Chamberlain naar Hitier Ernstige botsingen in Tsjecbo Slowakije Mussolini tot Runciman DAGBLAD VOOR HOLLAKDS KOORDERKWARTIER Voldoening in Duitschland Indische vorsten aan regeeringsdiner vL/eerbericht Blijft Artis behouden Laan. Schagen. Tel. 20. 1,1 NDERDAG 15 SEPTEMBER 1938. 81e Jaargang. No. 10675 gove Jer N.V. Uitg.-Mif. „hollands Noorderkwartier 11 ro pa ga, r nop m< stei c i! gen dm *ic; berlain Hedenmorgen per vliegtuig vertrokken om persoonlijk de situatie te bespreken. Een conferentie met de Fransche Bi regeering ging vooraf. Engeland heeft een zeer ongebruikelijk besluit genomen, De Britsche minister-premier Neville Chamberlain is he denmorgen om tien voor negen per vliegtuig naar Duitschland vertrokken en zal persoonlijk met Hitier de situatie betreffende de Sudetenduitsche kwestie bespre ken. De invloed van den Franschen minister-president Daladier zou aan een en ander niet vreemd zijn. In Ber lijn wordt dit verstrekkende besluit der Engelsche regee ring zeer gewaardeerd. Een dringende boodschap. het, welke Chamberlain gisteren naar zond, door bemiddeling van den ich.en ambassadeur. Ze luidde: t ,1 „Met het oog op den steeds kritie- ker wordenden toestand stel ik u voor, onmiddellijk tot u te komen om te trachten een vreedzame op lossing te vinden. Ik stel voor per vliegtuig te komen en ben mor- gen gereed om te vertrekken. U ge- leve mij het vroegste tijdstip, waar op en de plaa.ts waar gij mij kunt ontvangen, mede te deelen. Gij zoudt mij ten zeerste verplichten door een zeer spoedig antwoord. w.g. Neville Chamberlain. d' li« iat Fuchrer en rijkskanselier heeft daar- lantwoord, dat hij gaarne bereid is den n4chen Minister-President op 15 Sopte m- te ontvangen. Chamberlain wordt he- ïiddag op den Obersalzberg verwacht, besprekingen zullen Vrijdag den ge- jn dag worden voortgezet en Zaterdag- ;en zal de premier naar Engeland te- eeren. ez® vestigd wordt, dat dit besluit van Gharn- in is genomen na voorafgaand overleg de Fransche regeering en gisterochtend den ministerraad is goedgekeurd. De indruk in Duit'schland. i'cr den solfi heil woordvoerder van het Duitsche mini- van Buitenlandsche Zaken heeft te- ver den correspondent van Reuter ver- 'd: „Wij verwachten zeer veel van het ek van Chamberlain in het belang van beo vrede in Europa. n aanbod is hier aanvaard in denzelfdeu als waarin het werd gedaan. Het is ongebruikelijke stap van een Britschen nier en dit is wat hier juist zoo gewaar- d wordk Er blijkt uit, dat ook Enge- Cen open oog heeft voor den ernst van toestand, die in een stadium gekomen ?1iat een snelle oplossing gebiedend nood- elijk maakt. Sensatie in Engeland. tijding, dat Chamberlain naar Berch- Men zal gaan, heeft zich in politieke n j gen te Londen snel verbreid en groote olii atie teweeggebracht. Over het algemeen ieder lof voor den moed van den 69-ja- leider der Britsche regeering, die bij Duitschen rijkskanselier de zaak van vrede zal gaan bepleiten. Dit gébaar, zegt men, is in de geschiedenis van gen eland .zonder weerga, en het ongewone Ziakter ervan is in overeenstemming met ""puitongewone omstandigheden. Men is i-onden overtuigd, dat dit initiatief den og van Europa zal afwenden. 0Jamerika »clll idc° men 'n regeringskringen het eerste Icht van Chamberlains ongewoon besluit" py°a niet gelooven! it frhamberlain zal op zijn reis naar Duitsch aaipd vergezeld zijn van Sir I-Iorace Wil* - ^potrang. ES" verwacht, dat hij omstreeks 13 nuf JMunchen zal aankomen en na een korfe pst daar .naar .Berchtesgadcn,..door zal Men hoopt, dat de resultaten van Cham berlains bezoek aan Hitier belangrijk zul len bijdragen tot een kalmeering in den algemeenen toestand en dat Europa even „op adem" zal kunnen komen, voor het zoeken naar een oplossing. Chamberlain, die bijna zeventig jaar is, zal morgen zijn eerste of althans een van zijn eerste* vluchten maken. Gevaar voor onze kaasinvoer naar België Invoervergunning vanaf heden noodig. Het Belgische „Staatsblad" van gis termorgen publiceert een K. B, met dagteekening van 18 Augustus j.1., waarbij de invoer van harde en half- harde kaas (nr. 10 B I van het tol tarief) wordt onderworpen aan de overlegging van een invoervergun ning. Dit K. B. treedt naar het Hsb meldt heden in werking. Omtrent de strekking van dit Belgische kaasbesluit is geen zekerheid te verkrijgen. Het kan de bedoeling van onze Zuiderbu ren zijn, hun kaashandel te saneeren, doch anderzijds gaat het gerucht, dat België een eigen kaasindustrie wil vestigen, hetgeen voor den Nederlandschen import de dood steek zou beteekencn. In het district Falkenau hebben de Sudetenduitschers zich mees ter gemaakt van mitrailleurs. Tientallen dooden? Tegenspraken van Tsjechische zijde Ofschoon van Tsjechische zijde een tegenspraak is gepubliceerd, verklaren ooggetuigen, dat zich gis teravond in de plaats Habersbirk in het district Falkenau bloedige tooneelen hebben afgespeeld. Vol gens het centrale comité van de Su detenduitsche partij heeft de menig te die vergeefs had getracht, zich met Lord Runciman in verbinding te stellen, een aanval gedaan op de kazerne. Zij maakte zich meester van handgranaten, machinegeweren en munitie. Zwaar bewapende Tsje chische gendarmerie rukte op met motormitrailleurs van het léger. Er zouden 15 gendarmen zijn gedood. De verliezen bij de Sudeten waren aanzienlijk grooter. Wat Praag zegt. Praag deelt via het persbureau Leteka mede, dat de geruchten sterk overdreven zijn. In het district Falkenau en trouwens in geheel Tsjecho Slowakije lieorscht de grootst mogelijke rust. De mededeeling van het Su detenduitsche persbureau zou slechts be trekking kunnen hebben op de incidenten, die zich eergisteren in Falkenau hebben voorgedaan en waarbij zes personen om het leven zijn gekomen. Latere berichten uit Praag maken wel melding- van ook gisteren plaats gevonden incidenten, maar blijven het doen voorko men, dat zij onbeleekencnd zijn. Volgens latere mededeelingcn der Sudetenduitsche partij is de bevolking van Habersbirk van de buitenwereld afgesloten, daar de Tsjechische gendarmerie niemand uit het dorp laat. Wie zou trachten den gendarmerieketen te doorbreken, zou bereid moeten zijn zijn poging met den dood te be- koopen. Als oorzaak van de gevechten noemt het Sudetenduitsche persbureau de uitdagingen van de zijde der communisten aan de Su detenduitsche bevolking. Van Tsjechische zijde wordt een bericht tegengesproken, dat een speciale rechtbank doodvonnissen zou hebben uitgesproken tenslotte heeft men te Parijs vernomen, dat Kundt en Rosche zich naar Runciman hebben begeven. Minister-president Colijn tafel president. Nederland en Indië leerden el kaar beter begrijpen. De Nederiandsche regcering heeft gisteravond in de Ridderzaal te 's- Gravenhage een diner aangeboden aan de Indische landsgrootcn, die hier te lande de viering van het veertigjarig regeeringsjubileum van H. M. de Koningin hebben bijge woond. Aan dezen maaltijd hebben ruim 133 per sonen deelgenomen, waaronder tal van staatslieden. Namens de Regecring heette de Minister-president, dr. H. Colijn allen wel kom, in het bijzonder de Indische vorsten met de hunnen, die, zeide Zijne Excellentie, op treffende wijze de tolk waren van de ge voelens der vele millioenen in Onze Oost, die één met Nederland het Oranjefeest heb ben gevierd. Spreker stelde tenslotte een dronk in ter eere van Hare Majesteit. Een tolk is noodig. De Sultan van Deli antwoordde in de Ma- leische taal, waarna de zoon van den Sul tan een Nederiandsche vertaling van deze rede gaf. Spr. getuigde van de onwankelba re trouw der zelfbestuurders voor H. M. de Koningin. Namens de deputaties van de Javaansche Vorstenlanden sprak Pangeran Hangabehi van Solo die zeide: Weset U er van overtuigd, dat wij van dit bezoek aan Nederland, dat zijn culmi natiepunt heeft in de ontvangst door Hare Majesteit de Koningin, een onuitwisbare her innering zullen houden. Dat wü de Nederlanders hebben leeren kennen als een hartelijk en gastvrij volk, En dat wij hen en zij ons beter hebben leeren begrijpen. Spreker stelde hierop een dronk in op het welzijn van de Nederiandsche Regeering en de gezondheid van het Prinselijk Gezin. De maaltiid ving aan om 8 uur, na afloop werd in de Rolzaal koffie geserveerd. Dit nummer bevat 8 pagina's Onze Rijksbegrootingl939 Aanbiedinfi op 20 Sept. a.s. De Tweede Kamer zal Dinsdag 20 Septem ber a.s. te vier uur een vergadering houden. Aan de orde is: de aanbieding der Rijksbe- grooting voor 1939 en het opmaken van de nominatie voor het voorzitterschap. Amerikaansche kruiser uitgevaren De Amerikaansche kruiser „Nashville" is onverwachts uit Portland vertrokken naar Gravesend. Het Amerikaansche departement van Ma rine deelt mede, dat dit geschied is op uit drukkelijk bevel van admiraal Leahy. Op 22 September zal de Amerikaansche krui ser „Honolulu" zich bij de „Nashville" voe gen om technische redenen. DE BILT SEINTt Verwachting: Meest matige wind uit Noordelijke richtingen, betrokken tot zwaar bewolkt later opklarend, enkele re genbuien, koeler. Verdere vooruitzichten: Opkla rend en koeler. Provincie en Amsterdamsch ge meentebestuur bieden tezamen f 800.000 aan. Het Dag. Bestuur van de provincie Noord Holland, en dat van de hoofdstad, hebben, in onderlinge samenwerking een kapitaal van f 800.000 aangeboden voor overneming van de bezittingen van Artis, de levende have uitgezonderd. Het doel van dit aanbod is, naar het Hsb. meldt, dat de obligatiehou ders zich met deze som, ongeveer vijftig pro cent bedragende van de geheele leenings- schuld, zullen tevreden stellen. Gaat dit door dan zal „Artis" worden ontslagen van de finantieele verplichtingen die het genoot schap, onder de gegeven omstandigheden onmogelijk kan opbrengen. De gemeente, dan eigenaresse geworden' van het Artisbezit, minus de levende have, zal, dit is het voornemen, terreinen en op stallen voor een zeer laag bedrag, ter be schikking stellen van het „Artis"-bestuur. Als' de obligatiehoudersvergadering, door het bestuur van het Genootschap, te beleg gen, op deze transactie ingaat, zullen Raad en Ged. Staten uiteindelijk moeten beslis sen. WORDT DE „NIPPON" GEBORGEN? Omtrent het gisternacht nabij het licht sein o „Wandelaar" na aanvaring gezonken Zweedsche motorschip Nippon, vernemen wij, dat er nog eenige hoop bestaat tot het geheel of gedeeltelijk hergen van schip en lading, welke uit ongeveer 9.000 ton stuk goed bestaat. De bergingspogingen zullen worden gedaan door de firma L. Smit cn Co., in samenwerking met eenige Belgische maatschappijen. Bij het keeren van het getij heeft de Nip pon zich iets opgericht, waardoor het boven- schip vlakker is komen te liggen. De hoven- dekken waren hij laag water zichtbaar. Open brief van den Duce aan den Enqelschen bemiddelaar „De inzet is het spel niet waard" Ik ben er van overtuigd, zegt Mus solini, in een open brief aan Runci man in de Popoio d'Italia van he den, dat gij in uw hart reeds tot een conclusie zijt gekomen: daar er geen Tsjechoslowaaksche natie is, kan er ook geen Tsjechoslowaaksche staat zijn. De grondelementen van de Tsjechoslowaaaltsche familie zijn van verschillend ras en kunnen el kaar niet uitstaan. Zij zijn niet van een bindende, doch van een vlieden de kracht bezield Slechts dc dwang houdt hen tezamen. Gij, mijnheer Runciman, moet een voudig aan den heer Beuesj de volksstemming voorstellen, niet slechts voor de Sudetenduitschers, doch voor alle nationaliteiten, die zulks verlangen. Toen gij enkele weken geleden Londen verliet, aldus vangt liet artikel aan, had de wereld geen duidelijke voorstelling van uw taak, uw bevoegdheden en uw verantwoor delijkheid; Was uw missie een officiéele? Was zij niet officieel? Dit alles bleef in een j 'sport Londcnschen nevel gehuld. Allen zijn gedwongen, den ijver te bewonderen, waar-j mede gij uw zware taak ter hand nam en tot heden hebt vervuld. Er zijn zooveel pro- I blemeii als er nationaliteiten zijn, waar-1 mede in Versailles de Benesj-republiek „ge- inflationeerd" werd. Men heeft „Tsjechoslowakije uitgevonden" en daarmede een kunstmatigen staat ge schapen, die bij de geboorte alle elementen van zijn zwakte en zijn gemis aan levens vatbaarheid heeft meegekregen. Sedert de rede van Hitier is voor u, mijn heer Runciman, de goede tijd aangebroken. Gij kunt handelen en wat tot stand bren gen, dat in de geschiedenis ingang zou vin den. Thans is het geen tijd meer voor com promissen. Karlsbad is reeds lang achter haald. Als Benesj weigert zult gij hem aan het verstand bren gen, dat Engeland zich nog wel eens zal bedenken voordat het zich in een oorlog stort om een fictiestaat te rédden, die ook in zijn geografi sche samenstelling een monsterach tig maaksel is, zoodat men hem steeds weer als een blinde darm- of worststaat betitelt. Wan neer Londen zegt, dat het op zijn standpunt blijft staan, zal niemand het wagen, zich te roeren. Het spel is toch niet den inzet waard. Wanneer Hitier zich vermeten had, 334 millioen Tsjechen te annexeeren, dan zou Europa reden hebben, zich op te winden en alarm te slaan. Doch Hitier heeft nooit daaraan gedacht. De Führer houdt zich bezig met 334 mil lioen Duitschcrs en bekommert zich uitslui tend om hen. Niemand kan hem dit recht betwisten. En allerminst wij Italianen, die op zulk gebied precedenten hebben meege maakt. Hebt slechts den moed, mijnheer Runci man, stel de volksstemming voor, of beter gezegd de volksstemmingen. Als Mussolini heeft betoogd dat ook voor de gemengde .gebieden een regeling mogelijk is door gelijk gerechtigde kantonisecring, en een volksstemming ónder internationaal toezicht, als de methode om lot een oplos sing te komen nogmaals aanbeveelt, besluit hij: Mijnheer Runciman, ik heb zoo den in druk, dat deze brief u belangstelling zal inboezemen. Wanneer dit incident geregeld is, zal wederom een zuivering van dc kaart van Europa geschied zijn. Een brandhaard van wanorde cn onrust zal gebluscht zijn. Voor Italië is het vrijwel onmogelijk, met Tsjechoslowakije vriendschap te onderhou den. Doch met een toekomstig Bohcincn zou dit zeer wel mogelijk zijn. Fraaie overzichtsfoto van de startplaats te Lüttich, waar de ballonnen voor de Gordon- Bennett-wedvlucht opstijgen. Een der bal lonnen is reeds gestart.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 1