Guur weer
Boelhuis
HOUTVEILING
e
1 Lacjoojooocsoaocio
Goed en Goedkoop!
ra 'i,
gff£r%
Oames-Keeren-4 Kinderonderkleeding
fa. SCHMALZ, Schagen
J.N. Veenis
afwezig
C omp6testellen
haardeeteltjes
Huisraad
Timmer-giWerldiout
C. DISSEL
Pacht= en Huurcontracten
Koescharen
L. van Rijswijk
De geschiedenis der Unie is met
bloed geschreven
Uit den tijd van Jan van Riebeeck en
Piet Retief
Ei*3§
cocsooocfocsocsooso
Q pen 15en November g
a.s. hopen onze geliefde -
Ouders, Q
I0H. FRAHZEH g
M. FRAHZEN-Slikker
hun 25-jarige Echtver-
eeniging te herdenken.
Hun liefhebbende
Kinderen,
Winkel:
j p. FRANZEN
M. T. FRAXZEN—
Bart.
Schagen,
JOOP FRAXZEN.
a November 1938. g
N.H. Vereen.
„Het Witte Kruis"
n AW. Anna Paulowna
ALGEM. VERGADERING
op VRIJDAG 4 NOVEMBER,
nam. 8 uur, in „Veerburg".
HET BESTUUR.
TE KOOP:
Bedplanken, Voerkisten, Bal
ken en Mangel. Hekpalen, IJze
ren Brug, Eterniet Platen, Dak-
ooolen, Brugdekken, teakhout,
Bergplaats, 3.25 bi| 6 M., nieuw,
Brandkasten» Vaten, Dekzeilen
8Q 70 JL Smalspoor, 63 c.M.
70 BC. 5/4 Vloerhout.
H. SCHRIEKEN
WAGEN.TEL. 1.
JONGENS- en MEISJES Blauw
en Bruin RATINÉ JEKKERS,
3/4 lengte en JASSEN in aparte
modellen en bekende lage prij
zen. De sorteering is van dien
aard, dat men tevergeefs el
ders zoo'n groote keuze vindt.
In prijs, met kwaliteit, en
keuze.
OHO VAN OS...
ALKMAAR.
Laat,
Tel. 2867.
WINT HET!!
HOORN,
Groote Noord,
TeL 414.
POPPENDOKTER,
Reparatie aan alle soorten pop
pen; in voorraad alle onder-
deelen, ook kousjes en schoen
tjes. Ramen 11, Alkmaar.
Mej. LANDMAN.
Denkt aan uw gezondheid
Draagt goede Onderkleeding!
Wij verkoopen de bekende: Nederland, Co-
mète, Derby, Benger en Scholl Engberts,
Scholten kwaliteiten in
Vraagt naar onze bekende
JAEGER FLANELLEN EN BAAL
Door onze Nederland organisatie beslist
prima kwaliteiten voor de laagste prijzen.
(Arts),
BREEZAND.
DONDERDAG 3 NOVEMBER
Spoedgevallen Dr. OLREE.
Ten kantore der Kamer van
Koophandel en Fabrieken te
Alkmaar is een afschrift neder-
gelegd van de Ministerieele be
schikking, houdende algemee
ns verbindendverklaring van
een ondernemersovereënkomst
tot verbetering van de toestan
den in het japonnen-confectie
bedrijf.
PRIVÉLESSEN en BIJWER
KEN VAN LEERLINGEN.
A. PILON, onderwijzers, Plant
soen 164, Schagen.
SERVIEZEN, TAFEL-, THEE- en
ontbijt.
Avondtasjes
Gebakstellen
Eetserviezen
roomstellen
ijsglazen
M elestellen
porcelein, vuurvast
Olie- en azijnstellen
Rooestellen en -tafels
T heewarmers
H
U
I
andschoenendozen, Kunstleder
ilen boeesteunen
NMAAEPOTTEN
SlEREANNEN EN SCHALEN
v.h. S. DE VRIES Molenstraat
a. d. Langereis,
gem. Hoogwoud, i. d. Koffie
huiszaal van den heer K. VIS
SER, op
Vrijdag 4 Nov. a.s.
des nam. VA uur, van eenig
w.o. tafels, stoelen, kasten, spie
gels, vloer- en tafelkleeden,,
klokken, schilderijen 1 en 2
pers. ledikanten, servies, lam
pen, radio met kast, gramofoon
m. platen, Voorts een licht mo
torrijwiel, Burgers", touw, enz.
Deurw. VAN HUIT.
a. d. Langereis
gem. Hoogwoud, bij de boerde
rij, bewoond door den heer T.
GENEE, op
VRIJDAG 4 NOVEMBER a.s.
des v.m. 10 uur, van best
Deurw. VAN HUIT.
Uit vooraad leverbaar alle
soorten
Rud Sack Ploegen.
Melotte en Brabanponneploegen
Vleeschhouwer Bietensnijder.
Stalkruiwagens. Gierpompen,
Giervaten, Kunstmeststrooiers.
Gebruikte Fordson Tractor, Du-
selet Kunstmeststrooier, Fenk
Kunstmeststrooier,
Melotte Wielploeg no. 2. Sacks
Wielploeg, 42 c.M. diepgang.
Prijzen zeer billijk.
Donderdag op de Laan.
MARKTKRUIW AGENS
f 10, bij H. v. d. LINDEN,
t Zand.
Te koop; Een prima
INSLUITHAARD
met dubbele circulatie, zwart
émaille, fabrikaat Nestor Mar
tin en een Emmerkacheltje. P.
W. KWANTES, Schagerbrug.
Koopje!
RADIO MET KAST,
f20. Dorpen D 29, Schagen.
Te koop:
3 volbloed STIERKALVEREN,
van moeders met 4 vet, bij
J. A. MOOIJ, Wieringerwaard.
Te koop* Een beste
DRIEWIELDE KAR
met horden en bijpassende
hooikros, bij G. BAKEN Gz.,
Doggersvaart 13. Den Helder.
Te koop: In goeden staat
zijnd
GASFORNUIS,
Plantsoen D 161, Schagen.
Aangeboden:
le nab. Wilhelmina en Juliana
Zaaitarwe.
N.A.K. gekeurd met negens.
K. BRUGMAN, Kneesweg 2, An
na Paulowna. Tel. 74.
VUIL ZAAD
te koop gevraagd. K. KORVER,
Oudesluis.
Gevraagd: Flink
DAGMEISJE,
J. C. GEERLIGS, Grasweg 4,
Anna Paulowna.
ST. NICOLAAS of FANCY-
FAIR.
Te koop: Een zoo goed als
nieuw KEGELINOSPEL, tegen
elk aannemelijk bod. Event. te
huur. Te bevr. Boekh. OLDEN-
BURG, Schoorl, Tel. 268.
Te koop gevraagd: Ongev. 60
Meter lengte gebr. BATTING,
maat ongev. 3x5. Uitsluitend
briéven fr. aan HIS WILMS,
Adv. Bureau, H.hoef, Wierin-
gen.
Voor billijke verzorging Uwer
H. A. VEUGER, Makelaar, Dipl. Ned. Broederschap.
Corn. Bokstraat.SCHAGEN. Telefoon 61.
F. Herder en Cavelier.
Elk stuk met garantie!
STALBEZEMS SCHOTLAMPEN - GROEP-
SCHOPPEN - STORMLANTAARNS.
HEERENSTRAAT.
SCHAGEN.
Brieven uit Zuid-Afrika
Personen en
goederenvervoer
worden samengevoegd
De dienstregeling der Neder-
landsche Spoorwegen. Geen
mededeeling omtrent eventu
eele personeelmutaties.
In een onderhoud, dat wij gister-
worgen haddon met prof. dr. ir. .T.
Göudriaan, directeur-generaal der
Nederlandsche Spoorwegen, deelde
(leze ons mede, dat de plannen tot
samenvoeging van den dienst van
vervoer en handelszaken en exploi
tatie thans vasten vorm hebben
aangenomen.
Met de uitvoering daarvan is reeds een
aanvang gemaakt. De hergroeperingen der
verschillende werkzaamheden zullen er toe
leiden, dat de bureaux, die zich bezig hou
den met de dienstregelingen van de perso
nen- en van de goederentreinen, worden
samengevoegd. Zij zullen komen te staan
onder leiding van den adjunct-chef van
dienst, den heer J. Ente.
Naar aanleiding van deze mededeeling
gaf prof. Göudriaan op ons verzoek nog
een nadere toelichting.
De twee dienstregelingen aldus prof.
Göudriaan hangen volkomen met elkan
der samen, zoodat het wenschelijk werd ge
acht, beide samen te voegen tot één dienst
Ook de techniek der beide dienstregelingen
Griep, Kou, Pijn. *°itn"hierbij
altijd een poeder of cachet van Mljnhardt.
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets.^naamd„Mijnhardtjes"2st. lOct. Doos50ct
is zoo verwant aan elkaar, dat samenvoe
ging doelmatiger blijkt.
Op de vraag, in hoeverre deze samen
voeging personeelsmutaties tengevolge zal
hebben, deelde prof. Göudriaan mede, dat
hij hierover geen andere mededeelingen
kan verstrekken, niettegenstaande in 'dat
opzicht de directie haar standpunt reeds
had bepaald en verschillende besluiten had
genomen. Te gelegenertijd wanneer de di
rectie der Spoorwegen dit wenschelijk acht,
voor den goeden gang van zaken, zullen
nog nadere mededeelingen worden verstrekt.
Groot feest in het
vooruitzicht
Brakpan, October 1938.
Mijn vorig schrijven vermeldde den alge-
meenen toestand hier en de daarmede ge
paard gaande mindere kansen op werkgele
genheid voor eventueele emigranten. Het was
eenigszins een waarschuwing om niet te
groote verwachtingen te koesteren ten aanzien
van werkgelegenheid in de Unie.
De onrust en oorlogskansen in Europa zijn
hier wel degelijk de oorzaak van. De couran
ten brengen steeds meer 9ensationeele berich
ten in die richting en oorlog is ook hier het
onderwerp van de dagelijksche gesprekken
en dit werkt remmend op de geheele zaken
wereld.
Thans zullen wij over iets anders schrijven,
n.1. over de voortrekkersgeschiedenis van
Zuid-Afrika.
Het is met geen benadering te bepalen wat
de eerste wegbanërs van het thans in Zuid-
Afrika levende blanke volk nu 100 jaar ge
leden, voor moeilijkheden hebben moeten over
winnen en het is een feit, dat nu wordt her
dacht in Zuid-Afrika.
Daarvoor zal een grootsch monument wor
den opgericht te Pretoria, waarvan de eerste
steenlegging in December a.s. zal plaats vin
den.
Dit is dan ter nagedachtenis aan de helden
v.m dien tijd.
De eerste ontdekking van den zeeweg om
Afrika naar de Oost wordt volgens overleve
ring aan de Portugeezen toegeschreven, in 1487
heeft n.1. Bartholomeus Diaz met zijn schip
voor het eerst de Kaap aangedaan, eerst
stormkaap genaamd, doch later Kaap de
Goede Hoop (met het oog op de goede hoop
om Indië te ontdekken.
Het was Vasco da Gama, die in 1497 den
weg naar Indië vond en wel via de kust van
Natal.
Na eenigen tijd van Portugeesche supre
matie begon de activiteit van dit land te
kwijnen.
Hierna hebben de Hollanders de handel met
Indië overgenomen en dezen deden evenals de
Engelsche handelsvloot, ook de Kaap aan.
In 1650 besloten de directeuren van de Hol-
landsche Oost-Indische Compagnie een neder
zetting in de Kaap te stichten en in April
1652 zijn drie schepen daarvoor uitgezonden
en vestigden een aantal Hóllanders zich al
daar onder bevel van Jan van Riebeeck, een
dokter, in dienst van de Compagnie.
Heden ten dage staat er nog een standbeeld
van Jan van Riebeeck in Kaapstad nabij de
haven en verder zijn er nog vele zaken, die
er aan herinneren, dat de Hollanders mede tot
de eersten behoorden, die zich hier vestigden.
Verder waren er Portugeezen, Hugenoten,
enz., die het land vruchtbaar maakten en
handel begonnen te drijven. Veel ruilhandel
dreven ze met de zwarte bevolking, voorna
melijk met de Hottentotten en later met de
bantoes (kaffers).
Daarna begon de zwarte bevolking brutaal
te worden en werd inplaats van geruild het
vee gestolen en werden aanvallen veelvuldiger,
zoodat men zich in staat van verdediging
moest stellen. Bloedige gevechten dateeren uit
dien tijd.
Van lieverlede begonnen de menschen hun
gebied uit te breiden en werden „trekken" ge
organiseerd om nieuw gebied te verkrijgen. Dit
geschiedde meestal met ossenwagens over
moeilijk begaanbare wegen en steeds moest
men bedacht zijn op aanvallen, hetzij van
wilde dieren, hetzij van kaffers.
Politiebescherming was er in die dagen niet
en ieder moest zich zelf maar redden.
Vele boeren trokken op eigen gelegenheid,
doch later is men meer in groepen van een
groot aantal wagens er op uit gegaan om
nieuwe oorden te ontdekken; meestal was
men goed voorzien van wapens en munitie om
eventueele aanvallen gezamenlijk te kunnen
bestrijden.
Vrouwen, kinderen en predikers, alles ging
te zamen met groote koppels vee en al 't
hebben en houden werd meegenomen.
Zoo is het nu 100 jaar geleden geschied, dat
onder leiding van Piet Relief en vele andere
bekende leiders zulke „trekken" werden geor
ganiseerd en men steeds maar verder reisde,
wegens de hevige aanvallen en diefstallen, die
men van de kaffers had te verduren.
Tevens deden zich verschillende ziekten voor,
welke zich door onvoldoende geneeskundige
hulp spoedig uitbreidden en soms vele slacht
offers maakten.
Soms werden ook geheele gezinnen uitge
moord door de kaffers en was men verplicht
bij nacht en ontij posten uit te zetten en werden
vrouwen en kinderen, die in staat waren om
te schieten van een geweer voorzien.
Zoo geschiedde het dat de trekkers in het
begin van 1838 in onderhandeling traden met
een kafferkoning, Dingaan geheeten, ten
einde van hem eenige stukken grond over t<s
nemen. Na eenige voorbereiding werd hun
verzocht den kafferkoning te ontmoeten voor
onderhandeling.
Zij werden zeer vriendelijk ontvangen en
verzocht te blijven overnachten.
Een groote feestmaaltijd werd voorbereid
en veel vee geslacht.
's Avonds zou er een uitgebreide kafferdans
ter eere van de witmannen worden uitgevoerd
en den trekkers werd verzocht hun geweren
eens te demonsteeren en hun schietvaardig
heid te toonen.
Voor het begin van de kafferdans werd, als
blyk van goede wil en vriendschap, verzocht
al de wapens af te geven.
Dit werd in goed vertrouwen toegestaan,
doch toen de trekkers wachtten op de dans-
uitvoering, kwamen de kaffers by duizenden
in aantal, zoogenaamd op voor den dans, doek
zij wachtten slechts op een teeken van hun
konig voor den aanval. Toen het geheele ter
rein was omsingeld hebben zij, zooals men
weet de weerlooze blanken op gruwelijke wijze
afgeslacht om later naar het wagenkamp te
gaan, teneinde hun slachting voort te zetten
onder de vrouwen en kinderen. Voort3 werd
al het vee gestolen en het geheele wagenkamp
in brand gestoken.
Bij het hooren van deze gruweldaad heeft
zich spoedig weer een groep trekkers ver-
eenigd om de enkele overlevenden te hulp te
komen en werd een groep van ong. 300 man
gevormd om den kafférs hun gestolen vee
weer af te nemen en vrouwen en kinderen te
beschermen tegen verdere aanvallen.
Bij den volgenden slag kwamen deze 300
man tegenover 12000 kaffers te staan en het
was hun eenig voordeel, dat ze vuurwapenen
bezaten, terwijl de kaffers slechts met pijlen
en assegaaien zich verdedigen konden, doch
de onverschrokken aanvallen leverden toch een
zwaren strijd tegen die overmacht en er vielen
zeer veel slachtoffers.
Hier is nog een rivier, genaamd Bloedrivier,
waar destijds ook zoo'n treffen heeft plaats
gevonden en waarby duizenden gewonde kaf
fers bij hun vlucht de rivier ©ver zwommen,
zoodat het water geheel rood gekleurd werd.
Zoo vermeldt ook de geschiedenis dat een
vrouw van een trekker wist te ontkomen door
zich onder een trekkerswagen te verschuilen
m-t haar kindje van 9 maanden, doch zij werd
ontdekt en met een assegaai doorstoken, even
als haar kindje wat spoedig den geest gaf. Zij
wist met het lijkje nog te vluchten en toen zij
het kind had verborgen klom zij in een boom
om eenigszins tot haarzelf te komen, maar
spoedig verschenen eenige Zoeloe's om onder
d boom te rusten en zij werden opmerkzaam
gemaakt door de bloeddruppels die neervielen.
Zoodoende was de vrouw wéér in gevaar en
werd aan de haren naar beneden getrokken en
opnieuw mishandeld; door naderend onraad
werd zy evenwel spoedig in deerniswekkenden
toestand achtergelatenen door haar helpers
gevonden. Zy kreeg een zorgvolle verpleging,
doch overleed 14 dagen nadien door de ver
wondingen.
Zoo hebben zich in dien trekkerstijd geregeld
strijd en moeilykheden voorgedaan en hadden
zij tijdens hun trek naar andere oorden boven
dien nog vele gebergten en moeilijk begaanbare
wegen te overwinnen.
Wanneer de trekkers rust namen, plaatsten
zij hun wagens in een ring om het kamp om
daarachter bescherming te kunnen zoeken bij
eventueele aanvallen en zette men de noodige
posten uit om wacht te houden.
Het was een godsdienstig volk en op vaste
tijden werden kerk en doopplechtigheden ge
houden. Men hield regelmatig krijgsraad en
oefeningen om steeds paraat te blijven en op
nieuwe krijgslisten bedacht te zijn.
In die dagen droegen alle trekkers een flinke
baard en om nu de a.s. herdenking zoo natuur
getrouw mogelijk na te bootsen zijn de meeste
echte Afrikaners er toe over gegaan hun
baard te laten groeien. Er zijn „baardkwee-
kersclubben" georganiseerd en prijzen be
schikbaar gesteld voor de mooiste baarden.
Tevens zijn voor de leden boetes gesteld,
wanneer zij den moed verliezen hun baard
te laten groeien en zoo zullen dus de meesten
met December a.s. wel een flinke baard
bezitten.
Het is een koddig gezicht al die baardige
mannen en ook vele mannen hier met een
donzig baardje te zien rondloopen. Verder is
het verboden om de groei kunstmatig te be
vorderen.
Het is de bedoeling om bij de eerste steen
legging zooveel mogelijk in de ouderwetsche
kleederdracht (met baarden) aanwezig te
zijn. Voorts zijn er enkele ossenwagentrek-
ken georganiseerd, welke al eenige maanden
onderweg zijn en waarmee men ook post kan
verzenden in speciale voortrekkerscouverten,
met daarvoor speciaal vervaardigde post
zegels. De gebruikelijke godsdienstoefeningen
ep doopplechtigheden worden evenals vroeger
weer gehouden.
Zoo wordt dus de geheele voortrekkersge
schiedenis zooveel mogelijk in herinnering ge
bracht, doch de bloedige töoneelen en andere
moeilykheden zullen daar gelukkig wel bij
achterwege blyven
Ik heb in het kort weergegeven wat hier
gaande is en hoop er later nog wel iets meer
van te kunnen vermelden.
Dat het anders een zware stryd Is geweest
tegenover de zwarte bevolking, kan men wel
nagaan als men bedenkt dat nu op het
oogenblik de bevolking van Zuid-Afrika ruim
8 miliioen telt waarvan slechts ruim 2 mil-
lioen blanken zijn en in vroeger dagen- de
laatsten natuurlyk nog veel minder in aantal
waren.
J. v. W.
Het was toch een
roeicostuum
Luitenant vrijqesproken.
De veldwachter van het Brabantsche
plaatsje Engelen verbaliseerde op een mooi-
en zomerdag een luitenant, die, gehuld in
oen badbak, waarover een korte padvinders
broek, lustig op de Dieze aan 't roeien was.
Er bestaat n.1. in Engelen een gemeentever
ordening, welke verbiedt zich in badcos-
tuum zichtbaar van den openbaren weg af
te bevinden.
De roeier, de 28-jarige F. Th. A. C.. eerste
luitenant van het regiment wielrijders ie
Den Bosch, had, toen hij voor den Krijgs
raad zich over zijn misdrijf moest verant
woorden, betoogd, dat zijn kleeding een
officieel roeicostuum was. De krijgsraad
sprak hem vrij.
Gisteren bevestigde het Hoog Militair Ge
rechtshof in hooger beroep het vonnis van
den Krijgsraad, zoodat de veldwachter uit
Engelen uit dit gewichtige proces heeft, kun
nen leeren, dat een bad- en een roeicostuum
niet hetzelfde zijn.
