Benesj
De bezetting van
Sudetenland
afgetreden
Uitbreiding Landbouwproductie
Lgewenscht1
1938:
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
:n
Onder pressie
van Hitier
„Gloriejaar
van Duitschland"
Er rijzen
moeilijkheden
Laan Schagen. Tel. 20.
V DONDERDAG 6 OCTOBER 1938.
uilsave ifer N.V. Uitg.-Mip. „Vlollonds Noorderkwortier'
Tsjecho-Slowakije
generaal syrovy tijdelijk staats
hoofd. - slowakije en sub-karpa-
thisch rusland zullen zelfbe
stuur krijgen.
Gistermiddag om half vijf, nadat
reeds den geheelen dag van uur tot
uur de geruchten de ronde deden,
werd officieel medegedeeld, dat de
President van Tsjecho-Slowakije,
Dr. Edouard Benesj is afgetreden.
Opklaring?
Zonder twijfel, aldus Reuier uit Praag, zal
door het aftreden van dr. Benesj den toe
stand opklaren, aangezien de samenwerking
met Duitschland voor Tsiechoslowakije ge
makkelijker wordt, terwijl het ook gemak
kelijker zal zijn om tot een oplossing te
komen mef de Slowaken.
Naar verluidt hebben de Duitschers een
sterke pressie uit geoefend.
Hitier, die een persoonlijke afkeer
van Benesj heeft, zou beloofd heb
ben edelmoediger té" zijn, als een
ander staatshoofd aan het bewind
zou komen.
Verder wordt vernomen, dat generaal Sy
rovy zal optreden als president der repu
bliek, tot een opvolger van Benesj zal zijn
gekozen. Deze verkiezing moet. geschieden
door Kamer en Senaat tezamen.
Hij die ging
Dr. Eduard Benesj werd 28 Mei 1SS4 in
bet dorp Kozlany geboren. Zijn ouders wa
ren arme boeren. Toch wisten zij hem een
goede opvoeding te geven. Hij studeerde aan
de universiteit van Praag en in Frankrijk.
Toen de wereldoorlog uitbrak, was hij
reeds een der leiders van de Tsjechische
nationalisten en korten tijd later werd hij
de rechterhand van Masarijk.
Bij de oprichting van den nieuwen staat
Tsjecho-Slowakije in 1018 werd dr. Benesj
minister van buitenlandsche zaken, welke
functie hij tot 1935 bekleedde.
In 1935, hij het aftreden van Masarijk, als
president, van de republiek, werd Benesj
tot zijn- opvolger gekozen.
In een radiotoespraak tot het volk heeft
Benesj de redenen van zijn aftreden uiteen
gezet. Hij zeide o.m.: „Ik was van plan na
de totstand koming van het accoord van
Mflnchen af te treden .doch achtte het ge-
wenscht te wachten totdat een sterke re
geering was gevormd.
Ik zal blijven zeggen .dat de offers, die
men van ons verlangd heeft, onrechtvaar
dig waren. Ik wil den belangen van mijn
land niet in den weg staan. Als overtuigd
democraat voel ik, dat mij niets overblijft
dan af te treden.
Hij, die kwam....
Syrovy, de minister-president en tijdelijk
staatshoofd heeft, gisteravond een radiorede
gehouden, waarin hij o.m. heeft medege
deeld, dat er plannen bestaan in Slowakije
en in Sub Karpathisch Rusland een auto
noom (zelf) bestuur te vestigen. De regeering
wil eerlijk, zeide Syrovy, de beslissing van
de vier mogendheden te Muenchen uitvoe
ren. De beginselen van de buitenlandsche
politiek zijn duidelijk: vriendschappelijke
betrekkingen met iedereen en in hot bijzon
der met de buurstaten, want indien Tsie
choslowakije in vrede wil leven, moet het
inet hen samenwerken.
Het regeeringsprogram is het vol
gende: brood en werk voor allen.
Door het stabiliseeren van de munt
zal het economisch leven op een
hechten grondslag worden geplaatst.
Evenwicht zal worden geschapen
tusschen de landbouwproductie en
de industrie, nieuwe takken van in
dustrie zullen in het leven worden
geroepen en het wegennet zal wor
den uitgebreid. In het vervolg zal
worden geleefd volgens de drie be
ginselen: werk, orde, discipline.
Hierna zweeg de minister-president eeni-
«e minuten en vervolgens zeide hij: „Met
«me smart, welke een oudstrijder, die heeft
jv®^gewerkt aan het oprichten van dezen
•iaat, kan gevoelen, vervul ik hier -een zeer
Dr. BENESJ
moeilijke taak en deel ik u mede, dat de
president der republiek, Eduard Benesj, is
afgetreden. Hierdoor heeft hij een schitte
rend voorbeeld van zelfverloochening gege
ven.
Dit besluit van den president is voor ons
zoo smartvol, dat woorden slechts een zwak
ke afschaduwing geven van onze gevoe
lens."
Hitier spreekt op de bijeenkomst
voor Winterhulp.
DE LAATSTE SCHANDELIJKE BLAD-
ZIJDE UITGESCHEURD.
Op den tienden October, aldus sprak
Hitier gisteravond in een massa-bij
eenkomst in het Berlijnsche Sport
paleis, waarmee de campagne voor
winterhulp werd geopend, zullen
wij alle Duitsche gebieden bezet
hebben, die ons toebehoorem Daar
mede is een der ernstigste crises in
Europa beëindigd en allen, niet
slechts in Duitschland, doch ook
daarbuiten, kunnen zich werkelijk
op het Kerstfeest verheugen. Het
moet werkelijk voor allen een feest
des vredes zijn.
Op2S Mei j.1., zoo verklaarde de Fuehrer
heb ik mij een groot doel gesteld. Ik heb
aan de verwezenlijking van dit groote doel
slechts kunnen gelooven, omdat ik wist,
dat achter mij het geheele Duitsche volk
stond, bereid alles te geven. Ik heb de laat
ste maanden en weken ongetwijfeld een
grooten buitenlandschen politieken steun
gehad.
Hitier zeide, dat hij reeds in
een vroegere rede den man gedankt
had, die zich als trouw en groot
vriend achter Duitschland gesteld
had. Benito Mussolini. Hij had zijn
Er zijn moeilijkheden gerezen in
den boezem der internationale com
missie tijdens de onderhandelingen
over de afbakening van het Sudeten-
duitsche gebied, dat op 10 October
aan Duitschland moet zijn overge
dragen.
Gistermiddag om één uur betraden de
ambassadeurs van Engeland. Frankrijk en
Italië Hendcrson, Francois Poncet en Atto-
lico. het Duitsche ministerie van buiten
landsche zaken om de besprekingen in de
internationale commissie, waarvan zij deel
uit maken, te hervatten. Op weg naar het
ministerie waren zij in een druk gesprek
gewikkeld.
Men verneemt, dat het tot dusver niet mo
gelijk is geweest tot overeenstemming te
geraken. Men gelooft, dat de Duitschers hun
voorstellen op zoo krachtige wijze hebben
gedaan-, dat de onderhandelingen uiterst
moeilijk zijn geworden.
Toegegeven.
Nader vernemen wij, dat de Duitschers
verlangden, dat vóór 10 October de gebieden
in Tsiechoslowakije met een voornamelijk
Duitsche bevolking bezet zullen worden.
Dit zijn de gebieden waar de Duitschers
meer dan 51 pet. van de bevolking uitma
ken.
De andere leden van de commissie waren
van meening, dat alleen de gebieden, waar
de Duitschers 70 of 75 pet. van de bevolking
uitmaakten, bezet zouden worden en voor
de overige streken volksstemmingen dien
den te worden gehouden.
Na vrij langdurige onderhandelingen, heeft
geheele macht in de weegschaal van
een rechtvaardige oplossing gewor
pen. Ook aan de beide andere staats
lieden moest Hitlec dank brengen,
daar zij het mede mogelijk gemaakt
hebben, dat het Tsjechoslowaaksche
probleem op vreedzame wijze is
opgelost. Doch voor alles gold zijn
dank het Duitsche volk, dat achter
hem gestaan heeft
Het heeft in deze kritieke dagen nooit zijn
vertrouwen verloren. Geen dank behoefde te
worden gesloten.
De gezamenlijke opbrengst van alle tot
dusver gevoerde winterhulpcampagnes be
draagt bijna twee milliard en dit jaar zal
voor het win terhulpwerk ten behoeve der
Sudetenduitschers alleen reeds 45 millioen
mark ter beschikking gesteld zijn.
Het jaar 1938, zoo besloot Hitier, zal in
de geschiedenis van het Duitsche volk een
groot, onvergelijkelijk trotsch jaar zijn. Met
dit jaar zijn do laatste schandelijke bladzij
de uit het bock van het lot, dat ons toebe
dacht was, uitgescheurd.
de Internationale Commissie het Duitsche
erzoek ingewilligd en zal de lijn, welke het
Duitsche leger thans tusschen 7 en 10 Octo
ber zal mogen bezetten, o.m. de volgende ge
bieden omvatten: Het z.g. Kuzlaendshen niet
Neutitschein, Troppau, Hultschin, (terwijl
Morawska Ostrawa buiten deze lijn blijft),
den geheelen Schocnhengstgau, Macrisch
Truebau en Zwittau, de westelijke helling
van het Adlergebergte met Rokitnitz en
Giesshuebel, 't „Braunauer Laeindchen" den
strook ten zuiden van het Reuzengebergte
met Trautcnau, Gahlonz.A. N. en Reichen-
berg, Boehmisch Leipa, Leitmeritz, Lohositz,
het steenkoolgebied van Dux en Bruex, het
„Saazer Hopfenland", het gebied ten westen
van Pilsen, echter zonder de stad Pilsen
zelf en de stad-Bischofteinitz. Ten Z.-oosten
van het Tsjechisch bezit blijven de Taus
behooren tot de in de volgende dagen dooi
de Duitsche troepen te bezetten zone de vol
gende steden: Bcrgreichcnstein, Winterberg,
Prachatotz, Boehmisch-Krumau. Ten oosten
van Gratzen wordt de oude rijksgrens in den
Gouw beneden-Donau bereikt. Ten noorden
van deken Gouw komen voor de Duitsche
bezetting in aanmerking o.a. Neubistritz, de
stad Znaim, de stad Maehrisch-Krumau,
Auspitz, Nikolsburg en Lundenburg.
Door de Duitsche troepen zal tenslotte
ook aan den oostelijken rand van den Gouw
Benedendonau het plaatsje Engerau aan
den zuidelijken oever van den Donau, tegen
over Pressburg, bezet worden.
Polen is nog ontevreden
Het wil een gemeenschappelijke
grens met Hongarije.
Polen is ondanks den afstand van
Teschen niet tevreden en zal slechts
voldaan zijn, wanneer de Hongaar-
sche eischen ook zullen zijn ingewil
ligd en waarop een gemeenschappe
lijke Poolsch-Hongaarsche grens zal
zijn gevormd.
Aldus is de toon der Poolsche bladen.
De Czas gaat zoo ver, dat het blad ver
klaart, dat Polen niet zal deelnemen aan
het systeem van garanties ten gunste van
den Tsjechischen staat, zoolang de Hon-
gaarsche eischen niet zullen zijn ingewil
ligd: „Het succes, dat met Teschen behaald
is, zal niet voldoende zijn om ons tevreden
te stellen. Wij eischen een gemeenschappe
lijke grens met Hongarije."
KX M.-vogels vlogen
rustig door den storm
Geen vertraging door den storm.
De hevige storm, welke de laatste dagen
over West-Europa heeft gewoed, heeft in liet
Europeesche luchtnet der K.LM. geen sto
ringen teweeggebracht Alhoewel de wind
kracht zoo sterk was, dat de scheepvaartver
bindingen tusschen Engeland cn het vaste
land eenigen tijd zelfs stilgelegd waren, zijn
de luchtdiensten normaal uitgevoerd.
BOEREN MOETEN HUN MOEI
LIJKHEDEN NIET OP DEN
KLANT AFWENTELEN.
Alg. vergadering
Holl. Mij. van Landbouw
In Den Haag heeft de Hollandsche Maat
schappij van Landbouw haar 147e alge-
meene vergadering gehouden en de heer P.
Stapel Czn. uit Hoogkarspel voor den laat-
sten keer als voorzitter gefungeerd. Ir. Lou-
wes, de regeeringscommissaris voor den ak
kerbouw cn de veehouderij, heeft een inlei
ding gehouden over:
De landbouw thans,
en zeide o.a. het onjuist te vinden ons land
nu ook in vollen vredestijd als ccn op land
bouwgebied autarkisch land in te richten.
Import en export zijn voor onze landbouw
die immers veredelingsindustrie is on
ontbeerlijk.
Ir. Louwes kwam op voor intensiveering
der bedrijven en productie-uitbreiding,m.a.w.
rationeele cultuur.
Nu moge het te betreuren zijn, dat
deze uitbreiding der productie door
sommige groepen als een economi
sche last gevoeld wordt, omdat de in
ternationale prijzen zoo laag zijn, dit
verandert niets aan het feit, dat onze
tegenwoordige landbouw beter is
dan een landbouw, die op zijn lauwe
ren rust en geen grosi en ontwikke
ling meer zou vertoonen. Voor het
land als geheel zou dit funest zijn.
Uitvoerig besprak de heer Louwes verder
de landbouwcrisismaatregelen, waarvan
een bezwaar is, dat zij uitgaan van een be
paald basisjaar. Deze bevriezing moet wor
den opgeheven, al moet daardoor de „zalige
bezitter' van heden worden getrofen. Van
opheffing der ordeningsmaatregelen zal, ge
zien den internationalen toestand, geen spra
ke kunnen zijn.
De verhouding tusschen veehou
derij en akkerbouw.
Wat de verhouding tusschen akkerbouw
en veehouderij betreft, meent spr., dat het
ihans door de regeering gevolgde stelsel,
waarbij de laagste in het verleden gekende
prijzen voor importgranen niet meer zullen
voorkomen, maar waarbij tegelijkertijd ook
niet. tot de uiterste consequentie gegaan
wordt, gelijk blijkt uit de denaturatiever-
goeding voor rogge, een uitstekende basis
is voor een compromis.
Tenslo2tte betoogde de heer Louwes 'n naji-
we samenwerking tusschen regeering en be
drijfsleven.
Hierna werden door de aanwezigen een
aantal vragen gesteld.
Helpt Duitschland!
Zoo betoogde ir. Dijt, dat het fout is de
productie te beperken van die goederen,
waaraan ons volk dringend behoefte heeft.
Iedere productiebeperking beteekent werk
loosheid. Nederland is te veel crediteurstaat,
hetgeen tot de productiebeperking leidt. Na
Munchen is het nu tijd dat de boeren laten
zien tot een offer bereid te zijn en mede te
willen werken het overschot der productie
ten goede te laten komen aan de noodlijden
de massa in binnen- cn buitenland. De ex
port naar onze buren mag niet vergeten
worden.
Op de vraag of daar, waar inge
volge verplichte arbitrage de loonen
omhoog worden gebracht, nu de
richtprijzen ook verhoogd zullen wor
den, antwoordde Ir. Louwes, dat
men moet aannemen, dat de arbiters
bij hun beslissing met de richtprij
zen rekening houden.
De spreker liet zich niet uit over het vraag
stuk van prijsverhooging over de geheele
linie, daar de landbouworganisaties hier
over met den minister confereeren.
Hoofdige boeren
Onjuist noemde de regeeringscommissaris
de felle critiek op de consumntiemelkcen-
trale, op een vergadering te Rotterdam uit
geoefend, welke gepaard ging aan het drei
gement van uittreden. Als dat doorgaat, al
dus spr., kon het met instituten als de C.
M.C. wel eens uit zijn. Als de landbouw zich
niet rijp toont de ordening in eigen hand
te nemen, dan zou spreker persoonlijk ad-
viseeren niet naar den vroeqeren toestand
terug te keeren, maar de geheele regeling
dezer materie los te laten en te zeggen „dan
maar niets". Als de boeren meenen, dat
het niet goed gegaan is, zegt spr., dat zij
het dan zelf maar beter hadden moeten
doen.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT»
Verwachting: Krachtige tot ma
tige wind uit Westelijk rich
tingen, half tot zwaar be
wolkt, waarschijnlijk nog
enkele regenbuien, iets kou
der.
Verdere vooruitzichten: Opkla
rende aanvankelijk nog
buiig en guur.
Slowaken weten wat ze
willen
Vast-omlijnd plan van oud-minis
ter Hodza.
Volgens ontvangen inlichtingen zijn de
vertegenwoordigers van alle Slowaaksche
politieke partijen, met inbegrip van de
volkspartij en de communisten, in vergade
ring te Zilina bijeen, het eens geworden
over een plan, dat door oud-minister Hod
za is uitgewerkt.
Het plan behelst de volgende punten:
1. Erkenning der nationale individuali
teit van het Slowaaksche volk.
2. Erkenning van de Slowaaksche taal
als officieele taal voor Slowakije.
3. Instelling van een Slowaakschen wet-
gevenden landdag, welker bevoegdheid en
betrekkingen met de regeering en het par
lement te Praag later zullen worden afge
bakend.
Schuschnigg is oud
geworden
Zijn haar werd wit,
Mevrouw Schuschnigg heeft den corres
pondent van Reuter verklaard, dat haar
echtgenoot zich nog te Weenen bevindt in
handen van de Gestapo. Zij heeft de ver
gunning hem op te zoeken en hem te schrij
ven, doch dieeft den autoriteiten moeten
beloven geen verdere bijzonderheden bekend
te maken. Zij verklaart, dat Schuschnigg
er veel ouder uitziet en dat zijn haar geheel
wit is geworden, maar dat zijn gezondheid
goed is.
RAICHENBACH—KELLER REMISE.
De derde partij tusschen Raichenbach en
Keiler om het wereldkampioenschap dam
men, gisteravond te Amsterdam gespeeld, is
na 68 zetten in remise geëindigd. De stand
is thans 33.
In antwoord op vragen van Ir. Dijt zeide
de regeeringscommissaris, dat men de pro
ductie niet .zal kunnen opvoeren, zonder de
prijzen te verlagen, want de consument kan
hier te lande de productiekosten niet beta
len. Waar het geld vandaan moet komen,
om die productiekosten op te brengen is het
vraagstuk, dat ir., Dijt niet oplost. Wat dus
de belooning van agrarischcn arbeid be
treft, men moet de draagkracht van ons
volk kennnen en de mate van bereidheid
om de lasten der boeren op zich te nemen.
Het is b.v. voor ons volk niet moeilijk alle
Nederlandsche boter op te eten, maar wel
om den veehouder ervoor zijn helooning te
betalen. De thans gevolgde methode
waarvan de heffing op margarine deel uit
maakt is ondanks alles voor den boer
voordeeliger.
Hef mond en klauwzeer.
Welke maatregelen de regeering zal ne
men om een eventueel door het mond- en
klauwzeer ontstaan tekort in den veestapel
aan te vullen, kan nu nog niet worden be
oordeeld. Men zal de ontwikkeling der
ziekte moeten afwachten. Over den toestand
van onzen veestapel wordt meer verteld
dan controleerbaar is.
Spr. heeft een onderzoek doen instellen op
eenige honderden boerderijen. De voorloo-
pige resultaten daarvan waren o.m. dat de
veestapel eenigermate verouderd bleek te
zijn, maar dat er zoo goed als geen klach
ten waren over de selectiemogelijkheden.
Op de vraag naar verhooging van den
prijs der consumptiemelk (gevraagd was
den straatprijs met 1 cent te verhoogen)
zeide ir. Louwes, dat de straatprijs op dit
oogenhlik niet lager is dan verleden jaar.
Ook de productiekosten zijn niet hooger. Een
verhooging op dit moment zou ten gevolge
hebben, dat juist zij, die de stroppen van
het mond- en klauwzeer gehad hebben, er
niet van zouden profiteeren. Naar sprekers
meening is er geen enkele aanleiding de
moeilijkheden, die de boeren onder elkaar
hebben, op de consumenten af te wentelen.
