Jongarije
mobiliseert
Ontstemming over
mr.Ouds benoeming
Bank verduistert
7 sjecho-Slowakije
Ons land werd
goed bewaakt
anderhalf millioen
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
|Weer naar een
vier-mogendheden
conferentie 7
Jij tappen van Hongarije bij
Hitier en Mussolini
Minister Spaak zal
Koning Leopold vergezellen
Amsterdamsche Justitie
doet een inval
Vit
Laan. Schagen. Tel. 20.
ZATERDAG 15 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 10701.
<fer N.V. Uitg.-Mif. ..VioHond» Neerderkworlitr"
14) VROEGERE HONGAARSCHE
J BISTER-PRESIDENT OP BE-
JJJ JEK BIJ HITLER.
JJj Gisteravond heeft de Hongaarsche
200 regeering, na het afbreken van de
onderhandelingen met Tsjechoslowa-
kije, de mobilisatie van vijf lichtin
gen gelast.
Hf
I3|ln verband met dezen maatregel publi-
e ert liet Hongaarsche Telegraafagentschap
j t volgende bericht:
2: De tengevolge van de onderbreking der
25 Dngaarsch—Tsjechoslowaaksche onderhan-
2"t dingen ontstane toestand, de dreigementen,
29 e nog tijdens de onderhandelingen van
32 ijechoslowaaksche zijde geuit werden-, be
35 ivens de door Tsjechoslowakije genomen
35 ilitaire maatregelen hebben in het belang
31 de opvoering der militaire veiligheid
n Hongarije nieuwe maatregelen noodza-
46 jk gemaakt. Tot dit. doel vaardigt de mi-
41 [er-president, Zaterdag een proclamatie
51 waarin het oproepen van vijf lichtingen
531 tvolen wordt.. De dienstplichtigen, die be-
55S «ren tot dc lichtingen 1908 en 1911 moeten
583 ch reeds Maandag, bij hun troep melden.
591
Daranyi te München. - Een be
spreking met Hitier.
Muenchen. Hitier heeft gister
middag om 3 uur in het Führer-
haus den vroegeren minister-presi
dent van Hongarije, Daranyi, ont
vangen, die begin van den middag
per vliegtuig te Münchcn was aan
gekomen.
oj, Daryani was vergezeld van den Duitschen
93^zant te Boedapest, baron von Erd-
ggjannsdorf.
g7i Om vijf uur gistermiddag duurde de be-
10o3 ireking nog voort. Aan de onderhande-
1023 Wen namen deel von Erdmannsdorf, von
104! ibbentrop en de adjudant van Hitier,
£0$ rueckner.
log6 Te Boedapest acht men het niet onmoge-
1118 [k, dat de werkelijke beslissing ten aan-
1140 ion van de Hongaarsche minderheid in
Li6j sjecho-Slowakije in groot e lijnen te Berch-
H99 isgaden is genomen In dit geval, zoo meent
1222 lor>. behoeft Hongarije niet om onmiddel-
1249 ike bijeenkomst der vier mogendheden te
«zoeken.
1284
l29$i Stappen van Hongarije te Rome.
Volgens een bericht nit Rome heeft
1345 Hongarije een verzoek aan Mussolini
gericht, opdat de vier groote mo-
gendheden spoedig worden bijeenge-
L444 roepen, teneinde dit geschil te rege
lt len.
151
15: De meening van Italië.
15f
t5' De „Tribuna" schrijft o.a., dat te Mün-
then het recht der Hongaren is erkend. Dit
16U p;een platonisch gebaar, doch een uit-
16341 rioodiging tot Praag om Hongarije terug te
L6611 ^eri hetgeen het. was ontnomen. Tndien
l679j (je Tsjechen zich aan hun verplichtingen
171® tonden willen onttrekken, dan moet hen
hMolijk worden gemaakt,, aan welk ge-
inofiVaar Z'J zich blootsteffen en indien de re-
JrxReering Syrovy weerstand zou blijven bie-
^en, dan zal interventie nodig zijn om een
oplossing te hrengen.
jL» Gistermiddag heft de Ttaliaansche minis-
9214 fr van buitenlandsche zaken, graaf Ciano,
"3:fen Hongaarschen kabinetschef van huiten-
9642 r^sche zaken, graaf Osaki, en den Hon-
faarschen gezant te Rome. baron Villanl. ont
015< Van£pn- De Hongaren hebben het, standpunt
0272 '.an hun regeering uiteengezet en interven-
0365 )"an de vier mogendheden gevraagd.
049J Gisteravond zou graaf Csaki door den duce
0694 *r°rt^Gn ontvangen.
|o^s Hongarije beschuldigt.
1364 A.N.P. verneemt uit Boedapest, dat
1815 Voj8ens .bet Hongaarsche Telegraafagent-
Bcnap gisternacht eJ--gisterochtend in de
Tsjechische plaatsen Gocmoer en Ahauj ster-
l* *1 Mdeelingen infanterie en mitrailleuraf
ueelingen van het Tsjechische leger aange
I komen, welke de vestingwerken aan de
grens cn verder het land in hebben bezet.
OUD-MINISTER DARANYI.
Sedert Donderdag komen weer groote
scharen Hongaarsche vluchtelingen over de
grens. Zij verklaarden, dat iedere Hongaar,
die tijdens de besprekingen te Komarom
blijk heeft gegeven van zijn Hongaarsche
gezindheid, thans door de Tsjechen wordt
vervolgd.
Vluchtelingen uit Kasa hebben bericht,
dat de Tsjechen in de laatste dagen 1300
politieke gevangenen, meest I-Iong'aren, heb
ben vrijgelaten, doch thans worden ware
drijfjachten georganiseerd om dc vrijgelate
nen weer te vangen.
Opgewonden en zenuwachtige
stemming te Boedapest.
Er heerscht in de Hongaarsche hoofdstad
op het oogenblik een opgewonden en zenuw
achtige stemming. Het gerucht, dat de Hon
gaarsche nationaal-socialisten van plan zijn
een putsch op touw te zetten, wil maar niet
verstommen. De politieagenten loopen nog
steeds met de karabijn over den schouder.
Frontstrijders uit den wereldoorlog verzame
len zich voor hun lokalen, het zijn haast
'allen mannen van over de voerti.g Zij dra
gen hun oude bruine uniform en hebben
voor een deel platte stalen helmen op. Oor
logsdecoraties versieren hun borst. Sommi
gen worden op weg naar de verzamelplaat
sen door hun vrouwen vergezeld. Zij trok
ken gisteravond in optocht door de straten
van de binnenstad.
Het officieele bezoek aan Ne
derland.
Naar de Brusselsche correspondent van
het Hsb. meldt, kan men als zeker aanne
men, dat minister-president Spaak Koning
Leopold tijdens het officieele bezoek aan
het Nederlandsche Hof, in November, zal
vergezellen.
AFGESLOTEN DOOR EEN STELSEL VAN
HINDERNISSEN.
STEMMING VAN DE TROEPEN UITSTE
KEND. IEDEREEN WERKTE MEE.
De Minister van Defensie publiceert een
overzicht van het verloop der militaire maat
regelen, welke in de afgeloopen periode van
spanning in Nederland getroffen zijn..
Zijne Excellentie deelt mede, dat in
zeer korten tijd alle toegangen tot
ons land langs de Zuid- en Oost
grens door een geheel stelsel van
hindernissen bewaakt door perso
neel, voorzien van mitrailleurs en
pantserafwecrgeschut waren af
gesloten, terwijl aan de kust door
de Kon. Marine in nauwe samenwer
king met dc Kon. Landmacht de
noodige maatregelen waren geno
men om onze havens tegen een over
valling over zee te verdedigen.
Door de zoowel aan de land- als aan de
zeezijde genomen maatregelen, gaf de Re
geering blijk, dat zij vastbesloten was, onze
neutraliteit tegen elke aanranding te verde
digen.
Ernst en vastberadenheid.
Over liet algemeen liet, de stem
ming van de troep niets te wen-
schen over; met ernst en vastbera
denheid deden allen, van hoog tot
laag hun plicht; vermoeienissen
werden met opgewektheid gedragen
Zoowel de openbare diensten, welker me
dewerking voor een vlotte uitvoering der
maatregelen onontbeerlijk is, als de ge
meentelijke autoriteiten hebben in alle op
zichten hunne volle medewerking verleend.
In het bijzonder mogen wel worden ge
noemd dc Post- en Telegraafdienst en de
spoorwegen, waaraan zeer hooge cischen
zijn gesteld.
Voorts is bij de troepen vervoeren groote
medewerking ondervonden van verschillen
de autobusdienstcn en vrachtauto-onderne
mingen.
Hulde aan de pers.
Van de bevolking werd allerwege groote
steun en sympathie ondervonden, terwijl
„last not least", hulde moet worden ge
in-acht aan de Ncderlarfflsche pers, die door
haar kalme, bezadigde berichtgeving elke
paniekstemming heeft weten te voorkomen
en door haar juiste voorlichting er toe
heeft bijgedragen om de genomen maatre
gelen rustig en ordelijk te doen verloopen.
Gebreken.
Ongetwijfeld zal, wanneer de rapporten
van de verschillende commandanten zijn
ontvangen, blijken, dat de getroffen voorbe
reidingen hier en daar nog gebreken ver-
toonen en aanvulling en verbetering ver-
eischen. De legerleiding zal zeker niet na
laten, die aanvullingen en verbeteringen
aan te brengen.
Reeds thans echter kan worden vastge
steld, dat hetgeen in de afgeloopen dagen
is geschied, reden geeft tot groote voldoe
ning en erkentelijkheid, dat op den inge
slagen weg kan worden voortgegaan.
Rotterdams gemeenteraad
spreekt met 20 tegen 17 stem
men zijn teleurstelling uit
De gemeenteraad van Rotterdam
heeft gistermiddag met 31 tegen 8
stemmen den heer Reuderink
(comm.) gelegenheid gegeven te
interpelleeren over de burgemees
tersbenoeming van den heer Oud.
Het resultaat van deze interpella
tie was een motie, voorgesteld door
den interpellant, waarin de raad
uitspreekt, dat de benoeming niet
in overeenstemming is met de po
litieke verhoudingen in de bevol
king van Rotterdam, zooals deze
zich in den raad afspiegelen, en
waarin voorts de ontstemming over
de benoeming te kennen wordt ge
geven.
De motie wordt na een debat, waaraan
woordvoerders van vrijwel alle partijen in
den reed deelnamen, aangenomen. Voor de
motie stemden alleen de soc. democraten
en de uiterst linkschen, die in totaal met
twintig leden aanwezig zijn en er tegen al
le anderen, in totaal 17.
De intorpellant licht zijn motie volgens
het Hsb. aldus toe:
Twee directeuren
gearresteerd
De justitie te Amsterdam heeft in
haar strijd tegen de zwendelbanken
weer een goeden slag geslagen.
Gistermiddag hebben de rechter
commissaris mr. Dijksterhuis, de
officier van Justitie, de subs.-offi-
cier, de inspecteur van politie, chef
van de handelspolitie en een riiks-
accountant een inval gedaan ten
kantore van de Commanditaire
Bankvereeniging, Wiegerinck,
Muschter en Go., gevestigd Keizers
gracht 213.
De justitie heeft de beide fir
manten, de heeren Wienerinck °n
Muschter, gearresteerd. Zij worden
verdacht van hoogst belnanrijke ver
duisteringen. Het totaal tekort
wordt geraamd op niet minder
dan anderhalf millioen gulden.
Het was een heele consternatie in het
'.anloorgobouw. waarin ongeveer tien per
sonen, in dienst van deze roanm. bankver-
1 ecniging, rustig aan den arbeid waren, een
arbeid, die onmiddellijk werd gestaakt toen
de justitieele autoriteiten in dc lokalen
verschenen. In het privékantoor waren de
beide directeuren aanwezig. Na vertoon
van het verlof tot huiszoeking, door de
rechtbank afgegeven, werd in alle lokalen
en in het bijzonder in de brandkasten en
safes een nauwkeurig onderzoek ingesteld.
Reeds geruimen tijd bestond bij de jus
titie en de politie het vermoeden, dat
door de bank on onjuiste wijze zak^n wer
den gedaan, waarvan de cliënten de dupe
werden.
Hooge rente lokte-
Vele clienten baden geld en vooral effec
ten aan de bank in leendepot gegeven, de
bank verkreeg hierdoor het recht de ef
fecten te heieenen en met het aldus verkre
gen geld transacties te doen. De cliënten
kregen dan van de bank een hoógere ren
te dan de effecten pleegden te geven. Vele
menschen zijn door de hoogere rente over
gehaald hun in effecten belegde spaargel
den aan de bank toe te vertrouwen.
Deze effecten zijn hij de huiszoeking niet
teruggevonden, slechts leege ruimten, waar
zich effecten moesten bevinden.
Ook waren er clienten. die effecten in
rekening courant hadden gegeven tot zeer
hooge bedragen. Ook van deze effecten, vele
honderdduizenden waard, is niets terugge
vonden bij het zeer nauwkeurige onder
zoek van de Justitie en de recherche.
Maar hiermede is het onderzoek nog niet
ten einde geweest. De bank dreef nog en
kele naamloozo vennoolschappcn, waarvan
zij het effectenbezit als bankiers onder zich
hadden tot. een bedrag van ecnige tonnen
gouds. Ook bij deze N.V.'s is een onder
Dit nummtr bevat 16 pagina's
zoek ingesteld. De effecten, die op het kan
toor van de bank behoorden te zijn, bleken
even spoorloos als de rest.
Ook van de bezittingen van deze naam-
looze vennootschappen is niets terugge
vonden.
Zooals wij reeds schreven, wordt het
totale tekort ruwweg geschat op anderhalf
millioen gulden.
Reclame in het politieblad
Dat het den heeren niet aan de
noodige brutaliteit ontbreekt, 'blijkt
o.a. uit het feit, dat zij op de eerste
pagina van het politieblad veelbelo
vende advertenties van hun bank
zaak lieten opnemen. Deze adverten
tie zal nu wel voor de laatste maal
zijn verschenen. De beide directeuren
zijn in politiebewaring gesteld en
ook de procuratiehouder is aange
houden.
Er is nog zelden zooveel papier en boe
ken in beslag genomen als bij deze huiszoe
king. Een groote politieuitrukaulo is volge
laden aan het hoofdbureau teruggekeerd.
Nog een arrestatie.
Nader vernemen wij, dat ook de directeur
van een N.V., die in hetzelfde gebouw een
kantoor had en welke N.V. nauw samen
werkte met de bank, aangehouden is.
De aangehoudenen ontkennen. Het is
echter wel zeker, dat het tekort tusschcn
de anderhalf en twee millioen ligt.
Hoogstwaarschijnlijk is het efectcnlbezit
verspcculecrd. Wel zijn nog eenige effecten
gevonden, doch die hadden weinig waarde.
Contant geld is vrijwel niet gevonden.
Oover liquide kasmiddelen beschikte de
bank hliikhanr niet,
Dc N.V., die haar effectenbezit aan de
bank ter bewaring heeft gegeven, is een
goed hekend staande verzekeringsmaat-
schanpij, die, in weerwil van het effecten-
verlies, de verzekerden veilig heeft, gesteld.
Naar wij nog vernemen zullen ook
waarschijnlijk vele kleine spaarders de
dupe zijn van deze bank„krach"#
Er komt een man, die Rotterdam de re-
geeringspolitiek zal opleggen. Onze crisis
schuld van 48 millioen is mede aan de hou
ding van mr. Oud te danken.
Het is grievend dat een dergelijke functio
naris wordt toegewezen. Onpartijdig is de
ze nieuwe functionaris allerminst. Hij heeft
in zijn partijblad gewezen op het belang
zijner partij bij deze benoeming. Deze be
noeming is een politieke daad. De soc.-demo-
cratie had recht op den zetel, want als an-
ti-rev. of r.k. hier zooveel zetels hadden
gehad, zouden zij den burgemeester hebben
gekregen.
En tóch: „onze nieuwe burge
meester I"
De voorzitter, wethouder de Zeeuw
(S.D.), antwoordt, dat het college
van B. en W. op het stapdpunt
staat, dat ook hier jaren geleden
werd ingenomen en toen in een mo
tie werd uitgesproken (n.1., bij de
benoeming van den liberalen voor
ganger van Mr. Oud, den heer
Droogleever Fortuijn, red.), dat de
burgemeestersbenoeming niet strookt
met de samenstelling van den ge
meenteraad.
Spr. verklaart overigens, dat de heer Oud
vangen zal worden als „onze nieuwe bur
gemeester" dat de soc. dem. in het collego
met hem samen zullen werken als met vo
rige burgemeesters en dat zij hun oordeel
over hem zullen afmeten naar zijn werk.
De heer Menist (rev. sec.) acht het ver
klaarbaar, dat dc anti-rev geen critiek heb
ben. Mr. Oud heeft altijd hun politiek uitge
voerd.
„Is er non verschil?"
De tegenwoordige waarnemende soc. dem.
burgemeester heeft, aldus spr. tot zelfs aan
den Schiedamschen Dijk prachtige woorden
gesproken over de monarchie (vroolijkheid).
Dat had Oud niet kunnen verbeteren. Is er
nog vjorschil tusschen soc. dem. en vrijz.
dem.? De motie-Reuderink is politiek onhe-
teekenend.
EERBERICHT
DE BILT SEINTt
Verwachting: Meest matige W.
tot Z.W. wind, gedeeltelijk
bewolkt, weinig of geen re
gen, iets kouder.
Verdere vooruitzichten: Toene
mende bewolking en -toene
mende kans op regen.
CENTRALE
VERWARMING
ALLEEN HET ALLER
BESTE ACHTEN WIJ
VOOR ONZE INSTAL
LATIES GOED GF
NOEGEN TOCH Zï1
WIJ BILLIJKER.
DE V
TECHN.BUREAU
R I E S
ALKMAAR ROTTERDAF
Tel. 2197—3897 44504