let Franschc volksfront
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
ontvangt de genadestoot
Beleefdheid op
den weg
De overeenkomst tusschen
Engeland en Italië
ER L - J#»r N.v. Uitg.-Mif. „Hollands Noorderkwartier"
aladier doet een
tftige aanval op de
communisten
I
Geen moeilijkheden
tusschen Berlijn
en Rome
Half November
van kracht?
Defensie gaat vóór!
Luchtbescherming
van bedrijven
Wapening tegen
zielkundige techniek
was, F Laan. Schagen, Tel. 20.
jAG 28 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 10712.
-RTS,
M-» I
1
r
AAN,
ard
ttity büitenlandsche propaganda
meer geduld.
frankrijk's zonen moeten
arbeiden
in ongekend felle bewoordingen
Heeft de Fransche minister-president
leider der radicaal-socialisten Da
ladier op het partijcongres te Mar-
jseil/e steUing genomen tegen de
mnisten. Zijn luid toegejuichte
levoering, die zoowel te Rome als
Berlijn met groote instemming is
igroet, is een bevestiging van de
Daladier en Bonnet in de laat-
met betrekking tot
Duitschland gevoerde gedragslijn.
In de politiek van Frankrijk be
lleekent zij waarschijnlijk een ver-
ggj ehuiving van de regeeringsmaoht
^aar het Centrum.
lis thans voor een leider eoner re-
niel meer mogelijk zich alleen tot
ide L'en partij te richten. Tot geheel
ijk moet worden gesproken, aldus
laladier aan, om dan direct over te
it behandeling van den internationa-
de lfcstand. Daladier zcide, niet te kun-
olitie icstaan, dat men spreekt over capi-
ing; van Frankrijk onder drang der
ordt
een
llello"
ew
in O
raai
ein isj
>en'
op i•Me weken
mcnl
den
aar
b. v
wen
het i digheden.
Indien ik mij te München ge-
litst zou hebben gezien tegenover
m ultimatum, zou ik, indien ik
lijn stem niet had kunnen laten
loren en spreken op voet van ge
kheid, naar Parijs zijn terugge-
ierd, aldus de minister-president,
aar ik een beroep zou hebben ge-
lan op het verzet der natie. De
11)0111!
ad van München was een daad
vii pn rede.
jen
Dg te
afgeli
jolgens zette Daladier uiteen, dat de
iid de onverzettelijkheid der commu-
eeI he partij zijn actie hadden verlamd,
haar bladen en haar sprekers
berlain op grove wijze aanvielen
[dat toen niet de positie van Frank-
akt? Hebben zij onze actie ver
gelijkt, toen zij alle dagen sommaties
ïotari en Fransche regeering? Hebben
en zij hun banvloek uitspraken tegen 'n
ring tegenover wie wij ons in een ge-
'ike onderhandeling bevonden, niet het
i opgeroepen het land mee te sleu-
n in een oorlog te storten.
iffok ^annecr 7-'i thans beweren, dat
gedeeltelijke mobilisatie, waartoe
s overgingen slechts diende om
ize zwakheid te bemantelen, bedie-
n zij zich vrijwillig op de meest
schuwelijke wijze van leugens,
ndat, indien dat door de misleide
assas a's waar zou worden aan
komen, dit tot gevolg zou kunnen
bbcn, dat fiet, indien noodig, on-
gelijk zou zijn een toevlucht te
g( irnen tot dezen maatregel, waarvan
ilhie herhaal, dat hij krachtig heeft
jgedragen tot het redden van den
ede.
liet
lgem
■ten
iet
11
hoi
•tte
hebben den vrede en de waardigheid
Frankrijk gehandhaafd en zijn vast
en daarin te volharden. Onze politiek
la overeenstemming zijn met de fun-
cnteele belangen van liet vaderland.
WA, fundaincnteele belang van Frankrijk
handhaving van zij,n eigen veiligheid
Ir. niet alleen ligt in de onschendbaar-
ïing Van onze grenzen op het vasteland van
pa.
De verhouding tot
en Italië.
Duitschland
°coi acndeli.ike woorden heeft Daladier go-
'fen aan het adres van Duitschland en
'n ik, aldus Daladier, te München het
van het Duitsche volk hoorde kloppen,
ik niet nalaten te denken, zooals ik in
n oorlog te Verdun had gedaan, dat
Usschen het volk van Frankrijk en het
van Duitschland. ondanks alle moei-
p leden, machtige redenen zijn tot weder
«he achting, welke tot loyale samen
ging moeten leiden. Op deze samenwer-
heb ik krachtig gehoopt. Hoe de ver-
hen yan hun politieke stelsels ook mo-
zijn, moeten deze beide naties, die op
slagveld zoo vaak tegenover elkander
iben gestaan, begrijpen, dat in den mo-
DALADIER
dernon tijd een oorlog nooit meer een op
lossing is en dat het door een loyale over
eenstemming der volken mogelijk is alle
problemen te regelen.
In zijn overzicht van den finantieelen toe
stand van Frankrijk bleef Daladier eenigs-
zins aan de oppervlakte. Het is uit zijn
woorden niet op te maken, hoe de Fransche
regecring zich voorstelt, de productie op te
voeren, hetgeen tóch noodzakelijk zal zijn
om de enorme uitgaven te kunnen betalen,
die noodig zijn.
Daladier constateerde dat de lasten voor
de schatkist in 1939 geraamd zijn op 102
milliard aan uitgaven en 6G milliard aan
inkomsten, dus een tekort. Het nationale
inkomen wordt geraamd op 220 milliard.
Spreker wees erop, dat dit niet kan voort
duren.
Frankrijk is op weg naar het failliet,
waardoor de onafhankelijkheid van het land
te gronde kan gaan.
Treffend waren de vergelijkende cijfers,
die Daladier gaf: terwijl tusschen 1929 en
1937 de productie in Duitschland met 17
pet, in Engeland met 24 pet. toenam, ging
zij in Frankrijk 25 pet. achteruit!
Frankrijk is een prooi van binnen-
landsche onlusten en aanvallen
van buiten af.
Het is geen verraad den vrede te
bewaren voor de arbeidersklasse.
Ook hier dreigt de communistische
partij door haar felheid het land
naar een dramatisch lot te voeren.
Spreker vroeg of het geen nationale
plicht was meer en beter te produ-
ceeren. Men hoort zeggen: Frank
rijk moet sterker worden, het moet
zijn wil op kunnen leggen door ge
weld van wapenen. Dezelfde stem
men roepen evenwel: „Werkt niet
meer dan veertig uur".
Verder wees Daladier er op. dat hij
krachtige pogingen eischt van alle Fran-
schen, niet alleen van de arbeiders, Hij is
oen voorstander van behoud van loon tij
dens de vacantie, arbitrage, strijd tegen de
werkloosheid door scholing van een nieuw
beroep.
Geen büitenlandsche propaganda!
Vervolgens deelde Daladier mede, dat de
regeering geen büitenlandsche propaganda
meer zal dulden. Zij wil niet hebben, dat
büitenlandsche krachten, welke zij ook zijn,
aan de Franschen komen vertellen, welke
hun belangen zijn en het zal niet dulden,
dat Franschen deze propaganda vocrcu.
Frankrijk zal een toevlucht blijven bieden
aan vluchtelingen, doch het zal cischen, dat
zij, welke het ontvangt, de wetten der gast
vrijheid eerbiedigen, d.w.z. dat men zich
niet moet mengen in de zaken van het huis,
waarin men wordt ontvangen. Degene, die
zich hieraan niet onderwerpt, wordt buiten
de deur gesloten. Het nationaal socialistische
Duitschland, het fascistische Italië en het
communistische Rusland dulden op hun ge
bied geen democratische propaganda. Dit is
hun goed recht, doch de Fransche republiek,
welker geduld misschien grooter is geweest,
zal er in het vervolg voor waken, dat geen
onderneming meer ontstaat, welke niet ge
sproten is uit Franschen bodem.
Op alle gebied zal het. republikeinsche
bewind worden verdedigd, Frankrijk zal
het land blijven van „de rechten van den
mensch", al zijn kinderen, zonder onder
scheid van geloof, zullen gelijk zijn voor de
wet. De democratie van de republiek moet
alle aanvallen kunnen weerstaan.
Frankrijk heeft geen redder
noodig!
Vervolgens wees de minister-president
erop, dat Frankrijk geen redder noodig heeft
noch een man, door het lot aangewezen, doch
werkers. Het land zal gered worden, doch
het zal zijn heil niet te danken hebben aan
de plotselinge komst van een onvenvacht
redder. Het zal zichzelf redden door de
kracht van zijn kinderen. Zijn grootste
kracht is zijn vrijheid.
Moedige taal.
noemen de Italiaansche bladen de rede van
Daladier. Men stelt de verklaring van den
premier over de houding der communisten
in het licht als kenmerkend voor de bin-
nenlandsche ontwikkeling van Frankrijk.
In Duitsche politieke kringen is men voor
al zeer tevreden over de bereidwilligheid
met Duitschland tot een overeenstemming
te komen, welke blijkt uit de rede.
Een nieuwe leus van de K.N.A.C.
Van 31 Octobcr tot 6 November heeft de
K.N.A.C. wedei-om een zgn. veiligheidsweek
georganiseerd. In deze week zal een bijzon
dere actie gevoerd worden voor wellevend
heid in het verkeer onder den slagzin: „Pa
raat voor wellevendheid op straat!"
De K.N.A.C. is er nl. van overtuigd, dat
vele gevaren in het moderne wegverkeer
te vermijden zouden zijn door een grootere
beleefdheid van de weggebruikers. Onder
den naam „Legioen van wellevende wegge
bruikers" hoopt de K.N.A.C. allen bijeen te
brengen, die haar leus onderschrijven.
De leden van het legioen hebben de ver
plichting om, te beginnen met 31 October
a.s. een speciaal voor dit doel vervaardigde
oranjewimpel, waarop staat vermeld: pa
raat voor wellevendheid op straat", zooveel
mogelijk op hun auto te voeren. Niet-leden
der K.N.A.C. kunnen tot het legioen toetre
den. Eventueele uit den verkoop der wim
pels voortvloeiende netto baten worden
door de K.N.A C. gestort in het Fonds voor
Bijzondere Nooden.
De Postchèque- en Girodienst heeft voor
de veiligheidsweek zijn medewerking ver
leend door het stempel waarmede in ge
noemde week de vele honderdduizenden
briefomslagen, welke hij verzendt, worden
afgestempeld, van een slagzin te voorzien,
welke de aandacht op het legioen vestigt.
De as hechter dan ooit
De Duitsche rijksminister van büitenland
sche zaken, von Ribbcntrop, wiens bezoek
eensdeels wordt beschouwd als van parti
culieren aard, anderdeels als een onderdeel
van de door de as BerlijnRome tot stand
gekomen nauwe vriendschappelijke samen
werking, is te Rome aangekomen.
De rijksminister zal langdurige bespre
kingen voeren met Mussolini in het Palazzo
Venezia en met Ciano in het Palazzo Chigi.
De Italiaansche bladen wijzen er op, dat of
schoon de ontmoeting van opmerkelijk be
lang zal zijn in verband met het huidige in
ternationale moment, zij toch een normale
gebeurtenis vormt binnen het kader van
rechtstreeks contact tusschen de voor de
büitenlandsche politiek der beide landen
verantwoordelijke personen, gelijk dit is
vastgelegd in de ïtaliaanschDuitsche ac-
coorclen van Berlijn.
Volgens de Giornale d' Ilalia staan de büi
tenlandsche dagbladen buiten de werkelijk
heid, wanneer zij spreken over z.g. moeilijk
heden tusschen Rome en Berlijn, die de ont
moeting uit den weg zou moeten ruimen.
De reis van von Ribbentrop bevestigt de
hechtheid van den spil RomeBerlijn en
zijn snelle doeltreffendheid, en niet alleen
het Hongaarsch-Tsjechoslowaaksche pro
bleem, waarover trouwens algeheele overeen
stemming bestaat tusschen Rome en Berlijn,
is van belang voor de büitenlandsche poli
tiek van Italië en Duitschland, maar ook
en vooral de vele en niet heldere problemen
die in Europa en in de wereld open staan.
Problemen:
De problemen zijn: de houding van Rome
en Berlijn tegenover de reactie der democra
tische mogendheden ten opzichte van Muen
chen, de problemen der Duitsche koloniën,
Spanje, de reorganisatie van Europa in het
Donaugebied en op den Balkan, en tenslotte
de Italiaansch-Duitsch-Japansche problemen
Het is duidelijk, aldus besluit de Giornale
d'Italia, dat voor een zoo uitgebreide inter-
nationale stof naast de normale betrekkin
gen der diplomatieke organen, periodieke
contacten noodig zijn der directe regeerings
vertegenwoordigers, vooral wanneer het gaat
om twee naties als de Italiaanscho en de
Duitsche, die een op werkelijkheid gebouw
de politiek van nauwe samenwerking voe
ren-.
GERUCHTEN UIT ROME, WELKE
DOOR LONDEN NOG NIET BEVES
TIGD ZIJN.
Lord Pertli, de Britsche ambassadeur
te Home, heeft gistermiddag een be
zoek gebracht aan den Italiaanschen
minister van büitenlandsche zaken,
Ciano, teneinde hem op de hoogte te
stellen van de resultaten der Engel-
sche kabinetszitting van Woensdag
ten opzichte van de Britsch—Itali
aansche overeenkomst.
Te Rome verluidt, dat de Britsche re
geering er in heeft toegestemd de te
rugtrekking door Italië van 10.000
vrijwilligers uit Spanje te beschou
wen als neerkomende op de vereisch-
te regeling in Spanje, zoodat de over
eenkomst onmiddellijk van kracht
kan worden. Te Rome verluidt, dat
men voorloopig overeengekomen is
het BritschItaliaansche accoord op
15 November van kracht te doen wor
den.
Deze berichten uit Rome, worden
echter te Londen in sommige krin
gen als een voorbarige aankondiging
beschouwd, welke, aldus Reuter, een
poging vormt om de inwerkingtre
ding van het EngelschItaliaansche
accoord te forceeren.
Besnoeiing op sociale dienstan
in Engeland.
De Engelsche minister van gezondheid,
Walter El liet, heef een redevoering uitge
sproken te Cray ford in Kent, waarin hij,
sprekende over de herbewapening o.m. zei-
de: „Het is mogelijk, dat wij besnoeiingen
zullen moeten toepassen op onze sociale
diensten."
Eden over het tempo.
In een gisteravond te Londen uitgespro
ken redevoering heeft oud-minister Eden
o.m. verklaard: „Mijn eigen overtuiging is,
dat het niet mogelijk is het tegenwoordige
tempo der herbewapening grootelijks te ver
snellen, tenzij wij ten aanzien der industrie
stappen nemen, zooals wij slechts bereid zijn
te nemen in oorlogstijd".
Oorlogsrechten voor Franco?
Britsche vrachtschepen in dat
geval niet langer beschermd.
De „Figaro" meldt uit Londen, dat gene
raal Franco in de naaste toekomst waar
schijnlijk de rechten van oorlogvoerende zal
verkrijgen. Dit zou tot gevolg hebben, dat
de Britsche vrachtschepen, die op Barce-
lona en andere havens in het door de
Spaansche regeering beheerschte gebied
varen, niet langer de bescherming der Brit
sche vloot zouden kunnen vragen. Chamber-
lain hoopt, dat door deze nieuwe concessies
een nieuwe bemiddelingspoging in Spanje
mogelijk zal worden.
Het opstootje op het
Haagsche station
Zes gulden boete geëischt, we
gens ongehoorzaamheid aan de
politie.
Een week geleden stond voor den Haag-
schen Kantonrechter een directeur yan een
meubeltransportmaatschappij te Den Haag
terecht,, omdat hij niet voldaan zou hebben
aan het bevel van de politie om door te
loopen. Dit bevel zou hem gegeven zijn öp
den avond van 6 Juli toen het in de omge
ving van de Hollandsche Spoor zeer druk
was in verband met het vertrek van een
delegatie uit de N.S.B. naar Indië.
De behandeling van deze zaak is heden
voortgezet en beëindigd.
De ambtenaar van het O.M., achtte het
ten laste gelegde wettig en overtuigend be
wezen en requireerde f 5.boete.
Verdachte's raadsman, verzocht vrijspraak
De Kantonrechter sloot zich aan bij des
ambtenaars opvatting. Na zich overtuigd
ie hebben, dat verdachte bij eventueele ver-
oordeeling in hooger beroep zou wenschen
te gaan, veroordeelde hij den verdachte tot
f 6.— boete.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Verwachting: Meest matige wind
uit Oostelijke tot Noordelijke
richtingen, betrokken tot
zwaar bewolkt met waar
schijnlijk eenage regen, wei
nig verandering in tempera-
tuur.
Verdere vooruitzichten: Opkla
rend.
Fabriekspersoneel moet met
luchtafweer wapens kunnen om
gaan!
Naar de N.R.Crt. verneemt, is aan het
commando der luchtverdediging voor onbe-
paalden tijd als propagandist voor de in
richting van een luchtverdedigiing ten be
hoeve van daarvoor in aanmerkiing ko
mende bedrijven verhonden de oud-inspec
teur der artillerie, gep. luitenant-generaal
J. H. Carstens.
De taak van den nieuwe functionaris zal
zijn de directies van voor de landsverdedi
ging gewichtige etablissementen op te wek
ken voor hun bedrijf een luchtverdediging
te doen inrichten, opdat vijandelijke bom
bardementsvliegtuigen, welke dergelijke be
drijven als doelwit voor hun luchtaanval
len mochten hebben uitgekozen, niet onge
hinderd hun bommen zullen kunnen wer
pen.
Naar het voorbeeld van het buitenland
zal men er vermoedelijk wel toe moeten ko
men het fabriekspersoneel zelf met de be
diening der luchtafweerwapens te belasten.
In hoeverre de fabrieken ook zelf, geheel
of ten decle. de kosten voor de aanschaf
fing van de benoodigde luchtafweerwapens
zouden moeten dragen zal wel voornamelijk
van de houding der directies tegenover het
vraagstuk afhangen .en van de bereidwillig
heid van het rijk om in dezen steun te
verleenen.
Wij moeten onze denktechniek
verbeteren
Heden heeft Dr. D. van Dantzig bij de aan
vaarding van het ambt van hoogleeraar aan
de Technische Hoogeschool te Delft een rede
gehouden, aan het slot waarvan hij stilstond
bij den wiskundigen denkvorm, die zich
ook op tallooze andere gebieden laat toepas
sen, welke met de onmiddellijke werkelijk
heid van ons dageijksch leven in recht-
streeksch verband staan. En zulk een rui
mere toepassing van den wiskundigen denk
vorm komt spr., voor van het hoogste be
lang te zijn.
Immers zoo zeide hij de weergalooze
ontwikkeling van de techniek in engeren
zin, van de technische techniek zou men
kunnen zeggen, is gevolgd door een nauwe
lijks minder belangrijke ontwikkeling van
de zielkundige techniek, van de reclametech
niek, advertenlictechniek, propaganda-tcch-
nick, kortom van de middelen, invloed op
andere menschen uit te oefenen. Verzuimd
hebben wij echter, onze afweermiddelen te
gen overtuigings- en suggestie-pogingen van
anderen te versterken door verbetering van
onze denktechniek.
Onophoudelijk worden wij door pers, film
en radio van alle zijden gebombardeerd met
woorden, groote en zware woorden, brisant-
woorden en gifwoorden maar ook liefelijke
en schoonschijnende bedwelmingswoorden.
Maar waar zijn onze pantserplaten en tegen
giften- daartegen? Een nuance in woorden
keuze of intonatie van spreker of schrijver
brengt ons en milliocnen anderen tot wan
hoop of woede, tot enthousiasme, tot af
schuw, haat ofmndedoogen. En welken
blijvenden invloed hebben al die woorden
op ons? Denken wii nog zooals wij vroe
ger dachten? En willen wij nog wat wij'
vroeger wilden? En hoe zullen wij in de
toekomst denken en willen? Zullen wij dan
denken zooals wij thans wenschen te
zullen denken? En zullen wij dan willen
wat wij thans willen willen?
In dit warnet van vragen en schijnvra-
gen kunnen wij in de ontleding der begrip
pen, gedemonstreerd in den wiskundigen
denkvorm, een gids vinden. Tegen al deze
geweten en ongeweten zielkundige invloeden
kunnen wij in verbetering van on
ze denktechniek een wapen smeden.
En dat een dergelijke wapening van on
zen geest noodig, dringend noodig is, is
sprekers diepste overtuiging.
Dr. van Dantzig eindigde zijn rede met 't
gebruikelijke woord van dank.
