§dm
irijs bezorgd
Geheimzinnige moord
op 15-jarig meisje
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Japansch-Britsche betrekkingen
in gevaar
Duff Cooper
antwoordt
Hitler
Jpkomende
Daitsche actie
den Elzas
Op slag gedood
Japan moediger na het
accoord van Miincben
Weer wisseling van
golflengten
Laan. Schaeen Tel. 20.
IONDERDAG 13 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 10699.
jj^ave der N.V. Uitg.-Mif. „Xollond» Noorderkwortier"
[otpom een Fransch dictator...
fet Parijs schijnt te gaan lijden aan een
jSifna de feestelijke stemming welke ont-
g was door de overeenkomst te Mün-
151 fitnals in Engeland klinken in Frankrijk
luider de stemmen, die aandringen op
krachtiger bewapening en een zich
lp zetten tegen de steeds door wapen-
reld vergezelde eischen der dictatoren.
911 bo schrijft de Parijsche correspondent van
653 Hdbld. dat na de laatste DuitschIta-
3U insche besprekingen, Mussolini weer veel
ader inschikkelijk is geworden. De erken-
ijf door Frankrijk van de Italiaansche ver
ering van Abessinïë acht men te Rome al-
minst meer een' opoffering van Frankrijk,
h incasseert men als een vanzelfspre-
391 ide daad.
Iet terugtrekken van de 10.000 man Ita-
335 snschc legionnairs uit Spanje, waar er
SóJ ió a 6 maal zooveel achterblijven, is, zegt
i te Parijs, van zeer geringe beteekenis
zal zeker gevolgd worden door Italiaan-
cischen als erkenning van Franco als
lflfcogvoerende, weigering een eventueele
551 ische regeering te erkennen of zelfs voor-
Bit !en van economischen of politieken aard
de Balearen.
3 ok Duitschland acht men niet verzadigd.
45 inig waarde hecht men aan de verzeke-
I van Hitler. dat Duitschland geen ter-
^piale verlangens meer zou hebben in
uiting van den Führcr klopt immers
jet het plotseling opsteken van een
bevrijdingshetze" in den Elzas.
5 wijst er op, zegt de correspondent,
jfIer over eenigen tijd ook de Elzassers
jflerdrukte broeders zal tehulp snellen.
Elzasser autonomisten steken onder
ig van een zekeren Rossé, die men
de Elzasser Henlein noemt, geducht
mi kop op.
i6j i Duitschland zamelt men openlijk gel
ig; i in voor Duitsche propaganda in den
;oi as. zegt de Berlijnsche correspondent
12! i de „News Chronicle", waarbij kwitan-
146 worden afgegeven waarop de kathedraal
81 t Straatsbrug staat afgedrukt, met de
175 irden „De nieuwe verwezenlijkingen
i9i de Duitsche cultuur komen op uit den
2! ?m van den Elzas".
i een land, waar de vrije gedachten-
57 ne volstrekt niet meer bestaat, is een
B- coiijke campagne bijzonder veelzeggend!
111 manifest, uitgegeven door Henri Pichot
34 voorzitter van den Bond van Oudstrij-
41 waarvan het aantal leden in de ver-
63 llende aangesloten vereenigingen waar-
w jnlijk niet zonder eenige overdrijving
j zes millioen wordt geschat, werpt een
J' ü'p licht op de huidige stemming in
S nkrijk.
pichot somt eerst de moeilijkheden op,
1 arvoor de Fransche regeering zich ge-
atst, ziet, en verklaart dan dat hij meent
M die niet langs normalen parlementairen
kunnen worden opgelost. Zelfs niet
P telkens voor enkele welren aan de re-
ring een uitgebreide volmacht te geven,
rvoor het parlement zichzelf zoolang
9 chakelt. Op die manier kan niet anders
g lapwerk worden 'verricht. Hij vraagt
vorming van een nationaal kabinet,
gin alle partijen vertegenwoordigd zijn
waarin ook nict-politieke technici moe-
zitten, onder leiding van Daladier. „om-
die er nu eenmaal toch is". Aan dit ka-
zouden „pleins ponvoirs" moeten wor-
verlecnd tot 1940. het einde van deze
datieve periode. Mocht de Kamer die
voor zoo langen tijd toestaan, dan zou
ontbonden moeten worden.
Vrachtauto in botsing met naard
en wagen.
den Noordschen Steenweg te Terhe;;den
fristermiddag omstreeks 3 uur een ern-
S verkeersongeluk gebeurd, waarhii een
rsoon liet leven verloor cn een tweede
nvondingen opliep,
met eon naard besnannen waecn werd
dat tijdstip van achteren aangereden
r een vrachtauto uit Maastricht.
Het gevold v-ps. riat zoowel de auto als
't paard via den berm van den weg in
daarlangs lrvnvrnde sloot stortten.
wagon hloof ior»<*c Hftn ■wpf^aot claan
De 2.">-jarige Hartogs. die naast den chauf-
ür in do vrachtauto zat. sloeg met het
°ofd legen het portier van de auto en was
P slag dood. De chauffeur bleef ongedeerd
p slapte enkele ogenblikken na het onge
luk uit de auto op het droge.
De voerman van den mot paard bespan
en wagen, A. Rasenberg uit Wagenberg
'lf,l tegen den grond en liep verwondingen
Mm het hoofd op. Hij werd naar zijn wo-
pmg vervoerd.
Ook het paard werd ernstig gewond en
Bloest worden afgemaakt.
LONDEN WAARSCHUWT TOKIO NAAR
AANLEIDING VAN DEN JAPANSCHEN
INVAL IN ZUID-CHINA.
STEEDS MEER JAPANSCHE TROEPEN
ONTSCHEEPT.
DUIZENDEN ONTVLUCHTEN KANTON.
Zooals wij gisteren reeds in het kort
mededeelden, zijn de Japanners be
gonnen op groote schaal troepen te
ontschepen in Zuid-China en nog
steeds worden de Japansche soldaten
van den oever van de Bidsbaai aan
land gezet. De JapanschChinee-
sche oorlog is hiermede in een nieuw
stadium gekomen.
In politieke kringen neemt men aan, dat
deze nieuwe inval in Zuid-China in nauw
verband staat met de militaire operaties om
Hankau, welke, als bekend, niet zoo bijzon
der vlotten, omdat de Chineezen nog te ge
makkelijk wapen vervoer via Kanton ontvan
gen.
Dat echter bij dezen nieuwen aan
val buitenlandsche belangen, met na
me v. Engeland en Portugal in ge
vaar kunnen komen, toont onze
kaart, waarop de koloniën van deze
landen zijn aangegeven. Japan heeft
intusschen reeds medegedeeld, dat
deze belangen ontzien zullen worden.
LONDEN WAARSCHUWT TOKIO.
Ten aanzien van de ontscheping van Ja
pansche troepen in de Biasbaai herinnert
men er in Britsche diplomatieke kringen
aan. dat reeds verscheiden malen de aan
dacht der regeering te Tokio gevestigd werd
op het belang, dat Groot-Brittannië hecht
aan het gebied van Hongkong en aan Zuid
China, dat er het achterland van vormt, zoo
mede op de ongemakken voor de Engelsch
Janansche betrekkingen welke uit eenig in
cident zouden kunnen voortvloeien.
In de laatste dagen heeft de Brit
sche ambassadeur te Tokio Robert
Craigie, in dezen zin een stap on
dernomen naar aanleiding van ge
ruchten, welke hem hadden bereikt
en welke een ontscheping van Ja
pansche troepen deden voorzien.
Een officieele Japansche nota.
De Japansche minister-president en mi
nister van buitenlandsche zaken ad inte
rim, Prins Konoje, heeft een officieele nota
gericht tot de mogendheden. In deze nota
wordt gevraagd:
Ten eerste: de Chineesche troepen te wil
len beletten gebruik te maken van vreemde
eigendommen, of deze te naderen.
Ten tweede: zich te onthouden van de
verplaatsing van troelen, oorlogsschepen
of vliegtuigen op of over Chineesch gebied
en in de Chineesche wateren tusschen Swa-
tau, en Pakhoi. zonder de Japansche auto
riteiten te waarschuwen.
Ten derde: Te verbieden, dat Chineesche
troepen gebruik maken van buitenlandsch
grondgebied.
Japan wijst de verantwoordelijkheid voor
incidenten, welke zouden kunnen .voort
vloeien uit het niet in acht nemen van
deze punten.
DUIZENDEN VLUCHTEN.
De Chineezen doen reeds alle moeite de
invallers tegen te houden. Reeds is een
sterke Chineesche legermacht onderweg
naar het bedreigde gebied. De Japansche
troepen pogen vasten voet te krïi^en lanes
de spoorlijn Kanton-Swatau.
In betrouwbare kringen *wordt de sterkte
der Japansche landingstroepen geschat op
30.000 man.
Er zijn ook landingspogingen gedaan ten
noorden van Amoy, doch bijzonderhedeen
hieromtrent zijn nog niet bekend.
Twee compagnieën Britsche soldaten zijn
naar de grens gedirigeerd, om do politie ter
zijde te staan bij de handhaving der orde.
Duizenden vluchten thans uit Kanton naar
Hongkong. De buitenlandsche consuls, de
Duitsche uitgezonderd hebben hun landge-
nooten den raad gegeven hun vrouwen en
kinderen de stad te doen verlaten. In een
proclamatie van de militaire afdeeling van
het keizerlijke hoofdkwartier wordt de be
volking van Kanton uitgenoodigd zich van
Tsjang Kai Sjek los te maken.
De correspondent, die over het landingsge
bied is gevlogen, vertelt, dat Japansche
troepen werden ontscheept door groote aan
tallen lichters en hulpxaartuigen. Duizen
den soldaten en groote voorraden konden
aan land gebracht worden, blijkbaar zonder
C.hinceschen tegenstand. Twee Japansche
torpedobootjagers kruisten voortdurend voor
de kust. De Japansche vlootmacht bestaat
uit slagschepen, vliegtuïgschepen, torpedo
bootjagers cn andere schepen.
Een en ander een gevolg van
Hnenchen.
Geheel als een verrassing is het nieuws
te Hankau niet ontvangen. Welingelichte
kringen verwachtten het reeds sinds het
aftreden van Oegaki, die, naar men gelooft,
een politiek heeft bepleit, welke de moge
lijkheid van een wrijving met buitenland
sche mogendheden in China zou voorko
men. De inval ziet men ook wel als een ge
volg van de overeenkomst van Muenchen.
Men neemt in Japan aan dat Engeland
toch niet zal vechten.
Tot hiertoe en met verder
De „Evening Standard" drukt in zijn
nummer van Dinsdagavond een artikel af
van den onlangs afgetreden Britschen mi
nister van Marine Duff Cooper, welk arti
kel moet worden gezien als een antwoord
op de rede welke Hitler Zondag j.1. te Saar-
brückèn heeft gehouden.
De Fuehrer heeft daar o.m. gezegd:
„Ik ben er mij ten volle van bewust, dat,
wanneer op zekeren dag Chamberlain ver
vangen zou worden door een man als Eden,
Duff Cooper of Churchill, zij dadelijk zou
den pogen een tweeden wereldoorlog tegen
Duitschland te ontketenen. Zij verbergen
hun ware bedoelingen niet eens."
Duff Cooper zegt nu, dat helaas vele En-
gelschen van meening zijn, dat de eenvou
digste weg om een wereldoorlog te voorko
men is om te weigeren te vechten. Zoo ge
makkelijk is dit echter niet. Het eerste wat
een schooljongen ontdekt is, dat, wanneer
hij in vrede met zijn makkers wil leven, hij
hen niet in den waan moet laten, dat hij
in geen geval tot geweld zal overgaan.
Zoo is het ook onder de volkeren.
Duff Cooper vervolgt dan: „Waar ligt dan
de veiligheid, welke hoop blijft ons over?
„Steeds heb ik, sinds het nationaal-socia-
lisme in Duitschland aan de macht is geko
men met zijn buitensporige ambities en zijn
vertrouwen op middelen van geweld om de
ze te verwezenlijken, de noodzaak gevoeld
een grens vast te stellen welke wij niet zul
len prijsgeven.
„Uit billijkheidsoverwegingen tegenover
Duitschland moeten wij het volk van dit
land laten weten dat. er even goed een grens
is aan het geduld van de democratieën als
aan dat der dictators
„Duitschland mag nooit meer die fout be
gaan, welke het in 1914 maakte, door te
meenen, dat Engeland niet zou vechten;
evenmin mag men gedooeen dat het, in de
ze meening. in een positie geraakt waaruit
geen terugweg mogelijk is.
„Ik zou darom willen zeggen, dat de tijd
gekomen is. om in plaats van te wachten
op nieuwe eischen. welke ons gesteld zullen
Oit nummer bevat 8 pagina's
vl/EERBERICHT
DE BIET SEINT!
Verwachting: Matige, tijdelijk
krachtige, Zuidwestelijke tot
Westelijke wind, zwaar
bewolkt tot betrokken, tij
delijk regen, zelfde tempe
ratuur.
Verdere vooruitzichten*: Weinig
verandering.
worden, duidelijk te verklaren, wat ons
standpunt is.
Als wij bereid zijn verdere concessies te
doen, moeten wij Duitschland meedeelen,
welke deze concessies zijn, en deze mede-
deeling doen vergezellen van de verzeke
ring, dat zij de uiterste grens zijn.
„Verder dan die grens kunnen en
willen wij niet gaan. Bij die grens
waar die ook getrokken worde, zal
het Britsche Rijk pal staan.
„Laat Duitschland dat weten. Het
is de beste dienst dien wij aan de
zaak van den vrede kunnen bewij
zen".
Proefneming via Jaarsveld mis
lukt Naar oude regelen terug.
Naar het Hsb. verneemt, zijn bij
het hoofdbestuur der P.T.T. en ook
bij de omroepvereenigingen talloo-
ze klachten binnengekomen over de
ontvangst der programma's van
Avro en Vara. welke thans uitslui
tend via Jaarsveld (415 m) worden
uitgezonden. Naar men weet ge
schiedt die uitzending via Jaars
veld bij wijze van proef, maar men
dient nu die proef als mislukt te
beschouwen: Jaarsveld wordt lang
niet overal goed ontvangen en het
doel is dus niet bereikt.
Men mag thans zeer binnenkort een te
rugkeer naar den ouden toestand verwach
ten, nml. de periodieke wisseling van de
combinatie 1S75415 m. (Kootwijk en
Jaarsveld) met 301.5 m. (Hilversum). Avro
en Vara zulen dan, om te beginnen, over
gaan van Jaarsveld op Hilversum 301.5 m;
K.R.O. en N.C.R.V. naar 1875415 m.
De kans is niet uitgesloten, dat deze nieu
we zooveelste! regeling reeds begin
volgende week van kracht wordt
Drama in
arbeiderswoning
te Den Haag
HET SLACHTOFFER VERMOEDELIJK GE
WURGD. GEEN ROOFMOORD, GEEN
ZELFMOORD, GEEN ONGEVAL, GEEN
ZEDENMISDRIJF
In de Molenslootstraat no. 38 te
Den Haag is gisterochtend een
moord gepleegd op de 15-jarige
Greta Groen, die zich alleen thuis
bevond. De woning wordt bewoont'
door het gezin van den fabrieks
arbeider Groen, bestaande nit man.
vrouw en drie dochters, resp. van
18, 15 en 7 jaar.
Ongeveer 12 uur kwam het 7-jaricte
znsje Betsy thuis en vond daar
tot haar schrik het lijk van het
vermoorde meisje in een hoek bij
de trap.
Het doode meisje werd aangetrof
fen met een roode plek aan den
slaap, een snede in het voorhoofd
en met gezwollen lippen.
Het schijnt, dat de dader of de
daders van de wandaad het heele
huis hebben doorzocht, en, als wij
goed zijn ingelicht, is een vaasje
met geld verdwenen.
Gordijnen waren des morgens
gesloten.
Spoedig na de aangifte van het misdriif
waren de subsituut-officier van Justitie
en de commissaris van politie in de wo
ning aanwezig, vergezeld van een staf
van rechercheurs en een nolitiedeskundige.
De buurt waar het misdrijf gepleegd is,
bestaat uit een blok arbeiderswoningen, ge
legen in de nabijheid van den Riiswijksche-
weer, achter de Veha-fabrieken. Daar deze
woningen alle vrijwel gelijkvormig zijn. is
in ieder huis eenigszins de situatie te bestu
deeren, hoe alles in zijn werk kan zijn ge
gaan en de bewoners die uiteraard groote
belangstelling toonen, putten zich uit in
eissingen.
De omwonenden, zoo vernamen wij nog,
hebben gezien, dat de gordijnen van de
woning, waar het drama geschied is, den
geheelen morgen dicht waren. Of deze gor
dijnen echter anders altijd open zijn konden
zij evenwel niet mededeelen.
Het meisje was ziek.
Van de zijde der politie hebben wij over
dezen geheimzinnigen moord de volgende
bijzonderheden vernomen.
Het meisje was hulp in de huishouding,
doch was sinds Zaterdag niet naar haar
hetrpkking gegaan, omdat zij aan griep
leed. Haar moeder nam de betrekking voor
haar waar en wps dan ook des morgens
te negen uur van huis gegaan. Het meisje
was achter gebleven, gekleed op een sofa in
de huiskamer liggende. De moeder kwam te
12 uur thuis, na haar 5-jarig jongste doch
tertje van school te hebben gehaald. Het
kleine meisje liep moeder vooruit en opende
de deur, waarvan het slot normaal functi-
onneerde. Men weet reeds hoe het kind
toen de naargeestige vondst deed van haar
zuster die dood tegen de trap op lag.
De moeder heeft toen de buren en de poli
tie gewaarschuwd.
Het onderzoek, dat door de politie is
ingesteld heeft voorloopig uitgewe
zen, dat het meisje door verstik
king, vermoedelijk wurging om het
leven is gebracht. Om den hals be
vond zich een reep tule, welke niet
was toegeknoopt, zelfmoord ligt
geenszins voor de hand.
Het meisje was ingetogen van ka
rakter. Het onderzoek wees tevens
uit, dat het plegen van een zeden
misdrijf niet kan worden aange
toond. Een ongeval kan de politie
voorshands niet aannemen. Ook is
hier geen sprake van roofmoord,
aangezien niets ontvreemd is.
Het lijk is in beslag genomen voor sectie-
onderzoek, dat in handen is van den poli
tiedeskundige, dr. Rochat.
Een bijzonderheid, hij het onderzoek van
belang, was het feit. dat de achterdeur van
binnen gesloten was.
De politie heeft de verschillende buren
gehoord, geen van hen had iets van tumult
in de woning van de familie Groen bemerkt.
Men tast, zoowel wat de motieven van
de wandaad, als de identiteit van den da
der betreft, nog in het duister. Er zijn nog
geen aanhoudingen verricht.
Door e-en man gevolgd.
Uit de mededeelingen, welke ons door
de buurtbewoners en door het oudste zusje
van het vermoorde meisje, Lena Groen,
werden verstrekt, schijnt evenwel de con
clusie niet lichtvaardig, dat het hier gaat
om een zedenmisdrijf. In de afgeloopen
weken is het vermoorde meisje eenige
malen gevolgd door een bepaalden man,
die haar twee keer heeft aan<*p«;proken,
den laatsten keer Vrijdag j.1. Hij was toen
in een auto en hield het meisje staarde
bij het slachthuis. Een poging om haar in
de auto te trekken mislukte, doordat het
meisje zich tijdig wist los te rukken.
Het kind heeft toen het voorgevallene
aan haar ouders verteld, die er de politie
van inr kennis hebben gesteld. Het list wel
voor de hand, dat hier door de politie in
de eerste plaats gedacht wordt aan dien
onbekenden man, van wien een vaag sig
nalement bestaat. TTet lijk van het mc'sje
is ongeveer half drie mot, een auto van
den geneeskundigen dienst naar het ge
meenteziekenhuis vervoerd.