besloten werd de regceringsvoor-
J'en te toetsen aan de acht punten van
J'lsbad en ze zoo mogelijk als basis van
Jderhandelingen te aanvaarden.
Inmiddels werd uit Moravisch Os
trawa een bericht ontvangen over
Mishandeling cn overvallen dor po
litie van en op Sudetenduitschers.
Volgens het D.N.B. was de bevolking
te hoop geloopon, ongerust over de
arrestatie van 82 leden der partij,
die van hun bed waren gelicht. Af
gevaardigden der partij waren aan
wezig, maar toen een dezer zich tot
den politiecommandant wendde,
sloeg een der agenten hem met den
rijzweep. Praag bericht echter, dat
de politic 300 Duitschers verrast
heeft, die over de grens waren geko-
rnen. Deze menschen werden natuur
lijk ontwapend.
e delegatie staakte toen haar beraadsla-
O?on. cn, besloot den minister-president
In ic f'ee'cn- dat zij gedwongen is we-
innf.ns de gebeurtenissen te Ostrawa de on-
vi -ihandelingen te onderbreken. Het voor-
regeering, aldus werd den premier
ipvniw m0(d hij de Sudetenduitsche
xmC 11 indn,k wekken, dat het door
Xln7^en^5ns^ bedoeld wordt, ook ten
nat«onriprU Jan bet in praktijk brengen der af-
f'.'OsirpwD f ^unton- b)e gebeurtenissen van
r.a l-°ïlfln a.an' dat de regeering den
jlit ooirmiwu 1T m.ate m'eester is, dat on
Jflcces helnrn 7al<oliikp besprekingen mei
"[filet onfre,ir> iT1 Cn voltooid kunnen worden
asiT I cden der politie te Ostrawa is in zoo
scherpe tegenstelling met de verklaring der
regeering, dat zij de nationaliteitskwestie
wil regelen, dat men hier meer waarde aan
de daad dan aan het woord moet hechten.
HERVAT?
Volgens inlichtingen uit officieele bron,
gisteravond te Parijs ontvangen, is het in
cident te Moravisch Ostrawa geregeld na
besprekingen tusschen de regeering en de
Sudetenduitsche gedelegeerden.
Derhalve is besloten tot hervatting der
besprekingen.
Hitier
de man op den achtergrond, die de Times
een voortreffelijk „showman" noemt, zou
ITenlein geadviseerd hebben het plan van
Benesj niet te aanvaarden.
Konrad Henlein is gisteravond in Neu
renberg aangekomen, eergisteren had hij be
sprekingen met Hitier en met von Ribben-
I-ïet Hsb. heeft gelegenheid gehad de mee
ning van Duitsche regeeringspersonen, in
Neurenberg aanwezig, over Benesj' voorstel
te. vernemen. Er is geen twijfel aan, dat de
Duitsche regeering Henlein heeft geadvi
seerd het niet te aanvaarden, aangezien
men op het sta >dpunt staat, dat men op
hier slechts met een partieele autonomie te
doen heeft, terwijl het Duitsche element
blijft vasthouden aan zijn eisch van één aan
eengesloten autonoom Sudefcenduitsch ge
bied.
Men geeft toe, dat liet voorstel van Praag
blijk geeft van een toenemend verlangen
met Duitschland, of zoo men wil met Sude-
tenland, tot een compromis te komen. In
Duitschland ziet. men echter in dit voorstel
geen basis voor het bereiken van een com
promis en men verwacht daarom, dat de vol
Marine en leger demonstreeren.
Minister-president aanwezig.
Gisteren werd de tweede dag van
het Luchtvaartfeest op Schiphol, we
derom onder groote belangstelling
van de zijde van het publiek, gehou
den. Het programma bestond voor
een deel uit dezelfde nummers als
dat van gisteren doch opende op
veel attractiever wijze doordat direct
in het begin verscheidene formaties
marine- en legervliegtuigen de lucht
ingingen en op bewonderenswaar
dige wijze in gesloten formatie ho
ven het vliegveld manoeuvreerden.
De Lockheed Super Electra der K. L. M.
demonstreerde, bestuurd door Snitslaar, op-
niéuw haar snelheid en de-invlieger Cop-
pens van de Koolhoven fabrieken liet we
derom de prachtige vliegeifcnscliappen van
de F.K. 52 en F.K. 56 bewonderen, terwijl
invlieger Meinecke en Leegstra van de Fok
kerfabrieken de snelle luchtkruiscr T5 en
de zeer bijzonder Gl, voorvlogcn. Met ge
juich begroette het publiek ook de door Mei
necke gevlogen „Spin", Fokkers eerste vlieg
tuig, waarmee de invlieger ondanks den vrij
straffen wind, welke later op den middag
opstak, een ronde boven het vliegveld vloog.
Na de herhaling van verschillen
de programmanummers van Dinsdag
zooals een lesdemonstratie van de N.
L. S. en parachutesprong boven het
vliegveld, volgde een aanval van
eenige escadrilles bombardements
vliegtuigen boven het veld, welke
echter werd afgeslagen door eenige
verdedigende escadrilles iagers en
door batterijen afweergeschut en
luchtdoelmitrailleurs, welke op het
vliegveld stonden opgesteld en voor
welker bediening het Amsterdam-
sche garnizoen Luchtafweertroepen
zijn medewerking verleende.
In' den loop van den middag werden de
demonstraties o.a. bijgewoond door den mi
nister-president, dr. II. Colijn, den mi
nister van Defensie, J. J. C. van Dijk en vrij
wel alle hier te lande vertoevende Indische
.Vorsten met hun echtgenooten, zonen en
dochters.
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Zwakke tot mati
ge wind uit N. richtingen,
betrokken tot z-waar of half
ibewol'kt,. plaatselijk nog
eendgen regen, later iets
■wanner. t»
Verdere vooruitzichten: Weinig
of geen regen en iets war
mer.
Minister Stelt studiecommissie in<
Ten einde na te gaan, welke graanpolitiek
en .welke wijze van steupverleening aan de
graanverbouwers het best wordt geacht, is
het de bedoeling van den minister van Eco
nomische Zaken, zich door eCn commissie
vari belanghebbenden en deskundiger^ to
laten voorlichten.
Op het oogenblik is de samenstelling van.
deze commissie in voorbereiding. Om daar
in zitting te nemen, worden, aldus de Msb.,
zoowel vertegenwoordigers van den land
bouw als van handel en industrie en ook
een tweetal economen uitgenoodigd.
Belangstelling van Prinses Juliana
voor „De Joodsche Invalide"
Naar wij vernemen zal H.K.H. Prinses Ju
liana morgenochtend om kwart over elf
een bezoek brengen aan het nieuwe gebouw
van „Dé Jbodsche Invalide" aan het Wees-
perplein te Amsterdam.
Daladier dwingt de
havenarbeiders
Marseillaansche haven heden
onder militair beheer.
De requisitie van de haven van Marseille
zal hedenochtend ingaan. De havenarbei»-
ders zullen, aldus de Msb., gemobiliseerd
worden en onderworpen zijn aan de wet be
treffende de organisatie van de natie in tijd
van oorlog.
De desbetreffende hevelen zijn gisteravond
afgezonden.
Er is een commissie benoemd, bestaande
uit den havenmeester, een hooge functiona
ris van de prefectuur. Boüches du Rhóne,
admiraal Muselier cn generaal Michel.
Ook kinderverlamming in
het Westland
Wederom zijn eenige nieuwe gevallen vari
kinderverlamming geconstateerd en wel '2
te Rotterdam, één in Haarlem (het tweede
geval in deze gemeente) em één te Naald
wijk. Te Naaldwijk zullen vanaf heden alle
scholen tot nader te bepalen datum geslo
ten zijn.
De jaarbeurs zal haar poorten
weer openen.
EEN BELANGRIJKE AGRARISCHE
AFDEELING.
Voor de derde maal ziet men op de j'aar-
beurs te Utrecht, een agrarische afdeeling.
Deze agrarische jaarbeurs ondervond ter
elfder ure tegenslag, doordat, het uitbreiden
van de mond- en klauwzeer epidemie een
inzending van het prachtige Nederlandsche
stamboekvee onverantwoordelijk maakte. De
reeds gebouwde modelstal zal ditmaal ledig
moeten blijven en in plaats van levend vee
een demonstratie te zien geven van hetgeen
van regeeringswege gedaan wordt om vee
ziekten te bestrijden.
De agrarische jaarbeurs is nog niet dat,
wat zij, in een zoo vooraanstaand agrarisch
land als Nederland, kan cn moet zijn. Maar
toch zit er in de agrarische jaarbeurs groei,
aldus zeide de heer Graad van Roggen, se
cretaris van de jaarbeurs, gisteren in een
persconferentie. Eechter er zijn meer
verheugende verschijnselen. De groep land
bouwwerktuigen is zeer uitgebreid.
Er is in de Nederlandsche agrari
sche jaarbeurs nog een zwakke stee:
de te geringe deelneming van het
eigenlijke landbouwproduct. Er zijn
aanwezig zaaizaden, pootaardappe-
len, fruit, hoornen, planten en ge
sneden. bloemen, enz., maar de in
zending van het Nederlandsche bo
demproduct moet nog veel grooter
en gevarieerder worden. Rekening
dient gehouden met het feit, dat
niet alle producten van het land
bouwbedrijf zich zullen leenen voor
het zakelijke doel, dat een agrarische
jaarbeurs beoogt. Ten aanzien van
tal van stapelproducten van den
landbouw verhouden vraag en aan
bod zich anders dan ten aanzien
van de meeste industriecle voort
brengselen.
Spr. was van meening, dat export en bin-
nenlandsche handel als hulpmiddel de jaar
beurs niet kan missen. Er moet innige sa
menwerking tusschen landbouw en industrie
zijn.
Het jaarbeursbestuur vertrouwt er op, dat
in de toekomst ook de landbouworganisaties
het agrarische jaarbeursinterrnediair in
haar arbeid zullen inschakelen om naar
het voorbeeld, dat reeds enkele rijksvoor
lichtingsdiensten en regeeringsbureaux ge
ven door grafische voorstellen, suggestie
ve en instructieve propagandamiddelen ^de
veelzijdige beteekenis van den boerenstand
en het boerenland onder de aandacht van
onze geheelc samenleving te brengen.
De jaarbeurs als
record.
geheel een
In den aanvang van zijn betoog liet de
heer Graad van Roggen een optimistisch
geluid hooren over de ontwikkeling van de
jaarbeurs, die hij vergeleken hij vroegere
jaren een record noemde.
Wat de algemeene toestand in handel en
industrie betref), kwam spr. tot de conclu
sie, dat trots teleurstelling in de kringen
der Nederlandsche zakenwereld toch het al
gemeen vertrouwen in een toekomstige .ver
betering van de conjunctuur bleef behou
den. De neiging tot verbetering, welke ver
schillende conjunctuurschommelingen in
Amerika vertoonen, doet verwachten, dat
ook de algemeene economische toestand in
het buitenland daardoor gunstig beinvloed
zal worden.
Iedere zakenman blijve reisgereed in den
zadel, zeide de heer Graad van Roggen.
Met, niet van zorgen vrije belangstelling
wacht het Nederlandsche bedrijfsleven de
troonrede af, zoowel wat betreft de nieuwe
wegen, die de regeering ojj economisch ge
bied zoowel als op die van het werkloos
heidsvraagstuk zal inslaan.
Niet denkbeeldig is het gevaar,
dat de belanghebbende beschermde
industrieën den steun als permanent-
onontbeerlijk gaan beschouwen en
met de contingenteering als met een
blijvenden factor rekening gaan hou
den. Daarmede gepaard gaat een
zich meer en meer vertrouwd maken
met het denkbeeld, dat de binnen-
landsche markt ook in de toekomst
voor de inheemsche industrie het
belangrijkste zal blijven. De toe
komst van Nederland als industrie
land kan niet liggen uitsluitend op
de binnenlandsche markt, maar ex
port is en blijft noodzakelijk.
Spr. zelte dit nader uiteen, om tenslotte
het vormen van Nederlandsche secties op
buitenlandsche jaarbeurzen te bepleiten.
Het aantal deelnemers aan de jaarbeurs
bedraagt 1211. tegenover 1207 aan de na-
jaarsbeurs 1937,
