Inbrekers fabriceerden
Marseille bad geen
spuiten genoeg
namaak-brandkast
Autobus met
passagiers
gekanteld
Grossiers
beheerschen de
Een algemeene
opleving in
Nederland
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
h k plaats
[fan de echte
°«ioezer
Buil van eenige
hwy| duizenden
garnalenmarkt!
Duitschlaod moet
uitvoeren
Laan. Schagen Tel. 20.
jjjyUfDAG 31 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 1071*.
Ilit9«rt 9-r N.V Uitg.-Mip „"Hollonds Noorderkwartier"
Geraffineerde inbraak in de hoofdstad
druk a i
herekr
*r„hile inbraak in wissel-
JüilOÖB te amsterdam.
w t;0b benige duizenden aan
"wtn (icbes en zilveren munten
«stolen.
la,»*r
j gen buitengewoon brutale inbraak
is ia den nacht van Zaterdag op Zon
Üt gepleegd in 't kantoorgebouw
de Noordnoll. Bank, een
Wisselkantoor, gevestigd aan het
Damrak 24 te Amsterdam, waar de
daders een belangrijke buit aan
.gouden en zilveren munten en an
tieke geldstukken bemachtigden.
Op nog geen vijf minuten afstands van
d politiebureau Warmoesstraat hebben
w ike inbrekers het. staat wel vast, dat
-rij! Br geen werk van één man is geweest
o slag geslagen. De inbraak is des te
tufe. ftter wanneer men bedenkt, dat het
wel! van wisselkantoor, waarvan
*ieer II. Rechter directeur is, gelegen is
een der drukste wegen van Amster-
B, waar practisch gesproken dag en
oorjg verkeer langs gaat.
De ontdekking.
Imdagochtend tgen half tien ging de
Rechter in gezelschap van zijn vrouw
jiinderen naar het station. Hij wilde
roreen familiebezoek por trein naar Rot-
triun. 'Van dit prettige uitstapje zou niet
"©men. Voor hij naar het station ging
'hij nog even een kort bezoek aan
|/zaak brengen. Even iets halen
boijwiiw en kinderen wachtten buiten. Een
[ven opblik later kwam de heer Rechter op-
ttdatl féonden buiten.
■Rif:
c*
inbrekers hadden zijn kantoor be
zocht, de brandkast was onengebro
ken, de inhoud, een groot bedrag
aan gangbare zilveren en gouden
binnen- en buitenlandsche geld
stukken en bovendien een kostbare
verzameling antieke gouden en zil
veren munten ter waarde van plus
minus f 1200.bleken verdwenen
te zijn.
imiddellijk spoedde de heer Rechter zich
ir liet bureau Warmoestraat, waaron-
het Damrak ressorteert. En even later
ts hot gelieele politieapparaat in werking
De inspecteur, C. J. de Vries Humel en
w BEfehercheur A. van Broekhoven stelden
'21 Jet eerste onderzoek in. later is ook de
vaarnemende romw'csaris van de sectie,
Qe lommissaris M. O. F. van der Heul ter
m plaatse geweest.
„Vakwerk".
De inbrekers zijn bijzonder slim te werk
a oeaan, waardoor zii don nachtwacht van
e maatschappij, waarhii het kantoor is aan
Noten, om den tuin hebben geleid,
ht De dieven hebben de kelderdeur gefor-
*errl. De kelders strekken zich onder het
wn tcheele gebouw uit en de hoogte bedraagt
rj? bid meer dan 1 m. 60 c.m., zoodat een vol-
;e! Wassen man er niet rechtop kan staan.
reef Vloer uitgezaagd.
5 4 Di don kelder gekomen begon voor de in-
tBrekers bet eigenlijke „werk." Zij hebben
itoBJiit de kelderzolder, die den vloer van de
kantoorlokalen vormt, een keurig vierkant
«uk gezaagd. Zoo kwamen zij in het kan
toorlokaal. dat vlak achter de loketten is
plegen. Zij hadden het gat vlak vóór de
kachel gezaagd, z.oodat de aschla naar be-
jIleden in den kelder terecht kwam Dit was
de nachtelijke bezoekers echter geen
wwvnar. Zonder veel moeite waren zij in
1 bot kantoor van de. Moordhollandsche bank
Momen. Het moeilijke werk moest noc
kom en. Tn dit voorste kantoorlokaal staat
"o brandkast met de door de inbrekers be-
jReerde buit.
Doven die brandkast brandt echter 's
nachts een z.g.n. „banklicht" en vanaf de
straat is door de glazen toegangsdeur heen
dpzo brandkast te zien. De controleerende
Jachtwaker werpt dus zoo nu en dan een
blik
naar binnen om na te gaan of alles
nD£ in orde is.
Theekist als safe.
Daarmede hadden de inbrekers die blijk
bar van de situatie de noodige studie had
ben gemaakt, rekening gehouden. Zij had-
öcn oen theekist meegenomen, die ongeveer
Pezelfde afmetingen heeft als de brandkast,
«neen is de kist 80 c.m. hoog en ongeveer
10 c.m. lager dan de kleine, maar stevige
safe. In den kelder hadden de nachtelijke
bezoekers de kist keurig, groen geverfd en
J>m hot effect nog te verhoogen en de kist
"Moegelijk veel op de brandkast te doen
geleken, hadden zij met behulp van ijzer
draadjes en zilverpapier e.cn „verzilverde
Knop' aan de kist gemaakt.
De kleine brandkast werd naar het ver
trek achter het kantoor gesleept en op de
plaats waar enkele minuten te voren de
brandkast nog troonde werd de groene thee
kist neergezet. Om de hoogte gelijk te ma
ken zetten de fantasierijke inbrekers het
nieuwe meubel op een paar boeken. Boven
op de pseudo brandkast werd voorzichtig
de schrijfmachine gezet, die ook op de ech
te brandkast had gestaan.
Plet geheel was zoo bedriegelijk nage
maakt, dat zelfs de politie, toen zij Zondag
ochtend in het kantoor kwam, niet direct
het bedrog bemerkte.
Toen de inbrekers zoover met hun camou
flage waren gevorderd en de echte brand
kast naar de achterkamer was vervoerd,
schoven zij de gordijnen tusschen voor- en
achterkantoor dicht. Ook de gordijnen voor
de achterramen, die uitzicht geven op een
rommelig binnenplaatsje, werdert dichtge
schoven.
Zij bouwden een tenk
„Voorzichtigheid is de moeder van de jpor-
celeinkast" moeten de inbrekers gedacht
hebben. Nog waren zij niet tevreden.
Op de brandkast zetten zij een leuning
stoel en over het heele geval legden zij het
vloerkleed, Na* op deze wijze een „tent" te
hebben gebouwd en alles voldoende „ver
duisterd" was, kon het eigenlijke zware in-
brekerswerk beginnen. Met een carbidtoe-
stol, een zuurstofcvlinder en een snijbrander
hebben zij de kast geopend, al zal het geen
gemakkelijk werk zijn geweest, het lukte.
Zij hebben geen bankpapier gevonden,
daar dit des avonds altijd door den eigenaar
wordt meegenomen naar een veiliger plaats
Wel troffen zij een belangrijk bedrag aan
antieke gouden en zilveren munten aan, be
nevens een vrij hoog bedrag aan gangbaar
goudgeld uit alle landen. Hoe groot dit laat
ste bedrag is, kon de eigenaar gisteren nog
niet opgeven, dit zal pas mogelijk zijn na
nauwkeurige berekeningen. Van de antieke
munten had hij een lijst.
Het carbidtoestel, dat naast het zuurstof
apparaat noodig is voor den snijbrander,
werd op de derde verdieping van het. gebouw
aangetroffen in het atelier, dat een kleerma
ker in gebruik heeft. De inbrekers hebben
hier ook een bezoek gebracht, doch voor zoo
ver bekend, wordt daar niets vermist.
De Noordhollandsche bank is tegen in
braak verzekerd.
De theekist is blijkbaar in den kelder
groen geverfd, want 's morgens was de verf
nog nat.
Regeering houde de visschers
aan het werk, beter dan ze naar
den steun te zendenl
ALG. VERGADERING VAN
DEN VISSCHERSBOND.
In de Zaterdag te Den Haag gehouden
vergadering van den Nederlandschen Vis-
schersbond zijn o.m. ter sprake gekomen
de gevolgen van den laatsten storm voor
de visschers in het IJsselmeer. Deze vis
schers waren toch reeds gedupeerd door
slechte* vangsten in voorjaar en najaar,
terwijl de laatste storm tenslotte enorme
schade aan netten en schepen heeft toege
bracht. Particulier initiatief dracht hier
reeds te helpen, doch de regeerinrr zou gel
den beschikbaar moeten stellen om deze
zwnargetroffen visschers te heipen.
Het garnalenvisschersbedrijf is een voor
werp van aanhoudende zorg der regeering.
Het is met de garnalenvisschers over het
algemeen droevig gesteld. De hoofdoorzaak
blijft gelegen in den verminderden omzet,
hoofdzakelijk door vermindering van den
export.
De korting op prijzen van droge garnalen
is abnormaal hoog. Bij don aanvoer van le
vende garnalen zijn visschers. venters en
publiek afhankelijk van grossiers, die de in
koopprijzen drukken en de verkoopprijzen
abnormaal verhoogen.
De voorzitter bepleitte in dit verband cen
tralisatie van den aanvoer op een markt,
nl. te Amsterdam.
Monsteren op kotterschepen.
Ook zijn er moeilijkheden gerezen bij de
bepaling van monsteren op kotterschepen.
Er is namelijk geen wet, welke dit voor
schrijft. Het monsteren geldt alleen voor de
zeevisscherij en niet voor de kustvisscherij.
De visscherij ondervindt hiervan zeer groo-
te moeilijkheden en weinig voordoelen, ter
wijl te verwachten is, dat er oneenigheid
ontstaat tusschen schippers en knechts over
lopnkwesties, welke men vroeger niet kende,
omdat het loon bepaald werd naar de. vangst.
De Bond heeft, een request, aan den mi
nister van Waterstaat gericht, waarin de
De oorzaken zijn niet alle ge
zond: militaire maatregelen en
openbare werken spelen een
groote rol.
Het algemeene beeld van de conjunctuur
in Nederland gedurende het derde kwartaal
van 1938, is dat van een tot stilstand komen
van den in den herfst van 1937 begonnen
achteruitgang. Zelfs geven verschillende
aanwezigen, bij beschouwing der afzonder
lijke maandcijfers, een geringe stijging ge
durende het derde kwartaal te zien, waar
bij echter de meeste aanwijzingen nog be
langrijk onder het niveau van de overeen
komstige periode van 1937 blijven. Bij een
vergelijking met het tweede kwartaal moet
in aanmerking worden genomen, dat het
derde kwartaal seizoenmatig het gunstigste
kwartaal is, terwijl niet alle hieronder ge
bruikte kcntcekcnen voor het seizoen ge
corrigeerd zijn.
Op de arbeidsmarkt maakte de stijging der
werkloosheid plaats voor een niet onbelang
rijke daling. Hierbij dient echter de invlped
van de verschillende militaire maatregelen
in aanmerking te worden genomen, bene
vens de tewerkstelling van Nederlanders in
het buitenland.
De industrieele productie geeft geen dui
delijke bewegingsrichting te zien. Vooruit
gang wordt gemeld uit verschillende ver-
bruiksgoederenindustrïeën en uit de metaal
nijverheid, terwijl de bedrijvigheid in den
scheepsbouw verder achteruit gaat.
Ook in den landbouw kan niet van
een uitgesproken verandering naar
boven of naar beneden worden ge
sproken. De situatie in den akker
bouw kan mede dank zij de goede
oogsten niet ongunstig worden ge
noemd. Daarentegen was de toestand
in den veehouderij onbevredigend,
terwijl in den tuinbouw slechts een
geringe verbetering optrad.
Vermelding verdient de toeneming van
den uitvoer naar de Ver. Staten. Daarente
gen was de ontwikeling van den uitvoer
naar Duilschland en het door de depressie
sterk getroffen België minder gunstig.
De toestand van de Nederlandsche zee
scheepvaart bleef vrij gunstig. Van gun-
sligen invloed zullen zijn de door de regee
ring in uitzicht gestelde maatregelen tot
vermeerdering van de uitgaven voor open
bare werken en de toenemende opdrachten
uit hoofde van de uitbreiding der bewape
ning. Nu de regeering in de millioenennota
verdere maatregelen in deze richting heeft
bekend gemaakt, zal de stimuleerende be-
teekenis van deze plannen voor de conjunc
tuur nog toenemen. De koopkracht op de
binnenlandsche markt ondervindt reeds
thans den versterkenden invloed van het
uitvoeren van verschillende der betrokken
maatregelen en bleef gedurende het afgeloo-
pen kwartaal, voor zoover dit blijkt, uit de
weinige gegevens, die op dit, gebied ter be
schikking staan, vrijwel gelijk.
Ook het herstel in de Ver. Staten laat
niet na een gunstige invloed uit te oefenen.
PRINSES JULIANA VOOR HET EERST
WEER TER KERKE.
I-I.K.H. Prinses Juliana heeft gisterochtend
voor het eerst na Haar ziekte, den kerk
dienst bijgewoond in de Ned. Herv. Kerk te
Baarn onder gehoor van Ds. C. W. Blaau-
wendraad.
minister van de bezwaren op de hoogte wordt
gesteld.
De maaswijdte der vischnetten.
was eveneens een punt van langdurige dis
cussies. Voorzitter zette uiteen, dat het wets
ontwerp betreffende goedkeuring van het op
23 Maart 1937 te Londen o-esloten verdrag
nopens het vaststellen van de maaswijdte
van vischnetten en van minimum-maten op
sommige vischsoorten, wat het eerste gedeel
te betreft, tot nu toe alleen in Nederland
wordt uitgevoerd met het gevolg, dat bui
tenlandsche visschers hiervan de voordeelen
trekken. Het voorstel van de „maat op visch"
evenwel zal nog ingrijpender zijn. Het lcust-
visscherijbedrijf is alles behalve floreerend
en deze maatregel onttrekt aan de toch reeds
schrale besommingen een vrij aanzienlijk
deel. Niet alleen puf, maar ook kleine visch
met groote marktwaarde moet eveneens over
boord worden gezet Een gevolg hiervan is,
dat indien deze maatregel inderdaad
wordt uitgevoerd vele kleine visschers
hun bedrijf niet zullen kunnen voortzetten.
Spr. legde er den nadruk op, dat men toch
heter de kustvisschers aan het werk kan
houden, dan hen naar den steun te sturen.
De regceringsadviseurs zeggen, dat door
bedoeld wetsontwerp de vischstand zal ver
beteren en dat er een verhooging in prijs zal
komen van marktwaardige vischsoorten.
Deze voordooien zullen echter eerst later dui
delijk worden en spr. achtte liet dan een
taak van do regeering om de visschers tot
dien tijd daadwerkelijk te helpen.
NA BOTSING MET AUTO.
Vrouwen en kinderen door glas
scherven gewond.
Op den hoek van den Zuid-Willemsvaart-
weg en de Jan Hcinsstraat te 's-Hertogen-
bosch, heeft zich Zondagmiddag omstreeks
twee uur een ernstig verkeersongeluk voor
gedaan.
Een autobus van de firma J. Kras uit Am-
merzoden, waarin 22 passagiers waren geze
ten, onder wie tien kinderen en eenige vrou
wen, allen afkomstig uit Hedel en Schijn-
del, kwam uit de Jan Heinsstraat en wilde
de brug over de Zuid-Willemsvaart oprijden.
Een auto van de Citax, bestuurd door den
chauffeur van der Loo uit 's-Hertogenbosch
kwam op hetzelfde oogenblik met groote
snelheid uit de richting van den Zuid-Wil-
lemsvaartweg en botste met groote kracht te
gen den linkerkant van den autobus, tenge
volge waarvan de autobus kantelde en op
haar rechterkant terecht kwam.
In de bus ontstond een groote paniek.
Tengevolge van den schok werden de pas
sagiers van hun plaatsen geslingerd, terwijl
vrijwel alle ruiten vernield wei'den.
Op het hulpgeroep van de vrouwen en
kinderen kwamen onmiddellijk omwonen
den toestellen, die de passagiers uit hun be
narde positie bevrijden.
Het bleek, d^t enkele vrouwen en acht
kinderen door glasscherven aan gelaat en
handen waren gewond, terwijl drie vrouwen
door den schrik bewusteloos geraakten.
De beide chauffeurs hadden geen letsel
gekregen.
De autobus werd evenals de taxi zwaar
beschadigd.
De verkeerspolitie stelt een onderzoek in
naar de schuldvraag.
GROOTE VERONTWAARDIGING
IN FRANKRIJK. - HET IS ZIE
LIG, ZEI DALADIER. - EEN
SCHOONE DAG VOOR DE ON
DERWERELD!
Negen en zestig menschen worden
vermist na den grooten brand te
Marseille. Zeventien gezinnen deden
aangifte dat een van de gezinsleden
niet thuis was gekom*n. Achttien
dooden zijn gevonden, waarvan men
er vier heeft herkend.
Bandieten aan het werk.
Op ergerlijke wijze zijn bandieten aan het
werk geweest. Zij hebben links en rechts
geplunderd, het was een schoone dag voor
de onderwereld van Marseille. Vele arresta
ties zijn verricht, o.a. heeft de politie in ho
tel Noailles een Italiaansch onderdaan, oud
20 jaar. gearresteerd, die in het bezit Ijleek
te zijn van aan den minister van buitenland
sche zaken Bonnet, gerichte corresponden
tie.
In dit hotel, waar Daladier en andere aan
zienlijke deelnemers aan het radicaal-socia
listische congres logeerden, hebben vooral
de bovenverdiepingen geleden.
Rouw en verontwaardiging!
Naast groote rouw heerscht in Frankrijk
ook felle verontwaardiging over het feit, dat
Marseille, de tweede stad van Frankrijk
niet voor voldoend bluschmateriaal had ge
zorgd en dat men moest wachten tot er ma
teriaal uit Toulon en 1 yon was gearriveerd.
De „Temps" spreekt van -.en catastrofe,
waarvan gezegd moet worden, dat zij wel de
ontzettende wanorde aantooni van sommige
raderen van het administratief beheer van
Marseille.
De „Paris Soir" verschijnt met een vlam
mend protest en zegt: „Er zijn verantwoorde
lijkheden. Den brandweerlieden heeft het
aan moed niet ontbroken, maar zij hadden
een in het oog springend onvoldoend mate
riaal te hunner beschikking, hetgeen nog
verergerd wordt door het ontbreken van een
administratieve organisatie.
Het is zielig, zei Daladier
De minister-president, minister Marchan-
deau en de heer Herriot, moesten dit alles
machteloos aanzien. Van eenigen ordedienst
was niets te bespeuren.
De avondbladen maken melding van de
woorden van den heer Daladier: „Maar is
hier dan niemand, die beveelt; niemand om
leiding te geven? Het is zielig!"
De heer Herriot zeide tegen burgemeester
Tasso. dat hij naar Lyon getelefoneerd had,
om hulp maar de heer Tasso was te verwe
zen, om te luisteren
Dit nummer bevat 12 pagina's
Vl/EERBER ICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Zwakke tot mati
ge, veranderlijke wind, mis
tig en betrokken tot zwaar
bewolkt weer, weinig of
geen neerslag, weinig veran
dering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Opkla
rend overdag.
VOOR WAT, HOORT WAT ZEGGEN ECtt-
TER DE ANDERELANDEN. EXPORT
TRANSACTIES ONDER TOEZICHT VAN
DEN STAAT.
De rijksminister van Oeconomische Za
ken, Funk, heeft, instructies gegeven aan
de Duitsche industrie en handel. Deze in
structies beoogen, dat de contracten voor
de levering van voor uitvoer bestemde pro
ducten voledig en punctueel moeten wor
den nagekomen. Deze transacties zullen on
der controle van den staat komen.
Een artikel in de
Volkswirt".
„Deutsche
De „Dcufscher Volkswirt", een occonomïsch
orgaan, dat onder invloed staat van dr.
Schacht, den president der Rijksbank en
oeconomisch raadgever van de Fuehrer,
verklaart in bet laatste nummer, dat ..de
plicht te exporteeren nimmer dringender
aanwezig was dan thans. In geen enkele
industrie mag de uitvoer op lager peil
dan het huidige komen. Bestellingen uit 't
buitenland gaan voor alle andere. Overal
moet er naar gestreefd worden het tegeni-
woordige ruilverkeer met het buitenland
te verbeteren."
De instructies van 't ministerie van occomï-
sche zaken worden ingegeven door de voor
het Rijk bestaande noodzakelijkheid den
uitvoer te handhaven en zoo mogelijk te
vergrooten te meer daar gedurende de
eerste acht maanden van 1938 de buiten
landsche handelsbalans met bijna een half
milliard mark is achteruitgeloopen tegen
over de overeenkomstige periode van 1937
In September is de waarde van den uit
voer eveneens achteruitgegaan.
Anderzijds doet de annexatie van Oosten
rijk en het Sudctenland, welke sterk ge
ïndustrialiseerd zijn en een groote hoeveel
heid grondstoffen noodig hebben, de zorgen
der oeconomische leiders van Duitschland
nog toenemen.
„Deutscher Volkswirt" verheelt overigens
niet de moeilijkheden welke zich voordoen:
„Indien men een Duitsche firma kan ver
zoeken, haar uitvoer te vergrooten, is aan
den anderen kant moeilijk van het buiten
land te verkrijgen, dat het meer Duitsche
producten koopt. Te dien aanzien kunnen
de jongste met Zuid-Slavië gesloten over
eenkomsten en die, waarover met Turkije,
Roemenië en Tscjechoslowakije wordt on
derhandeld, nieuwe afzetgebieden scheppen"
Bevoegde oeconomische kringen ontvein
zen zich niet, dat deze nieuwe afzetgebieden
in het Oosten niet voldoende zij voor de
behoeften van den Duilschen uitvoer.
Mr. Oud geen voorz'tter
van volksonderwijs
Mr. Wendelaar candidaat.
Naar wij vernemen, heeft het hoofdbestuur
van de Verccniging Volksonderwijs als voor
zitter dezer verccniging candidaat gesteld
Mr. W. C. Wendelaar, lid van de Tweede
Kamer en oud-voorzit ter der Liberale Staats
partij. Mr. Oud, die zich oorspronkelijk voor
de voorzitters vacature van „Volksonderwijs"
beschikbaar had gesteld, heeft in verband
met zijn burgemeestersambt van het ver
vullen der hoofdbestuursfunctie afgezien.
B. KOOLHAAS "f
Op 83-jarigen leeftijd is te Twisk overleden
de heer B. Koolhaas, een bekend ingezetene
dier gemeente, die vroeger in het publieke
leven een belangrijke rol heeft vervuld. Zoo
had hij destijds o.m. zitting in het gemeen
tebestuur en was hij geruim en tijd wethou
der. Tevens bekleedde hij meerdere func
ties in het vereenigingsleven, aldus de N.
II. C. Zijn groote liefde ging echter uit
naar de muziek, waarover vooral „West-Fri-
sia", dat onlangs jubileerde, weet mee te
spreken. In dit opzicht sloeg hij echter zijn
vleugels wijder uit en was hij de geestelij
ke vader van don Westfrieschen Bond van
Harmonie- en Fanfarecorpsen, waarvan hij
langen tijd voorzitter was. De Noordhol
landsche muziekwereld is hem, aldus het
blad, zeer veel dank verschuldigd. Moge hij
rusten in vrede.
