§cll4l4|Cl*CoHlMuJ_
Geen accoord
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
tasschen Chamberlain en Hitier
Nog geringe hoop
blijft over*
Tsjecho-Slowakije
mobiliseert
Sudetenland opnieuw
door de Tsjechen bezet
Parijs nog steeds
achter v Praag
Rusland remt Polen
Duitsche troepen
rukken op
Directeur van de
K.L.M. tevreden
Laan, Schagen, Tel. 20.
gATERDAG 24 SEPTEMBER 1938. 81e Jaargang. No. 10883.
Uitgave- cfe< KV. Uitg.-Mif. „HoKoeth NoowlerWwrtier-
Godesberg heeit Europa gisteren
voor diverse verrassingen gesteld,
waarvan de gevolgen nog niet geheel
te overzien zijn. Ernstig, zéér ern
stig waren de opeenvolgende berich
ten. Hoewel de hoop nog niet geheel
moet worden opgegeven, is vrijwel
vaststaand, dat de besprekingen tus-
schen Chamberlain en Hitier zijn
mislukt. Zij zijn gestrand op Hitler's
onverzettelijk besluit om het Sude-
tenduitsche gebied te bezetten nog
vóór grensregeling definitief is afge
handeld.
Chamberlain wenschte hiermede
niet accoord te gaan en eerst de de
finitieve grcnsafbakening tot stand
te brengen.
Frankrijk, Engeland en Rusland
maken front tegen Hitier
Meer en meer bleek dat Engeland en zijn
medestanders niet van zins waren in alle
ischen van Hitier toe te stemmen en naar
ie „Times" meldt, kwam in den loop der
iag een front tot stand tussobcn Frankrijk
Rusland en Engeland, om de tegenwoordige
pvnzen van Tsjecho Slowakije,
dns met inbegrip van de Sudeten-
Duit-sche, Poolsche en Hongaarsche
gebieden binnen die grenzen te ga
randeeren, totdat de gcheele Tsje-
choslowaaksche kwestie geregeld zal
zfln.
Wat er gebeurd is.
Zeer snel hebben de gebeurtenissen el
kaar opgevolgd. Nadat Donderdag de be
sprekingen waren afgebroken, werd de hoop
steeds levendiger dat zij, wanneer zij gis
teren zouden worden voortgezet, een vriend-
schappèlijkcn geest zouden ademen.
Dit is niet gebeurd! Chamberlain beeft
zich gistermorgen niet meer persoonlijk
naar Hotel Dreescn begeven, maar zijn
wenschen in een schrijven aan Hitier ge
formuleerd. Eerst 's middags hééft Hitier
daarop geantwoord en naar aanleiding
daarvan heeft Chamberlain den Britschen
gezant Sir Henderson naar den Führer
gezonden.
Tevens volgde toen spoedig het officieele
bericht dat Chamberlain hedenmorgen naar
Londen zou terugkeeren, zonder de be
sprekingen te hebben hervat.
Tegen de verwachting in, zijn later op den
avond de besprekingen weer hervat en
duurden voort tot diep in den nacht.
Om 1.28 uur verlieten de Fuehrer en Ne-
ville Chamberlain onder algemeene span
ning der aanwezigen de conferentiekamer.
I-Iitler begeleidde de Britschen premier
door de hotelhal naar zijn auto, waar hij
hartelijk afscheid van hem nam. De Fuehrer
wenschte zijn gast in het bijzonder een goede
thuisreis.
De blitzlichtlampen der persfotografen
vlamden in den dónkeren nacht op. waarna
Chamberlain naar zijn hotel terugkeerde,
Naast hem in de auto had de Britsche am
bassadeur plaatsgenomen, terwijl voor naast
den chauffeur de chef van het protocol, Ba
ron von Docrnberg. zat.
Kort daarop werd bekend, dal, althans
volgens het Duitsche nieuwsbureau, dc in
de vricndschappclijken geest gevoerde be
sprekingen tusschcn den Führer en den
Britschen minister-president geëindigd wa
ren met de overhandiging van een Duitsch
memorandum, dat het definitieve stand
punt van Duitschland ten aanzien van den
toestand in het Sudetenland bevat.
De Britsche premier zou op zich hebben
genomen, dit memorandum aan de Tsjecho-
slowaakschc regeering over tc brengen. Als
klap op den vuurplij kwam echter tenslot
te, zooals reeds hierboven gemeld, het
schokkende bericht, dpor het Britsche Minis
terie van Buitenlandsehe Zaken bevestigd,
dat Frankrijk, Rusland en Engeland thans
een eenheidsfront zullen vormen tegen
Duitschland, zoolang de Tsjechische grens
kwestie geen bevredigend einde heeft ge
vonden.
Alle weerbare mannen tot
40 jaar onder de wapenen
Onbeschrijfelijke geestdrift
te Praag
Ook Henlein in actie.
Gisteravond heeft de nieuwe Tsje-
schische regeering onder generaal
Syrovy de algemeene mobilisatie
van het leger bevolen. Alle weerbare
mannen tot 40 jaar moeten zich on
verwijld naar hun garnizoenen be
geven.
Paarden, rijtuigen, automobielen,
en particuliere vliegtuigen worden
opgeëischt. Elk civiel luchtverkeer
is verboden.
Militaire berichten zijn aan stren
ge censuur onderworpen.
Een proclamatie
van President Bencsj is per radio omgeroe
pen, waarin het mobilisatiebevel is om
schreven.
De proclamatie besluit met den volgenden
oproep: „Burgers, het beslissende oogenblik
f aangebroken. Het welslagen hangt af
'van iedereen. Laat ieder zijn krachten in
iienst stellen van het vaderland. Weest
I «apper en trouw. Onze strijd is een strijd
oor rechtvaardigheid en vrijheid. Leve
I tsjechoslowakije!
Onbeschrijflijk enthousiasme.
enthousiasme te Praag na deze me-
jneaeehng is bijkans onbeschrijflijk groot.
iïn/ri ,sJraten der Tsjechoslowaaksche
nioi rf 's ')et ,vo' met ecn juichende me-
tJi °Pwinding cn geestdrift zijn enorm.
|j ®le automobiel wordt aangehouden en
^bestuurder wordt gelast of verzocht, re-
istcn naar dc stations te vervoeren.
-.„Vf 8czautschapsgehouwen, en in het bij-
dnnrDuitsche legatie, worden krachtig
a°ot politie en militairen bewaakt.
all°. 'aken en instellingen is een
ziin i iinpr 8eznn'Ien om voorbereid Ie
verduistnvft^en' cn a,lc vensters zijn
Generaal Syrovy.
HENLEIN'S ANTWOORD.
Henlein heeft tot de Sudetenduitschers
den volgenden oproep gericht:
„Benesj heeft in zijn hazardspel de laat
ste kaart uitgespeeld. Hij heeft, steunende
op een in strijd met de grondwet zijnde mi
litaire regeering, de algemeene mobilisatie
afgekondigd.
Gij, mijn volksgenooten, in het
vaderland, weet waarom het gaat.
Geen Duitscher zal op Duitschers
schieten, geen Hongaar op Hongaren,
geen Pool op Polen. Benesj heeft niet
het recht, u tot een vreeselijke broe
dermoord te dwingen. Aan zijn
mobilisatiebevel zal geen Duitscher
gevolg geven. Over korten tijd zult
gij vrij zijn."
Voorloopig geen K.L.M.-
landing te Praag
De route der Blauwe Donau
Express.
In verband met den toestand in Tsjccho-
slowakije en het aldaar uitgevaardigde mo-
bilisatiebevcl, waarbij alle burgerlurhtver-
keer boven Tsjechoslowaaksch grondgebied
wordt verboden, heeft de K.L.M. besloten,
met ingang van heden de luclitverhinding
LondenRotterdamWeenenBoedapest de
:<g. Blauwc-Donau-Expresse, weliswaar te
handhaven, doch voorloopig do tusschcnlan-
ding te Praag tc doen vervallen, zoodat niet
over Tsjechoslowaaksch grondgebied behoeft
te worden ge\Togcns
GROOTE VERONTWAARDIGING IN DE
DUITSCHE PERS.
In den loop van den dag van
gisteren kwamen verschillende on
bevestigde berichten binnen over 'n
alarmtoestand in het Sudetenduit-
sche gebied. Er werd gesproken
over een invasie van Sudetenduit-
sche troepen, zelfs van een intocht
der Duitsche troepen.
Later kwam vast te staan, dat deze be
richten sterk overdreven waren, maar wel
bleek dat de Tsjechen waren overgegaan
tot herbezetting van het Sudetenduitsche
land.
Te Oberlohma op eenige honderden meters
buiten Franzenshad werd de Tsjechische
opmarsch gestuit door het Sudetenduitsche
vrijkorps, dat nieuwe versterkingen ont
ving.
In het geheelc grensgebied is groote ver
ontwaardiging gewekt door nog onbevestig
de berichten, dat bij de herbezetting van
het Sudetenland door de Tsjechen vijftig
Duitschers zouden zijn gedood.
Gistermiddag in den loop van den dag
zijn regelmatig vrachtwagens met militai
ren uit Praag in de richting van Karlsbad'
vertrokken.
Ook de ambtenaren keeren terug.
De stad Eger is na 24 uur bestuur van
Sudetenduitschers weer overgenomen door
de Tsjechische autoriteiten. De Tsjechische
ambtenaren zijn weer op hun post. De Tsje
chische troepen zijn geconcentreerd in dc
voorsteden van Eger cn het vliegveld.
Duitsche pers woedend.
De Duitsche pers gaat. voort te fulminee-
ren tegen de herbezetting van het Sudeten
land door de Tsjechische troepen, waar
voor zij de nieuwe Tsjechoslowaaksche re
geering en in het hijzonder minister-presi
dent Sirovy ten volle aansprakelijk stelt,
aldus de N. R. Ct. Sirovy's handelingen
worden weer toegeschreven aan een Mos-
kouschen lastgever. Van Sirovy, zoo schrijft
liet Berliner Tageblatt, is niet te verwach
ten, dat hij eerlijk zal medewerken aan
hetgeen de Führer en Chamberlain 'te Go
desberg tot stand trachten te brengen. Vol
gens de Berliner Loltalanzeiger en andere
bladen was de oorspronkelijke terugtrek
king van de Tsjechische troepen slechts
bedoeld als een val voor de Sudetenduit-
sche'rs, die den dag tevoren nog vol vreug
de waren over den aftocht en zich met
recht reeds als bevrijd mochten beschou
wen. Volgens de Frankfurter Zeitung remt
thans geen enkele democratische sluitboom
meer de militaire dictatuur.
Bij een niet-uitgelokten aanval
zal Frankrijk helpen.
Bij een onderhoud tusschcn Daladier en
ecn delegatie der socialistisch-radicale par
tij, maakten eenige gedelegeerden een toe
speling op de mogelijkheid, dat de bespre
kingen met Duitschland zouden worden ver
daagd of zelfs verbroken. De minister-pre
sident. zei de daarop, dat Frankrijk en En
geland zeker zouden moeten beraadslagen
over eventueele maatregelen.
Wanneer Tsjechoslowakije het
slachtoffer zou worden van een niet
uitgelokten aanval zou Frankrijk on
middellijk de noodige hulpmaatre
gelen nemen.
Op een andere vraag verklaarde Daladier,
dat als de omstandigheden het noodig maak
ten, het parlement zal worden bijeengeroe
pen om tezamen met de regeering verant
woordelijkheden op zich te nemen.
Dreigende woorden uit Moskou,
De waarnemend volkscommissaris
van buitenlandsehe zaken, Potemkin,
heeft den Poolsohen zaakgelastigde
ecn nota overhandigd, waarin de
Poolsche regeering ervan in kennis
gesteld wordt, dat de Sóvjet-rcgee-
ring hét Sovjet-Poolsche niet-aan-
valspact zou opzeggen, ingeval de
Poolsche regeering troepen op Tsje
chisch gebied zou laten opmarchee-
ren.
De Poolsche zaakgelastigde heeft opdracht
gekregen het volgende te antwoorden:
Maatregelen met betrekking tot de verde
diging van den Staat gaan uitsluitend de
Poolsche regeering aan, die niemand daar
van uitleg schuldig is. De Poolsche regee
ring kent den tekst, der door haar gesloten
overeenkomsten volledig. Verder heeft de
zaakgelastigde order gekregen uiting te ge
ven aan zijn verwondering over den Rus
sische» stap, aangezien aan dc Russische
grens geen enkele speciale maatregel van
l'oolsche zijde is genomen/1
Prinses Juliana nog
niet hersteld
Men meldt ons van officieele zijde, dat
Prinses Juliana, hoewel op Soestdijk terug
gekeerd, nog niet geheel hersteld is en op
advies van den behandelenden geneesheer
voorloopig het Paleis nog niet mag verla
ten. H.K.H. heeft derhalve moeten afzien
van Haar voornemen om heden de feeste
lijkheden te Apeldoorn ter gelegenheid van
het Regeeringsjubileum van HJd. de Ko
ningin bij te wonen.
Groote militaire bedrijvigheid te
München.
De militaire bedrijvigheid in Beie
ren heeft gisteren 'n versneld tempo
aangenomen. Onophoudelijk worden
Duitsche troepen in de richting van
de Tsjechoslowaaksche grens ver
voerd. De stad zelf biedt en ongewo-
nen aanblik. Den geheelen dag zijn
troependetachementen gepasseerd,
voor het grooste deel gemotoriseerde
afdeelingen in oorlogsuitrusting. Het
vervoer geschiedt ook met behulp
van opgeëischte particuliere voertui
gen. Op verschillende punten van de
stad is luchtdoelgeschut geplaatst.
De schuilplaatsen voor de bevolking
zijn duidelijk kenbaar gemaakt. Voort
durend ronken vliegtuigen boven de
stad.
In de stad heerscht ecn atmosfeer van
bezorgdheid cn spanning. Vrachtauto's, veld
geschut. cn 'honderden opgeöischte personen-
en vrachtauto's rijden langs de wegen.
Laat in den middag vlogen verscheidene
escadrilles bombardementsvliegtuigen ho
ven de stad in noord-oostelijke richting. Op
den grooten Bèierschen weg zijn verscheide
ne gemotoriseerde afdeelingen gezien; de re
gimentsnummers waren van de uniformen
verwijderd.
Duitschland ongerust
over Rusland
De toon der bladen wijst er op.
Het vertoog van Potemkin, den
waarnemend volkscommissaris van
buitenlandsehe zaken, bij den Pool-
schen zaakgelastigde, schijnt de
Duitsche pers sterk te verontrusten,
zij blijft althans op verachtelijken
toon over Sovjet>-Rusland spreken.
„De moord naar Syrovy".
Het officieele communiqué over de be
sprekingen te Godesberg was te laat hekend
voor de Duitsche bladen om er nog com
mentaar op te kunnen leveren. De pers zet
inmiddels haar felle actie tegen de Praag-
sche regcering voort. De „Voelkischer Beo-
hachter" publiceert, op de eerste bladzijde
een groote karikatuur, voorstellende den
nieuwen minister-president van Tsjechoslo
wakije, mot het onderschrift: „De moorde
naar Syrovy, schepsel van Moskou."
Tsjechisch-Poolsche
grens gesloten
Gevolg van mobilisatie.
Ingevolge dc in Tsjechoslowakije afge
kondigde militaire maatregelen, is de
Tsjechisch-Poolsche grens te middernacht
gesloten.
In tegenwoordigheid van Smigly Rydz,
heeft de president der republiek gisteravond
den minister president, generaal Skladkow-
ski en den minister van buitenlandsehe za
ken, Beek, ontvangen, die hem verslag uit
brachten over don loop der gebeurtenissen.
Fransch generaal in
Tsjechischen dienst
De Fransche Generaal Faucher, het hoofd
der Fransche militaire missie in Tsjecho
Slowakije heeft bij de Fransche regeering
zijn ontslagaanvrage ingediend en gevraagd
vun zijn functies ontheven te worden. Te-
zelfder tijd wordt medegedeeld, dat hij zich
ter beschikking heeft gesteld van de Tsje
chische strijdkrachten.
De Paus blijft vertrouwen
De Paus heeft in een toespraak tot 350
jonge Italianen van de katholieke actie ge
zegd, dat hij blijft vertrouwen op het be
houd van den Europeeschen vrede. Hij zei-
de: „Wij zijn optimistisch, want de toekomst
ligt in Gods hand en God blijft niet onge
voelig voor het gebed."
Dit nummer bevat 16 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Oostelijke tot Zuidelijke
wind, nevelig tot licht oi
half bewolkt, droog vrij
warm weer, behoudens ge
ringe kans op onweer.
Verdere vooruitzichten: Nog
weinig verandering.
Binncnlandsch luchtvervoer in
8 maanden met 100 pet. gestegen.
Druk-cabincs in onze vliegtui
gen?
Naar de heer A. Plcsman, direc
teur van de K.L.M. op een persconfe
rentie mededeelde, toonden dc be
drijfsresultaten der K.L.M. over de
eer-ste maanden van 1938 een voor-
uilgang in het vervoer van passa
giers, vracht cn post. Op het binnen-
landsch net steeg het passagiersver
voer met bijna 100 en op de lijn
naar Indic met nagenoeg de helft.
De Australië-lijn,
De vliegtuigen op de doorverbinding Ba-
tavia-Australiö, zijn tot einde October volge
boekt.
Steeds sneller.
In het begin van 1940 kunnen de eerste
DC-4 toestellen hier te lande verwacht wor
den, welke de verbinding mot Indië tot 2/4
dag kunnen beperken. De hr. Plesman wees
er met nadruk op, dat hoe sneller de dienst
wordt, des te groot er de regelmatigheid moet
worden.
Als men dag cn nacht zou vliegen
ontmoet men alle weersomstandighe
den en men zou dan hoogcr moeten
vliegen dan thans. Vermoedelijk zou
den de vliegtuigen dan voorzien
moeten worden van „drukcabines",
d.w.z. dat met toepassing van een
compressor de atmospherische druk
op b.v. 800 meter dezelfde zou wor
den als op 6 a 7000 M.
Dit systeem verkeert echter nog in ex
perimenteel stadium.
Toenemend vrachtverkeer met
Engeland.
De toeneming van het vrachtverkeer tus-
schen Engeland cn Nederland heeft doen
besluiten met ingang van 2 October een
vracht dienst Amsterdam-Rotterdam-Londen
tc openen. Een Douglas DC-2 werd voor de
zen dienst speciaal ingericht: om de nuttige
lading zoo groot mogelijk te maken werden
de stoelen uit het passagiersverblijf verwij
derd.
De bezetting van de lijn op Midden-En*
geland was in den afgcloopen zomer gun
stig. Aangemoedigd door dit resultaat, zal
de K.L.M. deze dienst voorloopig voortzet
ten. Dit besluit brengt het belangrijke in
dustriegebied rondom Manchester ook ge
durende den winter op een halve dagreis
afstand van alle belangrijke West- en Mid-
dcn-Europeesche steden.
De heer Plesman is ook zeer tevreden
over de verbindingen met de Donaulanden,
Scandinavië, Berlijn cn Parijs, terwijl de
naclitpostdienst op Keulen eveneens renda
bel bleek.
Winternet voor Nederland uit
gebreid.
Het winternet van de K.L.M. is uitge
breid en omvat de volgende lijnen: Am
sterdam Rotterdam Haamstede
Vlissingen; Amsterdam Rotterdam
Eindhoven; AmsterdamLeeuwarden, Am
sterdamGroningen.
CENTRALE
VERWARMING
VOOR BETER WERK
NOTEEREN WIJ LA-
GE PRIJZEN.
r-. 7 TECHN. BUREAU
DE V
ALKMAAR
Tel. 2197—3897
R I E S
ROTTERDAF
44504
