Radio-monsters
zaaien paniek
Lord Runciman in de
regeering
partijen
Tsjecho-Slowakije
Bulgarije en
Zuid-Slavië
Duizenden Joden
Niemandsland.
De wereld vergaat!
New York is
verwoest!"
De „Lubeta" geopend
Groote braad te Bandoeog
Postvlucbten op I
Slechts zijn eigen koloniën
Duitschland terug
GEVAARTEN GROOT ALS WOL
KENKRABBERS EN GEWA
PEND MET DOODENDE STRA
LEN DOODSANGST BEVANGT
DUIZENDEN AMERIKANEN.
Een radio-uitzending van den roman „We
reldoorlog" van H. G. Wells heeft Zon
dagavond overal in de Vereenigde Staten
een paniek teweeggebracht onder de luis
teraars met gevoelige naturen.
Doordat de origineele - plaatsnamen in
het boek door namen van Amerikaansche
steden waren 'vervangen, sloeg menigen
'luisteraar de schrik om het hart Velen
kregen zenuwtoevallen, en uit sommige
deelen van het gebied van New York werd
gemeld, dat de bevolking door een paniek
bevangen, haar huizen ontruimde.
In sommige gevallen vertelden de men
schen aan de politie en de dagbladen, dat
zij de invasie hadden „gezien". In enkele
deelen van Atlanta, Georgia, dacht men dat
het einde der wereld was gekomen. Hier
en daar kwamen de mensclien bijeen om te
bidden.
„New-York is verwoest!"
Te Indianapolis rende een vrouw een kerk
binnen, schreeuwend „New York is verwoest
Het is het einde der wereld. Ik heb het
zoojuist over de radio gehoord." De dienst
werd onmiddellijk gestaakt en de gemeen
te naar huis gezonden.
Volgens de radiouitzending was ook, naar
het publiek meende, in den staat New York
een meteoor in botsing gekomen met de
aarde.
Honderden automobilisten dwaalden door
de provincie, op zoek naar de „ramp". Be
richten over 'n gasaanval verspreidden zich
zoo snel, dat dokters en verpleegsters hun
diensten aanboden en tal van menschen
moesten in de ziekenhuizen wegens zenuw
aanvallen worden behandeld.
I Doodende stralen.
In den loop van de uitzending werd ach
tereenvolgens meegedeeld dat astronomen
een reeks korte explosies op Mars hadden
waargenomen en dat de neergekomen me
teoor bij Princeton 'n groote metalen raket
bleek te zijn.
Daarop riep de reporter plotseling: „Het
is verschrikkelijk. De raket gaat open. Zij
moet hol zijn." Hierop volgden dc mededee-
lingen, dat -monsters, zoo groot als wolken
krabbers uit de raket te voorschijn kwamen
dat zij gewapend waren met doodende stra
len en dat reeds tweehonderd menschen
daardoor vernietigd waren. In New-Jersey
was de staat van beleg afgekondigd, en de
bladen hadden reeds bulletins uitgegeven,
waarin de invasie van de monsters in het
kort beschreven werd. Vliegeniers maakten
melding van een zwaren, zwarten mist, van
groote dichtheid, waarvan de aard nog niet
bekend was.
in haar hand, terwijl zij uitriep: „Ik wil dan
maar liever zóó sterven dan op die manier".
Te Uniontown in Pennsylvanië vielen
bridgespclers op hun knieën en smeekten
den hemel om uitkomst.
Te Ashville in Noord-Caroline vielen vijf
studenten van een kostschool in zwijm, ter
wijl in het schoolgebouw een half uur lang
een waar pan-demonium heerschte. De stu
denten, die dachten dat het einde der we
reld nabij was, vochten om de telefoontoe
stellen, teneinde hun ouders te vragen, hen
te komen halen.
In een stad in den staat Washington, gin
gen juist op het moment, dat de radio aan
kondigde, dat de monsters in massa op de
Vereenigtle Staten neerdaalden, wegens
stroomgebrek, de lantaarns uit, zoodat de
paniek hier dubbel groot werd.
De schrijver kan het niet helpen.
In een commentaar op de Amerikaansche
radio-uitzending van „Wereldoorlog" heeft
de Engclsche schrijver H. G. Wells tegen
over een correspondent van Reuter het vol
gende verklaard.
„Ik heb het recht tot uitzending van mijn
roman verkocht aan de Columbia Broadcas-
ting, doch daarbij was overeengekomen, dat
het een verbeelding moest zijn en geen re
portage. Ik heb geenerlei toestemming ge
geven voor wijzigingen, welke ertoe konden
leiden, dat men geloofde, dat het werkelijk
nieuws was."
Gasmaskers helpen niet...
Met groote spannirfg en opgewondenheid
ging daarop de reporter voort:
„De monsters zijn op weg in de
richting van New York. Zij gooien
het hoogspanningsstation omver.
Een der monstei's heft zijn reusach-
tigen arm op.... een groene bliksem
straalzij vernietigen ons met
vlammen. Gasmaskers helpen niet.
Laten de menschen vluchten naar 't
open veld."
Het tooneel veranderde daarop, men be
vond zich op het dak van het omroepge-
bouw. „De klokken, die u hoort, aldus de
reporter, waarschuwen de bevolking, dat zij
New York moet ontruimen, de Marsioten
naderen. Ons leger is vernietigd." Op dit
oogenblik kwam aldus de Msb. de omroeper
zelf ertusschen en waarschuwde het publiek
opnieuw, dat het maar een hoorspel was.
doch duizenden waren reeds uit hun huizen
gevlucht of hadden de telefoon gegrepen.
De krant er als de kippen bij.
Honderden menschen vluchtten per auto
de stad uit, de groote wegen waren vrijwel
verstopt, en slechts sporadisch zag men en
kele auto's terugkeeren. De paniek bleef in-
tusschen niet tot New York beperkt.
In Orange (New-Jersey) had een man
reeds een geladen geweer klaar, om zijn fa
milie neer fe schieten liever dan haar door
gas te laten omkomen. Toen het bericht in
Washington kwam, dat New-York verwoest
was en de aanval van de monsters thans op
Washington gericht werd, werden vergade
ringen onderbroken en vluchtte men naar
huis. In Memphis spoedden zich alle jour
nalisten naar hun kranten, om extra edities
te gaan maken.
Vrouw wilde zich vergiftigen.
De hondspolitie stelt een onderzoek in naai
de radio-uitzending, welke Zondagavond in
de Vereenigde Staten zulk een paniek heeft
veroorzaakt
Ieder uur komen uit alle deelen des lands
nog steeds dc vreemdste en meest phantas-
tische verhalen binnen omtrent de gevolgen
van de uitzending en de omvang, dien de
paniek heeft aangenomen, is bijna ongeloof
lijk.
Te Pittsburgh in Pennsylvanië trof een
man zijn vrouw aan met een flesch vergif
Een prachtig verzorgde lucht
beschermingstentoonstelling.
In tegenwoordigheid van een groot
aantal genoodigden heeft hedenmor
gen de minister van Binnenlandsche
Zaken, Mr. H. v. Boeyen, de groo
te luchtbesohermingstentoonstelling
Amsterdam 1938 „Lubeta" in de za
len van het voormalige Tesse-lscha-
de Ziekenhuis aan 't Leidschebosch-
je geopend.
Tot de aanwezigen behoorden o m. de bur
gemeester van Amsterdam, dr. W. de Vlugt,
de heer G. Ritmeester, burgemeester van
Den Helder, jonkheer mr. F. II. van Kin
schot. burgemeester van Alkmaar, kapt. ter
zee N. A. Rost van Tonningen, commandant
der maritieme middelen te Amsterdam en
de heer mr. D. A. Delprat, directeur der
Stoomvaart Mij. Nederland.
De wethouder voor Openbare Gezondheid
en het Ziekenhuiswezen, de heer G. Baas
Kz., heeft als voorzitter van het uitvoerend
comité dc aanwezigen in een korte rede het
welkom toegeroepen.
Deze tentoonstelling zal leeren, wat er aan
een goede en doelmatige luchtbescherming
nog ontbreekt, aldus spr. Zij wil laten zien,
wat er gebeuren moet, en wat de burgerij
zelf heeft te doen tot eigener en anderer be
scherming, terwijl tevens is getracht te doen
zien, dat onderscheidene beschermingsmaat
regelen ook liggen onder het bereik van de
groote massa.
Minister van Boeyen heeft vervolgens de
tentoonstelling officieel geopend, waarna de
aanwezigen zich door de zalen van het
voormalige Tesselschadeziekenhuis ver
spreidden, ter bezichtiging van de tentoon
stelling, welke op het gebied der luchtbe
scherming één der omvangrijkste, best ge
documenteerde, maar vooral instructief en
decoratief een der best verzorgde tentoon
stellingen is, die ook in het buitenland zijn
gehouden.
Onze Oost
Aan de Westgrens van Bandoeng is een
groote brand uitgebroken in de fabriek van
den heer Poei Kok Cwan, waarin een op
slagplaats voor rijst is gevestigd.
Duizenden balen rijst en tapioca zijn ver
brand, ruim een derde van het gebouwen
complex is verwoest. De schade loopt in
de tienduizenden. De fabriek en de rijst voor
raad zijn niet verzekerd.
BEKENDE COMMUXISTENLEIDER
GEDOOD.
Naar vernomen wordt is de bekende lei
der der communistische ongeregeldheden in
1926 Alimin in Palestina gedood. Een an
der. Tan Malakka is ernstig gewond. Zij
streden aan de zijde der Arabieren.
BOSCHKERNEN OP SUMATRA.
Te Matftapoera (Palembang) is een begin
gemaakt met kolonisatie van Javaansche
boscharbeiders volgens nieuw systeem. Het
project omvat twintigduizend Hectaren.
Het ligt in de bedoeling meerdere bosch-
kernen te vormen. Men ziet hierin een
groot belang voor Sumatra.
KRANTENMAN MOET INDIë UIT.
Zekere lieer van Couvorden, exploitant
van een advertentieblaadje is uitgewezen.
Zijn geschrijf bracht hem met de justitie in
aanraking, zijn toegangskaart is niet ver
lengd.
dering houden. Ter voorziening in de hoofd
bestuursvacature, ontstaan door 't tusschen
tijcis aftreden van dr. F. W. Bonnet, wordt
het volgende dubbeltal voorgesteld:
E. Gcerts Wzn. te Haarlem en mr. W. C.
Wendelaar, lid van de Tweede Kanier der
Staten-Generaal, te 's Gravenhage en A. C.
Rijlaarsdam te Gorscl en R. Schoemaker te
Sappemeer.
In de vacatures, ontstaan wegens perio
dieke aftreding van de heeren N. Krop-
veld en ds. G. Wetsmijse, die beiden her
kiesbaar zijn, zijn nog als candidaten ge
steld de heeren mr. L. G. van Dam te Haar
lem en D. Zijp te Sliedrecht.
De agenda bevat een groot aantal voor
stellen van hoofdbestuur en afdeelingen.
Geen ministerie voor de bewa
pening?
Reeds eenige dagen deed het gerucht de
ronde, dat Lord Runciman, de Britsche
staatsman, die vergeefs trachtte de par
tijen in Tsje.cho-Slowakije tot elkaar te
brengen, in de regeering zou worden opge
nomen.
Gisteravond is bekend geworden,
dat Runciman is benoemd tot „Lord
President of the Council", voor
zitter van den raad uit het parle
ment als opvolger van Lord Haits-
ham. I
Macdonald is voortaan minister van de
Dominions zoowel als van Koloniën.
Ande'rsón is benoemd tot grootzegelbe
waarder.
De liberalen van de groep-Simon bezetten
thans vijf posten in het kabinet, terwijl liet
aantal zetels van de nationale arbeiders
partij twee is gebleven. De overige posten
worden door conservatieven bezet. Het aan
tal kabinetszetels is met één verminderd
door de dubbele functie van MacDonald.
Het is wel als zeker aan te nemen dat
Lord Runciman in zijn nieuwe qualitcït zul
helpen het ministerie voor de coördinatie
van de weermacht te versterken, terwijl aan
Sir John Anderson zal worden opgedragen
de A. R. P. (de luchtbescherming) te reorga-
niseeren en waarschijnlijk ook het reeds
eerder vermelde Nationale Register in te
stellen.
Het plan voor de oprichting van een mi
nisterie voor de bewapening moet geheel van
de baan zijn. hoewel de regeering van de
fabrikanten toch in zekere mate voorrang
zal eischen voor bestellingen van oorlogs
materiaal, aldus het Hsb.
Jaarvergadering
Volksonderwijs
Wat er behandeld zal worden.
Op 5 en 6 November a.s. zal de vereenï-
ging Volksonderwijs in de Handelsbeurs te
Ütrecht haar jaarlijksch algemeene verga-
A.nl, t
Band. J
Ibis
(heenreis)
Pelikaan
(heenreis)
Nandoe
(heenreis)
Emoe
(terugreis)
Torenvalk
(heenreis)
Reiger
(terugreis)
Medan 31 Oct.
Singap. 31 Oct.Band.
[jodhp. 31 Oct. Rang. 3
|sagd. 31 Oct. Athene
[Alex. 31 Oct. jBasraj
Rang. 31 Oct. Jodhp,;
HET EUROPEESCH KOLONIAAL
BEZIT IN AFRIKA
BRirSCH
=3 FRANSCH
ig| PORTUGEESCH
É3 ITALIAANSCH
li— BELGIESCH
4 ONAFHANKELIJK
GEEN AANSPRAKEN OP GEBIEDEN
WELKE HET LAND NOOIT HEBBEN
TOEBEHOORD.
De resolutie over de koloniën, die
door het Fransche radicaal-socialisti
sche congres te Marseille is aangeno
men, heeft in Duitsche kringen het
grootste misnoegen gewekt. Uit deze
resolutie blijkt, zegt men, dat men
geen rekening weet te houden met
de verandering in den Enropeeschen
toestand. Het Duitsche standpunt is
niet veranderd: Duitschland wendt
zich tot hen, die het „in strijd met
het recht" zijn koloniën hebben ont
nomen. Het wil er niet van verdacht
worden eischen te stellen aan dege
nen, die niets schuldig zijn.
Welke koloniën wil Duitschland
hebben?
Op de eerste plaats stelt Duitschland het
meeste belang in zijn voormalige kolonie
„Zuid-West Afrika", waarin de meeste Duit-
schers wonen en waaraan het meeste ten
koste is gelegd. Momenteel voert de Unie van
Zuid-Afrika het mandaat hierover.
De „Südwestbund", de politieke organisatie
spoort nu reeds alle Duitschers in deze kolo
nie aan, lid van den bond te worden. Dan
volgt Duitsch-Oost Afrika; minder belang
stelling gaat uit naar Kameroen en Togo,
alhoewel Duitschland deze vroegere bezit
tingen niet zal versmaden.
Hoe verhielden zich de voormalige kolo
niën in oppervlak en bevolking, op het mo
ment dat de oorlog in 1914 uitbrak?
Zuid-West Afrika: 835.000 km2, met 260.000
„G
DC
GF
W.
In de
café W
Heerhu
glorieus
na alle
uit de
bemind
zeggen,
doet, w
mineur
or war
was of
licht w
laatst i
lige sfi
hij zoo
jaar, d
diend!
Velen, di
raadszaal
knus ondei
lege van I
en Zwart,
toors de
hoofden ve
-vergeld
fcsd de fc
ieeren Ha
en Beer?.
Heerhugov
ten in een
ren enkelf
Kwart i
[mevrouw
gaan door
men getoi
meester e
zij liet pc
plaats. Sy
995.0CXJ 'ï£,LUr
inwoners, waarvan 14.800 Europeau
onder 12.300 Duitschers.
Duitsch-Oost Afrika:
7.750.000 inwoners, waarvan 5.300
nen, waaronder 4.100 Duitschers.
Kameroen: 790.000 km2, met 3.
woneis, waarvan 1.S71 Europeanen,
der 1650 Duitschers.
Togo: 87.000 km2, met 3.850.000 1 •]nirgcrij
AFSTAND VAN ZUID-SLAVISCH
GEBIED AAN BULGARIJE?
De bijeenkomst te Nisj tusschen de
beide minister-presidenten van Bul
garije en Zuid-Slavië wordt van
groote beteekenis geacht, daar de
beide premiers den geheelen Enro
peeschen toestand en in 't bijzonder
de Balkan-vraagstukken zouden
bespreken.
Van de bevoegde insianties zijn geen me
dedeelineen te bekomen over den inhoud
der besprekingen tusschen de minister
presidenten van Zuid-Slavië en Bulgarije.
In politieke kringen acht men bet waar
schijnlijk, dat gesproken is over den af
stand van verschillende zuiver-Bulgaarsche
streken van Zuid-Slavië en een strook van
ongeveer 2 K.M. breed langs de grens van
Bulgarije. Daartegenover zou Bulgarije de
Oostgrens van Zuid-Slavië garandeeren.
Natuurlijk, aldus wordt verder gezegd,
zullen de staatslieden ook de gelegenheid
voor een algemeene gcdaclitenwisseling
hebben.
Het is niet uitgesloten, dat men aan de
voorbereiding van een nieuw verdrag werkt
want do bestaande „eeuwige vriendschaps-
bond" bevat geen uitdrukkelijke niet-aan-
valsverplichting, geen consultatie-overeen
komst en geen bijstandsverplichting, Dan,
aldus wordt verder gezegd, bestaan er nog
verscheidene economische vraagstukken,
hoewel men voorloopig zal afzien van een
tolunie.
Geen herziening der grenzen?
Te bevoegder plaatse te Belgrado wordt
verklaard, dat bij de te Nitsj gevoerde be
sprekingen tusschen minister president
Sto.vadinowitsj en den Bulgaarschen minis
ter-president Kjosseiwanoff niet de kwestie
van een herziening der grenzen aan de orde
is gekomen.
Het betreft een vriendschappelijk onder
houd binnen het kader van de bestaande
vriendschapsbanden.
Oneeniqheid bij de nationale-so-
cialislen.
De Tsjechoslowaaksche nationaal-socialis-
tische partij, waarvan de afgetreden presi
dent Benesj het meest vooraanstaande lid
was, heeft gisteravond een manifest gepu
bliceerd, waarin wordt gezegd, dat de partij
hpsloten heeft tot ontbinding over te gaan.
Een directorium van vier personen
benoemd om met de overige partijen
spreken over een mogelijke nieuwe organi
satie. Als voorwaarde tot het deelnemen
aan deze nieuwe beweging stelt de partij
alleen, dat rekening wordt gehouden met
de nationale en sociale belangen van het
land,
waarvan 370 Europeanen, waaroi
Duitschers.
Totaal: dus in Afrika een opperv!
2.707.000 km2, met 12.860.000 inwonl
van 22,341 Europeanen, waarondei
Duitschers.
Duitschland kreeg in 1884 zijn Tan j,èt
sche koloniën, in den tijd toen he: den andi
deel grootcndccls door de Europeescl woorden
ten werd verdeeld. In 1019 werden
sche bezittingen door het Verdrag
sailles onder mandaten gesteld, wt
deeld werden onder Engeland, Fran
België.
Het probleem der Duitsche lcoloni:
raties zal in dc komende dagen het
punt der besprekingen worden.
Aan de hand van dit kaartje heeft
een goed duidelijk overzicht van hi
peesch koloniaal bezit in Afrika. F.zigc ha:
aan dat
naar or
armen
denken!
[vrouw
applaus
Het v
jemeester
tom toer
Meulder
(huldiging
fterdag r<
thans spi
yolking c
7,atcrds
lichting
die ze sj
dokter h
de burgc
den dok
Spontaai
taan wei
van waa
Ier nann
reau aai
Moge,
Zooals men weet, aldus de Praagsche corr
van de N.R.Crt., werkt men in de binnen
landsche politiek van Tsjechoslowakije op
het oogenblik aan een rechtsche en een
linksche groepeering, waarin de oude par
tijen zich oplossen. I-Ict debat in de verga
dering van de nationale socialisten was zoo
hevig en de meeningen liepen zoozeer uit
een, dat het bestuur het heter vond af te
treden. Een voorloopig directorium werd
daarop gevormd, maar een oplossing was
hiermee niet bereikt.
Immers ook daarin komen de oude tegen
stellingen tot uiting: Zenkl, de Praagsche
burgemeester, vertegenwoordigt er de link
sche. Sjalda, de uitgever van een groot aan
tal Praagsche bladen, de rechtsche tendens.
De tegenstelling is zóó groot, dat men ern
stig rekening houdt met een splitsing van
de partij en een verdeeling tusschen de twee
antagonistische groepeeringen, die zich
thans vormen.
Een uitgebreide vergadering zal nu over
het lot. van de partij heslissen. Hoe het
partijensysteem er ten slotte uit zal zien,
laat zich nog niet voorspellen. Nog altijd
zijn er partijen, die zich niet in een der
groote kampen willen scharen. Den laat-
sten tijd doen zich verscheidene stemmen
hooren ten gunste van een enkele partij
zooals in Slowakije en Sub-Karpathisch
Rusland. Al te spoedig dient men echter
aan zulk een radicale verandering in Bo-
hemen niet te gelooven.
De zwarthemderContbonden.
De regeering van Sub-Karpathisch Rus
land heeft besloten de „Zwarthemdcn", een
fascistische organisatie met groot-Rus&i-
schen geest, welke wordt geleid door Ste-
pan Fcncik, te ontbinden. Ook de groot-
Russische nationale raad werd ontbonden,
terwijl drie Russische bladen werden ver
boden.
ZAL POLEN ALS TEGENMAATI
DUITSCHERS UITWIJZEN!
Nog steeds vertoeven twee a
duizend Poolsche Joden
menschonwaardige omstandii
In het Niemandsland tusschei'i
Duitsche en Poolsche grenzen,!1
het Vk.
Voor een deel opgetast in goedl
voor een ander deel kampeerend na
lucht. Ondanks het werk van een I
Joodsche en niet-.Toodsche weldadl
organisaties uit. Warschau en Gdy|
metd octoren en verplegend
naar de grensplaatsen zijn vertrokM
hun toestand meelijwekkend.
Dc moesten hunner werd immfl
gelegenheid gegund, zich van
kleeren te voorzien. Van voeds
onderweg was geen sprake. Drinken!
niet te krijgen. Soldaten bewaakt#
menschen onderweg en wie te lastifj
kreeg en duw of stoot met een
kolf
Ook weet men bijv. nog niet, wat
beurd is met, de 2000 Joodsche iw
vrouwen en kinderen, die te Ween#
den opgevangen en in een trein pet#
Mauthausen, aan de Boven-Donau,
concentratiekamp staat.
Heden beginnen de o'fficieclc onder!
lingen te Warschau.
Omtrent de tegenmaatregelen, die
Poolsche zijde beraamd werden in
met de deportatie van Poolsche Joo
Duitschland verneemt dc correspondtj
de Daily Telegraph te Warschau,
door de Poolsche autoriteiten onder
stappen bestaan hebben in het opstelt
lijsten met de namen van Duitschers,
Polen zouden worden gezet in PpVS
verdere deportaties uit Duitschland.
Joodsche leidende personen doelen
dat tot dusverre ongeveer 6.000 Pools
den, die door Duitschland naar do.
waren gebracht, in Polen toegelaten
den Zee
.zegt te
en eige
dat op
parallel
spraak
dienste
steeds
er zelf
aanwej
onvervi
de dok
men ii
nog de
Spiorii
Btrijdii
Tc
st<
he
kc
Als d
trekki
naar
len i
als d
het
sfuti
knoo;
voeld
De
het
welk
afdei
De s
Hooi
Dr.
daai
D<
Inge
dooi
lanf
hei(
Spii
