Groote meerderheid
voor Chamberlain
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Het Lagerhuis
schenkt hem
zijn vertrouwen
Opstand en terreur in het
Heilige Land
.Duitschland krijgt
Zuid-West Afrika"
Winterprijs van
de boter
Zware windhoos
boven Mierloo
Gooische tram trekt
heistelling neer
Laan. Schagen, Tel.
VRIJDAG 7 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 10694.
H.v. Uitg.-Mif. „THoHo«<4t Noorderkwartier"
iYCoiirtmt
joden alle rechten, maar
geen joodsche staat. brit-
sche controle. - regeerings-
maatregelen missen elk
effect.
De minister van buitenlandsche za
ken van Irak Tauiik al Suwaid, die
als gast der Britsche regeering te
Londen vertroeft, heeft een plan bij
I zich, hetwelk mogelijk de Palestijn-
emf
zijn,
ttenl
jan
ider,
ker<>
op
□cht
te
aris
>orl-
sche kwestie uit de wereld kan hel
pen.
r Volgens het plan zullen de Joden elk recht
l trijgen, dat hun als Palestijncn kan worden
I- verieend, doch er zal geen joodsche staat
Kunnen komen. Het denkbeeld is een staat
onder Britsche controle, zooals Irak.
Het plan Taufik Suwaidi beoogt een be
gin te zijn van samenwerking tusschen Jo-
den en Arabieren en het einde van het po-
i litieke zionisme.
Voorts verluidt, dat het plan inhoudt, dat
het aantal Joodsche. inwoners niet grooter
zal mogen zijn dan nu. De Britsche regee-
ring zal de verleende rechten garandeeren.
t Alle wettige Britsche rechten zullen be-
Bchermd worden,
Echtor is reeds nu te constateeren,
dat de Joden er bitter weinig voor
voelen, „hun" land af te staan, al
thans het bestuur van het Joodsche
agentschap van Palestina verklaart
op ondubbelzinnige wijze, dat het
Joodsche volk iedere oplossing ver
werpt, die het tot den status van een
minderheid in Palestina veroordeelt.
Betoogd wordt, dat het recht der Jo
den, in hun historisch land weder
een nationaal tehuis te bouwen, door
Engeland, de Vereenigde Staten en
de geheele beschaafde wereld plech
tig is erkend.
TERRORISME.
Intusschen is na twee en een half jaar
van voortdurende strubbelingep de toestand
in Palestina zoo, dat van een formeelen op
stand kan worden gesproken.
De macht en het prestige der ter
roristen stijgen voortdurend. Het Ci
viele bestuur ligt geheel lamgesla
gen buiten de Joodsche kolonies en
de enkele groote steden. In Samaria
en in groote stukken van Galilea is
er militaire controle voor in de plaats
gekomen, in de rest van het land
en vooral in deelen van de Zuidelij
ke districten en van de streek om
Jeruzalem heeft de terroristen-,,regee
ring" de macht in handen.
Regeeringsmaatregelen maken
geen indruk meer.
I De strenge maatregelen, waartoe de regee
ring zich gedwongen zag, hebben tot nu toe
nagelalen indruk op de Arabieren te ma
ken, aldus het Hsb.
Te Jenin, waar de assistent-districtscom-
missaris werd gedood en in steden waar
nomnlen aanvajjen ujt hinderlagen den
"hen dooden hebben gekost zijn vele hui
zen ongeblazen, waardoor duizenden dakloos
1 cl|,n geworden. Boeten zijn een meer men-
scneJnko vorm van straf. Maar welk succes
1 n.iaa,rep:elen ook mogen hebben tot het
I «!i.7'd,J'ukk?n va" Plaatselijke onlusten, het
1 in! 'e niet gedaan door het aantal dak-
I h™ C"' zich bii de benden aansluiten en
f vniif- *'00.,e verbittering van de geheele be-
l J^. an den anderen kant hoort men
l klachten van d% bcvolkig tegen de
Arovre ^rechtshoven, waar honderden
r de i ü-n ^erecht hebben gestaan. Hoewel
00 ,ra^ wegens het dragen van wapen®
1S- hebben de eenvoud en de billijk-
Y.an de gerechtshoven, die blijkt uit
pr.ii v'11 sbraken bij onvoldoende bewijs of
I J, ,oef'e verdediging, de Arabieren doen
i gevoelen dat zij rechtvaardig zijn, al zijn
ze dan ook meedoogenloos.
I Pm,0 - 10l5stPn nemen den naam „moeja-
log" a'ln: ,,str'idor in (,en Heiligen Oor-
1 ri»?^°n wnnd°r dat de PAlestijnse.be regee-
j g, machteloos door veTti'aging in het
isamenstellen van een politiecorps, verzwakt
oor de onbetrouwbaarheid i.,r Arabische
Ho frile!j>k nict in staat Joodsche po'l.i-
t® gebruiken om de orde onder de Ara-
Het Parlement wordt
verdaagd
Londen. - Het Engelsche La
gerhuis heeft de motie van ver
trouwen in het beleid der regee
ring aangenomen met 366 tegen
144 stemmen.
AMENDEMENT DER OPPO
SITIE VERWORPEN.
Het amendement der oppositie
op de door de regeering inge
diende motie van vertrouwen
werd verworpen met 369 tegen
150 stemmen.
MOTIE TOT VERDAGING
PARLEMENT AANGENO-
MEN.
De motie der regeering tot ver
daging van het Lagerhuis tot 1
November is aangenomen met
313 tegen 150 stemmen.
Voordal dc motie van vertrouwen in stem
ming werd gebracht, heeft Chamberlain nog
liet woord gevoerd ter verdediging van zijn
beleid.
Hij begon met te verklaren, dat men hem
o.m. beschuldigd heeft van lafheid, week
hartigheid en domheid.
bieren te houden, met te weinig Britsche
politie en troepen, zich er op toelegt de
hoofdverbindingswegen open te houden en
de steden te verdedigen.
De verdediging van de Joodsche
streken wordt meer en meer aan de
Joden zelf overgelaten, die in Me
afgeloopcn weken 1200 vrijwilligers
bijeen hebben gebracht om de wa
kers. die zij vroeger hadden, te ver
vangen.
Vragen in het Lagerhuis.
In antwoord op een vraag betreffende
Palestina heeft Macdonald verklaard dat
het gisteren in Palestina tot nieuwe botsin
gen tusschcn de regeermgsstrijdkrachtcn
en Arabische benden is gekomen, waarbij
de rebellen weer zware verliezen hebben
geleden. Gdurende het weekeinde zullen
besprekingen gevoerd worden met den hoo-
gen commissaris voor Palestina, die gister
avond te Londen is aangekomen.
Men zegt het reeds openlijk.
Zuid-Afrika ongerust.
De regeling van het Sudetcnduitsche
vraagstuk heeft 't vraagstuk der voormalige
Duitsche koloniën weer op den voorgrond
geplaatst en Pirow, dc Zuid-Afrikaansche
minister van landsverdediging, zal waar
schijnlijk bij zijn aanstaand bezoek aan En
geland deze zaak met de Britsche ministers
bespreken, alvorens zich naar Duitschland
te begeven.
De correspondent van Reuter te Windhoek
seint, dat dc regeling van het. Sudetenvraap-
stuk het. vertrouwen in dé toekomst van de
voorstanders der unie in Zuid-West-Afrika
heeft geschokt.
De blanke bevolking van Zuid-West-Afri-
ka telt 31.000 zielen, waaronder 21.000 Zuid-
Afrikanen. 6000 Duitschers. die automatisch
tot Britsche onderdaan zijn genaturaliseerd
cn 3000 ongenaturaliseerde Duitschers. De
laatstcn verklaren thans openlijk, dat
Duitschland Zuid-West Afrika zal krijgen.
De unie-groep aldaar wijst op de herhaalde
veridaring van de regcering der unie, dat
de toekomst, van Zuid-West-A frikn. verbon
den is met de unie van Zuid-Afrika. doch
het pochen der Duitschers heeft geleid tol
den wensch, die thans overal in het land
wordt gehoord, dat haar leiders zullen
trachten, de banden met de Unie nauwer
aan te halen.
Actie ook in Dar-es-Salaam.
De verklaringen, die Hitier tijdens dc
conferentie te Munchen zou hebben afge-
Men heeft voorts beweerd, aldus spreker,
dat ik het land op den rand van een oor
log heb gebracht. Ik ben van meening, dat
zij, die deze beschuldigingen hebben geuit,
te snel vergeten zijn wat in de afgeloopen
week is geschied. Niemand heeft doorge
maakt, wat ik heb doorgemaakt. Eiken dag
weer liep ik rond met dc gedachte alleen de
verantwoordelijkheid voor het lot van mil-
lioenen landgenootcn te moeten dragen.
Wanneer ik terugblik op de gebeurtenissen,
dan ben ik er van overtuigd, dat ik een oor
log heb afgewend.
Chamberlain verklaarde verder, dat hij
liever geen algemeene verkiezingen zou hou
den om politieke munt uit de gevoelens van
het land te slaan en de meeningsverschillen
op de spits te drijven.
De eenige rechtvaardiging voor verkiezin
gen zou zijn, dat een nieuw punt ter sprake
zou zijn gekomen, of wanneer spreker het
vertrouwen van hen, die hem steunen, zou
hebben verloren. Dit is evenwel niet ge
schied. Bovendien is het mogelijk, dat er in
de komende maanden een groote krachtsin
spanning van het land zal worden gecisclit
en 'indien dit het geval mocht zijn, is het
het beste zoo weinig mogelijk onderlinge ge
schillen te hebben.
De verklaring Hitier—Chamber
lain.
Ten aanzien van de beschuldiging van
Noel Baker, dat de overeenkomst tusschcn
Hitier en Chamberlain door Hitier was op
gesteld, om Engeland er toe te brengen zijn
verplichtingen prijs te geven, zeide Cham
berlain: „Ik weet niet, of Noel Baker mij
duistere bedoelingen in de schoenen wil
schuiven, doch ik moet hem zeggen, dat het
document niet is opgesteld door Hitier, doch
door den nederigen persoon, welke op het
oogenblik dit huis toespreekt."
Vervolgens zeide Chamberlain, dat hij
niet geloofde, dat een, oorlog niet te voorko
men zou zijn.
Na het einde van rede bleef de mi
nister president eenige oogenblikken op het
spreekgestoelte staan en vervolgens ging hij
naar zijn plaats wuivend en glimlachend,
onder toejuichingen van de regeeringspar-
tijen.
Vervolgens hadden de verschillende stem
mingen plaats, waarvan we de uitslagen
hierboven reeds meedeelden.
legd met betrekking tot de Duitsche kolonia
le verlangens hebben te Dar-es-Salaam in
alle kringen ernstige ongerustheid veroor
zaakt. De beweging voor het voeren van
een actie tegen overdracht, der kolonie is
gereorganiseerd. Een centraal comité, waar
in Europeanen en Indiërs zitting hebben,
heeft besloten verzekeringen van den Brit
schen minister van koloniën te vragen.
München behandelde
geen koloniale kwesties
Een verklaring van Bonnet.
Behalve hetgeen in het officiecle commu
niqué vermeld staat, heeft de Fransche mi
nister Georgc Bonnet in de Kamercommis
sie voor buitenlandsche zaken te kennen
gegeven, dat de Italiaansche regcering haar
toestemming had gegeven voor de benoe
ming van een. Fransch ambassadeur in Ita
lië. De benoeming van den ambassadeur
zou geschieden in den eerstvolgenden mi
nisterraad, lieden of, hetgeen waarschijn
lijker is, Dinsdag a.s.
Voorts heeft Bonnet verduidelijkt, dat op
geen enkel oogenblik de koloniale kwestie
te Muenchen genoemd is.
Melk in Duitschland duurder
Ook daar zijn verordeningen om
ze te ontduiken.
De melkprijs is met gemiddelde 2 pf. per
liter verhoogd. Men 'voldoet hiermede aan
de herhaalde eischcn der veehouders, die
dezen zomer, om de verordening betreffende
de vaste prijzen te ontduiken, hun melk
voor de vervaardiging van room gebruikten,
teneinde betere verkoopswaarden te krijgen
Frankrijk weer normaal:
STAKINGEN!
Arbeiders bezetten een fabriek.
De arbeiders in de Salmsonfabriekon te
Parijs, hebben een staking met gekruiste ar
men afgekondigd in verband met het aan
een hunner afgevaardigden verleende .ont
slag. Gisteravond bezetten 800 arbeiders de
fabriek, die 2000 werklieden in dienst heeft.
Een krachtige afcleeling Gardes Mobiles, die
met vrachtauto's naar de fabriek was ver
voerd, drong tegen 7 uur de binnenplaats
der fabriek binnen en deed het gebouw ont
ruimen. Er werd geen tegenstand gebo
den.
SPECULATIES OP DEN TOESLAG
ZULLEN WORDEN TEGENGE
GAAN.
De minister van Economische Za
ken heeft besloten, den boterprijs
voor het binnenland voor het tijd
vak van 1 October 193S tot 1 Arjril
1939 te bepalen op een gemiddeld
bedrag van f 1.45 per kg. groothan-
delsprijs. Zooals bekend is, kan als
binnenlandsche groothandelsprijs
voor boter worden aangenomen de
som van het bedrag der commissie
noteering voor Nederlandsche boter
(Leeuwardernoteering) en het be
drag van de heffing en toeslag.
Teneinde speculaties op het bedrag van
de heffing en toeslag te voorkomen, ligt
het in de bedoeling mi, een gemiddelden
prijs van f 1.45 per kg. boter aanhoudende
in het bedrag der heffing zoo weinig mo
gelijk wijziging te brengen.
Tengevolge hiervan zal de werkelijke prijs
in de meeste gevallen hetzij naar boven
hetzij naar beneden van genoemd bedrag
van f 1.45 per kg. voor den groothandel
afwijken.
Het Hsb. herinnert er aan, dat de offici-
eele binnenlandsche boterprijs, welke door
de regeering gehanteerd wordt door middel
van een export-toeslag, tegenwoordig auto
matisch den prijs van alle industrie-melk
bepaalt. De tot boter verwerkte melk wordt
uitsluitend gesteund door dezen met be
hulp van wekalijks fluctueerende export
toeslagen verzekerden binnenlandschen bo
terprijs, terwijl dc melkvettoeslag aan de
overige industrie-melk (kaas, condens en
poeder) wekelijks op en neer gaat met den
boter-export-tocslag.
Sedert het invoeren van deze nieuwe re
geling (17 November 1937) heeft de regee
ring tevens het van nature bestaande prijs
verschil tusschen winter en zomer her
steld.
De groote grief der veehouders
was echter, dat de hoogere winter
prijs vorig jaar pas inging half No
vember en dat de lagere zomerprijs
reeds weer intrad half Maart.
Thans echter worden zomer en win
ter beide op zes maanden gesteld
door de regeering.
De mededeeling, dat ter vermijding van
speculatie de wekelijksche heffing zoo wei
nig mogelijk zal fluctueeren, zal door de
veehouders met gemengde gevoelens worden
ontvangen, immers wleke groote fluctuaties
geven de boternoteeringen in sommige
maanden soms te zien! Het hangt er dus
maar van af, wat de regeering in de prac-
tijk zal verstaan onder „zoo weinig moge
lijk wijziging."
Luchtverdediging van
Nederland
Gen.-majoor Best 1 November
officieel in functie.
Naar het Hsb. meldt, zal weldra bij K.B.
het commando luchtverdediging per 1 No
vember worden ingesteld. Naar men weet,
zal generaal-majoor Best hierbij de leiding
verkrijgen.
Dit nummer bevat 8 pagina's
Radio in de Moskee
Geen stem meer vanaf de
torentransen
Te Singapore moderniseert de Is
lam op merkwaardige wijze. Ging
voorheen zooals eeuwen gebruike
lijk vijfmaal daags de uitroeper der
biduren de trappen der minaret
op om vanaf de torentransen per
soonlijk de geloovigcn tot het ge
bed op te roepen, thans blijft hij
beneden, gaat naar de microphoon
en doet den oproep per radio; een
luidspreker bovenop de minaret
draagt het geluid wijd weg.
De Mohammedanen te Singapore
waren eerst buitengewoon verbaasd
over dezen inbreuk op de oude ze
de; maar het lawaai van het ver
keer was te voren zoo luid. dat
niemand den oproep tot bet gebed
verstaan kon. thans echter hoort
men den oproep weer.
öxtmmm
Om het wereldkampioenschap
RaichenbackKeiler 4l.
De vierde partij tusschen Raichenbacli
en Keiler, gisteren te Middcnbeemster om
het wereldkampioenschap dammen ge
speeld, is na 56 zetten in remise geëindigd.
De stand is thans 44.
DE BILT SEINT:
Verwachting: Aanvankelijk ma
tige Westelijke, later krim
pende en weer toenemende
wind, half tot zwaar be
wolkt, afnemend buiig, later
weer toenemende bewol
king, met toenemende regen
zachter overdag.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
Hooimijt en een stal uit elkaar
geslagen.
Vijf boomen ontworteld.
Kanaries ontvluchtten verwoeste
volière.
Gistermiddag omstreeks half een is
een gedeelte van Mierlo door een he
vige windhoos geteisterd. Over een
afstand van eenige kilometers liet
zij haar spoor na en overal waar zij
passeerde, richtte zij ernstige schade
aan.
Bij den landbouwer Smits in het gehucht
Brand, waar de wervelstorm zich ontwikkel
de, werden nagenoeg alle dakpannen weg
geslagen. Een oude stal werd uit elkaar ge
rukt, terwij 1 een mijt gcdorscht koren over
grooten afstand werd verspreid.
Nog grooter was de vernieling bij den heer
Jansen aan den Provincialen Weg naar
Eindhoven, waar niet alleen een deel der
dakpannen het moest ontgelden, doch ook
een stalmuur, evenals een betonnen schut
ting bezweek.
De hoos zette haar vernielenden tocht
voort naar de buurtschap Goor. Hier werden,
van verschillende woningen eveneens de pan
nen van het dak gerukt, korenmijten wer
den uit elkaar geslagen en fruitboomen wer
den vernield.
Bij den arbeider Van Kilsdonk
verwoestte de storm een volière. De
zich daarin bevindende kanaries kre
gen hierdoor de vrijheid.
Ook de wasch ging vliegen.
De wasch vloog van de drooglijn, en werd
heinde en ver verspreid.
In het gemeentebosch werden circa vijf
tig boomen ontworteld.
Verderop verminderde de kracht van de
bui, die in de richting Brouwhuis aftrok.
Persoonlijke ongelukken hebben zich niet
voorgedaan.
Met tui in aanraking geko
men - Opzichter der gemeente
waterleiding gewond.
In de kom van Diemcn is gisteren laat
in den middag met donderend lawaai een
18 meter hooge heistelling omlaag geko
men, doordat do Gooischc tram tegen een
der over den weg gespannen draden reed.
Bi' dit ongeval werd ook een lantaarn
paal geveld, welke den 58-jarigen opzioh-
tèr der gemeente-waterleiding, Joritzaar uit
Amsterdam, trof. Deze moest met een zwa
re hersenschudding en enkele verwondin
gen in een ziekenhuis worden opgenomen.
De heistelling, toobohoorende aan een
aannemer uit AmsterdamOost. stond aan
den westkant van de Keulsche Vaart op de
Prins Hendrikkade, nabij de electrische
ophaalbrug. Van den top liep een tui om
laag over de vaart en den Muiderstraatweg
naar een boom, nabij garage - Oostenriik.
Bij het verplaatsen van de stelling
moest deze draad gevierd worden.
Juist toen de draad slap kwam te
hangen, passeerde de Gooische
tram, die de tui een tiental meters
meenam en de stelling over haar
zwaartepunt trok, waardoor deze
neerstortte. De tui werd door de
tram strak gereden en duwde
daarbij een lantaarnpaal om.
Het gevaar ontkomen.
De vijf zware heipalen vielen dwars over
de vaart. Wonder boven wonder werd nie
mand getroffen. Op de plaats, waar de tóp-
einden met een hevigen slag neerkwamen,
hadden kort te voren nog tien arbeiders
graafwerk verricht.
Rijks- en gemeentepolitie hebben van het
ongeval procesverbaal opgemaakt.
